‘Đẩy’ ga đường sắt ra khỏi nội đô?
Ngành đường sắt muốn giữ lại các nhà ga cũ, trong khi nhiều địa phương như Đà Nẵng, Nha Trang (Khánh Hòa), Hà Nội, Bình Định... muốn đưa các nhà ga ra khỏi nội đô.

“Đất vàng” ga đường sắt
Năm 2017, đại diện Công an TP.Hà Nội từng đề xuất di dời ga Hà Nội ra khỏi trung tâm TP về bên kia sông Hồng hoặc khu vực Thường Tín. Lý do, với 10 km đường sắt liên tỉnh đi xuyên tâm, với rất nhiều đường ngang giao cắt, gia tăng áp lực cho giao thông Hà Nội và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn. Ngành đường sắt đã phản đối quyết liệt đề xuất này.
Theo KTS Ngô Viết Nam Sơn, trong quá trình phát triển, Hà Nội và TP.HCM đều từng mắc sai lầm như bỏ tuyến tàu điện hay cắt ngắn tuyến xe lửa chạy đến tận chợ Bến Thành để làm đường, xây dựng TP. Nếu giữ lại được các tuyến này, có thể dễ dàng nâng cấp thành một mạng lưới giao thông công cộng phục vụ nội đô hiệu quả và chi phí thấp hơn nhiều việc xây dựng các tuyến đường sắt đô thị hiện nay ở cả 2 TP.
Trước Hà Nội, việc di dời nhà ga đường sắt Đà Nẵng đã được Chính phủ đồng ý chủ trương, triển khai dự án theo hình thức hợp tác công - tư (PPP) và nhà ga mới phải đảm bảo đáp ứng quy hoạch phát triển TP. Tuy nhiên, dự án di dời gặp khó khăn thu xếp vốn nên chưa thể triển khai. Mới đây, UBND TP.Đà Nẵng đã báo cáo phương án di dời nhà ga đường sắt Đà Nẵng và tái phát triển đô thị theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao), với tổng số vốn khoảng 12.000 tỉ đồng. Tỉnh Bình Định cũng nhiều lần đề xuất di dời ga Quy Nhơn và tuyến đường sắt Diêu Trì - Quy Nhơn ra khỏi TP để xây dựng công trình công cộng, mở rộng đường giao thông.
Đáng chú ý, mới đây Bộ GTVT đã chấp thuận cho Công ty TNHH Tập đoàn thương mại Tuấn Dung (Hà Nội) nghiên cứu, khảo sát, đầu tư, làm dự án tiền khả thi (F/S) dự án tuyến đường sắt tránh TP.Nha Trang và nhà ga Nha Trang (xã Vĩnh Trung, ngoại thành TP.Nha Trang, Khánh Hòa) cũng theo hình thức BT. Đổi lại, doanh nghiệp (DN) được hoàn vốn bằng quỹ đất ga Nha Trang hiện tại. DN sẽ phải xin ý kiến của TP.Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa và người dân để hoàn thiện báo cáo tiền F/S trình Bộ GTVT.
Một điểm chung dễ nhận thấy trong 2 đề xuất dự án di dời, chỉnh trang lại nhà ga Đà Nẵng và Nha Trang là sẽ cần nguồn vốn rất lớn, mà ngân sách địa phương rất khó cân đối được, buộc phải kêu gọi nhà đầu tư tư nhân theo hình thức BT. Tức là DN thực hiện hợp phần di dời nhà ga (chuyển nhà ga ra vị trí mới, xây lại một phần tuyến đường sắt theo hướng tuyến mới...) sẽ được trả đất đối ứng tại vị trí khu vực nhà ga cũ.

Di dời ga Đà Nẵng, Nha Trang cần nguồn vốn rất lớn, buộc phải kêu gọi nhà đầu tư tư nhân Ảnh: Hoàng Sơn - Nguyễn Chung
Trên thực tế, “đất vàng” các nhà ga đường sắt tại các địa phương lớn được rất nhiều nhà đầu tư nhắm đến. Vì vậy, di dời nhà ga không còn đơn thuần là chuyện quy hoạch, giảm ùn tắc cho địa phương, mà trở thành câu chuyện giữa lợi ích cục bộ và lợi ích số đông. Sau di dời, phần đất tại nhà ga sẽ được sử dụng vào mục đích gì, nếu xây cao ốc, chung cư, trung tâm thương mại thì có đúng mục tiêu giảm ùn tắc? Các nhà ga cũ có giá trị lịch sử lớn như ga Nha Trang có được giữ lại không, và nếu giữ lại, liệu DN tư nhân làm dự án BT có “chịu”?
