Xu hướng nào sẽ định hình các hoạt động M&A trong năm 2026?

Nhìn lại 2025

Trong năm 2025, thị trường M&A tại Đông Nam Á nhìn chung vẫn ảm đạm. Nguyên nhân là do áp lực từ tình hình khó khăn chung của thị trường tài chính, sự khác biệt về định giá kỳ vọng, cũng như các rủi ro đến từ bất ổn địa chính trị và pháp lý đã kìm hãm tâm lý của nhà đầu tư. Dù vậy, thị trường Việt Nam vẫn duy trì ổn định nhờ vào những thương vụ quy mô lớn và được chọn lọc kỹ càng, cùng với sự tham gia của nhà đầu tư chiến lược trong khu vực.

Theo KPMG, trong 10 tháng năm 2025, tổng giá trị giao dịch công bố đạt 2,3 tỷ USD và số lượng thương vụ giảm còn 218, tiếp tục xu hướng giảm dần kể từ năm 2021. Điều này cho thấy nhà đầu tư có xu hướng thận trọng hơn trong việc đánh giá rủi ro và thẩm định giao dịch, cũng như đưa ra mức định giá khắt khe hơn, đặc biệt là đối với các ngành có áp lực về biên lợi nhuận hoặc nhu cầu tăng chậm trong ngắn hạn.

Giá trị giao dịch năm 2025 chủ yếu đến từ các thương vụ lớn với tổng giá trị khoảng 1 tỷ USD, gồm: Birch thâu tóm Bất động sản Phương Đông (365 triệu USD), thương vụ tái cấu trúc trị giá 277 triệu USD của Hyosung, AEON thâu tóm Công ty MTV Tài Chính Bưu Điện (PTF) (162 triệu USD), Ares Management đầu tư vào Tập đoàn Medlatec (150 triệu USD). Đáng chú ý, các thương vụ này đều do nhà đầu tư trong khu vực và nước ngoài dẫn dắt, cho thấy sức hút bền vững của các tài sản chất lượng và mang tính chiến lược.

Sau mức bình quân thương vụ cao hiếm gặp 50,7 triệu USD năm 2024, quy mô giao dịch trung bình đã giảm về 29,4 triệu USD trong 10 tháng năm 2025, phản ánh sự trở lại của mặt bằng giao dịch quen thuộc hơn và hoạt động sôi nổi ở phân khúc thị trường trung cấp. Tuy vậy, so với mức 15,3 triệu USD, quy mô giao dịch tăng 92%.

Nhà đầu tư trong nước tiếp tục là lực đẩy chính

Theo KPMG, trong 10 tháng năm 2025, nhà đầu tư Việt Nam tiếp tục dẫn đầu thị trường M&A và chiếm hơn 30% tổng giá trị giao dịch công bố. Bên cạnh đó, vị thế giữa nhà đầu tư nước ngoài và trong nước đang dần được thu hẹp, khi nhà đầu tư đến từ Singapore, Nhật Bản, Mỹ và Hàn Quốc lần lượt chiếm 27%, 9%, 7% và 5% tổng giá trị giao dịch. Như vậy, dù vốn nội vẫn là trụ cột của thị trường, các nhà đầu tư khu vực đang hoạt động sôi nổi hơn trong những thương vụ quy mô lớn và có tính chọn lọc.

Singapore, Mỹ và Hàn Quốc vẫn tiếp tục nằm trong nhóm 5 nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất thị trường M&A Việt Nam trong 10 tháng năm 2025, trong đó Singapore vẫn giữ vững vị thế là nhà đầu tư lớn thứ hai về giá trị giao dịch. Đây là minh chứng cho niềm tin bền vững của nhà đầu tư trong khu vực đối với triển vọng tăng trưởng trung và dài hạn của Việt Nam.

Bốn xu hướng chính của M&A trong năm 2026

Thứ nhất, theo KPMG, xu hướng của M&A năm 2026 là quay về giá trị cốt lõi, tập trung vào ngành tạo dòng tiền ổn định. Dòng vốn đang dịch chuyển sang các lĩnh vực có nhu cầu rõ ràng, hiệu quả kinh doanh bền vững và lộ trình tăng trưởng minh bạch.

Đến năm 2026, mối quan tâm của nhà đầu tư dự kiến sẽ tập trung vào một số ngành như y tế, giáo dục đào tạo, logistics, năng lượng bền vững...

Thứ hai, các hoạt động M&A sẽ ưu tiên chất lượng. Thị trường vốn tư nhân toàn cầu vẫn duy trì lượng vốn ở mức kỷ lục, trong đó khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (bao gồm Đông Nam Á) chiếm tỷ trọng đáng kể. Cùng với đó, việc huy động vốn trở nên chọn lọc hơn, khi các nhà đầu tư ủy thác yêu cầu các quỹ tập trung vào kiến tạo giá trị và chất lượng triển khai, thay vì chỉ quan tâm tới quy mô giao dịch.

Tại Việt Nam, xu hướng “flight to quality” đã hiện diện rõ rệt: doanh nghiệp tầm trung đến lớn với quản trị minh bạch, báo cáo tài chính rõ ràng, và lợi nhuận đã được kiểm chứng vẫn thu hút cạnh tranh mạnh mẽ, dù có thể là những tài sản tầm trung hoặc đang gặp hạn chế về mặt hệ thống khó giao dịch. Đến năm 2026, sự phân hóa này sẽ càng rõ nét: Tài sản chất lượng cao trong các ngành “cốt lõi” sẽ được giao dịch với mức định giá và điều khoản hợp lý, trong khi những doanh nghiệp yếu hơn sẽ phải đối mặt với quy trình giao dịch kéo dài, hoặc cần tái cấu trúc và có phương án bảo vệ khỏi các rủi ro tiềm năng để hoàn tất giao dịch.

Thứ ba, thị trường ưu ái bên mua và định giá thận trọng trong năm 2026. Lãi suất toàn cầu duy trì ở mức cao cùng với định giá cổ phiếu thấp đã khiến cán cân đàm phán nghiêng về phía bên mua. Điều này khiến mức định giá doanh nghiệp giảm đáng kể so với giai đoạn đỉnh 2021–2022. Bên cạnh đó, bên mua sẽ thẩm định sâu hơn về tính bền vững của dòng tiền và các nghĩa vụ ngoài bảng cân đối.

Thứ tư, trong các hoạt động M & A năm 2026, nhiều quy trình giao dịch từng đình trệ sẽ được tái khởi động lại. Những yếu tố kìm hãm khối lượng giao dịch trong thời gian qua cũng đồng thời tạo ra áp lực đối với các bên: nhà đầu tư yếu thế hơn, cổ đông lạm dụng đòn bẩy tài chính và doanh nghiệp đối mặt với nhu cầu tái cấp vốn hoặc thách thức về pháp lý.

Khi thị trường dần bình thường hóa, nhiều quy trình giao dịch từng đình trệ trong giai đoạn 2022–2024 do chênh lệch kỳ vọng định giá, hoặc chưa đúng thời điểm, có khả năng sẽ quay trở lại với mức giá thực tế hơn và luận điểm chiến lược rõ ràng hơn, như chuyển giao thế hệ, tái cấp vốn hoặc tách mảng kinh doanh. Đối với các nhà đầu tư sở hữu nguồn vốn dài hạn và năng lực vận hành, năm 2026 sẽ mở ra nguồn cơ hội đáng kể từ các giao dịch “lần hai” hoặc được tái cấu trúc, đặc biệt trong các lĩnh vực liên quan đến bất động sản, dịch vụ công nghiệp, dịch vụ tài chính và nền tảng tiêu dùng.