Người Mỹ từ bỏ quyền công dân của mình ngày càng nhiều, tại sao vậy?

Vào năm 2014, Fabien Lehagre 29 tuổi khi nhận được một lá thư từ ngân hàng khiến anh 'sốc'. Có một điều, Lehagre là một công dân Pháp sống ở Pháp. Anh ấy nghĩ không có lý do gì mà ngân hàng của anh ấy lại yêu cầu Số An sinh xã hội Mỹ vào thời điểm đó, anh ấy thậm chí còn không biết mình có số này.

Tuy nhiên, cú sốc lớn hơn khi trong bức thư được gửi đến, ngân hàng thông báo với Lehagre rằng anh ta có thể là một "kẻ trốn thuế tiềm năng" vì anh ta chưa bao giờ nộp tờ khai thuế thu nhập cho Sở Thuế vụ.

Người Mỹ tình cờ

Lehagre được sinh ra ở Mỹ, có mẹ là người Mỹ và cha là người Pháp, nhưng anh ấy đã không sống ở đó từ khi mới 18 tháng tuổi. Anh ấy không nói được tiếng Anh (anh ấy đã nói chuyện với Fortune qua bản dịch ChatGPT) và chưa bao giờ làm việc ở Hoa Kỳ.

Lehagre, hiện 39 tuổi, được coi là một người Mỹ tình cờ, hay một người sinh ra ở Mỹ nhưng lại không dành nhiều thời gian, nếu có, ở đó.

Những người Mỹ tình cờ này có thể không có mối liên hệ nào với nước Mỹ, nhưng vẫn đang gặp khó khăn trong việc khai báo và nộp thuế cho Hoa Kỳ.

Ngay sau khi phát hiện ra việc mình có hai quốc tịch không mong muốn, Lehagre đã thành lập Hiệp hội những người Mỹ tình cờ, với mục đích vận động chấm dứt việc đánh thuế dựa trên quyền công dân để ủng hộ việc đánh thuế chỉ dựa trên nơi cư trú.

Anh ấy sẽ từ bỏ quyền công dân Mỹ của mình, và sau nhiều năm căng thẳng và vận động, anh ta từ chối trả phí để làm điều đó. Lehagre nói: "Chả có lý gì khi tôi phải trả 2.350 USD cho việc từ bỏ quốc tịch Mỹ".

Mỗi năm, hàng ngàn người Mỹ – vô tình hay không – quyết định rằng họ đã 'quá đủ'. Mệt mỏi với những gì họ coi là nước Mỹ tham lam, khi những người thu thuế và một bộ máy quan liêu can thiệp, họ thực hiện những bước đi quyết liệt nhất: xé hộ chiếu và từ bỏ hoàn toàn quyền công dân và nước Mỹ của họ.

Chính xác có bao nhiêu người làm như vậy rất khó để định lượng. Sở Thuế vụ Hoa Kỳ (IRS) công bố danh sách hàng quý những người Mỹ đã ra nước ngoài nhưng danh sách này không được cập nhật và nhiều người có tên được công bố trong năm nay thực tế đã từ bỏ quyền công dân của họ hơn một năm trước.

Thực tế, nhiều người đã làm như vậy trong những năm gần đây. Theo một cuộc khảo sát năm 2020 về dữ liệu của chính phủ, 5.816 người Mỹ đã từ bỏ quyền công dân trong nửa đầu năm đó, tăng hơn 10 lần so với sáu tháng cuối năm 2019. IRS đã không phản hồi ngay lập tức yêu cầu cung cấp số liệu cập nhật về chuyện này.

Những người cố gắng từ bỏ quyền công dân của mình nhanh chóng nhận ra rằng quá trình này khó hơn—và tốn kém hơn—so với vẻ ngoài của nó. Quá trình này thường kéo dài hàng năm và có thể tiêu tốn hàng nghìn đô la hoặc hơn, tùy thuộc vào hoàn cảnh của từng cá nhân.

Và các luật sư cho biết, cựu người Mỹ cũng có thể phải đối mặt với những hậu quả không lường trước được, chẳng hạn như không bao giờ được phép đến thăm Hoa Kỳ nữa.

