Trung Quốc cần làm gì để đảm bảo mức tăng trưởng kinh tế 5%?

Sau quý 2 ảm đạm, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tiếp tục mất đà trong tháng 7: giá bất động sản giảm với tốc độ nhanh nhất trong 9 năm, sản lượng công nghiệp chậm lại, tăng trưởng xuất khẩu và đầu tư giảm và tỷ lệ thất nghiệp tăng.

Các dữ liệu khác đánh bại mọi dự báo nhưng không phải vì lý do tích cực. Lạm phát gia tăng được cho là do thời tiết xấu thay vì nhu cầu trong nước mạnh hơn, nhập khẩu tăng vọt phản ánh việc mua chip trước khi Hoa Kỳ xiết chặt hạn chế công nghệ ​​và doanh số bán lẻ tăng do mức so sánh thấp với năm 2023.

Tăng trưởng Trung Quốc chậm lại

Nói chung, các dữ liệu mới công bố vẽ ra một bức tranh đáng lo ngại cho các nhà hoạch định chính sách, những người ngày càng có xu hướng tăng cường kích thích trừ khi họ chấp nhận tốc độ tăng trưởng Trung Quốc chậm hơn, trong viễn cảnh niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp đi xuống, theo Reuters.

Carlos Casanova, chuyên gia kinh tế cấp cao về châu Á tại UBP, cho biết: "Thành quả kinh tế hiện tại vẫn chưa đạt được mục tiêu, đòi hỏi phải có sự can thiệp chính sách ngay lập tức và mạnh mẽ". Ông nói, điều này có thể yêu cầu chính phủ phải mở rộng thâm hụt ngân sách lên 4% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) từ mức 3% theo kế hoạch.

Một cố vấn chính sách giấu tên cho biết, vào tháng 10, Bắc Kinh có thể quyết định đưa ra một phần hạn ngạch phát hành trái phiếu vào năm tới nếu tăng trưởng Trung Quốc không có dấu hiệu chạm đáy vào mùa hè.

Vị cố vấn nói trên cho biết thêm: "Nếu không, nền kinh tế sẽ trông xấu xí và 5% sẽ không còn là vấn đề nữa", ông nói mà không nêu chi tiết gói kích thích đó sẽ đi đến đâu.

Trung Quốc đã thực hiện các động thái tương tự vào tháng 10 năm ngoái, khi tăng thâm hụt từ 3,0% lên 3,8% GDP và dành riêng một phần hạn ngạch nợ của chính quyền địa phương năm 2024 để đầu tư vào phòng chống lũ lụt và cơ sở hạ tầng khác.

Điều có thể thay đổi so với năm ngoái là số tiền tăng thêm sẽ được chi tiêu như thế nào?

Cách thức thông thường về chi tiêu cơ sở hạ tầng đang mang lại lợi nhuận ngày càng giảm sau nhiều thập kỷ đầu tư vào cầu, đường bộ và đường sắt. Trong khi đó, động lực tăng trưởng ưa thích của Trung Quốc, ngành sản xuất tiên tiến, đang làm gia tăng căng thẳng thương mại và lo ngại về tình trạng dư thừa công suất công nghiệp và giảm phát tại nhà máy.

Các nhà phân tích của Societe Generale viết trong một ghi chú về dữ liệu mới nhất: "Nền kinh tế Trung Quốc, với quy mô của nó, không thể chỉ hoạt động dựa trên sản xuất và xuất khẩu".

"Để đạt được mục tiêu tăng trưởng 5% - nếu đó vẫn là mục tiêu - các nhà hoạch định chính sách cần tăng cường hỗ trợ nhu cầu trong nước", ghi chú viết thêm.

Kích thích chi tiêu mạnh mẽ?

Khi người tiêu dùng thắt chặt ví tiền, các gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc đã phải sử dụng đến các chương trình giảm giá và khuyến mãi mạnh mẽ để thu hút người mua hàng, siết chặt biên lợi nhuận trên toàn lĩnh vực bán lẻ.

Tập đoàn Alibaba Group Holding đã bỏ lỡ kỳ vọng của thị trường về doanh thu vào hôm thứ Năm do doanh số thương mại điện tử trong nước của công ty chịu áp lực từ việc chi tiêu thận trọng.

Một cuộc họp chính sách cấp cao nhất vào tháng 7 đã cam kết sẽ tăng cường hướng tới kích thích tiêu dùng, điều mà các nhà phân tích coi là sự thừa nhận chính thức rằng bộ công cụ trước đó không hoạt động như dự kiến.

Một bài báo trên phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc tuần này đã làm sống lại một ý tưởng được thực hiện ở Hoa Kỳ và các nơi khác trong thời kỳ đại dịch nhưng bị Bắc Kinh phản đối.

Tờ China Daily dẫn lời ba nhà kinh tế từ các tổ chức tư vấn do chính phủ hậu thuẫn cho biết Chính phủ Trung Quốc "nên xem xét hỗ trợ trực tiếp bổ sung cho người tiêu dùng trị giá ít nhất 1 nghìn tỷ nhân dân tệ (139 tỷ USD) – bằng tiền mặt hoặc chứng từ".

Số tiền đó tương đương với 0,8% GDP năm ngoái.

Bài báo cho biết, một bước đi như vậy "sẽ cần phải mở rộng tỷ lệ thâm hụt trong năm nay hoặc phê duyệt bổ sung trái phiếu kho bạc đặc biệt".

Li Daokui, Giám đốc Trung tâm Học thuật về Thực hành và Tư duy Kinh tế Trung Quốc của Đại học Thanh Hoa, được trích dẫn nói rằng "điều nên làm" là phát hành phiếu giảm giá tiêu dùng (voucher) trong kỳ nghỉ Quốc khánh kéo dài một tuần vào tháng 10.

Hầu hết các nhà kinh tế đều hoài nghi về việc Bắc Kinh sẽ thực hiện một động thái như vậy do có sự phản đối trong quá khứ. Trong thời kỳ đại dịch, các quan chức ưu tiên hỗ trợ các doanh nghiệp và để người tiêu dùng tự lo liệu.

Xing Zhaopeng, chiến lược gia cấp cao về Trung Quốc tại ANZ, cho biết tác động của những voucher như vậy sẽ chỉ xảy ra một lần và mức tiêu dùng sẽ chỉ tăng bền vững khi thị trường bất động sản bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng và chứng khoán bắt đầu phục hồi.

Ông ước tính tài sản của các hộ gia đình đã giảm 20%-30% so với mức đỉnh 600 nghìn tỷ nhân dân tệ - mức giảm gần tương đương với sản lượng kinh tế hàng năm của Trung Quốc.

"Mọi người sẽ chi tiêu trong tháng họ nhận được phiếu thưởng", Xing nói. "Chỉ có giá bất động sản và chứng khoán mới có thể khiến tiêu dùng chuyển động không ngừng".