Bất động sản xanh 'có giá' hơn sản phẩm thông thường

Việt Nam đang phấn đấu để hiện thức hóa cam kết phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2025. Chiếm tới khoảng 39% tổng lượng phát thải khí nhà kính, lĩnh vực bất động sản (BĐS) cũng đang có những chuyển dịch nhằm đóng góp vào mục tiêu quốc gia.

Báo cáo tổng quan thị trường công trình xanh Việt Nam năm 2024 do hệ thống chứng nhận Edge và Tổ chức tài chính quốc tế IFC, thành viên của Ngân hàng thế giới (World Bank) cho thấy, Việt Nam hiện có 559 công trình với 13,6 triệu m2 diện tích sàn đạt chứng chỉ công trình xanh và 31.384 căn hộ, 3.234 nhà ở riêng lẻ đạt chứng nhận Xanh. Riêng năm 2024, Việt Nam có 163 công trình đạt chứng nhận xanh, gấp hơn 2 lần so với năm 2023, và gấp 3 lần so với năm 2022 (có 54 công trình) và hơn 27 lần so với năm 2014 (6 công trình).

Hội Môi giới BĐS Việt Nam (VARS) cho biết, việc phát triển các công trình xanh không chỉ đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường mà còn là chiến lược tạo lợi thế cạnh tranh bền vững cho các chủ đầu tư khi nhu cầu mua BĐS xanh của người mua và nhà đầu tư gia tăng.

Theo đó, trong bối cảnh các thành phố lớn của Việt Nam liên tiếp nằm trong top những thành phố ô nhiễm nhất thế giới, người dân, đặc biệt là người trẻ (gen Z, millennials) ngày càng quan tâm đến không gian sống xanh và tiêu chuẩn môi trường khi lựa chọn nhà ở. Một kết quả khảo sát về tâm lý khách hàng cuối năm 2024 cho thấy, 86% người tham gia khảo sát quan tâm đến việc mua một ngôi nhà xanh và 88% người sẵn sàng trả thêm tiền cho ngôi nhà xanh.

Không chỉ người tiêu dùng trong nước, các nhà đầu tư quốc tế, đặc biệt từ châu Âu và Singapore - cũng đặt tiêu chí ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) lên hàng đầu trong các quyết định rót vốn. Điều này mở ra cơ hội lớn cho các chủ đầu tư BĐS tại Việt Nam tiên phong phát triển các dự án xanh, trung hòa carbon, không chỉ để đón đầu xu hướng thị trường mà còn để thu hút nguồn vốn quốc tế.

So với việc phát triển các dự án BĐS thông thường, việc phát triển các dự án xanh còn giúp các chủ đầu tư hưởng lợi về mặt chính sách khi Nhà nước đã và đang có nhiều hành động đồng bộ để thúc đẩy phát triển công trình xanh.

Bình luận về vấn đề này, ông Trần Ngọc Duy, Phó Giám đốc Bộ phận quản lý BĐS Savills Hà Nội chia sẻ, để được công nhận là công trình xanh, ngoài đáp ứng các tiêu chí bền vững về xây dựng thiết kế, vật liệu thi công, các dự án cần phải đáp ứng hiệu suất môi trường, vận hành tiết kiệm năng lượng.

Việc nắm bắt xu hướng và chuyển đổi xanh sẽ giúp các chủ đầu tư có lợi thế trong việc thu hút và giữ chân khách hàng, đạt tỷ lệ lấp đầy nhanh hơn và có thể chào bán, cho thuê với mức chi phí tốt hơn.

"Các dự án xanh không chỉ phục vụ mục tiêu chung của toàn cầu và Chính phủ về phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, mà còn phục vụ nhu cầu thực tế của người dân. Sau đại dịch, người dân ngày càng quan tâm đến việc chăm sóc sức khỏe, môi trường sống và làm việc, cùng các yếu tố bền vững", ông nói.

Ông Duy phân tích, mặc dù chi phí đầu tư xây dựng ban đầu cho các công trình xanh có thể cao hơn so với loại dự án truyền thống, song việc vận hành bền vững mang lại hiệu quả hoạt động tốt hơn và tiết kiệm hơn, đặc biệt trong việc giảm chi phí năng lượng tiêu thụ.

