Cuộc chiến thương mại sẽ ra sao dưới thời ông Biden?

THANH TRẦN
06:32 18/01/2021

Khi Tổng thống đắc cử Joe Biden nhậm chức vào tuần tới, ông sẽ nhanh chóng thay đổi hầu hết các khía cạnh trong chính sách của Mỹ. Tuy nhiên, một ngoại lệ rõ ràng đó chính là Trung Quốc.

xi

Cuộc chiến thương mại sẽ ra sao dưới thời ông Biden. Ảnh: Forbes

Theo các nhà phân tích, nếu ông Biden duy trì cách tiếp cận của Tổng thống sắp mãn nhiệm Donald Trump khi đối đầu với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, ông phải sẽ hối hận.

Dù ông Biden có thể ít chống đối Trung Quốc hơn, nhưng trong quá khứ, ông đã lặp lại nhiều lời phàn nàn của người tiền nhiệm về các hoạt động thương mại của Trung Quốc. Tổng thống đắc cứ đã cáo buộc Trung Quốc "ăn cắp" tài sản trí tuệ, bán phá giá sản phẩm ở thị trường nước ngoài và ép buộc chuyển giao công nghệ từ các công ty Mỹ.

Ông Biden cũng khẳng định rằng mình sẽ không từ bỏ ngay lập tức thỏa thuận thương mại song phương "giai đoạn một" vốn đã đạt được vào năm ngoái, hoặc xóa bỏ mức thuế 25% hiện ảnh hưởng đến khoảng một nửa hàng hoá xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ.

Theo quan điểm của ông Biden, tốt nhất là không nên thực hiện bất kỳ thay đổi đáng kể nào đối với cách tiếp cận đang diễn ra với Trung Quốc cho đến khi ông tiến hành xem xét đầy đủ thỏa thuận hiện có và tham khảo ý kiến của các đồng minh truyền thống của Mỹ ở châu Á và châu Âu, qua đó "phát triển một chiến lược gắn kết".

Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai - một luật sư thương mại người Mỹ gốc Á (được ông Biden đích thân lựa chọn), có nhiều kinh nghiệm với Trung Quốc - có thể đóng vai trò quan trọng trong quá trình xem xét này.

Mức thuế quan không tương thích với thỏa thuận giai đoạn một

Từ trước đến nay, nhiều chuyên gia kinh tế đều cho rằng các mức thuế quan cao và thỏa thuận giai đoạn một về cơ bản là không tương thích với nhau.

Trong hai năm qua, tỷ lệ hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ bị áp thuế bổ sung đã tăng từ mức gần như không đáng kể lên hơn 70%. Và tỷ trọng hàng hóa xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc bị áp thuế đã tăng vọt, từ 2% vào tháng 2/2018 lên hơn 50% sau đó 2 năm.

Trong cùng thời gian, Mỹ đã thực hiện 11 đợt trừng phạt đối với các thực thể của Trung Quốc. Tháng trước, việc bổ sung 59 doanh nghiệp và cá nhân Trung Quốc vào danh sách các thực thể bị kiểm soát xuất khẩu của Bộ Thương mại Mỹ đã nâng tổng số lên 350 - nhiều nhất đối với bất kỳ quốc gia nào.

Với chi phí cao như vậy và những hạn chế nghiêm ngặt về xuất khẩu, Trung Quốc không thể thực hiện cam kết của mình như việc mua thêm khoảng 200 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ của Mỹ từ năm 2020 đến năm 2021.

Kể từ tháng 1/2020, xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc đã giảm nhiều so với mục tiêu của thỏa thuận. Kết quả là, vào tháng 11/2020, Trung Quốc chỉ hoàn thành 57% cam kết mua hàng hàng năm.