Giới siêu giàu đang di chuyển

Người Mỹ có thể từ bỏ quyền công dân của họ vì bất kỳ lý do gì. Một số, như Lehagre, hiện không có mối quan hệ nào với Hoa Kỳ, ngoài cha mẹ của họ. Những người khác làm như vậy vì lý do chính trị. Và ngày càng có nhiều người thuộc giới siêu giàu đang tìm kiếm những đồng cỏ xanh hơn ở nước ngoài vì điều mà họ cho là một nước Mỹ quá khó khăn: thuế thu nhập cao, theo các chuyên gia nhập cư.

Tuy nhiên, việc từ bỏ quyền công dân đối với họ là rất hiếm, những người siêu giàu có nhiều khả năng có được quốc tịch thứ hai hoặc cư trú ở những nơi như Bồ Đào Nha hoặc Malta hơn là từ bỏ hoàn toàn hộ chiếu Mỹ của họ.

Peter Roskam, lãnh đạo nhóm chính sách liên bang tại BakerHostetler và là cựu nghị sĩ Đảng Cộng hòa, cho biết: "Đó là một động thái quan trọng và một khi đã làm như vậy thì bạn không thể quay lại được. Không phải là bạn có thể từ bỏ quyền công dân của mình trong 'một một phút mốt'. Trong một thế giới ngày càng kém ổn định, việc có được tấm hộ chiếu màu xanh đó là một điều khá tuyệt vời".

Nhưng điều đó đã xảy ra, David Lesperance, một luật sư giúp những người Mỹ giàu có từ bỏ nước Mỹ vì tình trạng 'sưu cao, thuế nặng' của nước này.

Lesperance trước đây đã nói với Fortune rằng nhiều công dân giàu nhất đang tìm kiếm một "kế hoạch dự phòng" do nhận thức về sự bất ổn chính trị và xã hội ngày càng gia tăng ở Hoa Kỳ. Một số người lo ngại sự gia tăng của tình cảm bài Do Thái, chống LGBTQ và chống người thiểu số ở một số vùng trên nước Mỹ.

Những người khác làm như vậy để phản ứng với việc :đánh thuế hai lần" ở Hoa Kỳ. Đây là một trong những quốc gia duy nhất đánh thuế công dân bất kể họ sống ở đâu trên thế giới.

Mặc dù rất ít người Mỹ sống ở nước ngoài thực sự phải trả gấp đôi số thuế sau các khoản tín dụng và loại trừ (mặc dù một số người làm như vậy), nhưng những rắc rối - và phí nộp đơn cao - cũng đủ khiến một số người từ bỏ quyền công dân của mình.

Những người khác cũng có thể đang cố gắng vượt qua những thay đổi khác về thuế và tài sản mà họ lo ngại sẽ bị chính quyền tổng thống của đảng Dân chủ theo đuổi.

“Mặc dù lợi ích về thuế không phải là động lực lớn nhất, nhưng những lợi ích này đóng một vai trò nào đó và chính sách đánh thuế hai lần của Hoa Kỳ đã tạo thêm một lớp phức tạp cho công dân Hoa Kỳ", Armand Arton, Chủ tịch của Arton Capital, một công ty dịch vụ tư vấn tài chính công dân toàn cầu cho biết.

Đối với nhiều người Mỹ sống ở nước ngoài, "Hoa Kỳ sẽ luôn là quê hương, [nhưng] chính sách đánh thuế hai lần khiến nhiều người phải cân nhắc việc từ bỏ quốc tịch Mỹ để chuyển sang những nơi tốt hơn ở nước ngoài".

Tuy nhiên, nhiều khả năng đó cũng sẽ là sự từ bỏ của những người Mỹ tình cờ như Lehagre, Max Reed, một luật sư thuế xuyên biên giới có trụ sở tại Canada, cho biết.

"Không phải là có làn sóng người rời khỏi Hoa Kỳ như thủy triều và từ bỏ quyền công dân của họ", Reed nói. "Đại đa số trong số đó là những người lâu năm không phải là cư dân Mỹ".

