Làn sóng nới lỏng tiền tệ lan rộng 

Nền kinh tế Trung Quốc vốn đang xuống sức sau 18 tháng đối đầu thương mại với Mỹ lại phải ứng phó với dịch bệnh bùng phát đã khiến NHTW Trung Quốc tiếp tục mạnh tay nới lỏng tiền tệ bao gồm: hạ tỷ lệ dự trữ bắt buộc, giảm lãi suất cho vay trung dài hạn và lãi suất cho vay cơ bản, bơm mạnh tiền trên thị trường mở… Một số nước chịu ảnh hưởng trực tiếp như Thái Lan, Philippines, Indonesia, Nga… tiếp bước theo Trung Quốc khi giảm lãi suất điều hành.

Sang đầu tháng 3, khi dịch bệnh lan rộng, Cục dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã phải hạ lãi suất khẩn cấp vào ngày 3/3/2020 và tiếp tục hạ thêm 1% lãi suất xuống mức 0-0,25% vào 15/3/2020, đồng thời bơm 1.000 tỷ USD trên thị trường mở và mua vào 700 tỷ USD trái phiếu.

"Làn sóng nới lỏng toàn cầu được kích hoạt, chỉ từ đầu tháng 3 đến nay đã có thêm 20 nước giảm lãi suất điều hành từ 0,25-1% trong đó có Anh, Canada, Úc, Hồng Kông", báo cáo nêu.

SSI cho biết, vùng lãi suất điều hành hiện tại của các nước lớn đã thấp hơn giai đoạn cuối 2007 từ 3,5%-5%. Dù có cắt giảm tối đa, tổng mức cắt giảm lãi suất của FED cũng chỉ bằng 1 nửa so với thời kỳ 2008. Thêm vào đó là môi trường lãi suất thấp đã được duy trì trong suốt 7 năm (2009-2015), dù Mỹ có tăng nhanh lãi suất từ 2016 -2018 nhưng hầu hết các nước EU, Nhật, Úc vẫn duy trì mức lãi suất thấp khiến cho tiền giá rẻ tràn ngập. Nếu khủng hoảng kinh tế xảy ra, nguồn lực và hiệu lực điều hành của các NHTW lớn để chống chọi lần này thực sự thấp hơn rất nhiều so với đợt khủng hoảng 2008-2009.

Cùng với chính sách nởi lỏng tiền tệ, các chính phủ đang nới lỏng tài khóa thông qua tăng chi tiêu chính phủ và giảm/hoãn thuế. Singapore đã công bố gói ngân sách trị giá 4,6 tỷ USD; Nhật Bản cung cấp gói chi tiêu khẩn cấp 4,1 tỷ USD; Anh thông qua dự án xây dựng tuyến đường sắt cao tốc 106 tỷ bảng; Trung Quốc công bố một loạt chính sách ưu đãi thuế với các lĩnh vực chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh; Chính phủ Mỹ đang đề xuất giảm thuế bảng lương về 0%; Hàn Quốc thông qua gói ngân sách bổ sung 9,8 tỷ USD; Malaysia miễn thuế thu nhập cá nhân cho lao động trong ngành du lịch;…

Việt Nam giải bài toán bằng giảm lãi suất và nỗ lực giải ngân đầu tư công

Trước làn sóng nới lỏng tiền tệ nêu trên của các nước lớn trên thế giới, Việt Nam cũng có nhiều động thái nhằm giảm thiểu tác động của dịch bệnh.

Về chính sách tiền tệ, theo thông tin từ NHNN, đến 4/3/2020, có 926 nghìn tỷ đồng của 23 NHTM có báo cáo, tương đương 14,27% tổng dư nợ 23 NHTM và 11,3% dư nợ cho vay toàn hệ thống, đang bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Ngày 13/3/2020, NHNN đã ban hành Thông tư 1, văn bản hóa các chỉ đạo trước đó trong việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởngc của dịch Covid 19. Các NHTM đã hỗ trợ trên 44.000 khách hàng được tái cơ cấu, miễn, giảm lãi vay; 32/45 ngân hàng tham gia miễn/giảm phí giao dịch.

NHNN cũng công bố sẽ sớm giảm lãi suất điều hành. SSI cho rằng việc giảm lãi suất sẽ thực hiện ngay trong tháng 3/2020 và mức giảm là 0,5% với các lãi suất trên thị trường mở OMO, tín phiếu, tái cấp vốn, chiết khấu – cao hơn so với mức cắt giảm 0,25% vào 9/2019. 

Bên cạnh đó, các gói tín dụng với tổng trị giá 285 nghìn tỷ đồng với lãi suất thấp hơn từ 0,5-2%/năm cũng đang được các NHTM triển khai với khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Tuy vậy, việc hấp thụ gói tín dụng này sẽ hạn chế bởi hoạt động sản xuất kinh doanh đang đình trệ.

Thực tế, tăng trưởng tín dụng 2 tháng đầu năm chỉ đạt 0,06%, mức thấp nhất so với cùng kỳ của 6 năm trở lại đây, tức là chỉ có 5.000 tỷ đồng được giải ngân trong 2 tháng qua. Bởi vậy, thời điểm hiện tại, NHNN vẫn đang điều hành chính sách tiền tệ hết sức thận trọng, điều tiết cung tiền chặt chẽ qua thị trường mở.

Về chính sách tài khóa, đẩy mạnh giải ngân đầu tư công được coi là giải pháp cấp bách và hiệu quả nhất để kích thích nền kinh tế. Chính phủ và các cơ quan trung ương đều rất quyết tâm đẩy nhanh đầu tư công. Một ví dụ là Chính phủ đã chuyển đổi 3 trong 8 dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) của dự án đường cao tốc Bắc – Nam sang đầu tư công, kiến nghị Quốc hội quyết định để khởi công trong tháng 8/2020. Tổng vốn đầu tư của 3 dự án chuyển đổi là 33.610 tỷ đồng, chiếm 38% tổng vốn đầu tư của 8 dự án PPP hiện tại (88.234 tỷ đồng). Việc chuyển sang đầu tư 100% từ vốn ngân sách sẽ giúp các dự án nhanh chóng được triển khai vì các dự án theo hình thức PPP thường bị trì hoãn do các NHTM không muốn cho vay.

Bộ Tài chính cũng đã có dự thảo Nghị định gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất, đang gửi xin ý kiến rộng rãi trước khi trình Chính phủ ban hành. Theo đó, gia hạn thuế GTGT phải nộp trong quý 1 và 2/2020 đến trước 31/12/2020, ước tính khoảng 22.600 tỷ đồng; gia hạn thuế đất phải nộp đầu kỳ năm 2020 đến trước 31/10/2020, ước tính khoảng 4.500 tỷ đồng; gia hạn thuế GTGT, thuế thu nhập cá nhân năm 2020 của cá nhân, hộ gia đình chịu ảnh hưởng đến trước 15/12/2020, ước tính khoảng 3.000 tỷ đồng. Tổng giá trị thuế được gia hạn là 30.100 tỷ đồng.

Bài liên quan

FED 'chơi lớn', vàng thế giới tăng mạnh, vàng trong nước mới chỉ nhích nhẹ

Fed quyết định cắt giảm lãi suất về 0% để hỗ trợ nền kinh tế Mỹ

Ngân hàng than khó tăng trưởng cho vay

Chủ đầu tư BOT Quốc lộ 19 kêu cứu Thủ Tướng xin giãn nợ ngân hàng