Vướng pháp lý với đầu tư hạ tầng hàng không
Việc đầu tư vào các dự án hạ tầng hàng không - lĩnh vực đang nhận được sự quan tâm rất lớn của nhiều nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước - cần có hành lang pháp lý mới thông thoáng và rành mạch hơn.

Dự án Đầu tư nhà ga hành khách quốc tế Cam Ranh đã có những sai sót nhất định liên quan đến quy trình lựa chọn nhà đầu tư, xây dựng phương án tài chính. Ảnh: Đ.T
Rủi ro cơ chế
Những bất cập trong cơ chế pháp lý liên quan đến hoạt động đầu tư vào các dự án hạ tầng hàng không được phản ánh tương đối rõ trong Công văn số 7519/BGTVT-KHĐT của Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) yêu cầu Cục Hàng không Việt Nam (CAAV) phối hợp với Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP (ACV) nghiên cứu các quy định của Việt Nam, kinh nghiệm quốc tế để xây dựng quy trình lựa chọn nhà đầu tư công trình kinh doanh dịch vụ tại cảng hàng không.
Theo một lãnh đạo Vụ Kế hoạch và Đầu tư (Bộ GTVT), đây là một nhiệm vụ có tính cấp bách bởi hiện nay, việc đầu tư vào các công trình hạ tầng hàng không theo hình thức xã hội hóa không chỉ thiếu một quy trình chuẩn trong việc lựa chọn nhà đầu tư, mà các cơ quan chức năng đang rất lúng túng trong việc xác định các loại hợp đồng phù hợp đối với các dự án triển khai theo hình thức PPP.
Trước đó, vào đầu tháng 7/2019, Bộ GTVT đã trình Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng Thẩm định Nhà nước Báo cáo Nghiên cứu khả thi Dự án Đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn I (HKQT Long Thành) trị giá 4,7891 tỷ USD. Tại báo cáo này, Bộ GTVT đề nghị Thủ tướng cho phép các hạng mục công trình kinh doanh dịch vụ trị giá gần 12.000 tỷ đồng như ga hàng hóa, dịch vụ cung cấp suất ăn, trung tâm bảo trì, bảo dưỡng tàu bay... tại Cảng HKQT Long Thành sẽ do ACV hợp tác đầu tư hoặc nhượng quyền đầu tư, khai thác, hình thức đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư.
Tuy nhiên, ngay cả khi đề xuất này của Bộ GTVT được cấp có thẩm quyền chấp thuận, thì việc triển khai tham gia đầu tư các hạng mục cũng sẽ gặp khá nhiều rủi ro cho ACV cũng như các nhà đầu tư thứ cấp, do pháp luật hiện nay chưa quy định cách thức doanh nghiệp cảng hàng không lựa chọn nhà đầu tư hợp tác đầu tư kinh doanh hoặc nhượng quyền đầu tư kinh doanh.
“Do đó, cần phải sớm xây dựng cơ chế lựa chọn nhà đầu tư nhằm đảm bảo lợi ích của Nhà nước và nhà đầu tư trên cơ sở công khai, công bằng và minh bạch”, ông Lê Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ GTVT cho biết.
Cần phải nói thêm, không chỉ thiếu quy trình lựa chọn nhà đầu tư, nhiều quy định tại Nghị định số 102/2015/NĐ-CP về quản lý, khai thác cảng hàng không đã không còn phù hợp với thực tế cũng như các quy định mới được đề cập trong Luật Quy hoạch và Luật Đầu tư.
Tại Kết luận số 628-TB/UBKTTW ngày 15/5/2019, Ủy ban Kiểm tra Trung ương khẳng định, các cơ quan chức năng đã có những sai sót nhất định liên quan đến quy trình lựa chọn nhà đầu tư, xây dựng phương án tài chính, thời gian hoàn vốn, thời gian cho thuê đất tại 3 dự án xã hội hóa của ACV là Dự án Đầu tư nhà ga hành khách quốc tế Cam Ranh, Dự án đầu tư xây dựng Nhà ga hành khách quốc tế Đà Nẵng và Dự án Nhà để xe quốc nội Tân Sơn Nhất.
Theo lãnh đạo Bộ GTVT, hiện nay, Luật Đầu tư chưa làm rõ phạm vi của khái niệm “dự án xây dựng và kinh doanh cảng hàng không”. Cụ thể, đối với các dự án đầu tư cảng hàng không mới, về nguyên tắc, chủ đầu tư đương nhiên phải xin phê duyệt chủ trương của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, đối với các dự án liên quan xây dựng, sửa chữa, nâng cấp từng hạng mục công trình thuộc kết cấu hạ tầng cảng hàng không, sân bay; đầu tư hạng mục đầu tư tại các cảng hàng không, sân bay hiện hữu, thì việc chủ dự án có phải xin chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ hay không vẫn đang là điều chưa thực sự rõ ràng.