Một trong những nguyên nhân lớn khiến những người Mỹ này từ bỏ hộ chiếu kể từ năm 2010 là việc thực thi Đạo luật tuân thủ thuế tài khoản nước ngoài, hay FATCA. Bộ Luật liên bang này không chỉ yêu cầu tất cả các tổ chức tài chính nước ngoài phải báo cáo khách hàng có mối liên hệ với Hoa Kỳ và tài sản của họ với Bộ Tài chính Hoa Kỳ, nó cũng yêu cầu công dân và chủ thẻ xanh ở Hoa Kỳ phải báo cáo tài sản tài chính nước ngoài hàng năm cho Sở Thuế vụ.

Luật này nhằm trấn áp hành vi trốn thuế, nhưng nhiều người Mỹ sống ở nước ngoài nhận thấy gánh nặng tuân thủ bộ luật này là điều không thể chấp nhận được. Đây cũng là điều khiến nhiều ngân hàng nước ngoài từ chối các dịch vụ như thế chấp và tài khoản ngân hàng cơ bản cho người Mỹ vì họ không muốn phải đau đầu về báo cáo thuế.

Làm thế nào để từ bỏ quyền công dân Mỹ?

Để tự nguyện từ bỏ quốc tịch Mỹ, người Mỹ trước tiên phải đảm bảo quyền công dân ở một quốc gia khác. Có một số cách để thực hiện việc này tùy thuộc vào quốc gia, bao gồm thông qua quyền thừa kế, quan hệ gia đình hoặc hôn nhân; đối với những người giàu có, có các chương trình đầu tư cấp quyền công dân giúp việc này trở nên dễ dàng hơn nhiều, khi họ có đủ tiền. Một số quốc gia đưa ra những con đường khác, như mua nhà hoặc thông qua công việc.

Sau đó, người Mỹ đó sẽ tới đại sứ quán Hoa Kỳ tại quốc gia đó để tuyên thệ từ bỏ quốc tịch. Ở đó, họ cũng sẽ phải trả tất cả các khoản thuế quá hạn, giao nộp hộ chiếu và trả khoản phí 2.350 USD (Bộ Ngoại giao Mỹ gần đây đã thông báo rằng khoản phí này sẽ giảm xuống còn 450 USD). Mặc dù có vẻ khá đơn giản nhưng toàn bộ quá trình có thể mất nhiều năm để hoàn thành.

Mọi chuyện trở nên phức tạp hơn đối với những người Mỹ giàu có. Hoa Kỳ có thể áp thuế xuất cảnh nếu giá trị tài sản ròng của bạn vượt quá 2 triệu USD hoặc thu nhập trung bình hàng năm của bạn vượt quá một ngưỡng nhất định.

Thuế xuất cảnh được áp dụng đối với tài sản trên toàn thế giới và được áp để đảm bảo những người Mỹ từ bỏ quốc tịch Mỹ hoàn thành tất cả các nghĩa vụ thuế của họ, bao gồm cả thu nhập và lãi vốn. Các tài khoản hưu trí như IRA được thanh lý và thuế cũng được trả cho những tài khoản đó. Cựu người Mỹ có thể muốn trốn tránh trách nhiệm đóng thuế, nhưng IRS lại có kế hoạch khác.

Reed cho biết một cạm bẫy khác cần đề phòng: lệnh cấm vĩnh viễn việc tái nhập cảnh vào Hoa Kỳ. Trong khi những người có hộ chiếu thứ hai từ các quốc gia như Canada, Pháp và Anh sẽ không gặp nhiều vấn đề khi đến thăm Hoa Kỳ. Ông nói: Trong tương lai, những người có được hộ chiếu thông qua các phương tiện khác, bao gồm cả các chương trình đầu tư tiềm năng ở một số quốc gia, có thể gặp khó khăn hơn.

"Đó là lý do tại sao đây thực sự không phải là một chiến lược dành cho những người Mỹ chỉ muốn trốn thuế thu nhập, nó không thực sự hiệu quả", Reed nói về việc từ bỏ quyền công dân chỉ để tiết kiệm thuế. "Bạn sẽ nhận được quốc tịch thứ hai nào? Và liệu bạn có thể quay lại được không?", câu hỏi mấu chốt là vậy.