'Giấc mơ bay' của AirAsia tại Việt Nam

Sau 4 lần tìm đường gia nhập thị trường hàng không Việt Nam nhưng đều thất bại, lãnh đạo của AirAsia mới đây đã cho biết doanh nghiệp này đang thảo luận để thành lập một chi nhánh tại Việt Nam.

Theo Bloomberg, ông Bo Lingam – Giám đốc điều hành AirAsia cho biết doanh nghiệp này đang thảo luận để thành lập một chi nhánh tại Việt Nam. Cùng với đó, hãng hàng không giá rẻ này cũng tăng cường sự hiện diện tại Malaysia, Thái Lan, Philippines, Indonesia và Campuchia.

Theo ông Bo Lingam, ngành hàng không toàn cầu đã thay đổi từ khi mở cửa trở lại sau đại dịch. Giai đoạn này chứng kiến làn sóng giải phóng nhu cầu đi lại bị dồn nén khiến giá vé tăng nhanh hơn cả lạm phát ở nhiều nơi trên thế giới.

Đồng thời, một loạt hạn chế trong chuỗi cung ứng từ việc giao máy bay chậm trễ đến việc bảo trì động cơ ngoài kế hoạch đã khiến nhiều hãng hàng không gặp khó khăn trong việc triển khai đủ số chuyến bay.

Trong bối cảnh đó, lãnh đạo AirAsia cho biết đang củng cố tham vọng thành lập mạng lưới hãng hàng không giá rẻ đầu tiên trên thế giới vào năm 2030, lấy Đông Nam Á làm trung tâm.

AirAsia được thành lập vào năm 2001 khi mua lại một hãng hàng không phá sản với chỉ vài máy bay với giá 1 ringgit (tiền Malaysia). Kể từ đó, AirAsia đã nhanh chóng vươn lên trở thành hãng hàng không giá rẻ lớn nhất Đông Nam Á. Họ là hãng hàng không lớn nhất Malaysia tính theo quy mô đội bay và đang khai thác đường bay đến hơn 166 điểm đến trải dài trên 25 quốc gia.

AirAsia chưa thành lập pháp nhân nào tại Việt Nam và mới chỉ khai thác các chặng bay quốc tế trên các tàu bay mang quốc tịch nước ngoài. Hàng tuần, hãng cung cấp trung bình 117 chuyến bay kết nối giữa một số thành phố của Việt Nam với Thái Lan, Malaysia.

Trước đây, AirAsia đã 4 lần tìm đường gia nhập thị trường hàng không Việt Nam nhưng đều thất bại.

Đầu tiên, năm 2005, AirAsia đã tham gia cuộc đua trở thành cổ đông chiến lược của Pacific Airlines. Tuy nhiên, phần thắng trong cuộc đua lại thuộc về Qantas của Úc.

Sau lần đầu "bén duyên" không thành, AirAsia thử sức lần hai vào năm 2007. Tiếp tục kiên trì với chiến lược liên doanh với các đơn vị nội địa để thành lập hãng hàng không mới, đối tác lựa chọn lần này là Tập đoàn công nghiệp tàu thủy Việt Nam (Vinashin). Hai bên đã đạt được thỏa thuận chung. Theo đó, AirAsia sẽ lo về phần bay và góp 30% vốn, Vinashin lo các thủ tục, giấy phép với các cơ quan điều hành để thành lập hãng hàng không, nhưng dự án cũng không thành công.

Tiếp đến vào năm 2010, AirAsia lại một lần nữa thất bại trong việc mang thương hiệu AirAsia vào Việt Nam khi liên doanh với thương hiệu Vietjet.

Đầu tháng 4/2017, AirAsia tuyên bố liên doanh với Thiên Minh và Hải Âu để thành lập hãng hàng không mới. Liên doanh lên kế hoạch sẽ cất cánh trong năm 2018. Tuy nhiên lần thử sức thứ 4 này của AirAsia để lập hãng bay tại Việt Nam vẫn không thuận lợi.

Sau nhiều biến động, hiện nay thị trường hàng không Việt gần như chỉ còn hai "tay chơi" lớn là Vietnam Airlines và Vietjet Air. Bên cạnh đó, Vietnam Airlines còn nắm giữ gần 99% cổ phần tại Pacific Airlines.

