'Bước chuyển thời đại cần những anh hùng'

Ngày 15/3, Kênh truyền hình Kinh tế Tài chính VITV tổ chức kỷ niệm 16 năm phát sóng và Tọa đàm Kinh tế tư nhân Việt Nam - Giai đoạn bứt phá 2025 -2030.

Năm 2025 đã xác định mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên, tạo nền tảng vững chắc để tăng trưởng hai con số cho các năm về sau. Để đạt mục tiêu này, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính đang nghiên cứu xây dựng một nghị quyết riêng về phát triển kinh tế tư nhân, gồm hộ kinh doanh, doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp tư nhân quy mô lớn có khả năng dẫn dắt.

Theo số liệu thống kê, qua gần 40 năm đổi mới, doanh nghiệp nước ta đã phát triển lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng với hơn 940 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động, hơn 30 nghìn hợp tác xã và trên 5 triệu hộ kinh doanh.

Riêng năm 2024, có trên 233 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động - cao nhất từ trước đến nay. Một số doanh nghiệp phát triển đạt tầm khu vực và thế giới; chủ động tham gia và khẳng định được vị trí, vai trò của mình trong các chuỗi cung ứng toàn cầu, góp phần nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.

Tuy vậy, sự phát triển của đội ngũ doanh nhân, doanh nghiệp vẫn còn nhiều hạn chế, tồn tại; tiềm năng và dư địa phát triển vẫn chưa được khai thác hiệu quả. Phần lớn doanh nghiệp có quy mô nhỏ, sức cạnh tranh, hiệu quả hoạt động, kỹ năng quản trị còn hạn chế; tư duy kinh doanh vẫn mang tính "thời vụ", thiếu tầm nhìn chiến lược.

Bên cạnh đó, dù đã xuất hiện đội ngũ doanh nghiệp vừa và lớn, tuy nhiên, chưa thực sự trở thành lực lượng dẫn dắt nền kinh tế như kỳ vọng; chưa có các dự án quy mô đủ lớn, nhất là trong các lĩnh vực mới, có tính dẫn dắt để tạo động lực bứt phá, lan tỏa, hỗ trợ tái cơ cấu và nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Chia sẻ về bối cảnh của doanh nghiệp thời điểm hiện tại, ông Phạm Đình Đoàn, Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái cho rằng, doanh nghiệp Việt Nam và thế giới đều ở trong trạng thái chung là “hốt hoảng” trước sự thay đổi quá nhanh của toàn cầu. Thậm chí, chỉ chậm 1 ngày thay đổi là đã mất 3 ngày cơ hội. Vì vậy, doanh nghiệp buộc phải thích ứng, thay đổi hàng ngày, hàng giờ.

Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái đánh giá, giai đoạn 2025-2030 là giai đoạn đầu tiên của bước ngoặt lịch sử, sau 40 năm đổi mới. "Chúng ta đã có 40 năm làm theo cách truyền thống thì nay phải vươn ra biển lớn, khác biệt hoàn toàn, doanh nghiệp muốn trụ được thì đội ngũ doanh nhân, nhà quản lý phải có trình độ quốc tế, toàn diện. Cần phải chấp nhận sự biến động nhanh, hôm nay là doanh nghiệp lớn nhưng ngày mai đã không còn gì và ngược lại hôm nay là doanh nghiệp bình thường nhưng mai đã trở lên phi thường", vị này nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, ông Hoàng Việt Cường, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Nam Á cho rằng, xu hướng toàn cầu đang tạo áp lực thay đổi cho đội ngũ doanh nghiệp, doanh nhân trong giai đoạn mới. Đó là những chuyển động mạnh về công nghệ, xu hướng chuyển đổi xanh, áp lực lớn khiến doanh nghiệp Việt Nam buộc thay đổi để cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài.

"Doanh nghiệp muốn thu hút vốn, tạo dựng thương hiệu, tạo lợi thế cạnh tranh buộc phải chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Cùng với đó, sau đại dịch cũng cảnh tỉnh cho doanh nghiệp về sự thay đổi không chỉ công nghệ, mà còn phải nâng cao năng lực phòng vệ rủi ro. Ngay bản thân ngành ngân hàng cũng không còn độc quyền, "một mình một chợ" mà phải thay đổi để cạnh tranh với Fintech. Do vậy xu hướng thế giới vừa tạo áp lực nhưng cũng là điều kiện để chúng ta thay đổi", ông Cường nói.

Từ góc nhìn của một nhà khoa học, chuyên gia nghiên cứu, ông Trần Đình Thiên, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, đây là thời điểm mang tính lịch sử, rất đặc biệt.

"Có thể nói, bối cảnh hiện nay, thế giới đầy bất thường còn Việt Nam lại khác thường. Bất thường là càng toàn cầu hóa càng nhiều xung đôt, lý thuyết giữa đạo đức và tính hợp lý ngày càng trở nên mong manh. Việt Nam là quốc ra mở cửa nhiều nhất trong thế giới bất thường, đòi hỏi có bản lĩnh khác thường. Sự xoay chuyển của chúng ta thời điểm hiện tại đã được chuẩn bị bằng 40 năm đổi mới để có bước chuyển thời đại. Vì vậy đây chính là thời điểm lịch sử cơ hội vàng, vô cùng quý giá để doanh nghiệp tư nhân bứt phá", ông Thiên nói.

So sánh với giai đoạn trước đây, ông Thiên nhấn mạnh, thời đại này có thể gọi là thời đại của các anh hùng, không dành cho những người run sợ, toan tính nhỏ lẻ. Đây là giai đoạn xoay chuyển, có thể ví như thời cơ cách đây 40 năm, dành cho những người có tầm nhìn lớn, hành động lớn.

Lưu ý thêm về xu hướng chuyển đổi xanh, chuyển đổi số của thế giới, ông Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Hoa Kỳ cho rằng, cần xem xét tới quan điểm của ông Trump với vấn đề này. Vị tổng thống này đã không còn ưu tiên tài chính xanh, gánh nặng đổ lên đầu châu Âu. Khi xu hướng xanh và không xanh cạnh tranh với nhau ngay trong lòng nước Mỹ, có thể thế giới sẽ xem xét lại các vấn đề toàn cầu trong ít nhất khoảng 4 năm tới.