Ông Lại Xuân Thanh, Chủ tịch HĐQT ACV cho rằng, nếu mở rộng khái niệm dự án xây dựng và kinh doanh hàng không bao gồm cả các dự án sửa chữa, nâng cấp, thì ngay việc sửa một hệ thống điều hòa, thay gạch ốp lát sàn tại một cảng hàng không cũng sẽ phải xin ý kiến của Thủ tướng.
“Nếu không làm rõ các quy định này, các đơn vị quản lý sân bay sẽ rất mất thời gian và bị động trong việc nâng cấp, cải thiện chất lượng dịch vụ phục vụ hành khách. Đó là chưa kể việc dễ bị các đoàn thanh tra, kiểm toán coi là vượt thẩm quyền nếu chủ đầu tư tự quyết định việc triển khai hợp tác đối với các hạng mục sửa chữa hay bổ sung này”, ông Thanh đánh giá.
Con gà hay quả trứng
Một trong những vướng mắc lớn khác đang làm chậm tiến trình đầu tư các dự án hạ tầng hàng không là việc không quy định rõ cơ quan quản lý nhà nước về chuyên ngành hàng không là Bộ GTVT có quyền chấp thuận chủ trương đầu tư hay đơn thuần thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh, thành phố nơi dự án được triển khai?
Được biết, theo Luật Đầu tư, các dự án vận tải hàng không và xây dựng cảng hàng không, đơn vị đề xuất chủ trương đầu tư sẽ phải trình Dự án lên chính quyền địa phương nơi đăng ký kinh doanh hoặc triển khai dự án thẩm định và phê duyệt.
“Trong lĩnh vực hàng không, kết cấu hạ tầng sân bay, quy hoạch là do bộ chuyên ngành quản, không phân cấp cho địa phương, nhưng tại các dự án đầu tư, nhà đầu tư vẫn phải xin phê duyệt chủ trương đầu tư tại Sở Kế hoạch và Đầu tư địa phương nơi triển khai công trình. Trong khi đó, có rất nhiều vấn đề liên quan chuyên môn, Sở Kế hoạch và Đầu tư địa phương không thể nắm được”, ông Thanh cho biết.
Ngoài việc người biết thì không duyệt, người duyệt thì không biết, lãnh đạo ACV cho biết thêm, trong trường hợp các dự án có sử dụng đất, nhà đầu tư thậm chí còn rơi vào hoàn cảnh “con gà hay quả trứng”.
Cụ thể, theo Luật Đầu tư, chỉ khi nào được giao đất, nhà đầu tư mới được làm dự án, nhưng theo Luật Đất đai, có dự án thì cơ quan chức năng mới tiến hành giao đất.
Theo chuyên gia hàng không Trịnh Như Long, có khá nhiều điều điểm chưa rõ trong các quy định pháp lý liên quan đến đầu tư hạ tầng hàng không có thể khiến các bên phát triển dự án rơi vào nguy cơ “việt vị” sâu.
“Đã đến lúc, cần xây dựng hành lang pháp lý mới để các nhà đầu tư cạnh tranh công bằng và để cơ quan quản lý nhà nước lựa chọn được nhà đầu tư để giao đất, cho thuê đất một cách công khai, minh bạch, đồng thời đảm bảo an ninh, an toàn hàng không”, ông Long đề xuất.
(Theo Báo Đầu tư)
- Cùng chuyên mục
Thu hút giới tinh hoa nhờ chính sách visa và ưu đãi thuế
New York, London, Paris hay Tokyo vẫn là điểm đến hàng đầu của giới siêu giàu và các cá nhân có giá trị tài sản lớn. Tuy nhiên, trong làn sóng chuyển dịch hiện nay, nhiều thành phố mới đang dần thu hút dòng vốn đầu tư của giới siêu giàu nhờ chính sách visa đầu tư, ưu đãi thuế và môi trường sống thân thiện.
Đầu tư - 11/06/2025 17:14
Tên mới, chủ cũ tại khu du lịch nghìn tỷ ven biển Hà Tĩnh
UBND tỉnh Hà Tĩnh vừa chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư, chấp thuận nhà đầu tư thực hiện Dự án khu du lịch sinh thái biển Xuân Hội.
Đầu tư - 11/06/2025 11:07
Đà Nẵng xác định lại giá đất tại khu đô thị hơn 4.400 tỷ của Trung Nam
Khu đất thuộc khu vực dự án Golden Hills (TP. Đà Nẵng) của CTCP Trung Nam được mời thầu tư vấn xác định giá đất giai đoạn tháng 3/2019.
Đầu tư - 11/06/2025 06:49
Ra mắt trung tâm AI R&D, Qualcomm sẽ tiếp tục đầu tư thêm vào Việt Nam
Ngày 10/6, Qualcomm chính thức ra mắt AI R&D mới tại Việt Nam, bước đi tiếp nối thương vụ sáp nhập bộ phận nghiên cứu mảng AI tạo sinh của VinAI.
Đầu tư - 11/06/2025 06:43
Ông lớn Thái SCG thâu tóm toàn bộ Nhựa Duy Tân, hé lộ bức tranh tài chính
Với thương vụ mới nhất, Công ty SCG Packaging (SCGP) sở hữu 100% cổ phần của Nhựa Duy Tân, củng cố vị thế tại Việt Nam ở ngành bao bì.
