Bảo hiểm - công cụ tài chính giúp người dân và doanh nghiệp mùa bão lũ

Bão lũ gây thiệt hại nghiêm trọng

Ông Hoàng Đức Cường, Phó Cục trưởng Cục Khí tượng thủy văn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, đầu năm đến nay, thiên tai diễn biến phức tạp, bất thường và có xu hướng cực đoan hơn so với trung bình nhiều năm. Trong đó, thiên tai tập trung với mức độ nguy hiểm cao tại các khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Trung Trung Bộ, thể hiện xu hướng dịch chuyển thời vụ thiên tai rõ nét (mưa cực đoan không chỉ có trong mùa mưa và cả trong mùa khô). Các loại hình thiên tai xảy ra với cường độ khốc liệt và có phạm vi tác động rộng.

Mùa bão năm 2025 ghi nhận những con số cực đoan hiếm gặp cả về cường độ, tần suất và phạm vi ảnh hưởng. Chỉ trong 9 tháng đầu năm 2025, Biển Đông đã xuất hiện 14 cơn bão và áp thấp nhiệt đới, cao hơn hẳn trung bình nhiều năm. Trong đó, có tới 6 cơn bão đã gây ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến nước ta, tạo thành chuỗi thiên tai dồn dập, hầu như không có khoảng nghỉ đủ dài để khắc phục hậu quả.

Ngay từ tháng 6, bão số 1 (WUTIP), cơn bão đầu tiên xuất hiện sớm nhất trên Biển Đông trong hơn 40 năm - dù không đổ bộ nhưng hoàn lưu của cơn bão gây mưa kỷ lục 250-550mm từ Nam Hà Tĩnh đến Đà Nẵng, nhiều nơi vượt 800mm, dẫn đến lũ lịch sử trên các sông ở khu vực Trung Bộ.

Hơn một tháng sau, bão số 3 và số 5 liên tiếp đổ bộ, gây gió cấp 10-11, giật cấp 12, mưa 200-400mm, có nơi trên 500mm, kéo theo lũ vượt báo động 3 trên hệ thống sông Cả, sông Mã, sông Hoàng Long, sông Thao…. Tiếp đó, siêu bão số 9 (RAGASA) xuất hiện trên Biển Đông những ngày cuối tháng 9, cường độ được các trung tâm dự báo bão quốc tế đánh giá mạnh hơn cả siêu bão YAGI năm 2024. "Lần đầu tiên trong lịch sử dự báo, Việt Nam xác định cấp gió bão đạt cấp 17, giật trên cấp 17. Siêu bão RAGASA trở thành siêu bão mạnh nhất từng ghi nhận trên Biển Đông. Dù suy yếu trước khi vào bờ, nó cho thấy nguy cơ thực sự của các siêu bão trong bối cảnh biến đổi khí hậu," ông Hoàng Đức Cường cho biết.

Đặc biệt, ngay sau bão số 9, bão số 10 (BUALOI) đã đổ bộ trực tiếp vào khu vực Hà Tĩnh, Bắc Quảng Trị với cường độ gió cấp 10-12, giật cấp 14, mưa 300-600mm diện rộng, gây ngập lụt, sạt lở, lũ quét trên nhiều địa bàn từ Bắc Bộ đến Trung Bộ.

Bão số 10 được xác định là cơn bão có nhiều điểm dị thường, cực đoan với hàng loạt biểu hiện như: Tốc độ di chuyển rất nhanh gấp đôi so với các cơn bão bình thường; thời gian lưu bão trên đất liền kéo dài các tỉnh Nghệ An-Bắc Quảng Trị kéo dài ít thấy lên tới trên 12 tiếng; hoàn lưu gió bão mạnh từ cấp 6 trở lên trải dài 11/21 tỉnh ven biển. Đặc biệt, dù ở cách xa tâm bão đến hàng trăm km nhưng từ rạng sáng đến trưa ngày 29/9, tại một số tỉnh Bắc Bộ đã ghi nhận hiện tượng dông lốc xoáy, vòi rồng gây thiệt hại lớn về người và tài sản.

Không chỉ bão, từ đầu năm đến nay, cả nước cũng đã xảy ra 14 đợt mưa lớn trên diện rộng, trong đó có 2 đợt mưa trái mùa ở khu vực Bắc Bộ và Trung Trung Bộ. Đặc biệt, đợt mưa từ đêm 22-24/5 tại Hà Tĩnh đã quan trắc được 29/103 trạm trên 200mm, 13/103 trạm trên 300mm và 7/103 trạm trên 400mm.

