Lấn sân ngành đường, Vinamilk sẽ cạnh tranh trực tiếp với đế chế của ông Đặng Văn Thành

Ngày 28/11, Vinamilk đã chính thức ra mắt Công ty Cổ phần Đường Việt Nam (Vietsugar) tại tỉnh Khánh Hòa với công xuất sản xuất 10.000 tấn mía/ngày, tinh luyện đường thô 1.500 tấn/ngày. Trước đó. Vinamilk đã chi khoảng 1.000 tỷ đồng để mua lại 65% cổ phần Công ty Cổ phần Đường Khánh Hòa.

Các thương vụ sáp nhập không quá xa lạ với Vinamilk. Trong năm 2017, doanh nghiệp sữa lớn nhất Việt Nam đã mua lại 49% cổ phần còn lại của Công ty Angkor Dairy Products (Angkormilk) tại Campuchia, chính thức nâng sở hữu công ty này lên 100%. Năm 2016, Vinamilk tăng vốn đầu tư thêm 3 triệu USD vào Driftwood (Mỹ), nâng tổng vốn đầu tư vào công ty này lên 10 triệu USD và đạt tỷ lệ sở hữu 100%.

Tuy nhiên, Đường Khánh Hòa lại là một doanh nghiệp ngoài ngành sữa. Với việc thâu tóm Đường Khánh Hòa, Vinamilk chính thức ghi tên vào ngành đường Việt Nam.

Bài liên quan

Công ty Mía Đường của đại gia Đặng Văn Thành lý giải việc lợi nhuận trước thuế tăng 19%

Công ty Đường Khánh Hòa được xây dựng từ năm 1989. Đây là nhà máy đường mía đầu tiên của tỉnh Khánh Hòa do UBND tỉnh Khánh Hòa quản lý. Đến năm 1995, nhà máy Đường mía Khánh Hòa được đổi tên là Công ty Đường Khánh Hòa. Năm 1998, Công ty Đường Khánh Hòa khởi công xây dựng nhà máy đường Cam Ranh.

Ngày 25/1/2017, Công ty Đường Khánh Hòa được chuyển đổi mô hình hoạt động, từ doanh nghiệp nhà nước sang công ty cổ phần và được đổi tên là Công ty Cổ phần Đường Khánh Hòa. 

Vốn điều lệ của Đường Khánh Hòa là 42,1 tỷ đồng. Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc đồng thời là người đại diện pháp luật là ông Đỗ Thành Liêm.

Tại thời điểm tháng 6/2017, ông Liêm sở hữu tới 62,1% vốn điều lệ của Đường Khánh Hòa. Ngoài ra, một cổ đông lớn khác của Đường Khánh Hòa là Công ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ Cuộc sống Việt.

Hiện tại, tỉnh Khánh Hòa có hai nhà máy đường là Công ty TNHH MTV Đường Biên Hòa - Ninh Hòa thuộc Tập đoàn Thành Thành Công (TTC) và Công ty Cổ phần Đường Việt Nam do Vinamilk nắm giữa 65% cổ phần tại Cam Ranh.

Năm 2006, Công ty Cổ phần Đường Ninh Hòa (NHS) được thành lập trên cơ sở cổ phần hóa Nhà máy Đường Ninh Hòa. Đến tháng 11/2015, công ty đã hoàn tất sáp nhập với Công ty Cổ phần Đường Biên Hòa (BHS) thuộc Tập đoàn Thành Thành Công (TTC Group) và chính thức đổi tên thành Công ty TNHH MTV Đường Biên Hòa - Ninh Hòa.

Ra đời từ những năm 1979 với ngành nghề kinh doanh ban đầu là chuyên sản xuất kinh doanh cồn, Thành Thành Công (TTC Group) của gia đình ông Đặng Văn Thành đến nay đã trở thành một tập đoàn đầu tư có quy mô tài sản xấp xỉ 2 tỷ USD.

Vốn điều lệ của tập đoàn là 12.765 tỷ đồng, gia đình ông Thành kiểm soát 100% vốn cổ phần.

Với hàng chục công ty thành viên hoạt động trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau từ bất động sản, du lịch, giáo dục, mía đường và nông sản đến năng lượng nhưng mía đường vẫn lĩnh vực chủ lực, là mảng kinh doanh mà TTC Group có ảnh hướng lớn nhất trong ngành.

Trong nhiều năm qua, TTC đã thực hiện thâu tóm một loạt các công mía đường lớn nhỏ như Bourbon Tây Ninh, Đường Biên Hòa, Đường Ninh Hòa, Mía đường Nhiệt điện Gia Lai, Mía đường Tây Ninh và mới nhất là mua lại HAGL Sugar từ Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai.

Thời điểm năm 2013, cấu trúc sở hữu mảng mía đường trong hệ thống của TTC vô cùng phức tạp với mạng nhện sở hữu chéo chằng chịt với vai trò chi phối rất lớn của gia đình ông Đặng Văn Thành. Việc sở hữu chéo phức tạp và phân mảnh khiến cho việc điều phối hoạt động cũng như quản trị gặp ít nhiều khó khăn.

Bài liên quan

Cổ phiếu mía đường BHS và SBT: Vụ sáp nhập đình đám và cuộc rượt đuổi thị giá

Sau hàng loạt các thương vụ sáp nhập trong vài năm trở lại đây, TTC mới cơ bản giải quyết được tình trạng sở hữu chéo của nhóm các công ty mía đường, tập trung về một đầu mối quản lý cao nhất là Mía đường Thành Thành Công Tây Ninh – TTC Tây Ninh (SBT), nguyên là công ty Mía đường Bourbon Tây Ninh.

