Phát hành trái phiếu doanh nghiệp sẽ gặp khó?

NGỌC TRÂM
10:31 10/04/2018

Những dự kiến sửa đổi qui định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp của Bộ Tài chính có thể sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động huy động vốn của các doanh nghiệp, đặc biệt là nỗ lực đẩy mạnh sự phát triển của thị trường trái phiếu tại Việt Nam.

corporate bond

Phát hành trái phiếu doanh nghiệp sẽ gặp khó nếu qui định mới được thông qua

Bộ Tài chính hiện đang trong quá trình tiến hành sửa đổi Nghị định 90/2011/NĐ-CP về Phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Theo đó, Điều 4 của Dự thảo qui định: “Phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ là phát hành, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp cho dưới 100 nhà đầu tư, không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp và không sử dụng phương tiện thông tin đại chúng hoặc Internet”.

Như vậy là theo tinh thần của Dự thảo, các giao dịch trái phiếu cả ở thị trường sơ cấp lẫn thứ cấp đều sẽ bị khống chế về số lượng nhà đầu tư tham gia ở mức dưới 100 nhà đầu tư.

Ông Nguyễn Văn Thái, Giám đốc Công ty Thái An tại Quận Cầu Giấy, Hà Nội - doanh nghiệp có doanh thu khoảng 100 tỷ đồng mỗi năm, cho rằng, qui định như vậy sẽ làm khó cho doanh nghiệp của ông cũng như các doanh nghiệp vừa và nhỏ khác khi có nhu cầu thu hút vốn qua kênh trái phiếu doanh nghiệp.

Ông Thái dẫn ví dụ, giả sử công ty ông có nhu cầu huy động một số vốn để đầu tư nhà xưởng mới. Thay vào việc phải dày công tìm cách tiếp cận các tổ chức tài chính chuyên nghiệp, công ty ông có thể tiếp cận các doanh nghiệp là bạn hàng hoặc nhà phân phối của mình, thậm chí cả các cá nhân mà ông quen biết để phát hành trái phiếu. Bởi theo ông, qua nhiều năm làm ăn với nhau, ông và doanh nghiệp của mình đã gây dựng được uy tín với bạn hàng và nhà phân phối. Vì vậy, trong trường hợp của công ty ông, phát hành trái phiếu cho những đối tượng này sẽ thuận lợi hơn.

Tuy nhiên, theo ông phân tích, sau phát hành, giả sử một vài nhà đầu tư nào đó có nhu cầu bán lại trái phiếu do công ty ông phát hành cho một số nhà đầu tư khác mà làm cho số lượng nhà đầu tư vượt quá số lượng 100, thì theo qui định của Dự thảo hành động này là không được phép. Họ sẽ phải tìm nhà đầu tư khác đáp ứng được nhu cầu chuyển nhượng theo lô lớn để đảm bảo tuân thủ đúng luật pháp. Theo ông Thái, việc hạn chế số lượng nhà đầu tư như vậy chắc chắn sẽ làm giảm tính thanh khoản của trái phiếu khi nhà đầu tư muốn bán lại trái phiếu trên thị trường thứ cấp, từ đó giảm tính hấp dẫn của kênh đầu tư này, ảnh hưởng bất lợi đối với tổ chức phát hành.

Ông Thái lập luận rằng, doanh nghiệp phát hành trái phiếu trên nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm, vì vậy cơ quan quản lý nên trao quyền quyết định cho các bên liên quan mà ở đây là tổ chức phát hành và nhà đầu tư trái phiếu. Theo ông Thái, hiện các công cụ nợ khác, chẳng hạn như các khoản vay thương mại, cũng không có các ràng buộc về thời điểm trả nợ trước hạn, đảm bảo tôn trọng quyền thỏa thuận của các bên tham gia giao dịch.

