Kết luận điều tra (KLĐT) của Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an về vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (VTP) đã xác định thủ đoạn lập hồ sơ vay vốn hợp thức việc rút tiền tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB).

Cụ thể, bà Trương Mỹ Lan đã trực tiếp chỉ đạo hoặc qua một số đối tượng (như bà Nguyễn Phương Hồng, ông Trương Khánh Hoàng…) để chỉ đạo các đối tượng tại SCB, VTP và đơn vị thẩm định giá tài sản đảm bảo thực hiện các thủ đoạn như tạo lập khách hàng vay vốn khống, thuê/nhờ người đứng tên tài sản; tạo lập hồ sơ vay vốn khống, thuê/nhờ người đứng tên tài sản; đưa tài sản đảm bảo được định giá trị, để tạo ra một bộ hồ sơ đúng như quy định nhằm che giấu, đối phó với các cơ quan thanh tra, mà thực chất là “rút ruột” SCB.

Trong đó, các công ty thẩm định giá đóng vai trò cấp chứng thư nâng khống giá trị tài sản bảo đảm hồ sơ vay vốn. Để bà Trương Mỹ Lan và các đồng phạm thực hiện được hành vi rút, chiếm đoạt tiền từ Ngân hàng SCB thông qua thủ đoạn vay, các đối tượng tại công ty thẩm định giá đã thông đồng với các đối tượng tại SCB để phát hành các chứng thư thẩm định giá hợp thức các hồ sơ vay vốn của nhóm Trương Mỹ Lan – VTP nêu trên.

Lãnh đạo SCB đã chỉ đạo cấp dưới trực tiếp hoặc qua trung gian để liên hệ với công ty thẩm định giá gửi thông tin về tài sản, trị giá tài sản bảo đảm cần định giá theo yêu cầu của SCB. Lãnh đạo các công ty thẩm định giá (Giám đốc/Phó Giám đốc), thẩm định viên, cá nhân môi giới tuy không thực hiện công tác thẩm định giá, nhưng đã phát hành các chứng thư thẩm định giá tài sản theo yêu cầu của SCB để thông đồng, hợp thức thủ tục vay vốn, nâng khống giá trị.

Kết quả điều tra xác định có 7 cá nhân đại diện pháp luật, thẩm định viên/5 công ty thẩm định giá gồm: Công ty TNHH Thẩm định giá Tầm Nhìn mới, Công ty TNHH Thẩm định giá MHD, CTCP Thẩm định giá Thiên Phú, CTCP Thẩm định giá E xim và Công ty Tư vấn Dịch vụ bất động sản DATC có hành vi thông đồng giúp sức cho các đối tượng tại SCB tạo lập hồ sơ vay vốn khống.

Cơ quan Điều tra xác định hành vi của nhóm đối tượng tại Tập đoàn VTP, các công ty liên quan và công ty thẩm định giá đã không tuân thủ, không thực hiện đúng các quy định trong việc ký hợp thức các thủ tục tạo tập hồ sơ vay vốn khống, dẫn đến các khoản vay bị bà Trương Mỹ Lan rút ruột, sử dụng trái phép, đến nay không có khả năng thu hồi nợ, đều thuộc nợ nhóm 5, không xử lý được tài sản bảo đảm đề khắc phục hậu quả, gây thất thoát số tiền đặc biệt lớn cho Ngân hàng

Cách công ty thẩm định giá nâng khống TSĐB

KLĐT xác định trong giai đoạn 2019 – 2022, ông Bùi Ngọc Sơn – nguyên nhân viên Phòng Tái thẩm định SCB, theo chỉ đạo từ bà Trần Thị Mỹ Dung – cựu Phó Tổng Giám đốc SCB, đã thông qua ông Hồ Bình Minh - Phó Giám đốc Công ty MHD để truyền đạt thông tin chỉ đạo yêu cầu Công ty Tầm Nhìn Mới (ông Lê Huy Khánh là Giám đốc) phát hành 2 chứng thư nâng khống giá trị tài sản thẩm định giá với 2 dự án khu dân cư xã Long Phước, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai và dự án nằm tại số 100 đường Hùng Vương, Phường 9, Quận 5, TP.HCM.

