Chuyên gia hiến kế giải quyết tình trạng thiếu cát làm đường cao tốc Tây Nam Bộ
Các tuyến đường bộ cao tốc tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đang triển khai rất chậm, nguyên nhân là thiếu vật liệu cát san lấp. Để tiết kiệm nguồn vật liệu cát cho các công trình sau này, các chuyên gia đã đề xuất nhiều giải pháp táo bạo.

Đường cao tốc trên cao là một phương án thi công tiết kiệm hàng triệu m3 cát đắp nền. Ảnh Hoàng Giám
Đường cao tốc trên cao
Theo Bộ GTVT, vùng ĐBSCL đang triển khai 4 dự án cao tốc (Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Cần Thơ - Cà Mau; Dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng; Dự án cao tốc Cao Lãnh - An Hữu và Cao tốc Mỹ An - Cao Lãnh) với chiều dài 355 km, với tổng lượng cát phục vụ xây dựng gần 54 triệu m3. Trong đó, chỉ tính riêng nhu cầu cát đắp nền trong năm 2023 khoảng 16 triệu m3 nhưng đến nay lượng cát cung cấp chưa tới 10%. Nhu cầu cát đắp nền cho năm 2024 dự kiến khoảng 20 triệu m3.
Mặc dù các địa phương có nguồn cát lớn là An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long cam kết cung ứng đủ lượng cát xây dựng các tuyến cao tốc này theo từng năm và đến kết thúc dự án. Tuy nhiên, do phải thực hiện các thủ tục về gia hạn, nâng công suất khai thác nên lượng cát thực tế cung cấp cho các công trình không đáp ứng yêu cầu.
Theo Chủ tịch Hội Vật liệu xây dựng Việt Nam Tống Văn Nga, việc khai thác cát quá mức sẽ để lại những hậu quả nghiêm trọng và lâu dài. Bên cạnh đó, việc đắp nền cao tốc cao sẽ cản trở thoát lũ tại khu vực., làm trầm trọng hơn tình trạng ngập lụt ở ĐBSCL.
Để tiết kiệm nguồn tài nguyên cát, các chuyên gia đề xuất những công trình đường cao tốc triển khai trong giai đoạn tiếp theo cần nghiên cứu phương án xây dựng cầu cạn.
Theo PGS.TS Hoàng Hà, Phó Chủ tịch Hội KHKT Cầu đường Việt Nam, đối với vùng đất yếu như ĐBSCL thì phương án làm cầu cạn giá thành chỉ cao hơn khoảng 20% so với làm đường trên mặt đất như hiện nay. Đặc biệt, thi công cầu cạn sẽ nhanh hơn vì không cần thời gian thử tải ổn định nền đất, ít tốn diện tích hơn nên đỡ chi phí giải phóng mặt bằng, tái định cư và đặc biệt là không cần lượng vật liệu cát đắp nền quá lớn.
Phó Chủ tịch Hội Bê tông Việt Nam Trần Bá Việt cho rằng, giải pháp cầu cạn với công nghệ bê tông tiên tiến cho phép thi công nhanh, chất lượng cao, bảo trì thấp, tuổi thọ trên 100 năm và chi phí đầu tư với chi phí bảo trì trong 30 năm là thấp nhất trong các phương án.
Kết quả nghiên cứu của nhóm nghiên cứu thuộc Công ty Cổ phần tư vấn Synectics, Hội Bê tông Việt Nam và trường Đại học GTVT cũng cho biết, phương án xây dựng cầu cạn tuy chi phí có cao hơn nhưng không chỉ có ưu điểm tiết kiệm cát mà phương án thi công này cũng mang lại nhiều lợi ích về mặt môi trường; giảm đáng kể diện tích chiếm dụng mặt bằng; đảm bảo thông thoáng thoát lũ, thoát nước vào mùa mưa; rút ngắn tiến độ thi công và chi phí bảo trì thấp. Giải pháp này còn giải quyết được đầu ra cho ngành vật liệu xi măng, sắt thép và bê tông khi ngành hàng này đang tồn kho lớn.

