Al Jazeera, một đài lớn và có sức ảnh hưởng ở Trung Đông, hôm 23/8 đã công bố một loạt bài điều tra về chính sách mà họ gọi là "mua bán hộ chiếu châu Âu" của Cộng hòa Síp từ năm 2017 đến 2019. Phần lớn những người mua hộ chiếu là các chính trị gia của một số quốc gia, thành viên hội đồng quản trị của các doanh nghiệp nhà nước và mới đây nhất là anh trai của một cựu Thủ tướng Lebanon.

Những quan chức này, được gọi là những người tiếp xúc chính trị (PEP), được quốc tế công nhận là các cá nhân có nguy cơ tham nhũng cao vì họ hoặc các thành viên gia đình của họ nắm giữ một số vị trí trong chính phủ.

Các tài liệu mật được đưa ra một ngày sau khi Đơn vị Điều tra của Al Jazeera tiết lộ rằng chính quyền Síp đã bán hộ chiếu cho những tên tội phạm bị kết án và những kẻ đào tẩu khỏi pháp luật.

Sau khi tin tức này được công bố, Bộ Nội vụ Síp cho biết họ đang xem xét thông tin trên, đồng thời nói thêm rằng họ đã thực hiện những thay đổi đáng kể đối với chương trình đầu tư trong những năm gần đây.

Bài liên quan

Doanh nhân Phạm Phú Quốc là ai?

Trước đó, chính quyền nước này đã mở "chương trình đầu tư Síp", cho phép bất kỳ ai chi ra tối thiểu 2,5 triệu USD dưới danh nghĩa "tiền đầu tư" trở thành công dân Síp. Các hồ sơ xin "đầu tư" vào Síp đến từ Nga nhiều nhất, kế đến là Trung Quốc, Urkaine và một số nước Trung Đông, Đông Nam Á.

Một trong những cá nhân đã mua hộ chiếu của Síp là Mir Rahman Rahmani, diễn giả của Hạ viện Afghanistan, người không chỉ mua quốc tịch Síp cho bản thân, vợ và ba con gái mà còn cung cấp hộ chiếu gia đình cho St. Kitts và Nevis, một trong số các bang Caribe bán quyền công dân.

Rahmani là một cựu tướng lĩnh, người đã trở thành một doanh nhân rất thành công trong việc xử lý các hợp đồng vận tải và nhiên liệu giữa chính phủ Afghanistan và quân đội Mỹ. Việc ông được bầu làm diễn giả của Hạ viện đã kích động cuộc chiến trên sàn của Hạ viện khi các đối thủ tuyên bố gian lận phiếu bầu.

Theo Al Jazeera, hai quan chức khác cũng đã mua 'hộ chiếu vàng' của Síp là ông Phạm Phú Quốc, đại biểu Quốc hội Việt Nam, và ông Igor Reva (quốc tịch Nga), từng là thứ trưởng Bộ phát triển kinh tế Nga.

Tuy nhiên, các tài liệu này không chứng minh được hành vi sai trái của bất kỳ cá nhân PEP nào và nó cũng không xác định khả năng các PEP có liên quan đến tham nhũng. Dù vậy, những câu hỏi vẫn được đặt ra về việc "tại sao một người đã được giao phó một vị trí công ở quốc gia lại muốn mua quốc tịch thứ hai cho bản thân hoặc gia đình họ?".

Ngoài ra, trong một số trường hợp, Al Jazeera cũng đã đặt ra câu hỏi "làm thế nào mà các quan chức này có được số tiền để đầu tư tối thiểu 2,5 triệu USD vào Síp, một trong những yêu cầu để có được hộ chiếu vàng?".

Nigel Gould-Davies, thành viên cấp cao tại Viện Chiến lược Quốc tế của Vương quốc Anh cho biết: "Ở nhiều quốc gia, các cá nhân này chỉ có thể đạt được khối tài sản lớn thông qua các mối quan hệ và làm ăn bất chính".

