'Giao thông xanh tốc độ cao tạo sự tiếp cận công bằng cho người dân'

Nội dung được các chuyên gia đề cập tại Tọa đàm "Giao thông xanh tốc độ cao và giá trị cộng đồng của đô thị biển Cần Giờ" do Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam (VIRES), Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam (Realtimes) phối hợp cùng Vinhomes tổ chức ngày 27/12.

Theo các chuyên gia, trong lĩnh vực bất động sản (BĐS) vẫn thường nói đến yếu tố then chốt là vị trí. Vị trí tạo nên giá trị của BĐS, tuy nhiên ngày nay, khoảng cách không còn được hiểu theo nghĩa địa lý, mà được đo bằng thời gian.

PGS-TS. Nguyễn Hồng Thái, Phó Chủ tịch Hội Kinh tế Vận tải Đường sắt Việt Nam, Trưởng khoa Vận tải - Kinh tế, Trường Đại học Giao thông Vận tải cho biết, giá trị BĐS luôn gắn liền với lựa chọn nơi ở và nơi làm việc.

Khi quyết định đầu tư hay sinh sống ở một khu vực mới, con người luôn cân nhắc tác động đến công việc, sinh hoạt và gia đình. Nếu giao thông không thuận tiện, mỗi ngày phải mất 1-2 tiếng di chuyển thì rất khó thuyết phục người dân lựa chọn.

Đối với giao thông xanh tốc độ cao, nếu thời gian di chuyển từ Cần Giờ đến TP.HCM chỉ khoảng 13 phút, câu chuyện sẽ hoàn toàn khác. Cuộc sống ngoài nơi ở còn cần môi trường học tập, làm việc, giao tiếp bạn bè, xã hội.

Khi thời gian di chuyển được rút ngắn, các mối quan hệ sống, làm việc, gia đình được cân bằng tốt hơn. Chính điều này tạo ra một cách tiếp cận đầu tư mới là tận dụng hiệu quả hạ tầng sẵn có để hình thành các kết nối mới, đó là nền tảng cho giá trị dài hạn của BĐS.

PGS-TS. Nguyễn Hồng Thái cho rằng, việc đầu tư phát triển giao thông không chỉ đơn thuần là bài toán kinh tế mà còn là trách nhiệm của nhà đầu tư trong việc khai phá những vùng đất mới.

Thứ nhất, thay vì chỉ tận dụng những gì có sẵn - vốn thường đi kèm với chi phí đắt đỏ về thời gian và quỹ đất hạn hẹp, nhà đầu tư cần có tầm nhìn tạo ra các kết nối mới. Việc khai phá vùng đất mới giúp giải phóng nguồn lực và tạo ra khả năng tiếp cận cực lớn cho thị trường, thay đổi diện mạo của cả một khu vực.

Thứ hai, khi hạ tầng giao thông phát triển, khoảng cách địa lý không còn là trở ngại lớn nhất. Nếu thời gian di chuyển vào trung tâm TP.HCM chỉ còn khoảng 13 phút, ranh giới giữa nội đô và ngoại đô sẽ bị xóa nhòa. Người mua nhà sẽ ưu tiên không gian sống thay vì vị trí địa lý thuần túy.

Thứ ba, quan điểm lựa chọn khu đô thị lớn, không vướng áp lực hạ tầng sống. Ví dụ ở nội đô Hà Nội, tình trạng "cách 3m là đập mặt vào tường" hay khó khăn trong việc tìm chỗ đỗ ô tô đang là bài toán đau đầu. Khi giao thông kết nối được thông suốt, các khu vực mới sẽ mang lại lợi thế vượt trội.

Tuy nhiên, theo ông Thái, để đạt được tiêu chuẩn xanh đúng nghĩa cần một giải pháp tổng thể, hai đầu của các tuyến đường sắt phải là hệ thống xe bus xanh, xe đạp và khuyến khích thói quen đi bộ.

Hơn nữa, thay vì chỉ tạo ra giá trị tại một điểm (nhà ga), hạ tầng giao thông sẽ tạo ra giá trị dọc toàn tuyến. Mỗi nhà ga trong bán kính 10 km không chỉ phục vụ cư dân tại điểm đó mà còn thúc đẩy kinh tế - xã hội cho toàn bộ cư dân dọc 2 bên đường.

Giao thông tốc độ cao tạo sự tiếp cận công bằng cho người dân

Đồng quan điểm, ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng VIRES bày tỏ, giao thông tốc độ cao rút ngắn khoảng cách, giá trị về thời gian lại được chuyển hóa thành giá trị về không gian.

Như vậy, tốc độ tạo ra sự dịch chuyển về vị trí, mà vị trí chính là yếu tố làm nên giá trị BĐS. Từ tốc độ di chuyển, giá trị của một địa điểm được định vị lại. Thực tế cho thấy, tại Hà Nội, trước khi tuyến Cát Linh - Hà Đông vận hành, giá BĐS dọc trục Nguyễn Trãi đã có xu hướng tăng lên. Với giao thông xanh, lại kết hợp tốc độ cao, tác động nâng giá trị BĐS sẽ càng rõ nét hơn.

Ở góc độ kinh tế, ông Doanh phân tích, khi khai thác hết biên độ của hạ tầng giao thông, giá trị BĐS được nâng lên một cách bền vững. Trong bối cảnh hiện nay, có thể nói tốc độ đang trở thành một yếu tố rất quan trọng trong việc tạo lập giá trị BĐS.

Chưa hết, giao thông xanh đóng góp rất lớn cho đô thị xanh, giải quyết được vấn đề môi trường, hóa giải những ùn tắc đô thị lõi. Giao thông xanh tốc độ cao tạo ra sự tiếp cận công bằng cho người dân.

Trong khi đó, PGS-TS-KTS. Trần Minh Tùng chia sẻ, khi "chữa trị" cho một đô thị cũ, nhiều quốc gia không chỉ tìm cách can thiệp trực tiếp vào đô thị đó, mà còn phát triển một đô thị khác để giảm tải, dùng đô thị này hỗ trợ và "chữa trị" cho đô thị kia. Với TP.HCM, nếu xử lý toàn bộ các vấn đề ngay trong lõi đô thị hiện hữu thì chi phí sẽ rất lớn. Do đó, một mô hình tiên phong như ở Cần Giờ sẽ góp phần "chữa trị" và giảm áp lực cho TP.HCM.

Chính câu chuyện về tương tác xã hội làm nên sức hấp dẫn của một đô thị. Con người cần 3 không gian (nơi ở, nơi làm việc và nơi vui chơi giải trí) để tận hưởng cuộc sống, với các không gian công cộng phù hợp. Dù cách trung tâm TP.HCM khoảng 50 km, nhưng với khả năng kết nối thuận lợi, Cần Giờ hoàn toàn có thể tạo ra động lực phát triển tích cực trong tương lai.

Vị chuyên gia nhấn mạnh, khi đầu tư phát triển một khu đô thị, vốn kinh tế ban đầu không chỉ được sử dụng để xây dựng nhà ở và hạ tầng, mà còn góp phần tạo ra vốn xã hội thông qua việc hình thành một cộng đồng cư dân gắn kết, có sự tin tưởng và tương tác với nhau.

Vốn xã hội này tuy mang tính vô hình nhưng lại làm tăng chất lượng sống, sự ổn định và sức hấp dẫn của khu đô thị. Qua thời gian, chính vốn xã hội sẽ được chuyển hóa ngược trở lại thành giá trị kinh tế, giúp nâng cao giá trị BĐS và thúc đẩy sự phát triển bền vững của đô thị.