Làm gì để doanh nghiệp thích ứng trong bối cảnh mới?

NHÓM PHÓNG VIÊN
08:00 18/11/2021

Hội thảo nhằm nhận diện các cơ hội và thách thức trong bối cảnh mới dưới tác động của đại dịch COVID-19 và Cách mạng công nghiệp 4.0, dự báo triển vọng kinh doanh của các ngành nghề, đề xuất các giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp vượt qua thách thức phát triển bền vững.

HT01-THieu

Hội thảo thu hút sự quan tâm và tham dự của nhiều cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia kinh tế và nhiều doanh nghiệp hoạt động trong những lĩnh vực khác nhau. Ảnh: Trọng Hiếu.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Tiến sĩ kinh tế Nguyễn Anh Tuấn, Tổng biên tập tạp chí Nhà Đầu tư/nhadautu.vn cho biết thế giới đang trải qua một giai đoạn lịch sử với những biến đối mau lẹ dưới tác động của đại dịch COVID-19, cách mạng công nghiệp 4.0 và biến đổi khí hậu toàn cầu.

Trong gần 2 năm qua, đại dịch COVID-19 toàn cầu đã cướp đi sinh mạng của hơn 5 triệu người, làm đứt gãy chuỗi cung ứng, nhiều ngành nghề kinh doanh bị tê liệt, hàng triệu doanh nghiệp bị phá sản, hàng trăm triệu người mất việc làm, người nghèo càng nghèo thêm. Thế giới đã buộc phải chi ra hơn 100 nghìn tỷ USD để ứng phó với đại dịch khủng khiếp này.

Cộng hưởng với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, đại dịch covid-19 đang làm thay đổi mau lẹ những ngành nghề, phương thức và hành vi kinh doanh, thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, hình thành trật tự kinh tế mới với những nguyên tắc, nguyên lý và lực đẩy mới.

TBT18.11-THieu

Tiến sĩ kinh tế Nguyễn Anh Tuấn, Tổng biên tập tạp chí Nhà Đầu tư/nhadautu.vn. Ảnh: Trọng Hiếu.

Đánh giá tác động của đại dịch COVID-19 đối với sự thay đổi mau lẹ của thế giới, nhà kinh tế học và là nhà dự báo công nghệ hàng đầu thế giới Scott Galloway trong cuốn sách “Thời kỳ hậu Corona” đã viết: “Một con virus với kích thước chỉ bằng 1/400 sợi tóc đã tóm được một quả cầu nặng 13 tỷ triệu triệu tấn và khiến quả cầu này quay nhanh gấp 10 lần”. Ông chỉ ra rằng, chỉ trong 8 tuần kể từ khi xảy ra đại dịch, thương mại điện tử ở Mỹ đã đạt mức tăng trưởng tương đương với 1 thập kỷ trước đó; còn nếu như Apple phải mất tới 42 năm để đạt mức giá trị 1.000 tỷ USD, thì chỉ mất 20 tuần để tăng tốc từ 1.000 tỷ lên 2.000 tỷ USD….

Theo đánh giá của Scott Galloway, tác động lâu dài nhất của đại dịch sẽ là động lực tăng tốc của nhân loại và trong bất kỳ khủng hoảng nào cũng có cơ hội - khủng hoảng càng mạnh, cơ hội càng lớn.

"Những thay đổi mau lẹ nói trên của thế giới đang đòi hỏi Chính phủ các nước phải hành động nhanh chóng và quyết liệt vì một tương lai tốt đẹp hơn. Đặc biệt, sự đan xen, giằng xé của thách thức và cơ hội, của những vận động trái chiều về rủi ro, thất bại và khả năng hưởng lợi từ các ngành nghề kinh doanh trong thời kỳ mới, đang buộc lãnh đạo các doanh nghiệp phải nhanh chóng nắm bắt, lựa chọn để tái cơ cấu, chuyển đổi chiến lược kinh doanh nếu không muốn bị đào thải", TS. Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh.

Trong bối cảnh đó, Tạp chí Nhà đầu tư và Tạp chí điện tử Nhadautu.vn với sự phối hợp của Tập đoàn Thái Bình Dương tổ chức Hội thảo trực tuyến: “Những thay đổi của thế giới: Cơ hội, thách thức và giải pháp thích ứng đối với doanh nghiệp Việt Nam”, TS. Tuấn nói về lý do tổ chức hội thảo.