Quá trình tái cấu trúc được bắt đầu với việc sáp nhập Đường Ninh Hòa vào Đường Biên Hòa và sáp nhập Mía đường Nhiệt điện Gia Lai vào TTC Tây Ninh. Đến tháng 8/2017, Đường Biên Hòa hoàn thành sáp nhập vào TTC Tây Ninh và đổi tên thành Công ty Cổ phần Thành Thành Công - Biên Hòa.

Với việc nắm 100% cổ phần của Đường Biên Hòa, TTC Tây Ninh sẽ trực tiếp và gián tiếp sở hữu một loạt doanh mía đường lớn khác như Đường Biên Hòa – Ninh Hòa, TTC Gia Lai, Mía đường Phan Rang, Mía đường Tây Ninh (Tanisugar), Mía đường TTC Attapeu…

Sau khi sáp nhập, TTC Tây Ninh cũng trở thành công ty lớn nhất ngành mía đường Việt Nam, nắm trong tay 30% thị phần ngành đường trong nước với vùng nguyên liệu lên đến 40.000 ha, chiếm 16% diện tích cả nước; sản lượng mía 3,4 triệu tấn, chiếm 22% sản lượng của cả nước.

Bài liên quan

Đặng Văn Thành - Trầm Bê: Người thua cuộc tỷ USD, kẻ thắng cờ xộ khám

Kế hoạch sáp nhập giữa TTC Tây Ninh và Đường Biên Hòa được cho là đã được TTC toan tính từ rất sớm nhưng đã bị chậm trễ khi ông Đặng Văn Thành rời Sacombank hồi năm 2013.

Nhiều phân tích cho rằng, các hoạt động M&A trong ngành đường của gia đình ông Đặng Văn Thành trong những năm gần đây là hợp lý, dẫn dắt quá trình tái cơ cấu ngành mía đường tại Việt Nam. Tuy vậy, tham vọng của TTC cũng đứng trước những khó khăn đặc thù của ngành. Hơn nữa, để thực hiện tham vọng, TTC cũng phải chấp nhận đặt cược lớn bằng việc nợ tăng lên.

Cho đến thời điểm này, TTC cho biết tập đoàn đang vốn điều lệ 12.765 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu 16.231 tỷ đồng, tổng tài sản 43.557 tỷ đồng. Dù TTC không công bố cụ thể con số vay nợ, nhưng theo chênh lệch lớn giữa tổng tài sản và vốn chủ sở hữu thì tỷ lệ nợ phải trả của tập đoàn có thể khá lớn.

Hiện nhiều công ty thành viên chủ chốt của TTC đang nợ vượt quá vốn chủ sở hữu. Trong nhóm ngành đường, TTC Tây Ninh đã có mức tăng nợ/vốn chủ sở hữu từ mức 0,55 lần trong năm 2012 đã lên 1,48 lần trong năm 2016 (nợ vay ngân hàng hơn 3.750 tỷ đồng, chiếm khoảng 86% tổng nợ).

Bài liên quan

Làm 20 dự án điện mặt trời trong 2 năm: Ông Đặng Văn Thành quá tham vọng hay 'xí phần' để bán dự án?

Thách thức cho cả mía đường Thành Thành Công và ngành đường trong nước hiện nay là những áp lực cạnh tranh khi hạn ngạch bị xóa bỏ, đường nhập khẩu từ ASEAN vào Việt Nam sẽ chỉ ở mức thuế 5% (so với mức 80%-100% như hiện nay) vào năm 2018 và thuế sẽ về 0% vào năm 2020, theo Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA). Khi đó đường Thái Lan có thể chính thức vào Việt Nam với số lượng không bị hạn chế ở mức thuế suất thấp.

Chia sẻ tại một sự kiện của Tập đoàn Thành Thành Công (TTC) cuối tháng 6 năm nay, Chủ tịch Đặng Văn Thành cho biết TTC đang ráo riết để san bằng giá thành đối với đường của Thái Lan vào năm 2018 - 2019. "TTC phải làm và phải làm cho bằng được".

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, những điểm yếu của ngành đường Việt Nam so với Thái Lan gồm có: công suất trung bình một nhà máy là 3.250 tấn mía/ngày, thấp hơn nhiều so với công suất trung bình của một nhà máy ở Thái Lan là 7.000- 8.000 tấn mía/ngày; năng suất 1ha mía tại Việt Nam là 65 tấn so với 70 tấn của Thái Lan; tỷ lệ chữ đường trong mía của Việt Nam cũng khá thấp chỉ đạt khoảng 10% trong khi Thái Lan là 12,9%.

Trong khi đó, Vinamilk lại lựa chọn bước chân vào ngành mía đường khi Hiệp định ATIGA sắp có hiệu lực. Trước những lo ngại về thị trường đường thế giới liên tục biến động và hàng rào thuế quan được xoá bỏ, bà Mai Kiều Liên cho biết Vinamilk "rất tự tin" phát triển nhờ năng lực quản trị vốn có, nhằm mục tiêu khép kín chuỗi cung ứng nguyên liệu cho nhu cầu sản xuất của Vinamilk.

Bà Liên cho rằng đây là cơ hội vì càng cạnh tranh thì càng phát triển vì ngành mía đường đã được bảo hộ nhiều năm, nên cần thay đổi để phát triển hơn.

Bài liên quan

Công ty Mía Đường của đại gia Đặng Văn Thành lý giải việc lợi nhuận trước thuế tăng 19%

Ông Đặng Văn Thành đang làm gì khi Sacombank 'nóng' ĐHĐCĐ?

Sức ép Thái Lan và thế khó của mía đường Việt Nam

Thành Thành Công khởi công dự án điện gió 1.500 tỷ đồng