Những tay chơi nghìn tỷ trên thị trường trái phiếu

NGHI ĐIỀN
13:28 16/01/2020

Bên cạnh những kết quả đạt được, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang ngày càng lộ rõ nhiều bất cập, thiếu minh bạch, chủ yếu vẫn là cuộc chơi của các tập đoàn lớn với nhà băng thân hữu. Để "vá" những lỗ hổng này, sẽ sớm có Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 163/2018.

trai-phieu-nghin-ty

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp cần được lành mạnh hoá để trở thành cột trụ, trợ lực cho thị trường cổ phiếu và hệ thống tín dụng, thay vì là "tín dụng trá hình" như hiện nay

Theo thống kê của Sở GDCK Hà Nội (HNX), trong năm 2019 đã diễn ra 905 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp với tổng giá trị phát hành thành công 296.713 tỷ đồng. Trong đó các ngân hàng đóng góp 36,64%, công ty chứng khoán 2,85%, bất động sản và các lĩnh vực còn lại chiếm tỷ lệ chi phối 60,51%. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng nhanh thời gian qua một phần nhờ hành lang pháp lý dần hoàn thiện, đặc biệt với Nghị định 163/2018 đi vào hiệu lực vào đầu tháng 2/2019.

Một số doanh nghiệp lớn qua đó có thêm kênh hút vốn, như CTCP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh (CII) qua 5 đợt phát hành huy động 2.011 tỷ đồng, CTCP Cơ điện lạnh (REE) 1 đợt thu về 2.318 tỷ đồng; Tổng công ty Thiết bị Điện (Gelex) và công ty con Công ty TNHH Thiết bị Điện Gelex hút 2.450 tỷ qua 4 đợt; CTCP Hưng Thịnh Land 7 đợt hút 2.823 tỷ; Trung Nam Group thông qua CTCP Điện mặt trời Trung Nam phát hành 6 đợt, vay 4.545 tỷ; Vietracimex trực tiếp và thông qua các thành viên CTCP Năng lượng Hồng Phong 1, CTCP Năng lượng Hoà Thắng vay 4.120 tỷ.

Dù vậy, nhìn chung thị trường trái phiếu Việt Nam chủ yếu vẫn là cuộc chơi của các đại gia, với bên đi vay là khối bất động sản/tài chính, còn bên cho vay, khó là ai khác ngoài các tổ chức tín dụng thân hữu.

Vẫn là cuộc chơi của đại gia

Tích cực nhất là nhóm 4 pháp nhân Công ty TNHH Yamagata, CTCP Azura, Công ty TNHH Hakuba và Công ty TNHH HTV Ataka qua 13 đợt vay 25.035 tỷ đồng chỉ trong 2 tháng đầu năm 2019. Điểm chung của các doanh nghiệp này là đều rót vốn, sở hữu lượng lớn chứng chỉ tiền gửi do Công ty Tài chính TNHH MTV Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng (FE Credit) phát hành. Một phần chứng chỉ tiền gửi của FE Credit cũng được sử dụng làm tài sản bảo đảm cho một số thương vụ phát hành trái phiếu của chính các doanh nghiệp này.

Một nhánh khác của những Ataka, Hakuba, Azura hay Yamagata, và có liên hệ mật thiết tới MIK Group là Công ty TNHH Đầu tư và Kinh doanh BĐS Khu Đông, CTCP HBI, Công ty TNHH Mua bán nợ Galaxy, Công ty TNHH Hải Dương Giang Biên đã phát hành 11 đợt, vay 6.949 tỷ. Tham vọng trong lĩnh vực bất động sản của MIK Group, hay ông chủ thực sự đứng sau tập đoàn này là rất lớn, đã được Nhadautu.vn mô tả một phần trong bài viết gần đây.

Nhóm CTCP Tiếp vận và BĐS Tân Liên Phát Tân Cảng, Công ty TNHH Kinh doanh BĐS Tân Liên Phát Sài Gòn, Công ty TNHH Đầu tư Kinh doanh và Phát triển Thương mại Địa ốc Xanh có liên hệ tới Thảo Điền Invest (nay là Masterise Group) phát hành 7 đợt, vay 11.778 tỷ.

Nhóm CTCP Vinpearl, CTCP Dịch vụ Newco, CTCP Đầu tư và Phát triển du lịch Phú Quốc, Công ty TNHH Đầu tư BĐS Du lịch Hoàng Trường, Công ty TNHH Sản xuất và Kinh doanh Vinfast thông qua 81 đợt phát hành thu về 14.555 tỷ đồng, là nhóm có số lần phát hành lớn nhất.

