Công điện Thủ tướng Chính phủ ngày 21/10 cho biết, tiếp cận vốn tín dụng vẫn còn khó khăn, tăng trưởng tín dụng thấp, đến ngày 11/10/2023 mới đạt 6,29%, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm 2022 (11,12%) và định hướng điều hành cả năm 2023 (14-15%). Điều đáng lưu ý hơn là tăng trưởng tín dụng đi lùi trong tháng 10 khi so sánh với mức tăng trưởng tín dụng NHNN công bố trước đó (tính đến 29/9 đạt 6,92%).

Đáng lưu ý hơn nữa là trước đó, trong nửa cuối tháng 9, tăng trưởng tín dụng đã có sự tăng trưởng vượt bậc khi có khoảng 150.000 tỷ đồng đã được cung ứng ra nền kinh tế. Cụ thể, NHNN cho biết, tính đến 15/9, tăng trưởng tín dụng đạt 5,56% và đến 29/9 con số này là 6,92%.

Tăng trưởng tín dụng tốt là tín hiệu tích cực cho thấy nền kinh tế có dấu hiệu phục hồi, doanh nghiệp hấp thụ vốn tốt hơn. Tuy nhiên, cũng có một số ý kiến băn khoăn, vì trong bối cảnh hiện tại rất khó để có thể giải ngân được 150.000 tỷ đồng tín dụng trong 2 tuần. Con số này là quá lớn!

Phân tích hiện tượng nêu trên, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, tăng trưởng tín dụng nửa cuối tháng 9 tăng mạnh một phần do kinh tế phục hồi, một phần nữa là yếu tố thời vụ, chu kỳ (cuối quý). Cùng với đó, các công ty chứng khoán cũng vay mượn nhiều hơn nhưng sau đó đầu tháng 10 các công ty chứng khoán trả lại khiến tăng trưởng tín dụng nửa đầu tháng 10 giảm "một chút".

Tuy nhiên, về xu hướng từ nay tới cuối năm, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, tăng trưởng tín dụng sẽ tốt hơn do đà phục hồi kinh tế, tính thời vụ, đơn hàng tăng dần trở lại và thị trường bất động sản dần ấm lên.

TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, nguyên nhân sụt giảm tăng trưởng tín dụng trong đầu tháng 10 có thể do việc tất toán cả trái phiếu và các khoản vay. Sau khi tất toán, khách hàng không vay thêm nữa khiến tăng trưởng tín dụng giảm sút. Tuy nhiên, ông Nghĩa cũng cho rằng nên đặt lại vấn đề vì con số tăng trưởng tín dụng nửa cuối tháng 9 như vậy là khó lý giải trong bối cảnh nền kinh tế hiện tại.

Về vấn đề tăng trưởng tín dụng giảm trong đầu tháng 10, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, có thể hoạt động trả nợ của khách hàng tăng mạnh trong thời điểm vừa qua khiến dư nợ tín dụng giảm. Điều này không phải quá khó hiểu nhưng với nền kinh tế đang trên đà phát triển như Việt Nam, tăng trưởng tín dụng luôn "nóng" thì việc tăng trưởng tín dụng giảm cũng là hiếm thấy.

Ngoài nguyên nhân nêu trên, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, xét bối cảnh Việt Nam hiện tại trường hợp rất có thể đang xảy ra là việc "doanh nghiệp sau khi trả nợ thì không vay lại được nữa hoặc dư nợ cho vay thấp hơn phần trả nợ của khách hàng khi ngân hàng siết lại về vấn đề giá trị tài sản bảo đảm".

Lý giải cụ thể hơn về hiện tượng này, ông Hiếu cho biết, hiện nay rất nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng khó khăn, tài sản đảm bảo (đặc biệt bất động sản) đang giảm giá nên khi xét lại giá trị tài sản bảo đảm theo giá thị trường thì tài sản bảo đảm không còn đủ để cho vay hạn mức cũ, buộc ngân hàng phải giảm dư nợ tín dụng cho vay, dẫn tới tình trạng "ế vốn".

Trao đổi thêm liên quan tới thanh khoản ngân hàng đang rất dồi dào nhưng lại không cho vay, ông Hiếu cho rằng, thực chất hoạt động cấp tín dụng hiện tại không chịu nhiều tác động từ vấn đề thanh khoản mà chủ yếu liên quan tới định giá tài sản bảo đảm.

"Khi tài sản bảo đảm giảm giá, hạn mức tín dụng sẽ giảm. Hạn mức tín dụng bị ràng buộc bởi các quy định nội bộ, chính sách quản lý rủi ro của từng ngân hàng. Muốn thay đổi điều kiện cho vay phải thông qua hội đồng quản trị nên không thể nói thay đổi là thay đổi trong một sớm một chiều, đó là vấn đề cả một chính sách tín dụng của ngân hàng", ông Hiếu nói.

Bài liên quan

Tăng trưởng tín dụng 'đi lùi', Thủ tướng chỉ đạo tăng khả tăng tiếp cận vốn cho người dân, doanh nghiệp

Thống đốc lý giải việc chậm điều hành tăng trưởng tín dụng

Giảm lãi suất điều hành không còn là 'từ khoá'

NHNN giám sát chặt chẽ dư nợ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao