Sabeco đang bị nhà đầu tư nước ngoài mạnh tay chi phối
Tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) đã lên trên 51%, chỉ sau chưa đầy một năm kể từ khi việc thoái 53,59% vốn nhà nước được thực hiện.
Tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại Sabeco đã là 63,35%.
Chiếm tỷ lệ chi phối
Ngày 9/1/2019, Sabeco công bố thông tin tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại Sabeco là trên 51%. Như vậy, chỉ sau 1 năm kể từ thương vụ thoái 53,59% vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Sabeco từ một công ty không có sở hữu nước ngoài chiếm quá 49% đã trở thành doanh nghiệp có vốn nước ngoài chiếm chi phối.
Tại thời điểm 7/7/2017 và cho tới trước khi thoái tiếp 53,59% vốn tại Sabeco, nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ 9,84% vốn điều lệ. Bởi vậy, tỷ lệ cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài được phép tham gia buổi chào bán cổ phần tối đa là 38,59% vốn điều lệ. Điều này nhằm đảm bảo quy định của Nhà nước về tỷ lệ nắm giữ của nước ngoài là không quá 49% vốn điều lệ của Sabeco.
Tháng 12/2017, nhà đầu tư chiến thắng trong đấu giá mua cổ phần của Sabeco là Công ty TNHH Vietnam Beverage (nắm 53,59% là pháp nhân Việt Nam) mới được thành lập trước phiên đấu giá trị giá 5 tỷ USD chỉ 2 tháng, với số vốn điều lệ vỏn vẹn 682 tỷ đồng.
Tuy nhiên, “đằng sau” doanh nghiệp mới thành lập và có văn phòng trong ngõ nhỏ này lại là một ông lớn quen thuộc - tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi (Thái Lan). Trong cơ cấu cổ đông của Vietnam Beverage có sự góp mặt của BeerCo Limited (BeerCo) - công ty mà ThaiBev sở hữu 100% vốn điều lệ.
BeerCo nắm giữ 49% vốn điều lệ của VietBev. Tỷ lệ sở hữu này vừa đủ để giúp VietBev không bị áp “room” 49% đối với nhà đầu tư nước ngoài tại Sabeco, trong khi vẫn giúp ThaiBev thâu tóm tới hơn 53% vốn điều lệ.
Ngày 28/12/2018, Sở Kế hoạch và Đầu tư TP. Hà Nội đã cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho Vietnam Beverage khi BeerCo góp thêm 111.209 tỷ đồng, qua đó tăng vốn của Vietnam Beverage lên 111.890 tỷ đồng. Sau đợt tăng vốn, Vietnam Beverage trở thành doanh nghiệp có vốn nước ngoài, khi tỷ lệ sở hữu trực tiếp của BeerCo là 99,39% và đương nhiên phần vốn mà Vietnam Beverage nắm giữ tại Sabeco cũng chuyển thành do người nước ngoài nắm giữ.
Như vậy, cùng tỷ lệ 9,76% trước đó, cộng thêm phần sở hữu của Vietnam Beverage, tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại Sabeco đã là 63,35% - bỏ xa yêu cầu giới hạn về tỷ lệ nắm giữ đối với người nước ngoài tại Sabeco là dưới 49%.
Quy định có bị lách?
Bình luận về câu chuyện nhà đầu tư nước ngoài nắm tới hơn 63% vốn tại Sabeco, một chuyên gia ngành thực phẩm cho rằng, dường như đã có những kẽ hở để nhà đầu tư lách luật và các cơ quan chức năng “không tuýt còi”.
Cụ thể, tháng 7/2018, Vietnam Beverage đã gửi văn bản tới Bộ Công thương và bộ phận đại diện phần vốn nhà nước tại Sabeco với đề xuất sửa đổi điều lệ Sabeco theo hướng bỏ một số ngành nghề kinh doanh nhằm nới room ngoại lên 100%. Theo đề xuất, Sabeco quyết định bỏ “gạo”, “đường mía”, “đường củ cải” khỏi ngành nghề kinh doanh thuộc mã 4632 để không chịu sự hạn chế tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại Sabeco, qua đó tăng tính hấp dẫn của cổ phiếu, cũng như dễ dàng thu hút thêm dòng vốn ngoại.