Đứng ở vị trí thứ hai về số đợt phát hành, nhóm CTCP Tập đoàn Sovico, CTCP Khu du lịch Bắc Mỹ An, CTCP Hàng không Vietjet, CTCP Bất động sản Sài Gòn Vi Na, CTCP Đầu tư và Xây dựng Kiên Trung, Công ty TNHH Dịch vụ Khách sạn Thuỳ Dương Việt Nam không mấy kém cạnh với 80 đợt phát hành, vay 11.800 tỷ.

Nhóm CTCP Bông Sen, CTCP Đầu tư Phát triển Phú Châu, Công ty TNHH Vinametric có liên hệ tới Vạn Thịnh Phát Group vay 12.805 tỷ qua 34 đợt phát hành. Các thành viên còn lại trong nhóm này có số dư trái phiếu doanh nghiệp cao (phát hành trước năm 2019) là CTCP Thiết kế và Trang trí Nội thất Norah (3.500 tỷ đồng), CTCP Đầu tư & Phát triển Sunny World (3.100 tỷ đồng), CTCP Đầu tư Quang Thuận (4.500 tỷ đồng) và đặc biệt là CTCP Tập đoàn Đầu tư An Đông (25.000 tỷ đồng).

Novaland cùng các thành viên là Công ty TNHH Đầu tư BĐS Vạn Phát, Công ty TNHH Đầu tư và BĐS Ngọc Minh, Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển BĐS Nova Tân Gia Phát, CTCP Đầu tư và phát triển BĐS Thuận Phát, CTCP Goodwill Group, Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Nova Song Giang, CTCP Đầu tư Nova SQN, Công ty TNHH Nova Lucky Palace, Công ty TNHH BĐS Đà Lạt Valley, CTCP Kinh doanh BĐS Thái Bình, Công ty TNHH Phát triển BĐS An Khang phát hành 25 đợt, vay 9.754 tỷ.

Các thành viên của Sungroup, gồm CTCP Dịch vụ cáp treo Bà Nà, Công ty TNHH Mặt trời Sông Hàn, CTCP Đầu tư Đường Mặt trời, Công ty TNHH Mặt trời Cát Bà, Công ty TNHH Dịch vụ du lịch cáp treo Fansipan vay 5.026 tỷ với 24 đợt phát hành trái phiếu.

Bộ đôi CTCP Đầu tư Dịch vụ vui chơi giải trí thể thao Hà Nội và CTCP Du lịch Thung lũng Nữ Hoàng có liên hệ tập đoàn BRG hút 4.300 tỷ với 3 đợt phát hành.

Ngoài ra, còn phải đề cập đến CTCP Tài nguyên Masan và Công ty TNHH Khai thác Chế biến Khoáng sản Núi Pháo, các thành viên của Masan Group qua 6 đợt huy động 1.790 tỷ đồng; hay một nhóm cổ đông lớn của PVCombank, thông qua CTCP Veracity và CTCP Thương mại Đầu tư Sản xuất HN vay 1.735 tỷ đồng qua 2 đợt.

Sẽ siết trái phiếu doanh nghiệp

Đánh giá về thực hiện Nghị định 163, Bộ Tài chính cho biết mặc dù đã đạt được những kết quả bước đầu, song sự phát triển nhanh của trái phiếu doanh nghiệp cũng mang lại những tác động tiêu cực đến thị trường. Qua kiểm tra trực tiếp tại một số tổ chức phát hành, Bộ Tài chính nhận thấy có nhiều hình thức huy động vốn qua kênh phát hành trái phiếu kém minh bạch, lợi dụng trái phiếu cho các mục tiêu đặc biệt của doanh nghiệp, có hiện tượng doanh nghiệp phát hành trái phiếu thành nhiều đợt không gắn với nhu cầu huy động vốn cho sản xuất - kinh doanh; doanh nghiệp có quy mô nhỏ, vốn chủ sở hữu thấp phát hành trái phiếu doanh nghiệp với khối lượng lớn, tiềm ẩn rủi ro cho cả doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư mua trái phiếu; trong số các doanh nghiệp phát hành trái phiếu với khối lượng lớn, một số doanh nghiệp không làm rõ mục đích sử dụng vốn và phương án bố trí nguồn thanh toán gốc, lãi trái phiếu.

Để nhanh chóng "vá" những lỗ hổng chính sách này, Bộ tài chính vừa công bố Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 163/2018/NĐ-CP, trong đó có những thay đổi lớn về điều kiện phát hành trái phiếu doanh nghiệp theo hình thức riêng lẻ, mục đích để bảo vệ nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư nhỏ lẻ, cũng như hạn chế nguy cơ từ tình trạng lạm dụng huy động vốn qua kênh này.

