Hà Nội và TP.HCM đối diện với áp lực lớn về nhà ở xã hội

Báo cáo của Bộ Xây dựng cho thấy, trong quý II, cả nước có 9 dự án nhà ở xã hội (NOXH) đã được triển khai. Trong đó, có 3 dự án hoàn thành (1 dự án hoàn thành toàn bộ, 2 dự án hoàn thành 1 phần), quy mô 1.120 căn; khởi công xây dựng 1 dự án, quy mô 395 căn; một số dự án mới làm lễ động thổ, ra mắt; 5 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư, quy mô 2.876 căn.

Tính từ năm 2021 đến hết quý II, cả nước có 619 dự án NOXH đã được triển khai với quy mô 561.816 căn. Trong đó, 79 dự án hoàn thành, quy mô 40.679 căn; 128 dự án đã khởi công xây dựng, quy mô 111.688 căn; 412 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư, quy mô 409.449 căn.

Lũy kế từ trước đến nay, cả nước có 920 dự án NOXH đã được triển khai với quy mô 717.608 căn. Trong đó, 380 dự án hoàn thành, quy mô 196.471 căn; 128 dự án khởi công xây dựng, quy mô 111.688 căn; 412 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư, quy mô 409.449 căn.

Về triển khai thực hiện gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho NOXH, Bộ Xây dựng cho biết, ngoài 4 ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước (BIDV, Vietinbank, Agribank, Vietcombank) thì có thêm TPbank và VPBank đã có văn bản đăng ký tham gia chương trình với số tiền đăng ký của mỗi ngân hàng là 5.000 tỷ đồng.

Qua tổng hợp, đến nay mới có 32/63 UBND tỉnh gửi văn bản hoặc công bố trên cổng thông tin điện tử về danh mục dự án tham gia chương trình với 73 dự án. Trong đó một số tỉnh đã công bố nhiều dự án là Hà Nội (6 dự án), TP.HCM (6 dự án), Bắc Ninh (6 dự án), Bình Định (5 dự án)...

Các ngân hàng thương mại đã giải ngân với số tiền là 1.234 tỷ đồng, gồm: 1.202 tỷ đồng cho chủ đầu tư tại 12 dự án; 32 tỷ đồng cho người mua nhà tại 5 dự án.

Như Nhadautu.vn đã đề cập, nhiều chuyên gia, doanh nghiệp cho rằng, chương trình thiết kế gói tín dụng 120.000 tỷ đồng hiện nay không phù hợp thể hiện qua lãi suất và lượng giải ngân rất thấp. Do đó, gói tín dụng này cần có chế mới để nhiều đối tượng, chủ đầu tư được tiếp cận.

Liên quan tới gói tín dụng này, tại buổi Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 7, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng cho biết, Ngân hàng Nhà nước đang xin ý kiến với các bộ, ban, ngành liên quan đến hồ sơ dự thảo tờ trình, nghị quyết điều chỉnh nội dung chương trình gói tín dụng 120.000 tỷ đồng, theo hướng giảm lãi suất cho vay đối với khách hàng mua từ 3-5%; chủ đầu tư thì giữ nguyên mức hỗ trợ 1,5-2%.

Hà Nội và TP.HCM khan hiếm nguồn cung nhà ở xã hội

Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) nêu rõ, tại 2 đô thị đặc biệt là Hà Nội và TP.HCM, nguồn cung NOXH vẫn khan hiếm. Số lượng NOXH đăng ký mục tiêu phát triển nhà ở năm 2024 tại 2 thành phố này rất nhỏ, Hà Nội chỉ đăng ký khoảng 1.181 căn, TP.HCM hơn 3.700 căn.

Trong khi, dữ liệu nghiên cứu của VARS chỉ ra, trung bình mỗi năm, Hà Nội và TP.HCM thiếu trên 50.000 đơn vị nhà ở. Như vậy, dù ngay cả khi kế hoạch phát triển của 2 thành phố này được thực thi tối đa, thì nguồn cung NOXH vẫn không thể đáp ứng được nhu cầu cấp thiết về nhà ở.

Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch VARS cho rằng, để phát triển phân khúc NOXH, nhất là tại 2 đô thị đặc biệt, cần sớm thông qua gói tín dụng 140.000 tỷ đồng (có thêm 4 ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân khác cũng đăng ký tham gia với 5.000 tỷ đồng/ngân hàng) đã điều chỉnh theo hướng thực sự ưu đãi hơn.

Cơ quan quản lý Nhà nước cần giám sát chặt chẽ, đảm bảo chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để thi hành các quy định mới. Tiếp tục thúc đẩy hoàn thiện các dự án NOXH đã khởi công tại các thành phố có nhu cầu về nhà ở lớn như Hà Nội, TP.HCM.

Đồng thời, để đảm bảo thực hiện tốt mục tiêu chính sách, tránh lợi dụng chính sách, tiêu cực, cần công khai, minh bạch việc mua, bán NOXH, giám sát chặt chẽ, đảm bảo đúng đối tượng mua, thuê, thuê mua NOXH.

Tại Hà Nội và TP.HCM, để có quỹ đất phát triển NOXH, ông Đính nhận định, cần có thêm sự can thiệp của cơ quan quản lý Nhà nước. Quy hoạch bố trí quỹ đất xây NOXH phải đảm bảo đáp ứng được nhu cầu rất lớn của thành phố.

Ngoài ra, để thúc đẩy tăng trưởng, đảm bảo an sinh xã hội, cần phải có thêm chính sách theo hướng ưu đãi cho các nhà đầu tư phát triển loại hình nhà ở thương mại giá bình dân.

Đánh giá về tình hình phát triển NOXH tại các địa phương trong thời gian qua, Bộ Xây dựng nhấn mạnh, nhiều địa phương chưa quan tâm phát triển NOXH, nhà ở cho công nhân, người lao động khu công nghiệp. Chưa đưa các chỉ tiêu phát triển nhà ở, đặc biệt là chỉ tiêu phát triển NOXH, nhà ở cho công nhân vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và hàng năm. Chưa xác định rõ quỹ đất cho phát triển NOXH trong quy hoạch đô thị, khu công nghiệp; ngoài quỹ đất 20% NOXH trong các dự án nhà ở thương mại, hầu hết các địa phương chưa quan tâm đến việc quy hoạch bố trí quỹ đất làm dự án NOXH độc lập.

Đồng thời, một số thành phố lớn, tập trung nhiều người lao động thu nhập thấp, có nhu cầu về NOXH cao nhưng địa phương đăng ký NOXH hoàn thành trong năm 2024 thấp như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Cần Thơ...

Vì vậy, Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương cần nâng cao trách nhiệm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo việc thu hút, đẩy nhanh xây dựng phát triển NOXH, đảm bảo mục tiêu đã đặt ra.