Có thể nói rằng, các lựa chọn của Trung Quốc để đẩy nhanh tiến độ đang bị hạn chế nghiêm trọng. Khu vực tư nhân - chiếm gần 80% nhu cầu của Trung Quốc đối với hàng nhập khẩu của Mỹ - không thể đơn giản mua hàng Mỹ với mức thuế cao như vậy. Trong khi đó, việc buộc các doanh nghiệp nhà nước tiếp nhận sẽ tạo ra những vấn đề riêng.

Theo các nhà phân tích, chừng nào ông Biden vẫn giữ nguyên cách tiếp cận đối đầu của Donald Trump, thỏa thuận giai đoạn một về cơ bản sẽ không thể thực hiện được và tiến bộ hơn nữa. Thương mại song phương thậm chí có thể sụp đổ.

Mỹ đối mặt với nhiều bất lợi

Nhưng điều này không có nghĩa là chính quyền Joe Biden chỉ cần dỡ bỏ thuế quan. Thỏa thuận giai đoạn một cũng có nhiều thiếu sót, đặc biệt là vì việc tuân thủ thỏa thuận này sẽ buộc Trung Quốc phải giảm nhập khẩu từ các nước khác.

Bằng cách mang lại cho Mỹ lợi thế đáng kể so với các đối tác thương mại khác của Trung Quốc, thỏa thuận thậm chí có thể vi phạm nguyên tắc không phân biệt đối xử của Tổ chức Thương mại Thế giới.

Các quốc gia khác, do đó, đang cố gắng cân bằng lại sân chơi.

Vào cuối năm 2020, Liên minh Châu Âu và Trung Quốc đã ký kết Hiệp định Toàn diện về Đầu tư. Cùng lúc đó, các nước ASEAN cũng đã ký Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), cùng với Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia và New Zealand.

Không có gì trong số này là lợi ích của Mỹ. Các nước ASEAN (hình thành thị trường xuất khẩu lớn thứ tư của Mỹ) có khả năng sẽ chuyển thương mại nhiều hơn sang các đối tác RCEP.

RCEP cũng có khả năng làm tăng nhu cầu của Trung Quốc đối với xuất khẩu nông sản và năng lượng từ Australia và New Zealand. Và bằng cách gián tiếp thiết lập một khu vực thương mại tự do giữa Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc, nó sẽ củng cố các chuỗi cung ứng ở Đông Bắc Á và Tây Thái Bình Dương.

Điều này đặt Mỹ vào một bất lợi chiến lược ngày càng tăng.

Thay vì duy trì chính sách đối đầu với Trung Quốc, ông Biden nên chấp nhận vai trò trung tâm của Trung Quốc trong nền kinh tế toàn cầu và theo đuổi một thỏa thuận thương mại không phân biệt đối xử cùng có lợi.

Các nhà kinh tế cho rằng, chính quyền mới của ông Biden sẽ hứa hẹn một khởi đầu khác cho Mỹ và các mối quan hệ của nước này với thế giới. Để thực hiện điều đó, ông Biden phải chấm dứt cuộc chiến thương mại thảm khốc của người tiền nhiệm nhằm chống lại Trung Quốc.

  • Cùng chuyên mục
Dự án Sangshin Central Việt Nam được tăng vốn

Dự án Sangshin Central Việt Nam được tăng vốn

UBND tỉnh Quảng Trị vừa có quyết định chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư, chấp thuận nhà đầu tư dự án Sangshin Central Việt Nam.

Đầu tư - 19/06/2025 16:40

Bất chấp bất ổn, dòng vốn FDI vào Việt Nam 'rất tích cực'

Bất chấp bất ổn, dòng vốn FDI vào Việt Nam 'rất tích cực'

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, bất chấp tác động bất lợi từ bên ngoài, dòng vốn FDI vào Việt Nam được duy trì rất tích cực. Hiện, cả nước có 44.000 dự án FDI, tổng vốn đăng ký đạt 517 tỷ USD.

