Hạ mặt bằng lãi suất: Nhiệm vụ khó khả thi
Do những nguyên nhân mang tính hệ thống, như nợ xấu tăng cao trong khi hiệu quả hoạt động thấp, các ngân hàng khó thu hút thêm vốn từ các cổ đông mà phải tăng cường huy động vốn từ xã hội với chi phí cao hơn.
Bên cạnh đó, chi phí vốn tăng đồng nghĩa với việc lãi suất cho vay sẽ phải được điều chỉnh tăng theo tương ứng.
Chi phí huy động vốn tăng
Từ đầu năm 2019 đến nay mặt bằng lãi suất huy động của các ngân hàng được xem là khá ổn định. Mặc dù có thời điểm nhiều ngân hàng tăng lãi suất, nhưng cũng có thời điểm chính các ngân hàng này hạ lãi suất để phù hợp với nhu cầu kinh doanh.
Xu hướng này đã kéo dài trong khoảng 2-3 năm trở lại đây. Chính vì vậy mà nhiều tổ chức quốc tế đã đánh giá rất cao vai trò của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) trong việc duy trì sự ổn định của thị trường tiền tệ giữa lúc thị trường tài chính toàn cầu đã và đang có nhiều biến động, đặc biệt trong giai đoạn 2015-2018, khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và hàng loạt ngân hàng trung ương (NHTƯ) trên thế giới liên tục tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát.

Ngân hàng Nhà nước được đánh giá cao trong việc duy trì sự ổn định của thị trường tiền tệ. Ảnh: THÀNH HOA
Trong bối cảnh hiện nay, khi xu hướng đảo chiều lãi suất đang diễn ra trên phạm vi toàn cầu, xuất hiện kỳ vọng mặt bằng lãi suất tại Việt Nam cũng sẽ giảm xuống, để giảm chi phí lãi vay cho các doanh nghiệp. Nhưng xem ra hy vọng này khó trở thành hiện thực. Vì, mặc dù lãi suất huy động gần như không thay đổi, nhưng chi phí huy động vốn của các ngân hàng đã tăng lên đáng kể trong quí 2-2019. Theo đó, chi phí huy động vốn của Vietcombank tăng 7% so với quí 1-2019. Tương tự là trường hợp của BIDV, chi phí huy động vốn tăng 7,5% trong quí 2-2019, trong khi con số của VPBank là 7,7%.
Nguyên nhân vì sao?
Mặc dù lãi suất huy động gần như không thay đổi, nhưng chi phí huy động vốn của các ngân hàng đã tăng lên đáng kể trong quí 2-2019.
Có hai nguyên nhân chính khiến cho chi phí huy động vốn của các ngân hàng tăng lên trong quí 2-2019. Thứ nhất, đó là cơ cấu tiền gửi của các khách hàng đã có sự dịch chuyển từ các kỳ hạn ngắn (dưới sáu tháng) sang các kỳ hạn dài hơn (trên sáu tháng). Lãi suất huy động các kỳ hạn dưới sáu tháng hiện đang bị giới hạn ở mức tối đa 5,5%/năm. Một số ngân hàng có xu hướng đẩy lãi suất các kỳ hạn trên sáu tháng tăng cao để thu hút tiền gửi của khách hàng. Đây là cách mà các ngân hàng nhỏ, thanh khoản kém, sử dụng để cạnh tranh với các ngân hàng lớn hơn.
Do vậy, chênh lệch lãi suất giữa kỳ hạn ngắn và kỳ hạn dài có sự khác biệt rất lớn giữa nhóm các ngân hàng tốp đầu và ngân hàng nhóm dưới. Con số này của Vietcombank, VietinBank và BIDV chỉ là 0,5 điểm phần trăm/năm, trong khi đó tại SCB là 2,4 điểm phần trăm, tại Việt Á là 1,6 điểm phần trăm, hay SHB là 1,3 điểm phần trăm...
Thứ hai, đó là việc các ngân hàng phải đẩy mạnh phát hành giấy tờ có giá nhằm đáp ứng hai mục tiêu cùng lúc. Một là giảm hệ số nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn. Hai là tăng hệ số an toàn vốn tối thiểu (CAR) khi các ngân hàng phát hành trái phiếu cấp 2 nhằm tăng vốn tự có (Subordinated bonds). Agribank và VietinBank đang triển khai phát hành trái phiếu với kỳ hạn trên năm năm với khối lượng lần lượt lên tới 5.000 và 10.000 tỉ đồng.
Để huy động được nguồn vốn lớn này, lãi suất thường phải ở mức cao. Cả hai ngân hàng này đều cho biết, mặc dù đang thừa tiền, nhưng họ vẫn phải huy động với mức lãi suất lên tới 8%/năm.
