Liên quan đến thức thi thuế tối thiểu toàn cầu, Deloitte Việt Nam đã đưa ra một số khuyến nghị và cho biết sẽ tiếp tục cùng trao đổi, đồng hành với các cơ quan Chính phủ Việt Nam trong quá trình xây dựng giải pháp chính sách công bằng và hợp lý, giúp bảo vệ nguồn thu và tiếp tục thu hút đầu tư tại Việt Nam.

Theo Deloitte Việt Nam, Việt Nam cần tiến hành việc chuẩn bị về mọi mặt ngay từ bây giờ cho sự hiện diện thực tế của Trụ cột hai, trong bối cảnh nhiều quốc gia sẽ áp dụng chính sách về thuế tối thiểu toàn cầu ngay từ năm 2024.

Các chính sách ứng phó với tác động của Trụ cột hai nên được xây dựng trong ngắn hạn cũng như dài hạn. Trong ngắn hạn, việc có áp dụng cơ chế thuế tối thiểu nội địa đạt tiêu chuẩn Thuế tổi thiểu nội địa đạt tiêu chuẩn (QDMTT) để giành quyền thu thuế nên được cân nhắc sớm, đối chiếu với quy định của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cũng như vấn đề về lợi ích và chi phí nếu thực hiện.

Bài liên quan

Thực thi Thuế tối thiểu toàn cầu: Tăng nguồn thu, chống trốn thuế và chuyển giá

Trong dài hạn, hệ thống thuế cùng với các ưu đãi thuế cũng cần được xem xét cải cách nhằm hạn chế tác động tiêu cực của Trụ cột hai, đảm bảo thu hút đầu tư thực chất, hạn chế các hoạt động làm xói mòn cơ sở thuế và chuyển lợi nhuận.

"Chúng tôi cũng lưu ý rằng, việc ban hành bất cứ chính sách hoặc cơ chế mới nào cũng cần được xem xét cẩn trọng để đảm bảo tính công bằng cho các doanh nghiệp thuộc phạm vi và không thuộc phạm vi điều chỉnh của Trụ cột hai, đảm bảo thống nhất với quy định về bảo đảm quyền lợi của nhà đầu tư theo Luật Đầu tư hiện tại, cũng như không vi phạm các cam kết quốc tế và quy định của OECD mà Việt Nam đang tham gia. Chúng tôi hiểu rằng, Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế cũng sẽ sớm có những đánh giá tác động để chuẩn bị cho các thay đổi chính sách phù hợp tới đây", Deloitte Việt Nam khẳng định.

Deloitte Việt Nam cũng cho rằng, đối với việc hỗ trợ các doanh nghiệp đa quốc gia bị ảnh hưởng bởi Trụ cột hai, các hình thức ưu đãi đầu tư mới dựa trên chi phí, đặc biệt là ưu đãi bằng tiền, nên được cân nhắc với những ưu điểm nhất định so với hình thức đầu tư dựa trên thu nhập. Việt Nam nên cân nhắc cải cách hệ thống ưu đãi thuế để phù hợp hơn trong tình hình mới, song song với việc tham khảo, lấy ý kiến tư vấn OECD, cũng như các chính sách đang được thực hiện bởi các quốc gia khác.

Cũng theo Deloitte Việt Nam, với sự thành lập Tổ công tác đặc biệt của Thủ tướng Chính phủ về thuế suất tối thiểu toàn cầu, nên sớm triển khai đánh giá tác động và nghiên cứu, xây dựng khung pháp lý nội luật liên quan đến việc áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu, để đảm bảo các chính sách ưu đãi đối với nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam được thực thi hiệu quả.

Trong khi đó, cũng liên quan việc thực thi thuế tối thiểu toàn cầu, TS. Cấn Văn Lực và nhóm tác giả Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV đã đưa ra 4 khuyến nghị. 

Một là, Bộ Tài chính/Tổ công tác đặc biệt cần nhanh chóng nghiên cứu, khảo sát, đánh giá tác động đầy đủ của việc áp dụng chính sách thuế tối thiểu toàn cầu này để chủ động đề xuất phương án, giải pháp phù hợp.

Bài liên quan

GS-TSKH. Nguyễn Mại: 'Thuế tối thiểu toàn cầu là cơ hội rất lớn cho Việt Nam'

Hai là, Bộ Tài chính/Tổ công tác nghiên cứu, đề xuất Chính phủ trình Quốc hội sớm ban hành, điều chỉnh các chính sách về thuế, kế toán phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế, cũng như phù hợp với quy định trong Hiệp định mà Việt Nam đã cam kết trước khi Hiệp định có hiệu lực (dự kiến từu đầu năm 2024).