Khẩn trương nghiên cứu tìm vật liệu thay thế cát sông là yêu cầu cách bách. Ảnh PK
Tìm vật liệu thay thế cát
Theo nghiên cứu của Theo kết quả khảo sát của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam (WWF-Việt Nam), hiện nay trữ lượng cát tại sông Tiền và sông Hậu còn khoảng khoảng 367 - 550 triệu m3. Với tốc độ khai thác từ 35 - 55 triệu m3/năm như hiện nay thì cát trên sông Tiền và sông Hậu tại khu vực ĐBSCL sẽ cạn kiệt trong vòng 10 năm tới.
Theo ông Marc Goichot, Quản lý Chương trình Nước ngọt, WWF Châu Á – Thái Bình Dương, khai thác cát có nhiều giá trị đối với nền kinh tế. Tuy nhiên, nếu để cát lại dưới lòng sông sẽ giúp cân bằng sinh thái, giảm thiểu xói lở bờ sông. Việc khai thác cát quá mức để phục vụ các công trình xây dựng có thể mang về nguồn lợi trước mắt nhưng sẽ tổn thất rất lớn về lâu dài.
Theo ông Hà Huy Anh, Quản lý quốc gia Dự án Quản lý cát bền vững ở ĐBSCL của WWF, để tiết kiệm nguồn cát sông quý giá đang ngày càng cạn kiệt, WWF khuyến nghị mức khai thác cát chỉ tương đương lượng cát bù đắp hàng năm (từ 2 – 4 triệu m3). Đồng thời khẩn trương nghiên cứu vật liệu thay thế cát sông trong xây dựng.
Về vật liệu có thể thay thế cát, WWF đã nghiên cứu và đề xuất 8 loại vật liệu, đó là: cát nghiền với sản lượng có thể sản xuất ở khu vực phía Nam khoảng 2,5 triệu m3/năm; tro trấu dùng làm phụ gia sản xuất bê tông công suất cung cấp hơn 10 triệu tấn/năm; tro bã mía khoảng 72.000 tấn/năm; bê tông tái chế khoảng 0,33 triệu tấn/năm; thủy tinh phế thải; xỉ lò cao trong các nhà máy luyện gang; cao su phế thải và xỉ đáy nhà máy nhiệt điện than cũng là nguyên liệu góp phần lớn trong thay thế nguồn cát.
"Tuy nhiên, 8 loại vật liệu vừa nêu có trữ lượng nhỏ và chỉ đóng vai trò là phụ gia đúc bê tông chưa thể thay thế cát hoàn toàn. Vật liệu thay thế cát cũng có giá thành cao hơn nhiều so với cát sông. Do đó, giải pháp thi công công trình sẽ có tính chất quyết định tiết kiệm sử dụng cát sông một cách hiệu quả", ông Hà Huy Anh đề xuất.
Trở lại vấn đề khó khăn của khu vực ĐBSCL trong tìm nguồn cát để đắp nền đường cho các dự án đường cao tốc, Ông Sephehr Eslami (Hà Lan), Trưởng nhóm liên danh Deltares nghiên cứu về cát sông WWF cho biết, trước năm 1930, Hà Lan cũng cho phép khai thác cát sông là chủ yếu để phục vụ các công trình xây dựng. Tuy nhiên, sau khi thấy được nhiều tác hại về môi trường do khai thác cát sông, Chính phủ Hà Lan đã không cho phép khai thác cát sông nữa mà chuyển sang khai thác cát ở ngoài biển khơi. Vị trí khai thác cát biển phải cách xa bờ, không tác động xói lở bờ biển và có độ sâu mớn nước phải trên 12 m.