Về mệnh giá trái phiếu, Dự thảo qui định mệnh giá trái phiếu phải là 1 tỷ đồng hoặc bội số của 1 tỷ. Ông Nguyễn Đức Dũng, Chủ tịch kiêm CEO của một công ty có trụ sở tại Hà Đông (Hà Nội) với vốn điều lệ gần 150 tỷ đồng và doanh thu hàng năm khoảng 500 tỷ đồng cho hay, qui định này sẽ làm giảm tính hấp dẫn, tính thanh khoản của kênh đầu tư trái phiếu, bởi 1 tỷ đồng/1 trái phiếu sẽ khiến cho các nhà đầu tư cá nhân hay các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ khó tham gia vào thị trường trái phiếu. Ngay cả tổ chức phát hành cũng sẽ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm nhà đầu tư. Đó là chưa kể việc qui định này sẽ làm giảm tính linh hoạt khi xử lý các khoản đầu tư cho nhà đầu tư do bị khống chế về số lượng nhà đầu tư.

“Hiện mệnh giá cổ phiếu phổ biến chỉ là 10.000 đồng và mệnh giá trái phiếu Chính phủ là 100.000 đồng. Việc áp mệnh giá trái phiếu doanh nghiệp phải là 1 tỷ đồng, hoặc bội số của 1 tỷ là quá cao so với các công cụ chứng khoán khác”, ông Dũng bình luận. “Vì sao không giữ nguyên như qui định hiện hành?”, ông Dũng đặt câu hỏi (hiện Nghị định 90/2011 qui định mệnh giá tối thiểu của trái phiếu phát hành trong nước là 100.000 đồng, các mệnh giá khác là bội số của 100.000 - PV).

Qui định nói trên càng tỏ ra bất hợp lý trong bối cảnh Chính phủ đang đặc biệt khuyến khích sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp. Cơ hội tiếp cận vốn ngân hàng của các doanh nghiệp khởi nghiệp ở Việt Nam hiện rất thấp, bởi vậy kênh huy động vốn qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là trái phiếu chuyển đổi hoặc trái phiếu kèm chứng quyền đáng lẽ ra phải mang lại hiệu quả hơn cho các đối tượng này.

Tại Hội thảo Góp ý dự thảo sửa đổi Nghị định 90/2011 về phát hành trái phiếu doanh nghiệp do Nhadautu.vn tổ chức hồi tháng 12/2017, ông Đinh Viết Hùng, nhà sáng lập JoomlArt cho rằng các start-up Việt Nam gần như không có cơ hội tiếp cận trái phiếu chuyển đổi, một hình thức của trái phiếu doanh nghiệp. “Nếu xét theo những quy định tại Dự thảo như mệnh giá trái phiếu phải là 1 tỷ đồng, hoạt động 1-3 năm trước khi phát hành hay phải thanh toán các khoản nợ đúng hạn, báo cáo tài chính phải được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán được chấp thuận, thì gần như tất cả các start-up đều không thể với tới được", ông Hùng trăn trở.

"Có những bạn trẻ chỉ cần 50-100 triệu đồng để khởi nghiệp. Việc có quá nhiều ràng buộc về mệnh giá trái phiếu hay thời gian hoạt động gần như 'đóng cửa' kênh gọi vốn đáng ra phải rất hiệu quả đối với start-up. Tôi đã tham gia nhiều cuộc phát hành trái phiếu trên thị trường thế giới và thấy họ rất cởi mở với doanh nghiệp khởi nghiệp. 90% start-up ở Mỹ gọi vốn thông qua trái phiếu chuyển đổi. Quy trình phát hành trái phiếu dành cho start-up ở Mỹ, Nhật hay Singapore cũng rất dễ dàng và nhanh chóng, mà nói nôm na là trong nửa nốt nhạc", ông Hùng cho biết.

Theo ông Hùng, Dự thảo sửa đổi Nghị định 90 nên hướng tới nhiều hơn tới cộng đồng doanh nghiệp, dù còn non trẻ, song được xác định là tương lai của đất nước. Bên cạnh đó, bản chất việc gọi vốn thông qua phát hành trái phiếu chuyển đổi của start-up là chuyện thuận mua, vừa bán, là giao dịch dân sự dựa trên sự đồng thuận của 2 bên, bởi vậy không có lý do gì để nhà điều hành phải can thiệp vào.