Trong cơn bão số 5, đợt mưa từ đêm 24/8 đến sáng ngày 27/8 ở các tỉnh Đồng bằng và Trung du Bắc Bộ, Thanh Hoá đến Bắc Quảng Trị có mưa to đến rất to với lượng mưa phổ biến từ 200-400mm, có nơi lượng mưa trên 500mm. Đợt mưa lũ này đã gây ra nhiều trận lũ quét, sạt lở đất và ngập úng nghiêm trọng tại các tỉnh miền núi và trung du Bắc Bộ, cũng như dọc dải ven biển Bắc Trung Bộ.

Đáng chú ý, ho hoàn lưu của cơn bão số 10, đã gây mưa lớn toàn Bắc Bộ và Thanh Hóa trở vào đến TP. Huế.

Ông Nguyễn Hoàng Hiệp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, từ đầu năm đến nay mưa bão xảy ra liên tiếp khi Việt Nam đã xảy ra hơn 20 loại hình thiên tai. Riêng bão có 13 cơn, trong đó có 9 cơn (tính cả cơn bão thứ 13 Kalmaegi) đã tác động trực tiếp tới Việt Nam và để lại hậu quả rất nặng nề.

Theo thống kê, từ đầu năm đến nay, thiên tai đã làm hàng trăm người chết và bị thương; hàng trăm nghìn ngôi nhà sập đổ, thiệt hại; hàng trăm nghìn héc ta hoa màu bị cuốn trôi; hàng nghìn điểm giao thông sạt lở, các công trình công cộng như trường học, trạm y tế, trụ sở… cũng bị thiệt hại nặng.

Ước tính thiệt hại về kinh tế khoảng 35.000 tỉ đồng (tương đương 1,3 tỉ USD), bằng 50% tổng thiệt hại thiên tai gây ra tại Việt Nam năm 2024. Mặc dù vậy, đây mới chỉ là con số thiệt hại chưa được tính đủ, tính hết. Vì chỉ tính riêng việc ngập lụt đô thị ở Hà Nội, Thái Nguyên và một số tỉnh khác, nếu mỗi chiếc xe ô tô bị ngập nước đưa đi sửa chỉ tính trung bình khoảng 20 triệu đồng/xe thì con số thiệt hại do thiên tai phải thêm hàng chục nghìn tỉ đồng nữa.

Chủ động gánh vác thiệt hại của doanh nghiệp bảo hiểm

Theo báo cáo tổng hợp của 32 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ và 19 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, tính đến ngày 10/10/2025, chỉ tính riêng tổng thiệt hại do bão số 10 và số 11 gây ra đã lên tới gần 1.674 tỷ đồng. Cụ thể, trong lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ, các doanh nghiệp bảo hiểm đã tiếp nhận 3.748 thông tin thiệt hại với tổng giá trị ước tính gần 1.674 tỷ đồng. Trong đó, nghiệp vụ bảo hiểm sức khỏe có 2 vụ với số tiền bảo hiểm 245 triệu đồng; nghiệp vụ bảo hiểm tài sản kỹ thuật ghi nhận 1.081 vụ, ước thiệt hại gần 1.593 tỷ đồng; nghiệp vụ bảo hiểm xe cơ giới có 2.653 vụ, thiệt hại hơn 76 tỷ đồng; còn lại là 12 vụ thuộc bảo hiểm thân tàu và nông nghiệp, thiệt hại hơn 4,7 tỷ đồng. Đối với lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ, các doanh nghiệp ghi nhận 5 vụ tử vong và thương tật thuộc phạm vi bảo hiểm, với số tiền chi trả dự kiến khoảng 480 triệu đồng.

Trước tình hình thiệt hại do bão lũ gây ra, nhiều doanh nghiệp bảo hiểm đã chủ động xây dựng kế hoạch để kịp thời hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Tổng công ty Bảo hiểm Bảo Việt đã ngay lập tức kích hoạt các phương án ứng phó, huy động toàn bộ nguồn lực trong hệ thống nhằm hỗ trợ khách hàng nhanh chóng khắc phục thiệt hại, đảm bảo quyền lợi bảo hiểm được giải quyết kịp thời, minh bạch và thuận tiện nhất.