Chọn lợi ích cục bộ hay dài hạn
Hiện nay, các TP tại các nước phát triển như Tokyo (Nhật), Paris (Pháp), Frankfurt (Đức), Bắc Kinh (Trung Quốc)... đều có đặc điểm là nhà ga trung tâm đường sắt luôn nằm giữa TP, giữa các tòa nhà cao tầng trung tâm và rất thuận tiện cho việc đi lại của người dân.
Theo ông Vũ Anh Minh, Tổng giám đốc Tổng công ty đường sắt VN, đường sắt trên thế giới đều thể hiện 2 đặc điểm ưu việt là tính an toàn và nằm trong nội đô để đáp ứng nhu cầu đi lại thuận tiện của người dân. Để xử lý các bất cập do đường sắt nằm giữa lòng TP gây ra, kinh nghiệm các nước là làm các giao cắt khác mức, như đường bộ đi trên cao hoặc ngầm, để giảm chi phí đầu tư so với đường sắt. “Các địa phương không mặn mà với ga đường sắt do đường sắt không tạo ra giá trị thặng dư nhanh chóng, mong muốn đẩy nhà ga đường sắt ra khỏi nội đô vì lợi ích của địa phương, nhưng cũng phải song hành với lợi ích quốc gia, người dân, ngành đường sắt”, ông Minh nói.
Để tận dụng các lợi thế “đất vàng” sẵn có của nhà ga đường sắt, theo ông Minh, ngành đường sắt cũng đã tính toán phương án nâng cấp, tích hợp các dịch vụ gia tăng như văn phòng cho thuê, trung tâm thương mại, vui chơi... cho nhà ga chứ không đơn thuần làm nhiệm vụ trung chuyển. Hiện việc khai thác hiệu quả nhà ga đang lãng phí nguồn lực do ngành đường sắt chưa tận dụng được lợi thế.
Theo KTS Ngô Viết Nam Sơn, chuyên gia về quy hoạch và kiến trúc, di dời nhà ga ra ngoài trung tâm TP với lý do giảm ùn tắc chỉ là tầm nhìn ngắn hạn. Về bản chất, đường sắt là một loại hình giao thông công cộng, đặc biệt các ga trung tâm tại Hà Nội, TP.HCM hoàn toàn có thể tích hợp với các tuyến đường sắt đô thị, metro, nếu di dời sẽ bỏ qua tiềm năng rất lớn về phát triển giao thông công cộng.
“Với ga Nha Trang hay Đà Nẵng, nếu chọn cách di dời nhà ga hiện tại để đổi lấy “đất vàng” phục vụ dự án thương mại sẽ là một sai lầm về dài hạn. Kinh nghiệm trên thế giới, hầu hết các đô thị đều giữ lại và nâng cấp nhà ga tàu hỏa trong khu trung tâm, đồng thời chỉnh trang để kết nối với mạng lưới giao thông công cộng, thuận tiện cho việc đi lại của người dân. Để giảm ùn tắc, đường sắt có thể không vận chuyển hàng hóa và nhà ga trung tâm, mà chỉ duy trì vận chuyển hành khách”, KTS Nam Sơn nói.
(Theo Thanh Niên)
- Cùng chuyên mục
Nhìn lại đóng góp của Samsung vào kinh tế Việt Nam
Doanh thu và kim ngạch xuất khẩu của Samsung tại Việt Nam tương đương lần lượt 13,12% GDP và 13,4% tổng kim ngạch xuất khẩu của nước ta trong năm 2024.
Đầu tư - 11/07/2025 10:23
Để nhà đầu tư không còn bị 'dắt mũi'
Các chuyên gia luôn nhấn mạnh thay vì dựa vào những tin đồn, tin nội bộ chưa có căn cứ, nhà đầu tư nên tham khảo những nghiên cứu, phân tích từ chuyên gia uy tín, báo cáo của các công ty chứng khoán, quỹ đầu tư… trước khi ra quyết định nên giải ngân hay không.
Đầu tư - 11/07/2025 07:00
Sáp nhập địa phương khai mở không gian phát triển bất động sản
Việc sáp nhập các địa phương được kỳ vọng tạo "cú hích" mạnh mẽ cho thị trường bất động sản. Không gian quy hoạch mở rộng, hạ tầng kết nối đồng bộ và quỹ đất mới là những yếu tố then chốt thúc đẩy thị trường chuyển mình.
Đầu tư - 11/07/2025 06:45
Bàn giải pháp đẩy nhanh tiến độ dự án Cảng hàng không quốc tế Gia Bình
Chiều 9/7, ông Vương Quốc Tuấn, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh chủ trì hội nghị rà soát, đôn đốc tiến độ triển khai thực hiện một số dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh.
Đầu tư - 10/07/2025 19:25
Lạm phát năm 2025 trong tầm kiểm soát
Năm 2025 nhiều khả năng sẽ là năm thứ 11 liên tiếp Việt Nam kiểm soát thành công lạm phát ở mức dưới 4%.