Đầu tư - 10/06/2025 17:05
Quốc gia có hệ thống đường sắt cao tốc dài thứ 2 thế giới sẵn sàng hợp tác với Việt Nam
Hai Thủ tướng khẳng định lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư là một trong những trụ cột quan trọng trong mối quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Tây Ban Nha.
Đầu tư - 10/06/2025 10:41
Vẫn chưa có Siri hỗ trợ AI, 'cá nhân hóa hơn' từ Apple
Tại Hội nghị các nhà phát triển toàn cầu năm nay (WWDC 25), Apple đã công bố một loạt các bản cập nhật cho hệ điều hành, dịch vụ và phần mềm của mình, bao gồm giao diện mới được gọi là 'Liquid Glass' và quy ước đặt tên thương hiệu được đổi mới.
Công nghệ - 10/06/2025 10:16
Phát triển nhà ở cho người già liệu có thực sự tiềm năng?
Trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số nhanh, Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cho biết, mô hình nhà ở dành cho người cao tuổi hứa hẹn sẽ là loại hình tiềm năng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, phát triển phân khúc chỉ dành riêng cho đối tượng này là điều khó khả thi.
Đầu tư - 10/06/2025 09:16
Mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành có thể hoàn thành sau 14 tháng
Nếu được áp dụng hình thức công trình xây dựng khẩn cấp và các cơ chế đặc thù khác, việc mở rộng gần 22 km cao tốc TP.HCM - Long Thành từ 4 làn xe lên 8-10 làn xe có thể cơ bản hoàn thành sau 14 tháng thi công.
Đầu tư - 10/06/2025 09:12
Thị trường sôi động – Đâu là cơ hội đầu tư đáng chú ý trong tháng 6?
VN-Index tăng mạnh 8,67% trong tháng 5, đánh dấu mức phục hồi ấn tượng nhất từ đầu năm 2025. Dòng tiền trở lại mạnh mẽ, nhóm ngân hàng, bất động sản, vật liệu xây dựng và xuất khẩu nổi lên là tâm điểm đầu tư trong tháng 6.
Đầu tư thông minh - 09/06/2025 22:29
Cần kết nối doanh nghiệp tư nhân với doanh nghiệp FDI
Sở Tài chính TP. Huế cho rằng, cần tăng cường kết nối doanh nghiệp tư nhân với doanh nghiệp FDI, kết nối các doanh nghiệp FDI với doanh nghiệp nội địa tại các khu công nghiệp, khu kinh tế.
Đầu tư - 09/06/2025 21:52
Thành Phương QT cùng đối tác làm dự án cụm công nghiệp hơn 385 tỷ ở Quảng Trị
CTCP Bất động sản Thành Phương QT và công ty TNHH Xây dựng Nguyên Hưng vừa được tỉnh Quảng Trị lựa chọn thực hiện dự án Cụm công nghiệp Cam Thành mở rộng.
Đầu tư - 09/06/2025 16:57
Mở rộng cao tốc Bắc - Nam: Cú 'bắt tay' của các ông lớn giao thông
Tới nay đã có ít nhất 4 doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực giao thông đề xuất được tham gia đầu tư mở rộng dự án cao tốc Bắc - Nam phía đông.
Đầu tư - 09/06/2025 07:00
Quảng Nam 'chuyển mình' phát triển khu công nghiệp xanh
Quảng Nam đang đẩy mạnh phát triển các khu công nghiệp (KCN) xanh, nhằm tạo nền tảng phát triển bền vững, góp phần xây dựng tương lai xanh cho tỉnh và khu vực.
Đầu tư - 08/06/2025 16:54
Lộ diện 'ông trùm' cụm công nghiệp ở Bình Định
Công ty TNHH Thiên Hưng Mỹ Thọ đang đầu tư loạt dự án hạ tầng cụm công nghiệp trên địa bàn các huyện, thị xã tại Bình Định. Tổng vốn đầu tư các dự án trên lên đến cả nghìn tỷ đồng.
Đầu tư - 08/06/2025 06:48
Quảng Ninh đặt mục tiêu thu hút dòng vốn Nhật Bản thế hệ mới
Quảng Ninh vừa ghi dấu ấn tại Nhật Bản với Diễn đàn hợp tác đầu tư 2025, thu hút hàng trăm doanh nghiệp và mở ra nhiều cơ hội hợp tác chiến lược.
Đầu tư - 07/06/2025 10:59
- Đọc nhiều
-
1
Ai hưởng lợi nếu đánh thuế bất động sản?
-
2
Phát triển nhà ở cho người già liệu có thực sự tiềm năng?
-
3
Chính phủ yêu cầu làm rõ nguyên nhân tăng giá bất động sản
-
4
Mối liên hệ giữa gia tộc Chearavanont giàu thứ nhì ở châu Á và C.P Việt Nam
-
5
Quốc gia có hệ thống đường sắt cao tốc dài thứ 2 thế giới sẵn sàng hợp tác với Việt Nam
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 3 week ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 3 week ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 2 month ago