Đầu tư - 19/06/2025 13:00

Chưa hoàn thiện KCN VSIP Cần Thơ đã thu hút 300 triệu USD vốn FDI, kiến nghị một loạt vướng mắc

Chưa hoàn thiện KCN VSIP Cần Thơ đã thu hút 300 triệu USD vốn FDI, kiến nghị một loạt vướng mắc

Dự án VSIP Cần Thơ có tổng vốn đầu tư hơn 3.717 tỷ đồng và diện tích gần 294 ha, đang được đẩy nhanh thi công hạ tầng, xúc tiến đầu tư.

Đầu tư - 19/06/2025 08:08

Quỹ đầu tư danh tiếng Thuỵ Sỹ muốn đưa Quy Nhơn thành Trung tâm tài chính toàn cầu

Quỹ đầu tư danh tiếng Thuỵ Sỹ muốn đưa Quy Nhơn thành Trung tâm tài chính toàn cầu

Các nhà đầu tư định hướng đưa Quy Nhơn (Bình Định) trở thành Trung tâm Tài chính toàn cầu. Trong đó, mục tiêu là xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế (IFC) tại Quy Nhơn trở thành điểm thu hút vốn đầu tư toàn cầu, đổi mới sáng tạo và có tầm ảnh hưởng quốc tế.

Đầu tư - 18/06/2025 19:56

Tập đoàn GEO sắp xây Trung tâm đào tạo năng lượng tái tạo 50 triệu USD tại Bình Định

Tập đoàn GEO sắp xây Trung tâm đào tạo năng lượng tái tạo 50 triệu USD tại Bình Định

Dự án Trung tâm đào tạo và phát triển nguồn nhân lực năng lượng tái tạo có diện tích dự kiến 20ha (tại huyện Phù Mỹ, Bình Định) với tổng vốn đầu tư là 50 triệu USD.

Đầu tư - 18/06/2025 17:14

ACV làm chủ đầu tư dự án kéo dài đường cất hạ cánh sân bay Vinh

ACV làm chủ đầu tư dự án kéo dài đường cất hạ cánh sân bay Vinh

Bộ Xây dựng đề nghị ACV khẩn trương chuẩn bị hồ sơ đề nghị chấp thuận chủ đầu tư dự án, trình UBND tỉnh Nghệ An theo quy định, trong đó nghiên cứu kỹ lưỡng các pháp kỹ thuật để bảo đảm không phải thực hiện đóng cảng hàng không khi thực hiện dự án kéo dài đường cất hạ cánh hiện hữu tại Cảng hàng không Vinh.

Đầu tư - 18/06/2025 11:06

Khánh Hoà thu hút gần 300 nghìn tỷ đồng đầu tư vào bất động sản trong 6 tháng

Khánh Hoà thu hút gần 300 nghìn tỷ đồng đầu tư vào bất động sản trong 6 tháng

Từ đầu năm đến nay, Khánh Hòa thu hút 12 dự án đầu tư ngoài ngân sách với tổng vốn đăng ký gần 300 nghìn tỷ đồng. Nhiều dự án quy mô lớn trong lĩnh vực đô thị, công nghiệp, năng lượng... đang tạo lực đẩy mạnh mẽ cho quá trình phát triển kinh tế địa phương.

Đầu tư - 18/06/2025 08:30

Thương mại Đối ứng Việt Nam - Hoa Kỳ: Cơ hội mới cho thị trường chứng khoán

Thương mại Đối ứng Việt Nam - Hoa Kỳ: Cơ hội mới cho thị trường chứng khoán

Tiến trình đàm phán Hiệp định Thương mại Đối ứng Việt Nam – Hoa Kỳ đang có bước tiến rõ rệt, mở ra những cơ hội tăng trưởng mới cho kinh tế và thị trường chứng khoán Việt Nam. Các nhóm ngành hưởng lợi sẽ là xuất khẩu, công nghệ, năng lượng tái tạo, logistic.