Tuy nhiên, khoản b, Điều 2a, Nghị định 60/2015/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung Nghị định 58/2012/NĐ-CP quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Chứng khoán, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán) lại quy định rõ: “Đối với công ty đại chúng hoạt động trong ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện áp dụng đối với nhà đầu tư nước ngoài mà chưa có quy định cụ thể về sở hữu nước ngoài, thì tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa là 49%”.
Đáng nói là, việc nhà đầu tư nước ngoài nắm tới trên 63% vốn điều lệ tại Sabeco diễn ra trong điều kiện Dự thảo sửa đổi Luật Chứng khoán đang được trình Quốc hội lấy ý kiến vào kỳ họp đầu tiên và xem xét thông qua vào kỳ họp thứ hai trong năm 2019.
Bộ Tài chính - cơ quan chủ trì soạn thảo Luật Chứng khoán sửa đổi đang đề xuất, với những ngành nghề kinh doanh có điều kiện chưa cam kết về tỷ lệ sở hữu nước ngoài, hoặc không đưa vào Biểu cam kết của Việt Nam trong WTO và các điều ước quốc tế khác, thì chỉ nâng tỷ lệ sở hữu nước ngoài lên 100% trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành không hạn chế sở hữu nước ngoài.
Hiện tại, Sabeco vẫn có ngành nghề kinh doanh sản xuất đồ uống với mã ngành 1101, trong đó có rượu. Trong danh mục 23 công ty con và 20 công ty liên doanh, liên kết tính tới ngày 30/6/2018, ngoài sở hữu 93,32% vốn điều lệ tại Công ty cổ phần Rượu Bình Tây (93,32%), Sabeco còn có 10 công ty con và không dưới 5 công ty liên kết liên quan đến sản xuất và kinh doanh rượu.
Không chỉ có mặt hàng rượu, việc sản xuất - kinh doanh bia của Sabeco cũng thuộc Danh mục 243 ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo quy định hiện hành, với vị trí số 54 “kinh doanh thực phẩm thuộc lĩnh vực chuyên ngành của Bộ Công thương”. Dẫn chiếu Danh mục các sản phẩm/nhóm sản phẩm thực phẩm, hàng hóa thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Công thương kèm theo Nghị định số 15/2018/NĐ-CP, mặt hàng bia và rượu đứng ngay đầu danh sách.
Có vẻ như không cần chờ sửa Luật Chứng khoán và quên soi chiếu quy định hiện hành, tại Văn bản số 7987/UBCK-PTTT ngày 3/12/2018, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã xác nhận “không hạn chế tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại đây. Điều này đã mở đường cho nhà đầu tư ngoại hoàn tất việc nâng sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại Sabeco lên mức tổng cộng là 63,35%, thay vì chỉ cho phép giới hạn ở tỷ lệ 49% trước đó.
Chi phối nên mạnh tay
Vào tuần trước, hơn 900 người lao động không thời hạn tại Sabeco được yêu cầu ký lại phụ lục hợp đồng với lý do thay đổi cơ cấu lương. Đại diện Sabeco khẳng định, tất cả người lao động khi được mời lên tái ký hợp đồng “đều đã được truyền thông đầy đủ, cũng như có thời gian để hiểu rõ nội dung hợp đồng”.
Dẫu vậy, phụ lục hợp đồng cũng có quy định: “Trong thời gian thử việc 60 ngày, mỗi bên có quyền lựa chọn chấm dứt hợp đồng lao động này mà không cần báo trước và không phải trả bất cứ khoản bồi thường nào”, hay “công việc cụ thể là theo hợp đồng hoặc phân công của người sử dụng lao động tại từng thời điểm, nếu không hoàn thành đúng thời gian quy định thì là cơ sở để đơn phương chấm dứt hợp đồng theo quy định của luật Việt Nam”. Điều này tạo ra tâm lý lo ngại có thể bị mất việc ở nhiều lao động tại Sabeco.