Mở màn cho các ý kiến phát biểu của các doanh nhân, doanh nghiệp, ông Phan Văn Quý, Chủ tịch tập đoàn Thái Bình Dương cho rằng: "Việc phát triển kinh tế trong điều kiện bình thường đã khó, nay trong bối cảnh dịch bệnh lại càng khó hơn. Vì vậy, chúng tôi ý thức rằng doanh nghiệp phải tự thân thay đổi để thích ứng với thực tiễn và tìm ra những cơ hội mới".

QuyTBD-Thieu

Ông Phan Văn Quý, Chủ tịch Tập đoàn Thái Bình Dương. Ảnhh: Trọng Hiếu.

Do vậy, vẫn theo ông Quý, bên cạnh việc triển khai các giải pháp tình thế trong ngắn hạn, doanh nghiệp cần một chiến lược lâu dài để chủ động ứng phó với các biến đổi khó lường, duy trì sự ổn định và phát triển.

Ông Quý mong muốn, "qua buổi hội thảo này, cộng đồng doanh nghiệp nhận được những phân tích, đánh giá, nhận định để đề ra những giải pháp trong tình hình mới đối với những vấn đề quan trọng như:

- Thị trường thế giới và trong nước sẽ có nhu cầu gì mới sau đại dịch?

- Sản phẩm sẽ được chuyển tới người tiêu dùng như thế nào?

- Cộng đồng doanh nghiệp phải thay đổi như thế nào để thích ứng với thị trường?

Ông Phan Văn Quý tin rằng ý kiến của các vị nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, của các chuyên gia tại Hội thảo này sẽ là liều “vaccine” hữu hiệu cho cộng đồng doanh nghiệp. Từ đó, cộng đồng doanh nghiệp sẽ tiếp thu, nghiên cứu để xây dựng các giải pháp nhằm củng cố sức mạnh nội lực của mỗi doanh nghiệp, đưa doanh nghiệp vượt qua những khó khăn trước mắt, đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước.

Những thay đổi của thế giới và cơ hội, thách thức đối với Việt Nam

VuKhoan-THieu

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan. Ảnh: Trọng Hiếu.

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan đã có một bài tham luận gợi mở khá toàn diện đối với hội thảo. Trước các mối đe dọa phi truyền thống đối với thế giới hiện nay, nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan hình dung ra 5 hệ lụy:

Một là, quá trình chuyển đổi sang trạng thái mới và sự phục hồi kinh tế sẽ diễn ra không đồng đều ở mọi quốc gia, lĩnh vực và sẽ tùy thuộc vào những diễn biến tiếp theo của đại dịch và cả thiên tai do biến đổi khí hậu gây ra; quy mô, vào quy mô và mức độ tác hại của chúng gây ra; tiềm lực và khả năng điều hành của mỗi quốc gia; sự đồng thuận và cả văn hóa ứng xử của mỗi dân tộc cũng như diễn biến của quan hệ quốc tế nói chung và trong công cuộc đối phó với những mối đe dọa chung nói riêng.

Hai là, tuy chưa bùng phát khủng hoảng kinh tế - tài chính trên phạm vi toàn cầu song không thể loại trừ mối đe dọa này nếu tính rằng, thế giới đã buộc phải tung ra một lượng tiền khổng lồ để ứng phó với chúng kèm theo các gói cứu trợ kinh tế - xã hội lên tới 100.400 tỷ USD.

Hơn nữa kinh tế thế giới đang phải đối mặt với hai xu hướng trái chiều nhau: trong khi một số sản phẩm, nổi lên là nhiên liệu, năng lượng gia tăng tạo nên nguy cơ lạm phát lớn lại xuất hiện những biểu hiện đình trệ do “cầu” giảm vì thu nhập của của phần lớn các tầng lớp dân cư thuyên giảm đáng kể.

Ba là, bên cạnh những khó khăn về kinh tế, thế giới sẽ phải đối mặt với rất nhiều bất ổn về xã hội không kém phần nghiêm trọng như công ăn việc làm, nạn đói nghèo, di dân, thất học, sức khỏe tinh thần…

Bốn là, rơi vào đúng thời điểm Cách mạng công nghiệp lần thứ Tư đang diễn ra, các mối đe dọa phi truyền thống nói trên vô hình chung càng thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cả lao động cũng như lối sinh sống, làm ăn, học hành theo hướng kinh tế số và kinh tế xanh gia tăng mạnh mẽ…

Có thể nói, chúng ta đang chứng kiến quá trình hình thành một nền kinh tế mới, một lối sống, một phương thức làm ăn, lẫn quản lý xã hội và cả phương thức chiến tranh mới.

