Sửa Luật Thuế giá trị gia tăng: Gỡ khó cho doanh nghiệp nông nghiệp

Luật vừa ban hành đã vướng

Bộ Tài chính cho biết, ngày 26/11/2024, Quốc hội đã ban hành Luật Thuế GTGT số 48/2024/QH15, có hiệu lực thi hành từ 01/7/2025. Qua triển khai thực hiện, Bộ Tài chính nhận được văn bản kiến nghị của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Hội đồng Tư vấn Chính sách của Thủ tướng Chính phủ, các Hiệp hội và doanh nghiệp (DN) phản ánh vướng mắc về chính sách thuế GTGT đối với lĩnh vực nông nghiệp, thức ăn chăn nuôi, cụ thể như sau:

Trả thuế GTGT 5% đầu vào đối với hàng hóa là các sản phẩm nông nghiệp mua bán ở khâu thương mại. Số thuế GTGT thu rồi lại hoàn thuế cho những mặt hàng mà phần lớn sản lượng sản xuất ra được dành để xuất khẩu (như cá da trơn, hồ tiêu, cà phê,...) dẫn đến lãng phí thời gian, tiền bạc và đọng vốn của DN trong khi các tổ chức tín dụng không giải ngân phần thuế này khi cấp vốn lưu động, gây áp lực tài chính và giảm hiệu quả kinh doanh.

Khi Luật Thuế GTGT số 48/2024/QH15. được áp dụng, DN trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp gặp không ít khó khăn. Trước đây, khi mua, thu gom nông sản, người dân không phải kê khai thuế, đặc biệt là ở khâu thương mại trung gian. Tuy nhiên, hiện nay, phần lớn DN không thể mua trực tiếp từ nông dân, mà phải thông qua thương lái hoặc đơn vị trung gian. Điều này khiến DN phải kê khai và nộp thuế GTGT, dẫn đến nhiều phát sinh phức tạp.

Bên cạnh đó, nông sản, thủy sản nhập khẩu không phải chịu thuế GTGT khi nhập khẩu vào Việt Nam. Người nhập khẩu sẽ không phải vay ngân hàng để nộp thuế GTGT ở khâu nhập khẩu trong khi DN xuất khẩu sẽ phải vay ngân hàng để nộp khoản thuế này cho Nhà nước khi mua nông sản, thủy sản sản xuất trong nước để xuất khẩu.

Đối với DN sản xuất thức ăn chăn nuôi bị tăng chi phí do thuế GTGT 5% đầu vào không được khấu trừ, phải đưa vào chi phí sẽ phải tăng giá bán, theo đó sẽ ảnh hưởng đến người chăn nuôi. Quy định này chưa công bằng và giảm khả năng cạnh tranh với sản phẩm thức ăn chăn nuôi nhập khẩu do thức ăn chăn nuôi nhập khẩu không chịu thuế GTGT.

Các DN khi xuất khẩu được hoàn thuế GTGT đầu vào, nhưng bị chậm do phải chờ người bán hàng cho mình đã kê khai, nộp thuế theo quy định tại điểm c khoản 9 Điều 15 Luật Thuế GTGT, gây khó khăn và rủi ro thực tiễn cho DN đề nghị hoàn thuế vì DN mua không có công cụ pháp lý hay kỹ thuật để kiểm tra tình trạng tuân thủ thuế của nhà cung cấp tại thời điểm lập hồ sơ hoàn thuế. Nếu bên bán chưa nộp hồ sơ khai thuế hoặc còn nợ thuế GTGT, hóa đơn của DN mua sẽ không được chấp nhận hoàn thuế, dù DN mua hàng đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ kê khai, lưu giữ chứng từ hợp lệ và thanh toán qua ngân hàng theo quy định. Việc bị từ chối hoàn thuế vì lý do này sẽ ảnh hưởng đến dòng tiền, tiến độ sản xuất kinh doanh và gây thiệt hại cho DN dù không có lỗi chủ quan của DN là người mua hàng.

Chính vì vậy, theo Bộ Tài chính, việc sửa đổi, bổ sung Luật Thuế GTGT là cần thiết.

Nội dung sửa đổi

Để tháo gỡ khó khăn cho DN, Bộ Tài chính đã dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung nội dung quy định về chính sách thuế GTGT đối với sản phẩm nông sản, thức ăn chăn nuôi và điều kiện hoàn thuế tại khoản 1 Điều 5, khoản 5 Điều 9 và khoản 9 Điều 15 Luật Thuế GTGT số 48/2024/QH15.

Theo đó, sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường của tổ chức, cá nhân tự sản xuất, đánh bắt bán ra và ở khâu nhập khẩu, thuộc diện không chịu thuế GTGT.

Đồng thời, doanh nghiệp, hợp tác xã mua sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường bán cho DN, hợp tác xã khác thì không phải kê khai, tính nộp thuế GTGT, nhưng được khấu trừ thuế GTGT đầu vào.

Theo đánh giá của các chuyên gia, việc sửa đổi Luật Thuế GTGT theo hướng mà Bộ Tài chính đề xuất giúp DN tránh đọng vốn, giảm thủ tục vừa nộp - vừa hoàn thuế, tăng tính cạnh tranh cho hàng xuất khẩu. Việc sửa đổi quy định nói trên sẽ giúp giảm chi phí sản xuất, ổn định giá, hỗ trợ người chăn nuôi, bảo đảm cạnh tranh công bằng giữa hàng trong nước và hàng nhập khẩu.