Tối muộn 13/9, thông tin từ Bộ Công an cho biết liên quan tới vụ án Hà Văn Thắm (nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Oceanbank) và đồng phạm, Cơ quan cảnh sát điều tra (C46) đã khởi tố thêm 3 vụ án lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạn tài sản.

Kết quả điều tra xác định từ năm 2010 đến 31/11/2014, Oceanbank đã chi trả lãi ngoài trái pháp luật 1.600 tỷ đồng, trong đó chi cho Liên doanh Việt – Nga Vietsopetro (VSP) 24,27 tỷ đồng; Tổng công ty Thăm dò khai thác dầu khí (PVEP) 76,78 tỷ đồng và chi cho Công ty TNHH MTV Lọc hoá dầu Bình Sơn (BSR) số tiền 19,36 tỷ đồng.

BSR có bao nhiêu tiền gửi ngân hàng?

Theo báo cáo tài chính công bố, tổng tài sản của BSR tới cuối quý II/2017 là 55 nghìn tỷ đồng, trong đó tiền và các khoản tương đương lên tới 15,2 nghìn tỷ đồng – xấp xỉ số dư tiền gửi tại một ngân hàng cỡ nhỏ. Nếu toàn bộ số tiền này được BSR gửi ngân hàng thì cứ mỗi phần trăm lãi suất tương ứng hơn 150 tỷ đồng.

Trước đó, toà án cũng đã triệu tập 4 người gồm ông Nguyễn Hoài Giang, Chủ tịch Hội đồng thành viên; ông Đinh Văn Ngọc, nguyên Tổng Giám đốc; ông Vũ Mạnh Tùng, Phó tổng giám đốc và ông Phạm Xuân Quang, kế toán trưởng để làm rõ lời khai của bị cáo Nguyễn Thị Minh Thu về việc đã chi hàng chục tỉ đồng tiền lãi ngoài trái quy định để "chăm sóc" cho 4 lãnh đạo công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn. 

BSR, đơn vị sở hữu nhà máy lọc dầu Dung Quất, lại bị cơ quan điều tra khởi tố vào đúng thời điểm đơn vị này đang hoàn thành những công đoạn cuối cùng để thực hiện phát hành cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO), dự kiến diễn ra vào tháng 11 này.

Được định giá gần 73.000 tỷ đồng, tương đương 3,2 tỷ USD, BSR sẽ là thương vụ cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước lớn nhất từ trước đến nay. Thật không may khi nó đến trong bối cảnh không thể tồi tệ hơn.

Ngoài yếu tố đại án Oceanbank, BSR đang "mỏi mắt" tìm vốn để mở rộng nhà máy lọc dầu Dung Quất, được đánh giá là có ý nghĩa sống còn đối với doanh nghiệp này.

Đơn vị vận hành nhà máy lọc dầu Dung Quất vừa qua đã có tờ trình gửi Bộ Công thương về việc thu xếp 1,8 tỷ USD để thực hiện mở rộng, nâng cấp nhà máy, trong đó dự kiến 30% do PVN cấp và 70% còn lại (1,26 tỷ USD) mong muốn được vay bảo lãnh bởi Chính phủ. 

Khi mà nợ công tiếp tục diễn biến căng thẳng, sẽ không dễ để các bộ, ngành cũng như Chính phủ thông qua đề xuất của BSR. Nếu không được nâng cấp, viễn cảnh đóng cửa của Lọc dầu Dung Quất là hiển hiện. Kể cả khi có vốn để thực hiện giai đoạn 2 của dự án thì BSR vẫn sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong những năm tới.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vừa qua đã yêu cầu thực hiện nghiêm lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải theo Quyết định 49/2011. Theo đó xe ô tô lắp ráp hay nhập khẩu phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro 4 từ đầu năm 2017 và Euro 5 từ năm 2022, trong khi xe mô tô hai bánh phải đạt tiêu chuẩn Euro 3 cũng từ đầu năm 2017.

Với việc các sản phẩm của BSR hiện chỉ đạt tiêu chuẩn Euro 2 và Euro 3, kể cả nếu thu xếp đủ vốn thì phải 5 năm nữa, tức là năm 2022 dự án mở rộng, nâng cấp Nhà máy Lọc dầu Dung Quất mới hoàn thành.

Từ nay tới lúc ấy hàng triệu tấn sản phẩm mỗi năm của BSR sẽ gặp rất nhiều trở ngại trong tiêu thụ. Doanh nghiệp này đã không ngoại trừ khả năng phải xuất khẩu để tìm đầu ra cho sản phẩm. Song khả năng cạnh tranh của BSR trên thị trường quốc tế vẫn còn là dấu hỏi lớn, đặc biệt khi mà một số ưu đãi quan trọng sẽ sớm hết hiệu lực (Ưu đãi thu điều tiết trong Quyết định 952).

Khó có nguồn vốn tín dụng được bảo lãnh giải thích tại sao BSR muốn thực hiện IPO ngay trong năm nay nhằm thu hút vốn tư nhân. Mà như Tổng giám đốc ông Trần Ngọc Nguyên đã từng nói: “Thời điểm này giống như người lữ hành trễ chuyến tàu, nhưng muộn còn hơn không. Phải làm bất chấp điều kiện hiện giờ khó khăn gấp nhiều lần 4-5 năm trước".

Với "bức tranh" tối màu như vậy, rất khó để trông chờ vào một đợt IPO thành công của BSR. Dù sao "nước đã đến chân", BSR không còn đường lùi. Hi vọng rằng với sự tham gia của yếu tố tư nhân, hoạt động của doanh nghiệp này sẽ trở nên hiệu quả và minh bạch hơn.

Bài liên quan

Cổ phần hóa Lọc dầu Dung Quất: Tại sao phải vội?

Nhà máy Dung Quất 'gồng mình' trả nợ hàng nghìn tỷ đồng