Trên thực tế, việc giảm bớt lao động để nâng cao năng suất và hiệu quả tại Sabeco đã được các chuyên gia đề cập khi biết người mua 53,59% vốn điều lệ tại Sabeco cuối cùng là một doanh nghiệp nước ngoài.
Tính tới ngày 30/6/2017, tổng số lao động của hệ thống Sabeco là 4.649 người, trong đó tổng số lao động của Công ty mẹ là 820 người. Ngoài tổng số lao động nêu trên, Sabeco còn có đội ngũ bán hàng tiếp thị khoảng 3.500 người.
Đã có những quan điểm cho rằng, khi Nhà nước không còn chi phối tại Sabeco, hiệu quả của doanh nghiệp chắc chắn sẽ cao hơn. “Chỉ cần định danh rõ công việc của từng vị trí cụ thểm đã có thể giảm được lượng lao động không nhỏ tại Sabeco, chưa kể việc đưa thêm máy móc, thiết bị chuyên dùng vào một số bộ phận vốn đang sử dụng nhiều lao động chân tay như khâu bốc vác”, một chuyên gia nhận xét.
Ngoài ra, khi trở thành thành viên có vốn chi phối của phía ThaiBev, nhiều bộ phận như mua hàng đầu vào, lên kế hoạch đầu tư, sản xuất hay quảng bá… có thể không còn do bản thân Sabeco đảm nhiệm như trước khi bán tiếp vốn, mà chỉ đơn thuần thực hiện theo lộ trình của tập đoàn nước ngoài.
Điều cũng được nhiều người lo ngại là, với việc nước ngoài nắm chi phối, lợi nhuận của Sabeco sẽ không còn nằm ở Sabeco nữa. Việc mua sắm nguyên vật liệu đầu vào sẽ có thể thực hiện thông qua một công ty của ThaiBev và giá cả luôn ổn định. Đầu ra sẽ do hệ thống phân phối mà người Thái nắm chi phối thực hiện. Sabeco sẽ chỉ còn thuần túy là doanh nghiệp sản xuất bia, các công ty thành viên có vốn góp của Sabeco cũng sẽ trở thành đơn vị gia công thuần túy hay nhận nhượng quyền kinh doanh thương hiệu Sabeco và trả thương quyền.
“Khi đó, Sabeco mà Nhà nước đang nắm 36% vốn điều lệ vẫn sẽ có lợi nhuận nhất định để chia phần cho các cổ đông. Song rất có thể, phần lớn lợi nhuận vốn có của Sabeco sẽ được dồn về phía nhà cung cấp nguyên vật liệu đầu vào và đơn vị bán hàng do phía nước ngoài quản lý”, những chuyên gia am hiểu thị trường bia phân tích.
Có vẻ như lộ trình để thu lợi tối đa từ Sabeco sẽ còn khiến nhiều người “mắt tròn, mắt dẹt”, nhất là khi thị giá của Sabeco đã giảm 22% trong vòng 1 năm sau thương vụ M&A đình đám nhất năm 2017 tại khu vực châu Á.
Biến động trong kết quả kinh doanh của Sabeco
Theo tài liệu gửi các cổ đông, năm 2018, Sabeco có mức lợi nhuận sau thuế là 4.402 tỷ đồng và kế hoạch của năm 2019 là 4.716 tỷ đồng. So với mức 4.949 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế của năm 2017 được thông báo trong Đại hội đồng cổ đông thường niên hồi tháng 7/2018, có thể thấy, năm đầu tiên hoạt động với sự biến động mạnh mẽ về cổ đông và Ban Điều hành đã có những tác động không nhỏ tới kết quả kinh doanh của Sabeco.
