Thiếu cát đắp nền đường

Theo kết quả tính toán của Bộ GTVT, tổng nhu cầu vật liệu của 2 dự án thành phần đoạn Cần Thơ - Cà Mau, tổng khối lượng đá các loại khoảng 1,37 triệu m3, tổng khối lượng đất đắp khoảng 1,7 triệu m3, tổng khối lượng cát đắp nền khoảng 18,5 triệu m3. Đối với vật liệu đá, đất theo khảo sát của Bộ GTVT trữ lượng, chất lượng, công suất khai thác đáp ứng nhu cầu các dự án. Tuy nhiên, đối với vật liệu cát hiện chưa đáp ứng nhu cầu các dự án theo tiến độ.

Các dự án cao tốc khu vực ĐBSCL đều thiếu nguồn vật liệu cát đắp nền do các địa phương đã dành phần lớn mỏ cát để phục vụ cho nhu cầu đầu tư các dự án của địa phương và chỉ mới cân đối để cung cấp được khoảng 3 triệu m3 cho 2 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam đoạn Cần Thơ - Cà Mau.

Bên cạnh đó, vùng ĐBSCL cũng đang triển khai 3 dự án đường bộ cao tốc khác, đó là cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, cao tốc Cao Lãnh - An Hữu, Mỹ An - Cao Lãnh với tổng nhu cầu cát đắp nền gần 36 triệu m3. Như vậy, trong giai đoạn 2021 - 2025, vùng ĐBSCL cần đến gần 54 triệu m3 cát đắp nền cho các công trình đường bộ cao tốc.

Theo số liệu thống kê từ Cục Khoáng sản Việt Nam, hiện có 8/13 địa phương trong khu vực ĐBSCL có mỏ cát. Đến nay 8 địa phương này đã cấp phép 64 giấy phép khai thác với tổng trữ lượng khoảng 80 triệu m3, tuy nhiên trữ lượng cát san lấp còn lại của các mỏ đã cấp phép chỉ khoảng 37 triệu m3, trong đó một số giấy phép đã hết hạn, một số giấy phép không được gia hạn, đồng thời nhiều mỏ cát có chất lượng không đáp ứng yêu cầu đắp nền đường do hàm lượng bùn, sét, tạp chất lớn. Thực tế công suất khai thác cát tại các mỏ hiện nay chỉ khoảng 17 triệu m3/năm (trong đó cát san lấp là 14 triệu m3/60 giấy phép).

Theo Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ, hầu hết các mỏ cát sử dụng cho dự án đều đã được các địa phương cấp phép và đang khai thác với công suất hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu và tiến độ triển khai thi công.

Để tháo gỡ khó khăn nguồn cát phục vụ cho các công trình, Bộ GTVT đề nghị các địa phương khẩn trương thực hiện Nghị quyết số 18/NQ-CP ngày 11/02/2022 của Chính phủ về cơ chế đặc thù tăng công suất khai thác 50% các mỏ cát để phục vụ cho công trình trọng điểm của khu vực. Đồng thời các địa phương cũng cần rà soát để nâng công suất các mỏ đá, mỏ cát, mỏ đất đã cấp phép, đang khai thác trên địa bàn cần sử dụng cho dự án, đáp ứng nhu cầu và tiến độ thi công. Hỗ trợ nhà thầu trong quá trình xác định giá bồi thường thuê đất để khai thác các mỏ; chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc thường xuyên theo dõi, bám sát diễn biến của thị trường xây dựng để kịp thời cập nhật, điều chỉnh, công bố giá vật liệu xây dựng, chỉ số giá xây dựng cho phù hợp mặt bằng giá thị trường.

Thí điểm sử dụng cát biển đắp nền đường

Theo Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ, kết quả nghiên cứu sử dụng cát biển đắp nền đường đang được triển khai tại dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Cần Thơ - Cà Mau.

Theo ghi nhận tại công trình của đơn vị thi công, kết quả thí nghiệm mẫu cát biển lấy tại Trà Vinh và Sóc Trăng cho thấy cát biển tại khu vực lấy mẫu có các chỉ tiêu cơ lý cơ bản đáp ứng yêu cầu cho cát đắp nền đường theo TCVN 9436:2012. Ban quản lý dự án đã phê duyệt đề cương chi tiết việc nghiên cứu thí điểm và lựa chọn nhà thầu thi công, tư vấn để triển khai ngoài hiện trường (thí điểm trên phạm vi đoạn tuyến hoàn trả ĐT 978 với chiều dài của đường là 986m thuộc dự án thành phần Hậu Giang - Cà Mau). Nguồn vật liệu cát biển dùng thí nghiệm được lấy tại mỏ cát biển của tỉnh Trà Vinh. Mỗi đoạn thử nghiệm nền đường được đắp với độ dốc mái ta luy khác nhau, từ tỷ lệ thấp đến cao và đắp nền hoàn toàn bằng cát biển.