Theo đó, ông Phạm Huy Khánh vào tháng 12/2021 đã thống nhất với ông Hồ Bình Minh về việc nhận thẩm định giá, phát hành chứng thư thẩm định giá nâng khống giá trị tài sản, ghi lùi ngày chứng thư để Ngân hàng SCB sử dụng, hợp thức hồ sơ tài sản đảm bảo, giải ngân cho vay đối với các khách hàng.

Ông Khánh đã chỉ đạo bà Hồ Thị Mai Hoa làm đầu mối nhận báo cáo, chứng thư thẩm định giá do ông Hồ Bình Minh gửi. Sau khi hoàn thiện báo cáo, chứng thư thẩm định giá, ông Minh gửi các tài liệu này cho bà Hồ Thị Mai Hoa qua Zalo hoặc Telegram. Bà Hoa và bà Đoàn Thị Cẩm Nhung đã in các báo cáo, chứng thư thẩm định giá trên các giấy A4 được ông Khánh ký sẵn và ký giả chữ ký của các thẩm định viên (ông La Xuân Phước và Phùng Xuân Khánh) in, phát hành báo cáo, chứng thư thẩm định giá gửi lại cho ông Minh.

Ngoài ra, ông Lê Huy Khánh thừa nhận Công ty Tầm Nhìn Mới bắt đầu hoạt động từ tháng 3/2022, nhưng theo đề nghị của Hồ Bình Minh, ông Khánh đã ký phát hành các chứng thư, báo cáo thẩm định giá lùi thời gian năm 2020, 2021 để hợp thức một số hồ sơ vay cho ngân hàng SCB. Qua việc ký ban hành các chứng thư thẩm định giá, ông Khánh được ông Minh thanh toán khoảng 100 - 200 triệu đồng.

KLĐT chỉ ra ông Khánh đã ký phát hành 2 chứng thư thẩm định giá nâng khống giá trị tài sản và ghi lùi ngày phát hành chứng thư với 2 dự án khu dân cư xã Long Phước, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai và dự án nằm tại số 100 đường Hùng Vương, Phường 9, Quận 5, TP.HCM. Qua đó, giúp cho Ngân hàng SCB hợp thức hồ sơ thế chấp tài sản đảm bảo, giải ngân cho khoản vay của 33 khách hàng với tổng số tiền giải ngân là 14.570 tỷ đồng; tổng nghĩa vụ trả nợ đến ngày 17/10/2022 là 15.523,7 tỷ đồng (gồm 14.570 tỷ đồng nợ gốc và 953,7 tỷ đồng nợ lãi). Theo KLĐT, ông Khánh và ông Minh liên đới gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền gần 11.715 tỷ đồng.  

Đối với Công ty Thiên Phú, KLĐT cho biết bà Trần Thị Kim Ngân – Tổng Giám đốc công ty thừa nhận trực tiếp nhận hồ sơ tài sản thẩm định giá theo yêu cầu của SCB từ ông Trần Văn Nhị, Phó Giám đốc Công ty TNHH hãng kiểm toán ATC. Ông Trần Văn Nhị tuy không có chức năng thẩm định giá, nhưng do có mối quan hệ quen biết nên được nhờ tìm kiếm các công ty thẩm định giá tài sản đảm bảo cho Ngân hàng SCB.

Khi gửi hồ sơ, ông Nhị gửi kèm file có sẵn yêu cầu về giá trị tài sản thẩm định giá cần đạt được và ngày phát hành chứng thư là lùi ngày so với thời điểm nhận hồ sơ thẩm định giá; ở một số hồ sơ tài sản thẩm định giá, ông Nhị có gửi kèm chứng thư cũ. Bà Ngân sau đó chỉ đạo ông Trần Tuấn Hải tiến hành thẩm định giá theo yêu cầu của ông Trần Văn Nhị, thực hiện kiểm tra, đồng ý với nội dung dự thảo chứng thư, báo cáo thẩm định giá do ông Hải soạn thảo đã được nâng khống giá trị tài sản thẩm định giá gấp nhiều lần thực tế.