"Việc khai thác cát biển một cách bền vững đã giúp Hà Lan có thêm nguồn vật liệu quý giá này để phục vụ cho các công trình xây dựng", ông Sephehr Eslami chia sẻ kinh nghiệm từ Hà Lan.
Theo Bộ GTVT, đánh giá bước đầu cho thấy trữ lượng cát biển tại khu vực ĐBSCL còn rất lớn, trong đó chỉ riêng 2 địa phương là Sóc Trăng, Trà Vinh trữ lượng đã trên 14 tỷ m3. Nếu cát biển đạt được các tiêu chuẩn kỹ thuật để đưa vào phục vụ san lấp thì bài toán thiếu cát tại khu vực ĐBSCL đã tìm được lời giải.
- Cùng chuyên mục
Gỡ từng 'nút thắt', Gia Lai thúc tiến độ các khu công nghiệp trọng điểm
Để đẩy nhanh tiến độ các khu công nghiệp (KCN) đang triển khai, chính quyền Gia Lai chủ động gặp gỡ các chủ đầu tư để "gỡ" vướng, đảm bảo nhà đầu tư thứ cấp có thể vào các KCN mới trong năm 2026.
Đầu tư - 27/07/2025 14:49
Môi giới địa ốc sắp hết thời hoạt động 'chui'
CEO Eagle Academy Trần Bảo Huy cho biết, việc môi giới bất động sản bán hàng phải công khai chứng chỉ trên nền tảng mạng xã hội là điều cần thiết và trên thế giới các nước như Mỹ, Úc, Canada hay Singapore... cũng đã làm, giúp thị trường minh bạch hơn. Môi giới buộc phải có trách nhiệm với sản phẩm mình công bố thông tin.
Đầu tư - 27/07/2025 13:18
Thủ tướng ra thời hạn hoàn thành loạt dự án trọng điểm tại Quảng Trị
Thủ tướng yêu cầu các đơn vị phải đảm bảo thực hiện đúng tiến độ tại các dự án trọng điểm của Quảng Trị, đồng thời chỉ ra mốc thời gian đưa các dự án này vào khai thác.
Đầu tư - 27/07/2025 07:13
Thủ tướng: Huế cần nhân rộng mô hình nhà ở xã hội tại khu đô thị
Thủ tướng đánh giá cao những kết quả mà Huế đạt được trong việc phát triển nhà ở xã hội, đồng thời đề nghị địa phương này nhân rộng mô hình nhà ở xã hội tại các khu đô thị
Đầu tư - 26/07/2025 18:15
Quảng Ngãi làm gì để biến cơ hội thành dòng vốn thực?
Sở hữu vị trí chiến lược, Quảng Ngãi đang đẩy mạnh hạ tầng, cải thiện môi trường đầu tư và xúc tiến hiệu quả để chuyển cơ hội thành dòng vốn thực chất.
Đầu tư - 26/07/2025 15:25
‘AI không thể sánh kịp con người về sự thấu cảm và sáng tạo’
Ông Colin Blackwell, chủ tịch Hyperion Fintech, công ty dịch vụ công nghệ tài chính tại Thụy Sĩ, cho rằng AI tự động hóa một loạt các công việc văn phòng lặp đi lặp lại như phân tích dữ liệu, lập báo cáo nhưng không thể có cảm xúc và sự sáng tạo như con người.
Công nghệ - 26/07/2025 07:42
Đưa Chân Mây - Lăng Cô thành trọng điểm trong chiến lược phát triển của Huế
Với việc Chính phủ phê duyệt Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô, Huế sẽ tập trung nguồn lực để đưa khu kinh tế này thành trọng điểm trong chiến lược phát triển.
Đầu tư - 26/07/2025 07:39
Vingroup sẽ xây dựng Công viên công cộng trị giá hơn 350 tỷ đồng tại Quảng Ninh
UBND tỉnh Quảng Ninh vừa phê duyệt dự án Công viên công cộng tại phường Tuần Châu theo hình thức đối tác công tư. Dự án do Tập đoàn VinGroup thực hiện.