Việc không không cho phép sử dụng phương tiện Internet để giao dịch trái phiếu trên thị trường thứ cấp cũng là một điểm mà cơ quan soạn thảo cần phải tính toán thêm. Theo lời ông Nguyễn Văn Thái, quy định cấm sử dụng phương tiện Internet trong giao dịch kiểu này là không phù hợp trong thời đại công nghiệp 4.0 hiện nay. “Tại sao chúng ta cho phép giao dịch cổ phiếu online mà giao dịch trái phiếu lại bị hạn chế?”, ông Thái đặt câu hỏi.

“Trong bối cảnh Chính phủ và các cơ quan Chính phủ đang nỗ lực cải cách hành chính, phấn đấu trở thành một Chính phủ kiến tạo và phục vụ, nâng cao sức cạnh tranh của môi trường kinh doanh của Việt Nam, việc qui định như trên có vẻ như đang đi ngược lại với những nỗ lực này”, ông Thái bình luận.

  • Cùng chuyên mục
Tín dụng TP.HCM tăng 3,89%

Tín dụng TP.HCM tăng 3,89%

Đến cuối tháng 5/2025, tổng dư nợ tín dụng trên địa bàn TP.HCM đạt hơn 4,1 triệu tỷ đồng, tăng 3,89% so với cuối năm 2024 và tăng 13,64% so với cùng kỳ.

Tài chính - 20/06/2025 14:52

Đạm Cà Mau chuẩn bị chi hơn 1.000 tỷ đồng trả cổ tức

Đạm Cà Mau chuẩn bị chi hơn 1.000 tỷ đồng trả cổ tức

Ngay sau cuộc họp ĐHĐCĐ thường niên 2025, Đạm Cà Mau triển khai phương án chia cổ tức tiền mặt tỷ lệ 20% cho cổ đông, giữa tháng 7 sẽ thực hiện thanh toán.

Tài chính - 19/06/2025 15:02

Vietcap và VNDirect bị VSDC ‘tuýt còi’ vì sửa lỗi sau giao dịch nhiều lần

Vietcap và VNDirect bị VSDC ‘tuýt còi’ vì sửa lỗi sau giao dịch nhiều lần

Vietcap bị VSDC đình chỉ hoạt động lưu ký chứng khoán trong 3 ngày, VNDirect bị khiển trách do nhiều lần sửa lỗi sau giao dịch trong tháng 5.

Tài chính - 19/06/2025 14:45

Top cổ phiếu tăng/giảm mạnh nửa đầu năm

Top cổ phiếu tăng/giảm mạnh nửa đầu năm

10 mã tăng mạnh nhất sàn HoSE trong năm 2025 có sự xuất hiện của bộ đôi VIC (116,28%) và VHM (74%). Đây cũng là hai cổ phiếu ảnh hưởng tích cực nhất với VN-Index khi đóng góp lần lượt 43,9 điểm và 26,91 điểm.

Tài chính - 19/06/2025 07:39

Dự án ‘sống còn’ Aqua City của Novaland hoàn tất gỡ vướng pháp lý

Dự án ‘sống còn’ Aqua City của Novaland hoàn tất gỡ vướng pháp lý

Dự án Aqua City của Novaland vừa hoàn tất gỡ vướng pháp lý sau 3 năm. Đây là tín hiệu tích cực nối dài chuỗi gỡ khó cho các dự án của tập đoàn.

Tài chính - 18/06/2025 14:56

Đàm phán thuế quan đang đến hồi kết, nhà đầu tư nên hành động thế nào?

Đàm phán thuế quan đang đến hồi kết, nhà đầu tư nên hành động thế nào?

Kết quả đàm phán thuế quan là ẩn số, nhà đầu tư cần quản trị danh mục hợp lý, thay vì dự đoán thị trường thì nên tập trung vào chọn cổ phiếu.

Tài chính - 18/06/2025 14:01

HHS chính thức trở thành công ty mẹ Bất động sản CRV

HHS chính thức trở thành công ty mẹ Bất động sản CRV

Với việc mua vào thành công gần 50,1 triệu cổ phần HHS Capital, HHS đã nâng tỷ lệ sở hữu tại Bất động sản CRV lên 51,03% kể từ ngày 18/6/2025.