Dự thảo Nghị định làm rõ phạm vi phát hành và giao dịch trái phiếu riêng lẻ. Theo đó, trái phiếu riêng lẻ chỉ được phát hành và giao dịch trong phạm vi 100 nhà đầu tư, không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp trong suốt vòng đời của trái phiếu.. Qua đó, giảm bớt tình trạng doanh nghiệp chia nhỏ thành nhiều đợt phát hành và nhiều mã trái phiếu.

Nghị định bổ sung nhiều điều kiện phát hành và hồ sơ phát hành TPDN, nhằm hạn chế tình trạng doanh nghiệp có quy mô vốn nhỏ phát hành trái phiếu với khối lượng lớn.

Bên cạnh đó, dự thảo Nghị định bổ sung quy định về khối lượng trái phiếu được phát hành đảm bảo dư nợ trái phiếu phát hành riêng lẻ không vượt quá 3 lần vốn chủ sở hữu theo báo cáo tài chính quý gần nhất cung cấp. Trường hợp doanh nghiệp muốn phát hành trái phiếu vượt quá 3 lần vốn chủ sở hữu thì lựa chọn kênh phát hành ra công chúng, với tiêu chuẩn, điều kiện cao hơn và công khai, minh bạch hơn.

Về tần suất phát hành, các đợt phát hành phải cách nhau tối thiểu 6 tháng và quy định trái phiếu phát hành trong mỗi đợt phải có cùng điều kiện, điều khoản.

Theo quan điểm của Bộ Tài chính, đây là giải pháp mang tính cấp bách để quản lý, giám sát thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường tăng trưởng “nóng”, các doanh nghiệp có xu hướng dịch chuyển vốn huy động từ kênh tín dụng ngân hàng sang kênh phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.

Do vậy, dự thảo Nghị định được xây dựng và ban hành theo quy trình thủ tục rút gọn để sớm triển khai thực hiện.

  • Cùng chuyên mục
Mỹ áp thuế 20% với Việt Nam, nhà đầu tư nên có chiến lược giao dịch thế nào?

Mỹ áp thuế 20% với Việt Nam, nhà đầu tư nên có chiến lược giao dịch thế nào?

Giới chuyên gia khuyến nghị các nhịp điều chỉnh có thể được xem là cơ hội mua vào, song cần hạn chế giải ngân ở những cổ phiếu chịu tác động trực tiếp từ thuế quan như xuất khẩu gồm dệt may, thủy sản, đồ gỗ... hay bất động sản khu công nghiệp.

Tài chính - 03/07/2025 07:47

UBCKNN tin tưởng chứng khoán Việt Nam được nâng hạng vào tháng 9/2025

UBCKNN tin tưởng chứng khoán Việt Nam được nâng hạng vào tháng 9/2025

Ông Hoàng Văn Thu, Phó Chủ tịch UBCKNN tin tưởng các tổ chức, nhà đầu tư nước ngoài sẽ đồng thuận với việc nâng hạng TTCK Việt Nam vào kỳ tháng 9/2025.

Tài chính - 02/07/2025 22:36

Ngân hàng nào đang cho vay mua nhà ở xã hội lãi suất ưu đãi nhất?

Ngân hàng nào đang cho vay mua nhà ở xã hội lãi suất ưu đãi nhất?

Trong bối cảnh nhu cầu sở hữu nhà ở ngày càng gia tăng, nhiều ngân hàng đang chạy đua triển khai các gói vay ưu đãi với mức lãi suất rất thấp.

Tài chính - 02/07/2025 17:04

Những lời hứa của lãnh đạo doanh nghiệp về cổ phiếu

Những lời hứa của lãnh đạo doanh nghiệp về cổ phiếu

Nhiều lãnh đạo doanh nghiệp đã đưa ra lời hứa nỗ lực hết mình để đưa công ty đi lên, cổ phiếu về giá trị thực, mang lại niềm tin cho cổ đông trong mùa đại hội 2025.

Tài chính - 02/07/2025 06:59

Bán dự án Lam Hạ, DIC Corp dự thu hơn 1.100 tỷ đồng

Bán dự án Lam Hạ, DIC Corp dự thu hơn 1.100 tỷ đồng

DIC Corp bán toàn bộ dự án Lam Hạ dự thu 1.114 tỷ đồng và ước lãi khoảng 300 tỷ đồng. Đối tác mua chưa được tiết lộ.

Tài chính - 01/07/2025 17:12

Thị trường chứng khoán nửa cuối năm 2025: Gió đã thuận chiều?

Thị trường chứng khoán nửa cuối năm 2025: Gió đã thuận chiều?

Các chuyên gia đánh giá, dù còn những khó khăn từ bên ngoài nhưng các chính sách thúc đẩy nền kinh tế trong nước sẽ là động lực lớn giúp thị trường chứng khoán tích cực hơn trong 6 tháng còn lại của năm 2025.