"Công việc thi công thí điểm sử dụng cát nhiễm mặn đắp nền đường được triển khai thực hiện từ tháng 3/2023, hoàn thành công tác thi công trong tháng 5/2023, vừa thi công vừa tiến hành quan trắc đến tháng 11/2023, dự kiến có kết quả đánh giá tổng thể vào cuối năm 2023", Thứ trưởng Thọ cho hay.

Là đơn vị được Bộ GTVT chọn thực hiện thi công thí điểm sử dụng cát mặn để đắp nền đường, ông Phan Đình Tuấn, Giám đốc điều hành Công ty cổ phần Đầu tư - Xây dựng Trung Nam cho biết, do đang trong giai đoạn thí điểm sử dụng cát mặn nên khi phương tiện tập kết về đến công trình, đơn vị thi công phải tiến hành lấy mẫu thí nghiệm độ mặn, hàm lượng muối trong hỗn hợp cát, trường hợp độ mặn vượt mức cho phép thì phải sàng rửa trước khi đưa vào công trình.

"Việc phải vừa thí nghiệm vừa thi công sẽ mất nhiều thời gian và tốn nhiều chi phí nhân công. Tuy nhiên, nếu quá trình thí nghiệm thành công sẽ giúp các đơn vị thi công tháo gỡ được khó khăn thiếu cát đắp nền, đẩy nhanh tiến độ thi công cho cả dự án", ông Tuấn kỳ vọng.

Theo ông Trần Bình An, Ban quản lý dự án Mỹ Thuận, để có thể nắm chặt và chính xác các thông số kỹ thuật về thí điểm sử dụng cát nhiễm mặn đắp nền đường, Ban quản lý dự án giám sát chặt chẽ trực tiếp và bằng hình ảnh từng lớp cát đắp, lu lèn, độ chặt, quan trắc lún. Đồng thời đơn vị cũng đã mời Công ty có chuyên môn thực hiện quan trắc nguồn nước, đánh giá tác động môi trường trước, trong, sau khi thi công.

Theo Bộ GTVT, sau khi triển khai thi công thí điểm, Bộ sẽ có đánh gia cụ thể, xác định được khả năng đáp ứng yêu cầu kỹ thuật của cát biển sử dụng làm vật liệu san lấp cho các dự án.

Cũng theo Bộ GTVT, đánh giá bước đầu cho thấy trữ lượng cát biển tại khu vực ĐBSCL còn rất lớn, trong đó chỉ riêng 2 địa phương là Sóc Trăng, Trà Vinh trữ lượng đã trên 14 tỷ m3. Nếu cát biển đạt được các tiêu chuẩn kỹ thuật để đưa vào phục vụ san lấp thì bài toán thiếu cát tại khu vực ĐBSCL đã tìm được lời giải.

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng vừa ký quyết định thành lập Tổ công tác thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu, đánh giá thí điểm việc sử dụng cát biển làm vật liệu xây dựng cho công trình hạ tầng giao thông và xây dựng.

Theo đó, Tổ công tác gồm 28 thành viên do Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Duy Lâm làm Tổ trưởng. Thứ trưởng Bộ TN&MT Trần Quý Kiên làm Tổ phó.

Tổ công tác có nhiệm vụ tham mưu giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xây dựng, triển khai các nội dung chi tiết nhiệm vụ nghiên cứu, đánh giá thí điểm việc sử dụng cát biển làm vật liệu xây dựng cho công trình hạ tầng giao thông và xây dựng.

Bài liên quan

Bộ GTVT 'thúc' các tỉnh ĐBSCL rà soát cát làm cao tốc

Đưa cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ 'về đích' vào cuối năm nay

Thêm 150 km cao tốc dự kiến hoàn thành trong tháng 5

Nhiều 'chướng ngại vật' trên đại công trường cao tốc Bắc - Nam qua Nam Trung Bộ