Pacific Airlines là hãng hàng không giá rẻ đầu tiên tại Việt Nam, từng được hãng hàng không Qantas của Úc rót tiền đầu tư. Tuy nhiên, do kinh doanh không hiệu quả, tháng 10/2020, Qantas Group rút khỏi Pacific Airlines và chuyển giao 30% cổ phần cho Vietnam Airlines theo hình thức tặng lại. Đến quý I/2022, thương vụ hoàn tất, Vietnam Airlines nắm giữ gần 99% cổ phần tại Pacific Airlines kể từ đó đến nay. Sau giai đoạn tái cấu trúc, từ ngày 26/6/2024, Pacific Airlines đã cất cánh trở lại trên các đường bay nội địa với đội máy bay Airbus A321.

Tại ĐHĐCĐ thường niên 2024, ông Đặng Ngọc Hoà-Chủ tịch HĐQT Vietnam Airlines cho rằng thời điểm khó khăn nhất của ngành hàng không Việt Nam và Vietnam Airlines đã qua. Từ quý I/2024, tình hình kinh doanh của công ty đã dần được cải thiện. Vietnam Airlines kỳ vọng đến năm 2025 có thể xóa bỏ được tình trạng âm vốn chủ sở hữu, dần xóa lỗ lũy kế.

Về sản lượng vận chuyển, Vietnam Airlines dự kiến năm 2024 sẽ vận chuyển 22,64 triệu lượt hành khách, tăng 7,6% so cùng kỳ và bằng 99% so với 2019. Trong đó, sản lượng khách quốc tế đạt 7,64 triệu khách (bao gồm thuê chuyến), tăng 120,2% so cùng, giảm 15,6% so với năm 2019. Sản lượng khách nội địa năm đạt 15 triệu khách, tăng 2,2% so cùng kỳ và tăng 8,7% so với năm 2019.

Với các yếu tố trên, năm 2024, Vietnam Airlines đặt mục tiêu doanh thu hợp nhất 105.946 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế hợp nhất 4.233 tỷ đồng.

Vietjet cũng đặt kế hoạch năm 2024 tích cực với vận chuyển 27,4 triệu lượt khách, doanh thu vận tải hàng không tăng 10% lên 59.000 tỷ đồng, doanh thu hợp nhất dự kiến tăng 12,4% lên 65.566 tỷ đồng. Công ty đặt kế hoạch lợi nhuận trước thuế hợp nhất 2024 đạt 1.081 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế công ty mẹ 2024 đạt 831 tỷ đồng, tăng lần lượt 78,38% và 76,4% so với cùng kỳ 2023.

Quý I/2024, Viejet ghi nhận doanh thu và lợi nhuận sau thuế hợp nhất đạt lần lượt 17.792 tỷ đồng và 539 tỷ đồng, tăng 38% và 212% so với cùng kỳ 2023.

Trong khi đó, Vietravel Airlines - hãng hàng không hiện có 3 tàu bay ở Việt Nam cũng lần đầu báo lãi kể từ khi hoạt động. Cụ thể, trong quý I/2024, công ty này đã mang về 491,2 tỷ doanh thu, tăng gần 42% so với cùng kỳ năm trước và lãi ròng đạt 10,1 tỷ đồng.

Về phần mình, Bamboo Airways - cái tên từng "làm mưa làm gió" trên thị trường hàng không Việt lại đang phải tái cấu trúc sau biến cố của nhà sáng lập Trịnh Văn Quyết. Theo kế hoạch 5 năm 2024-2028, trong năm 2024 Bamboo Airways sẽ lỗ gần 1.000 tỷ đồng. Năm 2025 hãng sẽ vượt qua điểm kinh doanh hòa vốn và lợi nhuận tăng dần trong các năm sau. Dự kiến đến năm 2028, Bamboo Airways có thể đạt lợi nhuận trước thuế gần 3.700 tỷ đồng.

Bài liên quan

Sân bay Liên Khương trở thành cảng hàng không quốc tế

Các hãng hàng không toàn cầu nâng triển vọng lợi nhuận khi lượng người đi du lịch tăng vọt

Trung Quốc hạn chế xuất khẩu một số linh kiện hàng không và vũ trụ

Lãnh đạo Vietnam Airlines: 'Ngành hàng không chỉ lãi 1 USD mỗi khách'