Khó có thể hạ mặt bằng lãi suất theo thế giới
Xu hướng trên của các ngân hàng được dự báo tiếp tục diễn ra trong thời gian tới. Trong bối cảnh lạm phát được kiểm soát ở mức thấp, tỷ giá cũng không có nhiều biến động lớn thì người gửi tiền sẽ tiếp tục dịch chuyển từ các kỳ hạn ngắn sang kỳ hạn dài để được hưởng mức lãi suất cao hơn.
Trong khi đó, việc tăng vốn để cải thiện hệ số CAR sẽ tiếp tục là bài toán gần như không có lời giải đối với nhiều ngân hàng, đặc biệt là ngân hàng nhỏ, khi mà thời hạn áp dụng Basel 2 - từ năm 2020 - đã gần kề.
Cùng với đó là động thái tiếp tục giảm tỷ lệ nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn của NHNN. Theo dự thảo sửa đổi Thông tư số 36/2014 của NHNN thì tỷ lệ này sẽ giảm từ mức 40% hiện nay xuống chỉ còn 30% vào năm 2022. Do vậy, các ngân hàng sẽ buộc phải tiếp tục có giải pháp nhằm tăng nguồn vốn dài hạn, trong đó có việc phát hành trái phiếu. Do đó, chi phí huy động vốn của các ngân hàng được dự báo sẽ vẫn tiếp tục có xu hướng tăng lên.
Diễn biến này được xem là đang đi ngược với xu hướng chung hiện nay khi mà các NHTƯ trên thế giới đang hạ mặt bằng lãi suất nhằm hỗ trợ nền kinh tế lấy lại đà tăng trưởng. Thực trạng này tại Việt Nam có lẽ sẽ cần thêm rất nhiều thời gian nữa để các ngân hàng có thể khắc phục được. Bởi đây đều là những nguyên nhân mang tính hệ thống, nợ xấu tăng cao trong khi hiệu quả hoạt động thấp khiến cho các ngân hàng khó thu hút thêm được vốn từ các cổ đông. Chi phí vốn tăng đồng nghĩa với việc lãi suất cho vay sẽ phải được điều chỉnh tăng theo tương ứng. Do đó, các doanh nghiệp có nền tảng tài chính tốt, phương án kinh doanh hiệu quả nên chủ động chuyển sang sử dụng dịch vụ của các ngân hàng lớn để có được một mức lãi suất thấp hơn, hoặc tìm đến các sản phẩm có mức lãi suất cố định trong thời gian dài nhằm chủ động trong việc kiểm soát chi phí tài chính.

(Theo Thời báo Kinh tế Sài Gòn)
- Cùng chuyên mục
Đạm Cà Mau chuẩn bị chi hơn 1.000 tỷ đồng trả cổ tức
Ngay sau cuộc họp ĐHĐCĐ thường niên 2025, Đạm Cà Mau triển khai phương án chia cổ tức tiền mặt tỷ lệ 20% cho cổ đông, giữa tháng 7 sẽ thực hiện thanh toán.
Tài chính - 19/06/2025 15:02
Vietcap và VNDirect bị VSDC ‘tuýt còi’ vì sửa lỗi sau giao dịch nhiều lần
Vietcap bị VSDC đình chỉ hoạt động lưu ký chứng khoán trong 3 ngày, VNDirect bị khiển trách do nhiều lần sửa lỗi sau giao dịch trong tháng 5.
Tài chính - 19/06/2025 14:45
Top cổ phiếu tăng/giảm mạnh nửa đầu năm
10 mã tăng mạnh nhất sàn HoSE trong năm 2025 có sự xuất hiện của bộ đôi VIC (116,28%) và VHM (74%). Đây cũng là hai cổ phiếu ảnh hưởng tích cực nhất với VN-Index khi đóng góp lần lượt 43,9 điểm và 26,91 điểm.
Tài chính - 19/06/2025 07:39
Dự án ‘sống còn’ Aqua City của Novaland hoàn tất gỡ vướng pháp lý
Dự án Aqua City của Novaland vừa hoàn tất gỡ vướng pháp lý sau 3 năm. Đây là tín hiệu tích cực nối dài chuỗi gỡ khó cho các dự án của tập đoàn.
Tài chính - 18/06/2025 14:56
Đàm phán thuế quan đang đến hồi kết, nhà đầu tư nên hành động thế nào?
Kết quả đàm phán thuế quan là ẩn số, nhà đầu tư cần quản trị danh mục hợp lý, thay vì dự đoán thị trường thì nên tập trung vào chọn cổ phiếu.