Tài chính - 18/06/2025 09:02

Gọi tên cổ phiếu bán lẻ khi giảm VAT đến hết năm 2026

Gọi tên cổ phiếu bán lẻ khi giảm VAT đến hết năm 2026

Triển vọng cổ phiếu bán lẻ đang được củng cố bởi tiêu dùng tăng khi giảm thuế VAT cùng các giải pháp khác của Chính phủ hay việc thanh lọc hàng giả, hàng nhái.

Tài chính - 18/06/2025 07:00

Doanh nghiệp chưa đại chúng nợ quá 5 lần vốn không được phát hành trái phiếu

Doanh nghiệp chưa đại chúng nợ quá 5 lần vốn không được phát hành trái phiếu

Quốc hội vừa thông qua quy định yêu cầu doanh nghiệp chưa đại chúng muốn phát hành trái phiếu riêng lẻ thì nợ phải trả không được vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu.

Tài chính - 17/06/2025 11:25

TCH lần thứ 2 gọi vốn từ cổ đông sau 10 năm niêm yết

TCH lần thứ 2 gọi vốn từ cổ đông sau 10 năm niêm yết

Mục tiêu huy động vốn của TCH là để rót vào 2 dự án lớn gồm Hoàng Huy Green River và tòa nhà chung cư H2 thuộc Hoang Huy Commerce, tổng đầu tư 6.249 tỷ.

Tài chính - 17/06/2025 09:32

Xếp hạng tín nhiệm giúp củng cố niềm tin thị trường

Xếp hạng tín nhiệm giúp củng cố niềm tin thị trường

Sự xuất hiện của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm nội địa với tiêu chuẩn toàn cầu như VIS Rating sẽ góp phần quan trọng vào sự phát triển của ngành xếp hạng tín nhiệm, cũng như hoàn thiện cơ sở hạ tầng thị trường tài chính.

Tài chính - 17/06/2025 07:00

Tập đoàn CRV lên kế hoạch lãi 'khủng', dự kiến lên sàn HoSE nửa cuối năm 2025

Tập đoàn CRV lên kế hoạch lãi 'khủng', dự kiến lên sàn HoSE nửa cuối năm 2025

Tập đoàn CRV lên kế hoạch lãi đậm 1.600 tỷ - 2.000 tỷ đồng cho 2025 và 2026. Doanh nghiệp kỳ vọng niêm yết trên HoSE trong quý III và IV.

Tài chính - 16/06/2025 16:24

CEO Đạm Cà Mau: Xung đột Iran và Israel sẽ khiến giá phân bón tăng

CEO Đạm Cà Mau: Xung đột Iran và Israel sẽ khiến giá phân bón tăng

CEO Đạm Cà Mau tiết lộ lượng hàng công ty chốt đơn bán đã vượt sản lượng, nửa cuối năm tiếp tục khả quan, đảm bảo hoàn thành kế hoạch năm.

Tài chính - 16/06/2025 15:39

Thêm 2 cổ phiếu chuẩn bị rời sàn HoSE

Thêm 2 cổ phiếu chuẩn bị rời sàn HoSE

Vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ công bố thông tin, cổ phiếu PSH và KPF bị HoSE đưa ra quyết định xem xét hủy niêm yết bắt buộc.

Tài chính - 15/06/2025 08:10

Phú Tài giữ mức cổ tức 25% năm thứ hai

Phú Tài giữ mức cổ tức 25% năm thứ hai

CTCP Phú Tài sẽ chi hơn 100 tỷ đồng để trả cổ tức còn lại năm 2024. Với việc đã tạm ứng 10% trước đó, tổng cổ tức doanh nghiệp chi trả đạt 25% và năm thứ hai duy trì tỷ lệ này.

Tài chính - 14/06/2025 11:52

Đầu tư thế nào trong bối cảnh chứng khoán có nhiều biến động?

Đầu tư thế nào trong bối cảnh chứng khoán có nhiều biến động?

Sau một giai đoạn phục hồi tốt từ phiên "đáy" của năm 2025 (9/4/2025), VN-Index trong giai đoạn gần đây đang rơi vào trạng thái điều chỉnh với 6/8 phiên giảm điểm tính từ phiên 4/6 đến 13/6.

Tài chính - 14/06/2025 06:45