"Hiện nay có 4 loại chứng nhận công trình xanh phổ biến, gồm: LEED, EDGE, WELL Building Standard và LOTUS. Những chứng chỉ quy định các giải pháp vận hành thực tiễn những dự án xanh, tập trung vào hiệu quả năng lượng, bảo vệ nguồn nước, cải thiện chất lượng không khí và đảm bảo sức khỏe, sự an toàn cho người sử dụng", ông cho hay.

Bất động sản xanh có khả năng giữ giá tốt hơn

Trong khi đó, về tài chính, các chủ đầu tư thực hiện dự án xanh có thể tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi thông qua các chương trình tài chính khí hậu, trái phiếu xanh, hoặc các gói hỗ trợ kỹ thuật từ các tổ chức quốc tế như IFC (World Bank), GIZ (Đức), AFD (Pháp). Điều này không chỉ giúp giảm chi phí đầu tư ban đầu mà còn tạo điều kiện thuận lợi trong tiếp cận nhà đầu tư chiến lược, đặc biệt là các quỹ đầu tư ESG.

VARS cho rằng, trong thực tế, các dự án BĐS đạt tiêu chuẩn xanh có khả năng giữ giá tốt hơn trên thị trường thứ cấp. Các dự án nhà ở đạt chứng chỉ xanh ghi nhận mức tăng giá ổn định và khả năng giữ giá tốt hơn trong giai đoạn thị trường biến động. Hội đồng Công trình Xanh Thế giới (WorldGBC) chỉ ra, các công trình xanh có thể giúp tăng giá trị tài sản tổng thể lên đến 7% trong vòng 5 năm.

Ngoài ra, việc đầu tư vào công trình xanh còn đem lại hiệu quả kinh tế rõ rệt với thời gian thu hồi vốn nhanh, chi phí vận hành thấp. Cụ thể, theo IFC - đơn vị phát triển hệ thống chứng chỉ EDGE, chi phí đầu tư tăng thêm cho công trình đạt chứng chỉ EDGE chỉ dao động khoảng 2-3%, thời gian thu hồi vốn trung bình là 3 năm, với mức tiết kiệm tối thiểu 20% năng lượng và nước trong quá trình vận hành. Tương tự, chứng chỉ LEED - do Hội đồng Công trình Xanh Hoa Kỳ (USGBC) vận hành ghi nhận chi phí tăng thêm từ 1,5-8%, thời gian hoàn vốn từ 1,5-6 năm, cùng mức tiết kiệm năng lượng lên đến 30-40%.

Mặc dù còn nhiều thách thức như chi phí đầu tư ban đầu cao, thiếu chuyên gia, tư vấn và nhà thầu đủ năng lực, nhận thức còn hạn chế, chính sách ưu đãi chưa rõ ràng… Nhưng, VARS đánh giá, xu hướng tạo lập các dự án BĐS trung hòa carbon và đạt chứng chỉ xanh tại Việt Nam là tất yếu. Đây không chỉ là một bước tiến phù hợp với cam kết Net Zero của Việt Nam đến năm 2050 mà còn là lựa chọn chiến lược để các chủ đầu tư khẳng định vị thế, gia tăng giá trị tài sản và khả năng tiếp cận nguồn vốn xanh trong dài hạn.

Do đó, các doanh nghiệp BĐS cần tích cực cập nhật các tiêu chuẩn xanh quốc tế, lồng ghép các yêu cầu tiết kiệm năng lượng, vật liệu bền vững và giải pháp công nghệ ngay từ giai đoạn thiết kế, quy hoạch. Chủ động hợp tác với các tổ chức quốc tế để tiếp cận nguồn vốn ưu đãi và tư vấn kỹ thuật cho phát triển công trình xanh.

Đối với cơ quan quản lý Nhà nước, VARS kiến nghị, Nhà nước cần sớm hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn và hành lang pháp lý liên quan đến công trình xanh, phát triển đô thị carbon thấp và trung hòa khí thải.

Đồng thời thiết kế các chính sách ưu đãi cụ thể cho dự án đạt chứng chỉ xanh như: Ưu tiên phê duyệt quy hoạch, giảm thuế sử dụng đất, ưu đãi tín dụng, khuyến khích qua chỉ tiêu đấu thầu sử dụng đất...