Đầu tư - 26/07/2025 07:36
Sau ADB, đến lượt Standard Chartered hạ điều chỉnh dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam
Mặc dù triển vọng thương mại trong ngắn hạn có dấu hiệu chững lại, các yếu tố kinh tế vĩ mô cơ bản của Việt Nam vẫn duy trì ổn định, Standard Chartered đánh giá.
Đầu tư - 25/07/2025 14:36
TP.HCM: Chốt thời gian hoàn thành siêu dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng
Sau nhiều lần lỡ hẹn và là trong những dự án điển hình của tình trạng lãng phí được Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ đích danh, siêu dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng tại TP.HCM đã có chuyển động mới.
Đầu tư - 25/07/2025 07:27
Cổ phiếu bảo hiểm phù hợp với chiến lược đầu tư nào?
Chuyên gia của InvestingPro cho rằng cổ phiếu bảo hiểm phù hợp cho những nhà đầu tư cá nhân có chiến lược đầu tư lâu dài nhờ nền tảng ổn định và lợi thế cạnh tranh.
Đầu tư - 25/07/2025 07:00
Doanh nghiệp là động lực chính để thúc đẩy phát triển công nghệ 5G
Theo chuyên gia, Việt Nam đã tận dụng tốt các chiến lược để có thể phát triển 5G một cách tiết kiệm và hiệu quả. Điều này có thể thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp tỷ USD vào năm 2030.
Công nghệ - 24/07/2025 14:51
Khánh Hòa định hình vai trò trung tâm năng lượng Quốc gia sau sáp nhập
Sau sáp nhập với tỉnh Ninh Thuận, Khánh Hòa "đón" loạt dự án trọng điểm như điện hydrogen xanh, LNG, điện hạt nhân. Tỉnh đặt mục tiêu vận hành 14.000MW công suất điện vào năm 2030, trở thành trung tâm năng lượng điện Quốc gia.
Đầu tư - 24/07/2025 14:47
Doanh nghiệp dùng UAV/drone để quản lý rừng trồng
Nhiều doanh nghiệp dùng máy bay không người lái (UAV/drone) trang bị camera đa phổ để quản lý rừng trồng cho hiệu quả cao, tiết giảm chi phí.
Đầu tư - 24/07/2025 11:24
Gia Lai đẩy nhanh 'siêu' dự án hơn 17.200 tỷ, kịp khởi công dịp Quốc khánh
Dự án Khu đô thị CK54 phường Pleiku có diện tích hơn 200 ha, tổng vốn đầu tư dự kiến trên 17.200 tỷ đồng. Lãnh đạo tỉnh Gia Lai yêu cầu, phải hoàn tất các thủ tục đầu tư để khởi công đúng vào dịp Kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh (2/9/1945-2/9/2025).
Đầu tư - 24/07/2025 08:21
Quảng Trị đầu tư 1.940 tỷ làm hơn 20km đường quốc lộ
Quốc lộ 15D từ cảng Mỹ Thủy đến cao tốc Bắc Nam đoạn Cam Lộ - La Sơn với chiều dài 20,5km có tổng mức đầu tư 1.940 tỷ đồng.
Đầu tư - 23/07/2025 19:16
- Đọc nhiều
-
1
Pin thải của hàng trăm nghìn xe điện sẽ 'đi về đâu'?
-
2
'Mức thuế chứng khoán 20% sẽ đem đến nhiều ảnh hưởng tích cực'
-
3
Chứng khoán sẽ tiếp tục hướng đến vùng điểm cao hơn?
-
4
TP.HCM: Chốt thời gian hoàn thành siêu dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng
-
5
NTK Công Trí, từ 'đại thụ' làng thiết kế thời trang đến sa ngã vì ma tuý
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 2 month ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 2 month ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 3 month ago