Đầu tư thông minh - 17/06/2025 15:50

FDI chưa tạo giá trị gia tăng cao, chủ yếu là lắp ráp và gia công

FDI chưa tạo giá trị gia tăng cao, chủ yếu là lắp ráp và gia công

Đại biểu Quốc hội cho biết, FDI chưa tạo giá trị gia tăng cao, vẫn chủ yếu tập trung vào lĩnh vực lắp ráp, gia công. Tỷ lệ nội địa hóa trong khu vực FDI vẫn dưới 30% ở nhiều ngành công nghiệp chế biến - chế tạo và chưa có liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp trong nước.

Đầu tư - 17/06/2025 13:20

Bình Định ưu tiên gần 1.500 căn nhà ở xã hội cho cán bộ Gia Lai

Bình Định ưu tiên gần 1.500 căn nhà ở xã hội cho cán bộ Gia Lai

Bình Định ưu tiên bố trí cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động từ tỉnh Gia Lai mua nhà ở xã hội tại 8 dự án với quỹ nhà ở gần 1.500 căn.

Đầu tư - 17/06/2025 13:14

Vietnam Wafer muốn làm nhà máy sản xuất vật liệu thạch anh tại Quảng Trị

Vietnam Wafer muốn làm nhà máy sản xuất vật liệu thạch anh tại Quảng Trị

CTCP Vietnam Wafer vừa đề xuất với UBND tỉnh Quảng Trị đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất vật liệu thạch anh siêu tinh khiết tại khu công nghiệp Quán Ngang.

Đầu tư - 17/06/2025 06:45

Từ quốc gia nhỏ bé đến cường quốc số: Học gì từ hành trình chuyển đổi số đột phá của Estonia?

Từ quốc gia nhỏ bé đến cường quốc số: Học gì từ hành trình chuyển đổi số đột phá của Estonia?

Estonia - một quốc gia chỉ có khoảng 1,3 triệu dân, đã trở thành hình mẫu toàn cầu trong ứng dụng AI vào chuyển đổi số chính phủ, từ đó gợi mở nhiều chính sách cho Việt Nam.

Công nghệ - 17/06/2025 06:45

Thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng với quy mô 1.881ha

Thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng với quy mô 1.881ha

Thủ tướng Chính phủ vừa có quyết định thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng với quy mô khoảng 1.881ha, bố trí tại 7 vị trí không liền kề.

Đầu tư - 16/06/2025 16:45

Giá nhà ở xã hội mới có thể chạm mức 30 triệu đồng/m2

Giá nhà ở xã hội mới có thể chạm mức 30 triệu đồng/m2

Hiện mức giá cao nhất đối với một dự án nhà ở xã hội mới là 25 triệu đồng/m2. Tuy nhiên, ngưỡng này có thể sớm bị phá vỡ trong bối cảnh chi phí xây dựng ngày càng đắt đỏ.

Đầu tư - 16/06/2025 14:17

Liên danh VEC trúng thầu xây dựng cao tốc 56.000 tỷ thuộc dự án Vành đai 4 - vùng Thủ đô

Liên danh VEC trúng thầu xây dựng cao tốc 56.000 tỷ thuộc dự án Vành đai 4 - vùng Thủ đô

Dự án xây dựng đường cao tốc theo hình thức PPP, loại hợp đồng BOT, thuộc dự án đường Vành đai 4 - vùng Thủ đô đã tìm được nhà đầu tư trúng thầu, đó là liên danh CITYLAND - SUNFLOWER - VEC - HORIZON. Giá đề xuất của liên danh làm đường cao tốc này khoảng 56.000 tỷ đồng.

Đầu tư - 16/06/2025 14:10

Cơ hội mua vào các cổ phiếu nền tảng cơ bản tốt

Cơ hội mua vào các cổ phiếu nền tảng cơ bản tốt

Các thống kê chỉ ra chứng khoán trong nước thường sẽ thường không chịu tác động tiêu cực trong trung và dài hạn từ các sự kiện địa chính trị. Từ đó, sự sụt giảm của chỉ số (nếu có) sẽ mở ra cơ hội mua vào cổ phiếu nền tảng tốt.

Đầu tư - 16/06/2025 11:00