Theo ông Gould-Davies, lý do các quan chức này chọn lấy quốc tịch thứ hai hoặc thậm chí thứ ba là để bảo vệ tài sản có được trong nhiều năm.

"Một khi họ đã có được những khoản tiền đó thông qua các hoạt động mà chúng tôi coi là rất có vấn đề, họ sẽ cố gắng bảo vệ an toàn những tài sản đó, bằng cách chuyển chúng tới các quốc gia được hưởng pháp quyền", ông nói thêm, đề cập đến Síp.

Bài liên quan

Xác minh thông tin Đại biểu Quốc hội Phạm Phú Quốc nghi bị cáo buộc mua hộ chiếu Cộng hòa Síp

Hộ chiếu Síp là vật sở hữu "đáng thèm muốn" của nhiều người ở nhiều quốc gia vì nó cho phép đi lại, làm việc và giao dịch ngân hàng miễn phí trên khắp Liên minh châu Âu, vốn đã nhiều lần bị chỉ trích là một rủi ro an ninh kể từ khi ra đời.

Do đó, EU luôn  cho rằng chương trình của Síp không chỉ tạo điều kiện cho việc rửa tài sản do tham ô và trốn thuế của các cá nhân nước ngoài, mà còn làm xói mòn lòng tin vào các tổ chức tài chính ở EU, khiến hình ảnh của cả khối bị ảnh hưởng.

Dưới áp lực từ Liên minh châu Âu, Síp đã thay đổi chương trình của mình vào năm 2019, nhưng nghiên cứu của Al Jazeera lại cho thấy nhiều PEP đã đảm bảo vị trí của họ với tư cách là công dân Síp trước khi các quy tắc thay đổi có hiệu lực.

Danh sách đó bao gồm Mohammed Jameel - lãnh đạo cấp cao trong Cơ quan Đầu tư Tổng hợp Ả Rập Xê Út, Tang Yong - chủ tịch của một tập đoàn năng lượng nhà nước China Resources Power Holding, và Apurv Bagri - cựu Phó chủ tịch Hội đồng Dịch vụ Tài chính của Dubai.

Ngoài ra, nó còn bao gồm cựu thành viên Thượng viện Nga Vadim Moskovitch, cựu thành viên Cơ quan lập pháp quốc gia Ukraine Volodymyr Zubky và tỷ phú Taha Mikati, anh trai của cựu Thủ tướng Lebanon Najib Mikati (cả hai đều là những người giàu nhất Lebanon).

Vào tháng 7/2020, Síp đã thông qua luật mới cho phép họ tước quyền công dân đã bán cho bất kỳ ai hiện được coi là gây tổn hại cho lợi ích quốc gia của Síp. Nhưng mặc dù các PEP hiện được coi là không thích hợp để trở thành công dân, luật mới vẫn quy định bất kỳ ai đã trả 2,5 triệu USD đều có thể sở hữu hộ chiếu vàng.

Trả lời các câu hỏi của Al Jazeera, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Síp Nicos Nouris không trả lời lý do tại sao luật mới cho phép nước này thu hồi quyền công dân lại không áp dụng cho các PEP.

Ông Nouris đã nói rằng "một ủy ban gồm ba thành viên đang độc lập nghiên cứu và đánh giá tất cả các thông tin liên quan đến những người đã được cấp quốc tịch Síp".

(Theo Al Jazeera)

Bài liên quan

Dùng 2 hộ chiếu, khai gian để né cách ly Covid-19 có bị xử lý hình sự?

Sở hữu cuốn hộ chiếu quyền lực nhất thế giới nhưng người Nhật lại chẳng thèm ngó tới

Việt Nam gần nhóm 10 quốc gia có hộ chiếu 'tệ' nhất

Vũ 'Nhôm' không nhận lại tiền bị lừa làm hộ chiếu Mỹ