Năm là, đại họa vô hình chung đã làm sống lại chủ nghĩa đa phương mà những sự kiện lớn vừa diễn ra như G-20, COP – 26, APEC… là những biểu hiện. Các chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu sẽ từng bước được nối lại với những sự điều chỉnh tùy theo lợi thế so sánh mới và sự tập hợp lực lượng mới.

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan cho rằng nước ta cũng đang dần chuyển sang trạng thái mới theo tinh thần vừa tiếp tục đối phó với dịch bệnh vừa khôi phục hoạt động bình thường an toàn linh hoạt. Ông cho biết một chương trình tổng thể theo hướng này dường như đang được tích cực soạn thảo và tại kỳ họp thứ hai của Quốc hội khóa mới, các đại biểu cũng đã thảo luận sôi nổi về những vấn đề này.

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan cho rằng, chương trình tổng thể nên rất linh hoạt với các kịch bản khác nhau chứ không thể chỉ có một phương án cứng nhắc. Ngoài ra, hy vọng rằng lĩnh vực 'xã hội' theo nghĩa rộng sẽ được đề cập đậm nét hơn bình thường vì tác động của các mối đe dọa phi truyền thống đối với lĩnh vực này rất nặng nề và lâu dài có thể ảnh hưởng ngược lại về chính trị an ninh và kinh tế - tài chính.

Ông cũng cho rằng, việc xử lý những vấn đề ngắn hạn trong vài ba năm sắp tới cần được gắn bó chặt chẽ với chủ trương rất cơ bản và lâu dài về tái cấu trúc nền kinh tế nước ta. Đại dịch COVID-19 và tình trạng biến đổi khí hậu càng thúc đẩy mạnh mẽ thêm kinh tế số, kinh tế xanh cũng như các lĩnh vực liên quan tới bảo vệ sức khỏe con người.

"Chúng ta rất cần bắt nhịp và tận dụng những xu hướng này. Các mối đe dọa phi truyền thống đồng thời cũng bộc lộ rõ thêm những điểm yếu của mọi quốc gia, kể cả Việt Nam", nguyên Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Ông cũng cho biết: "Trong cuộc trao đổi với Thủ tướng Phạm Minh Chính, chúng tôi đã nhận ra rằng nền công nghiệp y tế của Việt Nam vẫn còn yếu, hầu như là zero. Do đó, tôi cho rằng đây chính là cơ hội cho các nhà đầu tư".

Bên cạnh đó, các đại đô thị và cả các khu công nghiệp tập trung lớn cũng chịu tác động nặng nề nhất từ dịch bệnh và biến đổi khí hậu. Trong quá trình điều chỉnh quy hoạch vùng đang diễn ra hiện nay cần tính đến điều này, nguyên Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Vẫn theo nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan, một trong những nét nổi bật trong quan hệ quốc tế hiện nay là sự cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn. Trước mắt và trong những thập kỷ tới cuộc cạnh tranh này vẫn sẽ tiếp diễn như dòng chảy chủ yếu. Cục diện trên đặt ra rất nhiều khó khăn đối với mọi nước trên thế giới, trong đó có ASEAN và nước ta. Trong bối cảnh đó, nước ta vừa đứng trước nhiều cơ hội đáng kể, vừa phải ứng phó với những thách thức không nhỏ.

TS. Cấn Văn Lực: Doanh nghiệp cần thích ứng linh hoạt, phục hồi nhanh

CanVLuc-THieu

TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng ngân hàng BIDV. Ảnh: Trọng Hiếu.

Đề cập tới tác động của COVID đến các ngành kinh tế, TS. Cấn Văn Lực cho rằng có 8 xu hướng thay đổi kinh tế quốc tế trong và sau đại dịch gồm: Toàn cầu hóa, liên kết kinh tế thay đổi; Phục hồi phát triển kinh tế xanh; tốc độ phục hồi không đồng đều, biến đổi khí hậu nhanh hơn, được quan tâm hơn; cạnh tranh chiến lược, vai trò của Chính phủ gia tăng qua các gói hỗ trợ, định hướng, hợp tác quốc tế; Xúc tác chuyển đổi số; thay đổi chính sách tài khóa và tiền tệ.

"Dịch COVID-19 đã khiến các tổ chức, doanh nghiệp nhìn nhận lại về cách thức làm việc và thúc đẩy chuyển đổi số mạnh mẽ, những doanh nghiệp nào nắm bắt, chủ động trong xu thế này sẽ có nhiều lợi thế", TS. Cấn Văn Lực nói.