Đầu tư - 10/07/2025 13:21
Bước tiến mới đưa cảng biển Hải Phòng thành trung tâm logistics quốc tế
Dự án xây dựng 4 bến mới tại khu bến Lạch Huyện gần 25.000 tỷ đồng vừa được chấp thuận chủ trương đầu tư, sẽ góp phần đưa Hải Phòng trở thành trung tâm logistics quốc tế.
Đầu tư - 10/07/2025 11:34
Doanh nghiệp 'hiến kế' để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 2 con số
Bên cạnh nỗ lực của doanh nghiệp, để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 2 con số không thể thiếu vai trò đồng hành của Nhà nước…
Đầu tư - 09/07/2025 13:54
VCBS: Mức thuế quan của Trump chưa đủ mạnh để kích hoạt xu hướng dịch chuyển sản xuất khỏi Việt Nam
VCBS đánh giá sẽ không có làn sóng FDI ồ ạt rút khỏi Việt Nam, nhưng cảnh báo lượng đầu tư mới có thể chững lại.
Đầu tư - 09/07/2025 10:15
Nhà đầu tư cá nhân đang dần 'lớn'
Dù năng lực nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán đã có sự cải thiện trong các năm trở lại đây, song để đạt mục tiêu như Quyết định 1726 của Thủ tướng Chính phủ, việc xã hội hóa, phổ cập kiến thức chứng khoán vẫn cần sự chung tay và nỗ lực của các cơ quan quản lý và thành viên thị trường.
Đầu tư - 09/07/2025 07:00
Hà Nội thu hút thêm 500 triệu USD vốn FDI vào công nghệ cao
Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trương Việt Dũng cho biết, Hà Nội phấn đấu thu hút thêm 500 triệu USD vốn FDI vào công nghệ cao.
Đầu tư - 09/07/2025 06:45
Chưa đáp ứng yêu cầu chip từ Nvidia, Samsung dự báo lợi nhuận quý II giảm hơn 50%
Samsung đang tụt hậu so với các đối thủ cạnh tranh như SK Hynix và Micron trong mảng chip nhớ băng thông cao (HBM).
Đầu tư - 08/07/2025 14:11
Vụ Tập đoàn Sơn Hải trượt thầu: Bộ Tài chính khẳng định tuân thủ nguyên tắc công bằng, khách quan
Bộ Tài chính cho biết, việc chỉ tập trung vào rà soát, phản ánh tồn tại, hạn chế trong quá trình lựa chọn nhà thầu mà không đưa ra kết luận cụ thể là phù hợp nguyên tắc công bằng, khách quan, minh bạch và hiệu quả.
Đầu tư - 08/07/2025 08:37
Nâng 'chất' nhà đầu tư, hướng thị trường đến sự bền vững
Một thị trường chứng khoán phát triển bền vững cần phải có cơ cấu tỷ trọng hợp lý của nhà đầu tư cá nhân, nhà đầu tư tổ chức trong nước và nhà đầu tư nước ngoài.
Đầu tư - 08/07/2025 07:00
Quảng Trị kêu gọi đầu tư 3 dự án điện gió hơn 9.500 tỷ đồng
Ba dự án điện gió với tổng công suất 278MW, tổng mức đầu tư 9.586 tỷ đồng vừa được tỉnh Quảng Trị kêu gọi đầu tư.
Đầu tư - 08/07/2025 06:45
Triển vọng thu hút FDI của Việt Nam trong bối cảnh Mỹ áp dụng thuế đối ứng
Thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) 6 tháng đầu năm 2025 đạt kết quả ấn tượng, song liệu Việt Nam có còn là điểm đến của các nhà đầu tư nước ngoài khi tới đây Mỹ áp dụng thuế đối ứng đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam mà đối tượng bị ảnh hưởng chủ yếu là các doanh nghiệp FDI?
Đầu tư - 07/07/2025 06:45
Đà Nẵng thu hút nhà đầu tư chiến lược vào trung tâm tài chính
Đến nay đã có hơn 10 nhà đầu tư, trong đó có 3 liên doanh các nhà đầu tư (Makara Capital, Terne Holding, Trump Organization) muốn được lựa chọn làm nhà đầu tư chiến lược để phát triển Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại Đà Nẵng.
Đầu tư - 06/07/2025 16:54
- Đọc nhiều
-
1
Một doanh nghiệp vận tải biển trả cổ tức tiền mặt sau 14 năm
-
2
Nâng 'chất' nhà đầu tư, hướng thị trường đến sự bền vững
-
3
Lộ diện chủ mới dự án Cát Bà Amatina
-
4
Trước thềm niêm yết, Bất động sản CRV muốn phát hành mới cổ phần giá 26.000 đồng
-
5
Chủ tịch Mirae Asset: Chứng khoán đang dịch chuyển theo hướng bền vững và chuyên nghiệp
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 1 month ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 1 month ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 3 month ago