Cụ thể, cơ quan thuế cần rà soát các chính sách pháp luật về thuế (đặc biệt là quy chế QMDT) để trình sửa đổi các quy định, quy trình kê khai thuế phù hợp với tiêu chuẩn hành động của OECD để ban hành sớm nhất, trong năm 2023 khi Thuế tối thiểu toàn cầu có hiệu lực; đồng thời có kế hoạch truyền thông, tuyên truyền về các chính sách này; tập huấn cho cán bộ và các doanh nghiệp nắm bắt, thực hiện đúng các điều chỉnh về quy định pháp lý.

Bên cạnh đó, cần xây dựng cẩm nang hướng dẫn thực hiện theo thỏa thuận quốc tế với những nội dung nếu Việt Nam cam kết như quy định về tránh hình thành cơ sở thường trú, định nghĩa về đối tượng có quan hệ liên kết, quy định về giải quyết tranh chấp liên quan đến thỏa thuận; cần nghiên cứu bổ sung cơ chế trọng tài để giải quyết tranh chấp...

Trong trường hợp chưa thể hoàn thành việc điều chỉnh các văn bản quy định pháp luật trước năm 2024, cần nghiên cứu kỹ các quy tắc và hướng dẫn của OECD, xem xét xây dựng và ban hành quy định chính sách Thuế tổi thiểu nội địa đạt tiêu chuẩn (QDMT) như là một cơ chế phản ứng nhanh để bảo vệ quyền đánh thuế thay vì nhường quyền đánh thuế cho các quốc gia khác. Quy định về QMDT có thể được xem như một cơ chế thuế song song với Thuế tối thiểu toàn cầu như trường hợp của Malaysia.

Ba là, Bộ Tài chính cần có đánh giá ảnh hưởng của các quy tắc Chống xói mòn cơ sở toàn cầu (GloBE) do mức độ ảnh hưởng lên các chính sách ưu đãi là khác nhau đối với từng quốc gia, tập đoàn đa quốc gia, nhà đầu tư và chính sách ưu đãi cụ thể, việc đánh giá chi tiết và cụ thể đối với từng quốc gia là rất cần thiết để xây dựng lộ trình cải cách phù hợp. Bên cạnh đó, cùng cần rà soát những đối tượng chịu ảnh hưởng (cả tiêu cực và tích cực) để có những điều chỉnh phù hợp.

Bài liên quan

Nội luật hoá quy tắc Thuế tối thiểu toàn cầu - QDMTT là gì?

Bốn là, Việt Nam cần rà soát và thay đổi chính sách thu hút FDI theo hướng tập trung vào nâng cao năng lực cạnh tranh từ các yếu tố như môi trường đầu tư kinh doanh, lao động có kỹ năng, cơ sở hạ tầng, hệ thống các doanh nghiệp vệ tinh, phụ trợ..., vốn là các yếu tố cơ bản khi đưa ra các quyết định đầu tư kinh doanh; thay vì áp dụng các ưu đãi về thuế. Trước mắt, khi xem xét tiếp nhận đăng ký các dự án đầu tư mới, cần hết sức lưu ý các quy định và hướng dẫn về ưu đãi thuế, trong bối cảnh thuế tối thiểu toàn cầu dự kiến sẽ có hiệu lực từ đầu năm 2024.

Theo đó, Việt Nam cần phát huy các thế mạnh môi trường chính trị ổn định, vị trí thuận lợi và cơ sở hạ tầng được ưu tiên đầu tư phát triển, nguồn nhân lực có chi phí cạnh tranh, quy mô thị trường 100 triệu dân...

Cụ thể: Duy trì, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế như đã nêu trong Chiến lược phát triển KT-XH đến 2030 và xa hơn (tăng trưởng 6-7%/năm), chú trọng ổn định kinh tế vĩ mô, nâng cao hiệu quả phối hợp chính sách, nhất là giữa chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa và giá cả nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát mục tiêu, lãi suất và tỷ giá ở mức độ phù hợp, tiến tới kiểm soát lạm phát mục tiêu ở mức khoảng 3-4%.

Đẩy mạnh cải thiện thực chất môi trường kinh doanh: (i) đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện thể chế về đầu tư - kinh doanh, theo hướng không ban hành thêm các điều kiện kinh doanh không cần thiết, không hợp lý, làm tăng hoặc phát sinh chi phí cho người dân, doanh nghiệp; đảm bảo các văn bản quy phạm pháp luật nhất quán, ổn định, rõ ràng, dễ hiểu, dễ thực hiện, có thể dự báo được; (ii) đẩy nhanh tiến độ rà soát, cải cách hoạt động kiểm tra chuyên ngành, cắt giảm các điều kiện kinh doanh không cần thiết và không còn phù hợp, hướng tới việc cắt giảm thực chất, đem lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp, xử lý nghiêm các bộ, ngành chậm trễ hoặc chống chế trong giảm thiểu thủ tục hành chính; (iii) định kỳ rà soát, điều chỉnh, giải quyết kịp thời các vướng mắc, các điều kiện đầu tư - kinh doanh, coi đó là hoạt động thường xuyên của cơ quan quản lý, chính quyền địa phương các cấp; (iv) cải thiện mạnh mẽ khâu phối kết hợp và thực thi của các bộ, ban ngành và địa phương; (v) tiến tới chấm điểm bộ, ngành, địa phương về mức độ hoàn thành nhiệm vụ đối với tiêu chí này (gồm cả khảo sát sự hài lòng của doanh nghiệp).

