Lập 'Quỹ tái thiết miền Trung', tại sao không?

Tính đến nay (29/11), mưa lũ ở 4 tỉnh miền Trung - Tây Nguyên đã khiến 98 người chết và 10 người mất tích gồm: Đắk Lắk 63 người chết, 8 người mất tích, Khánh Hòa: 22 người chết, Lâm Đồng: 5 người chết. Các địa phương khác như: Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Gia Lai cũng ghi nhận thiệt hại về người.

Mưa lũ khiến 426 ngôi nhà bị sập đổ, tập trung nhiều nhất tại Đắk Lắk, Khánh Hòa và Lâm Đồng. 2.066 nhà bị hư hỏng, riêng Khánh Hòa có 909 nhà, Lâm Đồng 750 nhà. 272.666 nhà bị ngập. 

Đắk Lắk và Khánh Hòa là hai tỉnh chịu thiệt hại nặng nề nhất: Đắk Lắk 150.000 ngôi nhà bị ngập, Khánh Hòa 100.754 ngôi nhà bị ngập, Gia Lai: 20.775 ngôi nhà ngập

59 trường phải cho học sinh nghỉ học ở Đắk Lắk và Khánh Hòa. Nhiều bệnh viện, trạm y tế bị hư hỏng, phải khử khuẩn, tiêu độc, song hầu hết đã khôi phục hoạt động khám chữa bệnh.

Nông nghiệp thiệt hại rất lớn với 51.807 ha lúa và hoa màu bị thiệt hại. 39.034 ha cây trồng khác bị ảnh hưởng. 944.475 con gia súc, gia cầm bị chết hoặc cuốn trôi. 373 ha thủy sản và 100.470 lồng bè bị hư hại.

Riêng Đắk Lắk chịu tổn thất cực lớn: 30.529 ha hoa màu hỏng; 663.000 gia súc, gia cầm chết; 99.498 lồng, bè nuôi thủy sản bị cuốn trôi.

Giao thông - hạ tầng bị chia cắt với 8 điểm sạt lở trên quốc lộ 20 và 27C vẫn ách tắc. Đường sắt Bắc - Nam đã thông tuyến từ tối 25/11. Mạng liên lạc còn gián đoạn: 35/301 xã phường mất kết nối; Đắk Lắk còn 59 trạm BTS tê liệt.

Thiệt hại kinh tế sơ bộ là 14.352 tỷ đồng trong đó nhiều địa phương ghi nhận thiệt hại rất lớn: Đắk Lắk: 5.500 tỷ đồng; Khánh Hòa: 5.604 tỷ đồng; Gia Lai: 1.500 tỷ đồng; Lâm Đồng: 1.098 tỷ đồng Các tỉnh đang tiếp tục thống kê và cập nhật thêm.

Thành lập ‘Quỹ tái thiết miền Trung’, nên hay không?

Sau khi lũ rút, hậu quả mà thiên tai để lại quá lớn. Trung ương, các ban ngành, các tỉnh thành trên cả nước, các tổ chức, cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế đã hỗ trợ, quyên góp, ủng hộ sức người, sức của nhằm giúp người dân miền Trung từng bước gượng dậy, để dần ổn định cuộc sống.

Nhiều bạn đọc đã đề xuất với Tạp chí Nhà đầu tư ý tưởng thành lập ‘Quỹ tái thiết miền Trung’, nhằm huy động nguồn lực xã hội tài trợ vốn cho hoạt động tái thiết sau trận lũ lịch sử vừa qua cũng như công tác phòng, chống thiên tai lâu dài.

Quỹ này sẽ hình thành dựa trên sự tài trợ vốn từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, trọng tâm là các tập đoàn, doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, bao gồm cả nguồn tài trợ cho vay với lãi suất bằng 0 hoặc lãi suất tượng trưng từ các ngân hàng thương mại.

Mục đích quỹ đúng như tên gọi, nhằm tài trợ vốn cho các hoạt động tái thiết. Bao gồm việc cung ứng lương thực, thuốc men, xây dựng lại nhà cửa cho người dân; sửa chữa, xây mới điện đường trường trạm, hoạt động vệ sinh phòng dịch…

Đặc biệt, Quỹ sẽ tài trợ vốn cho các hộ gia đình, các doanh nghiệp vừa và nhỏ để gây dựng lại sản xuất, kinh doanh, tạo công ăn việc làm cho người lao động.

Song hành, Quỹ sẽ đầu tư cho các hoạt động nghiên cứu phòng chống thiên tai, cứu trợ chuyên nghiệp….

Không chỉ đóng góp bằng tiền bạc, các tập đoàn, doanh nghiệp còn có thể đóng góp thông qua việc cử nhân sự có năng lực tham gia điều hành, nhằm đảm bảo Quỹ hoạt động theo mô hình chuyên nghiệp, hiệu quả và minh bạch, đặt dưới sự giám sát của Mặt trận Tổ quốc hoặc một cơ quan có thẩm quyền.

Trao đổi với Tạp chí Nhà đầu tư/Nhadautu.vn, về việc ý tưởng hình thành "Quỹ tái thiết miền Trung" theo mô hình xã hội hoá, đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu (Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội) đánh giá, đây là một ý tưởng rất hay và nhân văn nhằm giúp người dân, doanh nghiệp nhanh chóng ổn định đời sống, sản xuất kinh doanh sau những thiệt hại do bão, lũ gây ra vừa qua.