Phân tích kỹ về câu chuyện này, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, có ngành làm ăn rất tốt như kinh doanh trực tuyến, y tế hay bất động sản khu công nghiệp, chứng khoán nhưng cũng có ngành khó khăn như du lịch, bán lẻ, dệt may. Bên cạnh đó, công nghiệp, xây dựng, sản xuất phục hồi nhanh hơn lĩnh vực dịch vụ;

Các mô hình kinh doanh mới, sản phẩm – dịch vụ mới trên nền tảng số xuất hiện nhiều hơn; Gia tăng đầu tư cho các hoạt động kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo. Việc đẩy mạnh đầu tư công là cơ hội cho các ngành xây dựng, bất động sản…

Theo TS. Cấn Văn Lực, dịch bệnh cũng gây ra nhiều rủi ro, thách thức như: Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, liên kết chính trị thay đổi; Rủi ro an ninh mạng; thiếu hụt lao động ngắn hạn…

Về phần mình, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong dòng tiền, chi phí tăng trong khi giá đầu ra khó tăng; mất đơn hàng… "Để phục hồi nhanh sau đại dịch, doanh nghiệp cần áp dụng mô hình 5R gồm: Thích ứng linh hoạt, phục hồi càng nhanh càng tốt, tái cấu trúc, đổi mới sáng tạo và tăng sức đề kháng", ông Lực nói (5R: Respond-Recover-Restructure-Reinvent-Resilience).

Mở đầu phần trao đổi, thảo luận, TS. Nguyễn Anh Tuấn nói: Xin cảm ơn bài phát biểu của Nguyên Phó Thủ tướng đã có những gợi mở với Chính phủ; TS. Cấn Văn Lực đã có những chuẩn bị công phu. Chúng tôi rất muốn nghe ý kiến của các chuyên gia kinh tế, trong đó có cả những phản biện và khuyến nghị với Chính phủ để điều hành nền kinh tế trong bối cảnh mới. Xin mời GS.TSKH Nguyễn Mại.

Mai-Thieu

GS.TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE). Ảnh: Trọng Hiếu.

GS.TSKH Nguyễn Mại: Chuyển đổi số như vaccine cho các doanh nghiệp

Thế giới đang thay đổi, nhưng tôi muốn nói đến sự nổi lên quan hệ Mỹ và Trung Quốc. Khi nói đến sự thay đổi thế giới, thì chúng ta phải nói đến quyền lực của Trung Quốc, trong khi tầm ảnh hưởng của Mỹ lại sụt giảm.

Các chuyên gia nhận thấy rằng, mặc dù Trung Quốc mở rộng tầm ảnh hưởng rất nhanh nhưng Mỹ vẫn giữ được các lợi thế chính gồm: Nhân tố học; năng lượng; công nghệ; giáo dục và lợi thế về đồng đô la.

Dịch bệnh khiến nhiều chuỗi cung ứng toàn câu đứt gãy, thị trường thế giới biến đổi khó lường. Do vậy, tôi cho rằng chúng ta phải thay đổi. Đặc biệt nên bàn về chương trình khôi phục nền kinh tế và phải tiếp cận đúng.

Chỉ tiêu định hướng hiện nay đều xây dựng từ năm 2019 và được thông qua vào đầu năm 2021, lúc đấy Việt Nam đang là điển hình của công tác phòng chống dịch bệnh. Nhưng từ tháng 4 trở đi tình trạng không đã không như trước, vì vậy những quyết định tại Đại hội XIII không phù hợp với tình trang sau đại dịch.

Thách thức lớn nhưng cơ hội vẫn có. Cần phải coi chuyển đổi số như vaccine của các doanh nghiệp, đề nghị về Chính phủ cần nhanh chóng xây dựng nền tảng kỹ thuật số để cho người dân và doanh nghiệp thực hiện.

Các nhà quản trị doanh nghiệp phải coi chuyển đổi số là yếu tố sống còn của doanh nghiệp. Vai trò của các tập đoàn kinh tế lớn là rất quan trọng và cần đi đầu trong phát triển, còn các doanh nghiệp vừa và nhỏ cần chủ động kết nối với các tập đoàn lớn khi chuyển đổi số.

Bên cạnh đó phải tìm kiếm các mô hình đã thành công, điển hình như mô hình của Samsung, cần nhân rộng mô hình này. Ngoài ra, chuyển đổi số doanh nghiệp cần gắn với xã hội số để cộng đồng dân cư có thể tham gia.