(Theo Báo Đầu tư)
- Cùng chuyên mục
Sun Group đầu tư hơn 38.000 tỷ cho 3 dự án đô thị ở Quảng Trị
Đây 3 dự án đô thị hỗn hợp tại Quảng Trị do Tập đoàn Sun Group đầu tư kỳ vọng mở ra chu kỳ phát triển mới cho địa phương.
Đầu tư - 02/10/2025 16:15
Người nước ngoài có thể mua nhà tại 88 dự án ở TP.HCM
UBND TP.HCM vừa bổ sung thêm 23 dự án mà tổ chức, cá nhân nước ngoài được phép sở hữu nhà ở. Như vậy, tính đến nay, trên địa bàn thành phố có tổng cộng 88 dự án để người nước ngoài có thể mua, sở hữu.
Đầu tư - 02/10/2025 16:06
CEO Radeecal Exhicon (Ấn Độ): Ở Đông Nam Á, chúng tôi chọn Việt Nam là điểm đến
Ông Sanyal Desai – CEO của Công ty Radeecal Exhicon, cho biết Việt Nam là quốc gia phát triển năng động, tiềm năng rất lớn trong ngành vải không dệt ở khu vực Đông Nam Á.
Đầu tư - 02/10/2025 12:55
Nghệ An chuyển mình từ dòng vốn FDI - Bài cuối: Hình thành và phát triển chuỗi cung ứng hiệu quả, bền vững
Trong những năm gần đây, Nghệ An đã ghi nhận sự chuyển mình mạnh mẽ nhờ dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đổ vào. Không chỉ dừng lại ở việc thu hút đầu tư, tỉnh còn tập trung xây dựng và phát triển chuỗi cung ứng hiệu quả, bền vững, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế lâu dài. Qua đó, Nghệ An không chỉ nâng cao năng lực sản xuất mà còn thúc đẩy sự liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp, góp phần xây dựng hệ sinh thái công nghiệp đồng bộ, hiện đại và thân thiện với môi trường.
Đầu tư - 02/10/2025 09:15
Nghệ An chuyển mình từ dòng vốn FDI - Bài 4: Nhận định của doanh nghiệp ngoại
Nghệ An là một trong những tỉnh có tiềm năng phát triển kinh tế lớn ở khu vực Bắc Trung Bộ, đang ngày càng thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài. Các doanh nghiệp FDI khi đến đầu tư tại Nghệ An đều có những nhận xét tích cực về môi trường đầu tư tại đây, góp phần tạo động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Đầu tư - 01/10/2025 15:16
Quy mô kinh tế Hà Tĩnh tăng 1,5 lần so với 2020
Quy mô nền kinh tế Hà Tĩnh hiện đạt 126.000 tỷ đồng, gấp 1,5 lần so với đầu nhiệm kỳ. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội tăng 47%, nhiều dự án đầu tư được xúc tiến và phát triển.
Đầu tư - 01/10/2025 12:04
Đà Nẵng hợp tác với Frankfurt Main Finance phát triển Trung tâm tài chính
Đà Nẵng đã ký kết ghi nhớ hợp tác về Trung tâm tài chính với Công ty Frankfurt Main Finance; đồng thời, xúc tiến, mời gọi các "đại bàng" từ CHLB Đức đầu tư phát triển trung tâm tài chính, chú trọng vào blockchain, tài chính xanh, tài chính số.
Đầu tư - 30/09/2025 23:27
Hà Tĩnh đưa biển Thiên Cầm trở thành 'điểm đến xanh' của miền Trung
Trong bối cảnh du lịch xanh đang trở thành xu hướng toàn cầu, Hà Tĩnh đặt mục tiêu đưa Thiên Cầm trở thành "điểm đến xanh" đặc trưng của miền Trung, gắn với phát triển bền vững, bảo tồn thiên nhiên và nâng cao trải nghiệm cho du khách.