Từ tháng 8/2020 đến tháng 12/2020, bà Ngân đã ký đại diện pháp luật để Công ty Thiên Phú phát hành 2 chứng thư thẩm định giá nâng khống giá trị tài sản và ghi lùi ngày phát hành chứng thư gồm: Chứng thư số 200113-1, tài sản thẩm định giá là dự án khu công viên Mũi đèn đỏ và khu nhà ở đô thị tại phường Phú Thuận, quận 7, TP.HCM và Chứng thư số 200077-6 ngày 22/8/2020, quyền sử dụng đất tại dự án 100 Hùng Vương, phường 9, quận 5, TP.HCM.

Qua đó giúp cho Ngân hàng SCB hợp thức hồ sơ thế chấp tài sản đảm bảo, giải ngân cho khoản vay của 65 khách hàng với tổng số tiền giải ngân là 105.656,35 tỷ đồng, tổng dư nợ các khoản vay này tính đến ngày 17/10/2022 là hơn 127.384 tỷ đồng (gồm dư nợ gốc 105.652,516 tỷ đồng và dư nợ lãi 21.732 tỷ đồng), và gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền 110.064 tỷ đồng.

Tương tự, ông Đỗ Xuân Nam, Phó Tổng Giám đốc Công ty DATC theo yêu cầu của bà Nguyễn Phương Hồng và Lê Anh Phương, đã tiếp nhận yêu cầu thẩm định giá tài sản của Ngân hàng SCB, phát hành chứng thư thẩm định giá tài sản nâng khống giá trị, ghi lùi ngày phát hành chứng thư để SCB sử dụng phục vụ việc giải ngân vốn vay cho khách hàng.

Ông Nam đã ký đại diện pháp luật để DATC phát hành chứng thư số 254.9 ngày 1/4/2019 nâng khống giá trị và ghi lùi ngày phát hành chứng thư với tài sản thẩm định giá là bất động sản tại số 274 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường 8, quận 3, TP.HCM. Qua đó, giúp SCB hợp thức hồ sơ thế chấp tài sản đảm bảo, giải ngân cho khoản vay của 4 khách hàng với tổng số tiền giải ngân 3.238 tỷ đồng, tổng dư nợ đến tháng 10/2022 gần 4.628,5 (dư nợ gốc 3.206 tỷ đồng và dư nợ lãi 1.423 tỷ đồng); gây thiệt hại cho SCB số tiền gần 4.278 tỷ đồng.

Đối với bị can Lê Kiều Trang, Phó Giám đốc CTCP Thẩm định giá E xim, từ năm 2017 đến 2019, bà này đã tiến hành thẩm định giá, ký thẩm định viên để E xim phát hành 17 chứng thư nâng khống trị giá tài sản, giúp SCB hợp thức hồ sơ thế chấp tài sản đảm bảo, giải ngân cho khoản vay của 11 khách hàng với tổng số tiền giải ngân đạt gần 1.141 tỷ đồng, tổng dư nợ các khoản vay này đến ngày 17/10/2022 là 1.550 tỷ đồng (dư nợ gốc 1.103 tỷ đồng và dư nợ lãi 447 tỷ đồng); gây thiệt hại cho SCB gần 984,5 tỷ đồng.  

Bài liên quan

Bộ Công an kêu gọi hai cựu Chủ tịch Ngân hàng SCB cùng đồng phạm ra đầu thú

Bộ Công an truy nã hai cựu Chủ tịch ngân hàng SCB liên quan Tập đoàn Vạn Thịnh Phát

'Sếp' Agribank làm Chủ tịch SCB

Yêu cầu báo cáo phương án xử lý SCB trong tháng 9/2023