Ông Nguyễn Việt Anh, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Bảo hiểm Bảo Việt cho biết, trước những thiệt hại do bão lũ gây ra, Bảo hiểm Bảo Việt đã triển khai mọi biện pháp cần thiết nhằm bảo vệ quyền lợi khách hàng, đồng thời hỗ trợ kịp thời các khu vực chịu ảnh hưởng. Hoạt động chi trả của Bảo hiểm Bảo Việt được triển khai kịp thời, khẩn trương, minh bạch, đảm bảo khách hàng sớm khắc phục thiệt hại, ổn định tài chính và duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Tính đến ngày 8/10/2025, Bảo hiểm Bảo Việt đã ghi nhận tổng cộng 372 vụ tổn thất, ước tính bồi thường thiệt hại 119 tỷ đồng. Các khu vực ghi nhận số lượng tổn thất lớn bao gồm Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa bị thiệt hại do bão; Hà Nội, Thái Nguyên, Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Ninh, Bắc Giang bị ảnh hưởng bởi ngập sau bão.

Về nhóm nghiệp vụ, Bảo hiểm Bảo Việt ghi nhận bảo hiểm Tài sản, công trình xây dựng và bảo hiểm Xe cơ giới là loại hình chịu tác động nặng nề nhất, các loại hình khác như Bảo hiểm Hàng Hải ghi nhận mức độ ảnh hưởng thấp hơn.

Đối với bảo hiểm xe cơ giới, Bảo hiểm Bảo Việt phối hợp chặt chẽ với khách hàng để cứu hộ nhanh, tránh xe bị ngập lâu. Đồng thời, công ty chủ động làm việc với các xưởng sửa chữa, gara liên kết để ưu tiên vệ sinh, sấy khô, bảo dưỡng phương tiện và tài sản, hạn chế hư hỏng phát sinh. Công tác giám định được thực hiện độc lập, khách quan và linh hoạt, đặc biệt với các trường hợp thiệt hại lớn về tài sản, nhà xưởng, máy móc hay phương tiện vận tải. Song song đó, đường dây nóng và hệ thống eClaim được Bảo hiểm Bảo Việt vận hành 24/7 để tiếp nhận thông tin, hỗ trợ khách hàng kê khai và theo dõi tiến độ giải quyết bồi thường. Các bước xử lý được rút gọn tối đa, đảm bảo tính minh bạch và tiện lợi trong toàn bộ quá trình.

Tổng Công ty bảo hiểm BIDV (BIC) cho biết, thống kê đến ngày 3/11, BIC đã ghi nhận hơn 150 vụ tổn thất, tập trung chủ yếu ở các nghiệp vụ bảo hiểm xe cơ giới và bảo hiểm tài sản - kỹ thuật. Tổng giá trị bồi thường ước tính trên 40 tỷ đồng.

Theo bảo hiểm BIC, ngay khi điều kiện thời tiết cho phép, đơn vị đã nhanh chóng triển khai lực lượng giám định bồi thường đến các khu vực bị ngập lụt để ghi nhận tổn thất, tư vấn và hướng dẫn khách hàng các biện pháp xử lý ban đầu nhằm hạn chế thiệt hại. Đồng thời, BIC cũng phối hợp chặt chẽ với các công ty giám định độc lập để khẩn trương xác định mức độ tổn thất, làm cơ sở cho việc xem xét tạm ứng hoặc thực hiện chi trả bồi thường cho khách hàng.

Tổng Công ty cổ phần bảo hiểm Bưu điện (PTI) thông tin, trong đợt mưa lũ vừa qua tại khu vực miền Trung, đặc biệt từ Đà Nẵng trở ra, PTI đã tiếp nhận khoảng 100 vụ tổn thất liên quan đến tài sản, dự kiến thiệt hại nhiều tỷ đồng. Cũng phần lớn trong số này là thiệt hại đối với xe cơ giới. Đến thời điểm hiện tại, PTI đã hoàn thành giám định chi tiết 90 vụ và các vụ còn lại đang được giám định sơ bộ, tiếp tục xử lý theo quy trình để đảm bảo tiến độ, kịp thời di chuyển cứu hộ xe của khách hàng đến gara sửa chữa.

Theo PTI, riêng tại Thái Nguyên, xe cơ giới là nhóm tài sản chịu thiệt hại nặng nề, khi nước ngập sâu, phương tiện dễ bị nước tràn vào động cơ và hệ thống điện, gây hỏng hóc nghiêm trọng. Tuy nhiên, nhiều gara tại khu vực bị ngập cũng chịu ảnh hưởng trực tiếp, cần thời gian khôi phục hoạt động, trong khi đó việc di chuyển của đội ngũ giám định và kỹ thuật viên tại vùng ngập sâu gặp nhiều trở ngại.