Đầu tư - 30/09/2025 18:17
Quảng Ninh khởi công thêm một dự án nhà ở xã hội gần 1.000 tỷ đồng
Dự án Nhà ở xã hội tại quỹ đất ký hiệu OXH-01 thuộc khu đô thị ở các phường Cao Xanh và Hà Lầm (tỉnh Quảng Ninh) có tổng mức đầu tư khoảng 968 tỷ đồng.
Đầu tư - 30/09/2025 13:48
Hà Nội sắp có Sàn Giao dịch công nghệ và Trung tâm Đổi mới sáng tạo
Sàn Giao dịch công nghệ Hà Nội hoạt động theo mô hình "Đầu tư công, quản trị tư", đó là nhà nước đầu tư hạ tầng và tổ chức hợp đồng thuê thầu, tuyển chọn doanh nghiệp vận hành khai thác và cung ứng dịch vụ. Còn Trung tâm đổi mới sáng tạo Hà Nội là doanh nghiệp theo mô hình công ty cổ phần (trong đó vốn nhà nước chiếm cổ phần chi phối) do UBND TP. Hà Nội thành lập theo quy định của pháp luật.
Công nghệ - 30/09/2025 11:35
Thị trường bất động sản Cửa Lò 2025: Tăng tốc, tạo đà phát triển
Hạ tầng bứt phá, du lịch phát triển mạnh mẽ và mặt bằng giá hợp lý đang tạo động lực lớn cho thị trường bất động sản Cửa Lò (Nghệ An). Nổi bật trong đó, dự án Pearl Residence được mệnh danh “viên ngọc trai xứ Nghệ” đang thu hút sự quan tâm mạnh mẽ của giới đầu tư.
Bất động sản - 30/09/2025 11:34
Thị trường bất động sản sôi động với đô thị Sun Group Nam Hà Nội
Ngày 27/9, gần 800 khách hàng và chuyên viên tư vấn đã cùng “đổ bộ” sự kiện ra mắt phân khu Flora Avenue, thuộc đại đô thị Sun Urban City. Sức hút ấy một lần nữa khẳng định vị thế sản phẩm bất động sản thương hiệu Sun Group Nam Hà Nội.
Bất động sản - 30/09/2025 11:33
Nghệ An chuyển mình từ dòng vốn FDI: Bài 3: Lao động được ‘nâng tầm’
Nghệ An đang là điểm sáng trong thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội. Dòng vốn FDI không chỉ góp phần thúc đẩy phát triển hạ tầng, mở rộng sản xuất mà còn tạo ra cơ hội nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, giúp lao động địa phương được “nâng tầm” cả về kỹ năng lẫn tư duy làm việc.
Đầu tư - 30/09/2025 07:50
Du lịch Đà Nẵng bùng nổ, bất động sản nghỉ dưỡng vẫn 'ngủ đông'
Du lịch Đà Nẵng đang “bùng nổi” với lượng khách và doanh thu tăng mạnh, song nghịch lý là bất động sản nghỉ dưỡng - vốn được hưởng lợi lớn từ dòng khách vẫn chưa thể khởi sắc trở lại.
Đầu tư - 30/09/2025 06:45
CEO UK Export Finance: 'Cơ hội thu hút các doanh nghiệp Anh đến Việt Nam đầu tư là rất rõ ràng'
Ông Tim Reid, Tổng Giám đốc Cơ quan Hỗ trợ Tài chính Xuất khẩu Anh (UKEF) cho rằng, Việt Nam có sức hút tự nhiên đối với các doanh nghiệp Anh vì tăng trưởng kinh tế mạnh và có mục tiêu 10% GDP trong tương lai gần.
Đầu tư - 29/09/2025 14:51
Nghệ An chuyển mình từ dòng vốn FDI: Bài 2 - Chuyển dịch cơ cấu kinh tế
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, Nghệ An đã và đang tận dụng hiệu quả dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) để thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo bước đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Đầu tư - 29/09/2025 14:19
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 4 month ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 4 month ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 5 month ago