Tuy nhiên, theo ông Phan Đức Hiếu, quỹ này cần phải bàn tính kỹ về cơ sở thành lập, cơ chế hoạt động, nguồn lực (con người và kinh phí) vận hành quỹ....

Đồng quan điểm, PGS-TS. Bùi Thị An (đại biểu Quốc hội khóa XIII), Viện trưởng Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển cộng đồng ủng hộ việc lập Quỹ. Quỹ này sẽ song hành cũng Nhà nước và các nguồn khác tài trợ phòng chống thiên tai, đầu tư cho các hoạt động cứu trợ chuyên nghiệp và hoạt động tái thiết.

"Nếu lập được quỹ này theo hình thức xã hội hóa thì việc kêu gọi đóng góp của tổ chức, doanh nghiệp, người dân cũng sẽ rất tốt. Quan trọng hơn là việc giải ngân quỹ sẽ nhanh đến với người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng hơn. Công tác tái thiết sau mưa lũ nhanh chóng chứ không bị kéo dài", PGS-TS. Bùi Thị An bày tỏ.

Trong khi đó, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) nhận định, hiện nay, chúng ta đã có Quỹ Phòng chống thiên tai cấp Trung ương (do Bộ Nông nghiệp và Môi trường quản lý) và cấp tỉnh (do UBND cấp tỉnh quản lý).

Quỹ Phòng, chống thiên tai là nguồn tài chính quan trọng để hỗ trợ công tác ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai. Quỹ này được hình thành từ nhiều nguồn, trong đó có đóng góp bắt buộc của tổ chức kinh tế trong nước và nước ngoài trên địa bàn, công dân Việt Nam từ đủ 18 tuổi đến tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường theo quy định của pháp luật về lao động.

"Theo tôi, hiện có rất nhiều quỹ, nếu thành lập "Quỹ xã hội hóa tái thiết miền Trung" thì cần cân nhắc tính toán kỹ, tránh chồng chéo", ông Phạm Văn Hòa nói.

Đề xuất trình Quốc hội gói tài chính hỗ trợ khẩn cấp

Trước thiệt hại vô cùng lớn do mưa lũ ở miền Trung - Tây Nguyên, đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM) đề nghị, Chính phủ trình Quốc hội thông qua gói tài chính khẩn cấp nhằm khắc phục hậu quả mưa lũ.

"Những ngày qua, chúng ta thật sự đau lòng khi chứng kiến nhân dân ở nhiều địa phương phải gồng mình chống chọi với thiên tai, bão lũ. Nhiều vùng bị ảnh hưởng nặng nề, đời sống người dân gặp rất nhiều khó khăn. Tôi đề nghị Chính phủ sớm trình Quốc hội một gói tài chính khẩn cấp, tăng chi ngân sách vượt dự toán nhằm khắc phục hậu quả mưa lũ, khôi phục hạ tầng bị hư hỏng và bảo đảm an sinh xã hội", ông Ngân đề xuất.

Ông Trần Hoàn Ngân cho rằng, tỷ lệ bội chi gân sách hiện mới khoảng 3,2% GDP, thấp hơn mức kế hoạch 3,6%, do đó vẫn còn dư địa tài khóa để triển khai gói tài chính này, góp phần ổn định đời sống và mang lại hạnh phúc cho người dân, doanh nghiệp ổn định sản xuất.

Ngoài chương trình an sinh xã hội với việc hỗ trợ trực tiếp cho người dân, phục hồi hạ tầng, việc hồi hoạt động sản xuất kinh doanh, kinh tế của các địa phương hết sức quan trọng. "Chính phủ cần đưa ra các chính sách hỗ trợ về thuế, phí. Cụ thể, miễn hết tất cả loại thuế, phí cho người dân và doanh nghiệp ở các địa phương bị ảnh hưởng nặng nề của bão lũ vừa qua", đại biểu Quốc hội đề xuất.

"Cần khuyến khích các ngân hàng cho vay lãi suất 0% để cung cấp thêm nguồn tài chính ban đầu cho các cá nhân, doanh nghiệp. Gói hỗ trợ sau bão lũ phải đủ lớn để bù đắp, tái thiết và phục hồi các tỉnh thành. Các gói hỗ trợ nói trên nếu vượt quá thẩm quyền, Chính phủ cần trình lên Quốc hội thông qua ngay gói hỗ trợ khẩn cấp tại kỳ họp đang diễn ra", .

Trước tình trạng mưa lũ, sạt lở đất diễn biến khó lường, gây thiệt hại lớn về tài sản, hoa màu, làm đảo lộn cuộc sống của người dân, 

Cùng quan điểm với ông Ngân, đại biểu Quốc hội Tô Ái Vang (đoàn TP. Cần Thơ) cũng đề nghị bổ sung ngân sách cho việc khôi phục, hoàn thiện hệ thống hạ tầng ở những nơi bị ảnh hưởng bởi bão lũ.

"Chính phủ tiếp tục rà soát và đánh giá tình hình hạ tầng giao thông ở các địa phương bị ảnh hưởng từ các trận mưa, bão, lũ. Sớm có phương án bổ sung ngân sách giúp các địa phương hoàn thiện lại hạ tầng giao thông. Đây là vấn đề hết sức cấp thiết hiện nay", đại biểu Tô Ái Vang kiến nghị.