Bài liên quan

Thuế tối thiểu toàn cầu: Vấn đề nóng mà Việt Nam cần quan tâm

Thúc đẩy tăng năng suất lao động (NSLĐ), đóng góp của TFP, nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh của các doanh nghiệp, các ngành và nền kinh tế: (i) tiếp tục xác định và đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng KHCN, đổi mới sáng tạo là một trong những đột phá chiến lược của quốc gia; (ii) đẩy mạnh tái cơ cấu ngành công nghiệp và nông nghiệp, góp phần tăng năng suất nội ngành và phân bổ lại nguồn lực từ khu vực NSLĐ thấp sang khu vực có NSLĐ cao hơn, từ đó tăng NSLĐ tổng thể nền kinh tế; (iii) đổi mới mạnh mẽ giáo dục - đào tạo, gồm cả đào tạo nghề, nâng cao trình độ, kỹ năng tay nghề phù hợp với yêu cầu tăng NSLĐ trong bối cảnh CMCN 4.0.

Chủ động nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế quốc tế, tạo đòn bẩy cho phát triển kinh tế bền vững: (i) tận dụng các cơ hội hội nhập để học hỏi và áp dụng công nghệ mới, chuyển giao công nghệ và thu hút FDI, ODA một cách chủ động, sàng lọc vì mục tiêu chung thay vì cục bộ, địa phương, ưu tiên giải pháp gắn kết giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước; (ii) tăng cường liên kết, học tập kinh nghiệm của các doanh nghiệp lớn, các tập đoàn đa quốc gia trong chuẩn bị nhân sự và phương tiện để hấp thụ công nghệ, đặc biệt là các ngành nông nghiệp xanh, du lịch, CNTT, công nghiệp chế biến - chế tạo và phụ trợ; (iii) đa dạng hóa thị trường, đối tác, có tính chiến lược, chọn lọc rõ ràng nhằm tận dụng cơ hội và hạn chế rủi ro tập trung; (iv) chú trọng khai thác, sử dụng hiệu quả hơn vốn tri thức, đổi mới, sáng tạo, nhất là từ đội ngũ tri thức kiều bào (gồm cả việc tăng hiệu quả kết nối lực lượng trong và ngoài nước); (v) cần thực thi hiệu quả những định hướng, mục tiêu, giải pháp đề ra tại Nghị quyết 50 ngày 20/8/2019 của Bộ Chính trị và Quyết định 667/QĐ-TTg ngày 02/6/2022về Chiến lược hợp tác đầu tư nước ngoài giai đoạn 2021-2030.

Tiếp nối thành công Hội thảo Thuế tối thiểu toàn cầu và những vấn đề đặt ra với Việt Nam do Tạp chí Nhà đầu tư tổ chức ngày 14/6/2022, ngày mai (24/2/2023), Tạp chí Nhà đầu tư sẽ tiếp tục tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề "Giải pháp duy trì và nâng cao năng lực cạnh tranh của môi trường đầu tư trong bối cảnh thực thi Thuế tối thiểu toàn cầu". Hội thảo sẽ cập nhật tiến độ thực thi Thuế tối thiểu toàn cầu ở các nước, tập trung đánh giá tác động của quy tắc Trụ cột II và giải pháp ứng phó của các nước tiếp nhận đầu tư, trên cơ sở đó đề xuất chính sách và giải pháp đối với Việt Nam. Hội thảo có sự tham gia của các cơ quan hữu quan, các hiệp hội doanh nghiệp, nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước, các chuyên gia kinh tế.

Bài liên quan

'Thuế tối thiểu toàn cầu là cơ hội vô giá cho Việt Nam nâng cấp chiến lược và mô hình thu hút FDI'

Thực thi Thuế tối thiểu toàn cầu: Tăng nguồn thu, chống trốn thuế và chuyển giá

GS-TSKH. Nguyễn Mại: 'Thuế tối thiểu toàn cầu là cơ hội rất lớn cho Việt Nam'

Nội luật hoá quy tắc Thuế tối thiểu toàn cầu - QDMTT là gì?