Tài chính - 18/06/2025 14:01
HHS chính thức trở thành công ty mẹ Bất động sản CRV
Với việc mua vào thành công gần 50,1 triệu cổ phần HHS Capital, HHS đã nâng tỷ lệ sở hữu tại Bất động sản CRV lên 51,03% kể từ ngày 18/6/2025.
Tài chính - 18/06/2025 09:02
Gọi tên cổ phiếu bán lẻ khi giảm VAT đến hết năm 2026
Triển vọng cổ phiếu bán lẻ đang được củng cố bởi tiêu dùng tăng khi giảm thuế VAT cùng các giải pháp khác của Chính phủ hay việc thanh lọc hàng giả, hàng nhái.
Tài chính - 18/06/2025 07:00
Doanh nghiệp chưa đại chúng nợ quá 5 lần vốn không được phát hành trái phiếu
Quốc hội vừa thông qua quy định yêu cầu doanh nghiệp chưa đại chúng muốn phát hành trái phiếu riêng lẻ thì nợ phải trả không được vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu.
Tài chính - 17/06/2025 11:25
TCH lần thứ 2 gọi vốn từ cổ đông sau 10 năm niêm yết
Mục tiêu huy động vốn của TCH là để rót vào 2 dự án lớn gồm Hoàng Huy Green River và tòa nhà chung cư H2 thuộc Hoang Huy Commerce, tổng đầu tư 6.249 tỷ.
Tài chính - 17/06/2025 09:32
Xếp hạng tín nhiệm giúp củng cố niềm tin thị trường
Sự xuất hiện của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm nội địa với tiêu chuẩn toàn cầu như VIS Rating sẽ góp phần quan trọng vào sự phát triển của ngành xếp hạng tín nhiệm, cũng như hoàn thiện cơ sở hạ tầng thị trường tài chính.
Tài chính - 17/06/2025 07:00
Tập đoàn CRV lên kế hoạch lãi 'khủng', dự kiến lên sàn HoSE nửa cuối năm 2025
Tập đoàn CRV lên kế hoạch lãi đậm 1.600 tỷ - 2.000 tỷ đồng cho 2025 và 2026. Doanh nghiệp kỳ vọng niêm yết trên HoSE trong quý III và IV.
Tài chính - 16/06/2025 16:24
CEO Đạm Cà Mau: Xung đột Iran và Israel sẽ khiến giá phân bón tăng
CEO Đạm Cà Mau tiết lộ lượng hàng công ty chốt đơn bán đã vượt sản lượng, nửa cuối năm tiếp tục khả quan, đảm bảo hoàn thành kế hoạch năm.
Tài chính - 16/06/2025 15:39
Thêm 2 cổ phiếu chuẩn bị rời sàn HoSE
Vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ công bố thông tin, cổ phiếu PSH và KPF bị HoSE đưa ra quyết định xem xét hủy niêm yết bắt buộc.
Tài chính - 15/06/2025 08:10
Phú Tài giữ mức cổ tức 25% năm thứ hai
CTCP Phú Tài sẽ chi hơn 100 tỷ đồng để trả cổ tức còn lại năm 2024. Với việc đã tạm ứng 10% trước đó, tổng cổ tức doanh nghiệp chi trả đạt 25% và năm thứ hai duy trì tỷ lệ này.
Tài chính - 14/06/2025 11:52
Đầu tư thế nào trong bối cảnh chứng khoán có nhiều biến động?
Sau một giai đoạn phục hồi tốt từ phiên "đáy" của năm 2025 (9/4/2025), VN-Index trong giai đoạn gần đây đang rơi vào trạng thái điều chỉnh với 6/8 phiên giảm điểm tính từ phiên 4/6 đến 13/6.
Tài chính - 14/06/2025 06:45
Giá dầu tăng mạnh, cổ phiếu dầu khí ‘rực sáng’
Nhóm cổ phiếu dầu khí trở thành điểm sáng trên thị trường khi đồng loạt tăng mạnh, trong đó PLX gây chú ý khi tăng hết biên độ.
Tài chính - 13/06/2025 17:26
- Đọc nhiều
-
1
TP.HCM: Giá nhà cao khiến sức mua yếu
-
2
FDI chưa tạo giá trị gia tăng cao, chủ yếu là lắp ráp và gia công
-
3
Bí thư Hải Dương làm Phó Tổng Thường trực Thanh tra Chính phủ
-
4
Thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng với quy mô 1.881ha
-
5
Liên danh VEC trúng thầu xây dựng cao tốc 56.000 tỷ thuộc dự án Vành đai 4 - vùng Thủ đô
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 1 month ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 1 month ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 2 month ago