Để khắc phục, PTI đã điều phối nhân lực và phương tiện từ các khu vực lân cận, bảo đảm quy trình xử lý hồ sơ được thực hiện khẩn trương, thông suốt. Về công tác tạm ứng bồi thường, Bảo hiểm PTI cho biết, đối với các trường hợp rủi ro liên quan đến sức khỏe và tính mạng sẽ thực hiện tạm ứng bồi thường ngay sau khi tiếp nhận thông tin, giúp gia đình và khách hàng có nguồn hỗ trợ ban đầu trong giai đoạn cấp bách.

Đối với thiệt hại tài sản, PTI chủ động phối hợp với hệ thống gara và đơn vị sửa chữa từ sớm, chuẩn bị sẵn phụ tùng, nhân lực kỹ thuật, đồng thời huy động lực lượng cứu hộ hoạt động 24/7 để đưa phương tiện đến nơi an toàn.

Tổng công ty cổ phần Bảo hiểm Sài Gòn - Hà Nội (BSH) đã kích hoạt trạng thái ứng cứu khẩn cấp, tiếp nhận bồi thường 24/7. Tính đến nay, BSH ghi nhận 82 trường hợp xe ô tô bị thủy kích, trong đó 12 xe ngập sâu hoàn toàn. Theo ông Phạm Tuấn Khương - Giám đốc BSH Việt Bắc, việc xử lý hồ sơ bảo hiểm tại các khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của lũ lụt không chỉ là vấn đề về số lượng mà còn là rào cản về logistics và nghiệp vụ. “Khi nước chưa rút hoàn toàn thì khách hàng chưa thể xác định rõ mức độ tổn thất. Giám định viên cũng chưa thể đánh giá chính xác thiệt hại của xe hoặc tài sản cho đến khi nước rút hết, làm công tác giám định bị trì hoãn và trở nên phức tạp hơn. Công tác giám định tại tâm lũ đòi hỏi sự kiên nhẫn, linh hoạt và tận tâm cao độ từ đội ngũ giám định viên”, ông Phạm Tuấn Khương cho biết.

Sát cánh cùng các doanh nghiệp bảo hiểm

Ông Nguyễn Xuân Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam khẳng định, thiên tai luôn là thử thách vô cùng to lớn. Trong hoàn cảnh hiện nay, vai trò của ngành bảo hiểm càng trở nên quan trọng và thiết thực hơn bao giờ hết. Trong thời gian qua, các doanh nghiệp bảo hiểm đã khẩn trương, tích cực thực hiện trách nhiệm bảo hiểm, các doanh nghiệp đã cử cán bộ xuống tận hiện trường để nắm bắt thông tin thiệt hại, thăm hỏi tình hình khách hàng và kịp thời giải quyết quyền lợi bảo hiểm, tạm ứng bồi thường.

Theo ông Việt, Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực mà các doanh nghiệp bảo hiểm đã và đang thực hiện trong thời gian qua để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp khắc phục hậu quả của thiên tai, đặc biệt là trong việc giải quyết bồi thường nhanh chóng, kịp thời và đúng quy định. Việc đảm bảo quyền lợi bảo hiểm cho khách hàng không chỉ giúp khách hàng vượt qua giai đoạn khó khăn mà còn thể hiện cam kết trách nhiệm xã hội của ngành bảo hiểm đối với cộng đồng.

Ông Nguyễn Xuân Việt cho rằng, trong bối cảnh còn nhiều thách thức phía trước, Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam mong rằng các doanh nghiệp bảo hiểm sẽ tiếp tục phát huy tinh thần trách nhiệm, duy trì tinh thần đoàn kết và hợp tác chặt chẽ với các cơ quan, tổ chức có liên quan để đẩy nhanh quá trình thẩm định, bồi thường thiệt hại. Đồng thời, cần nâng cao hơn nữa chất lượng dịch vụ, tạo niềm tin và sự an tâm cho khách hàng, qua đó đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế đất nước.

“Hiệp hội Bảo hiểm sẽ luôn đồng hành cùng các doanh nghiệp, hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc giải quyết các vướng mắc và khó khăn, cũng như là cầu nối với Cơ quan quản lý Nhà nước thúc đẩy các chính sách phù hợp liên quan đến hoạt động bảo hiểm”, ông Nguyễn Xuân Việt khẳng định.