Tài chính - 01/07/2025 13:45

DNSE bổ nhiệm Tổng Giám đốc mới

DNSE bổ nhiệm Tổng Giám đốc mới

Bà Nguyễn Ngọc Linh vừa được bổ nhiệm làm Tổng Giám đốc của Công ty CP Chứng khoán DNSE từ ngày 1/7/2025, theo Nghị quyết vừa công bố của HĐQT DNSE.

Tài chính - 01/07/2025 11:16

Doanh nghiệp niêm yết ngày càng nhận thức cao về công bố thông tin

Doanh nghiệp niêm yết ngày càng nhận thức cao về công bố thông tin

Năm 2025, số lượng doanh nghiệp niêm yết đạt chuẩn công bố thông tin là 460 đơn vị, đạt tỷ lệ 67% - cao nhất trong toàn bộ lịch sử 15 năm IR Awards.

Tài chính - 01/07/2025 10:53

Bộ Tài chính đề xuất thu thuế ngay khi nhận cổ tức bằng chứng khoán

Bộ Tài chính đề xuất thu thuế ngay khi nhận cổ tức bằng chứng khoán

Tại dự thảo sửa Nghị định 126 quy định một số điều của Luật Quản lý thuế, Bộ Tài chính cho rằng cần quy định rõ thời điểm khấu trừ, kê khai thuế với thu nhập từ cổ tức, thưởng bằng chứng khoán để hạn chế lợi dụng chính sách, kéo dài thời gian thực hiện nghĩa vụ thuế.

Tài chính - 01/07/2025 08:00

CII chuẩn bị phát hành cổ phiếu thưởng tỷ lệ 14%

CII chuẩn bị phát hành cổ phiếu thưởng tỷ lệ 14%

CII thông báo được UBCKNN chấp thuận việc phát hành 77 triệu cổ phiếu thưởng, tỷ lệ 14% cho cổ đông. Doanh nghiệp sẽ không tạm ứng cổ tức tiền mặt quý III.

Tài chính - 30/06/2025 16:02

Khẩn trương triển khai các biện pháp để chứng khoán Việt Nam được nâng hạng

Khẩn trương triển khai các biện pháp để chứng khoán Việt Nam được nâng hạng

Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan khẩn trương triển khai ngay các biện pháp cần thiết nhằm đáp ứng các tiêu chí nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam của các tổ chức quốc tế.

Tài chính - 30/06/2025 09:04

Tăng trưởng tín dụng cao có thể trở thành 'con dao 2 lưỡi'

Tăng trưởng tín dụng cao có thể trở thành 'con dao 2 lưỡi'

Chuyên gia cảnh báo, nếu tăng trưởng tín dụng không đi kèm với cải thiện năng suất và tiêu dùng, nền kinh tế có thể rơi vào vòng xoáy bất ổn: lạm phát gia tăng – tỷ giá mất ổn định – niềm tin suy giảm – đầu tư chững lại.

Tài chính - 29/06/2025 07:40

Về với T&T Group, Vietravel Airlines bắt đầu có máy bay riêng

Về với T&T Group, Vietravel Airlines bắt đầu có máy bay riêng

Vietravel Airlines vừa đón chiếc máy bay thuộc quyền sở hữu đầu tiên và trong tháng 7 sẽ nhận thêm 2 tàu bay nữa. Hãng sẽ được tăng vốn lên 2.600 tỷ đồng để thực hiện hóa tham vọng mở rộng.

Tài chính - 29/06/2025 07:00

Loạt dự án tỷ USD của Novaland được tháo gỡ pháp lý

Loạt dự án tỷ USD của Novaland được tháo gỡ pháp lý

Từ giữa tháng 6 đến nay, Novaland liên tục đón tin vui hoàn thiện pháp lý then chốt từ 2 dự án tỷ USD gồm Aqua City và NovaWorld Phan Thiet.

Tài chính - 29/06/2025 07:00

Cú hích từ những thương vụ 'bom tấn'

Cú hích từ những thương vụ 'bom tấn'

Những thương vụ chào bán cổ phiếu ra công chúng lần đầu (IPO), niêm yết mới hay chuyển sàn... được kỳ vọng trở thành lực đẩy quan trọng với thị trường chứng khoán.

Tài chính - 28/06/2025 11:58

Cổ phiếu Taseco Land được chấp thuận niêm yết trên HoSE

Cổ phiếu Taseco Land được chấp thuận niêm yết trên HoSE

Việc niêm yết cổ phiếu TAL lên sàn HoSE đã được thông qua tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2025.

Tài chính - 28/06/2025 08:53