Tuan1-Thieu

Tổng biên tập Tạp chí Nhà đầu tư Nguyễn Anh Tuấn (giữa) điều hành phiên thảo luận. Ảnh: Trọng Hiếu.

Tiếp tục mạch thảo luận, TS. Nguyễn Anh Tuấn: Trong bài phát biểu của GS-TSKH. Nguyễn Mại đã có những đề xuất chính sách, đặc biệt câu chuyện điều chỉnh chiến lược phù hợp tình hình mới. Vấn đề này cũng đã được nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan đề cập, đó là phải linh hoạt thích ứng với sự biển đổi trên phạm vi toàn cầu. Vậy xin mời ông Ngô Đức Mạnh, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Nga, cho biết: Doanh nghiệp Việt Nam cần phải làm gì trong mối quan hệ với các cường quốc, cũng như cần thích ứng thế nào trong bối cảnh hiện nay?

Ông Ngô Đức Mạnh: "Đại dịch là cơ hội để kiểm tra lại cách vận hành của thế giới"

Manh-Thieu

Ông Ngô Đức Mạnh, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Nga. Ảnh: Trọng Hiếu.

Thay đổi của thế giới theo mỗi giai đoạn, thay đổi về môi trường kinh tế, cạnh tranh chiến lược, thay đổi về môi trường, chúng ta đã có nhưng COVID-19 thúc đẩy, bộc lộ cả những yếu kém của chúng ta.

Chuyển đổi số từ 1990 Mỹ đã mạnh mẽ phát triển Internet để thấy thế giới ngày nay chuyển đổi rất nhanh, dẫn dắt là những nước phát triển.

Ông cũng nêu ra các câu hỏi: Đại dịch cũng là cơ hội để kiểm tra lại cách vận hành của thế giới, cách thức của mỗi quốc gia xử lý thế nào, hiệu quả tới đâu? COVID-19 ảnh hưởng tất cả các nước trên thế giới, vậy việc xử lý quan hệ ở tầm quốc gia, đối với một đất nước, đối với mỗi con người cụ thể là như thế nào?

Khi đại dịch có câu chuyện bắt đầu các nước áp dụng cấm đi lại, sau đó là vận tải hàng không, những biện pháp ấy thời gian đầu Nga áp dụng tới 4 tháng, bắt buộc ở nhà nhưng đến cả thời điểm kỳ vọng đặt ra cũng không xử lý được. Không riêng Việt Nam mà nhiều nước áp dụng lock down để xử lý vấn đề. Nhưng các nước phát triển rất nhanh nhận ra không thể dùng hành chính để nhốt virus lại mà buộc phải giải phóng con người, doanh nghiệp, quay trở lại bình thường mới.

Từ cuối 2020 người ta tin rằng phải có vaccine mới xử lý được. Đó là câu chuyện vaccine và phát triển. Nước nào thành công sẽ khắc chế được dịch bệnh. Việt Nam đã xử lý khá thành công việc triển khai chiến dịch ngoại giao vaccine.

Cũng có câu chuyện chính quyền thành phố cấm di chuyển của khách du lịch đã bị phản đối, những biện pháp chính quyền đưa ra không chỉ ảnh hưởng trong nước mà ảnh hưởng tới cả ngoại giao.

Chúng ta đã huy động cả hệ thống chính trị, sử dụng biện pháp để chống dịch nhưng trong tình huống khủng hoảng đánh giá khả năng chống chọi của nền kinh tế. Bằng tất cả các nguồn lực, phải bằng biện pháp khoa học, phải tiêm được vaccine mới có bình thường mới.

Thách thức của thế giới và nhà nước, trong tình huống như thế này, một lần nữa câu chuyện cũ chứ không phải mới là nâng cao năng lực quản trị quốc gia, đối với doanh nghiệp là nâng cao năng suất lao động. Trước đại dịch và bây giờ năng suất lao động ở Việt Nam vẫn rất thấp, bằng 1/26 Singapore.

Rồi là câu chuyện của nhà nước, vốn có trách nhiệm là bệ đỡ, tạo môi trường kinh doanh, giảm rào cản, chi phí gia nhập thị trường. Tôi tâm đắc với mô hình 5R mà anh Lực đã nói: Trong 5 cái R đó, cái gì của nhà nước, cái gì của doanh nghiệp, trong bối cảnh vô tiền khoáng hậu như hiện nay?

TS. Nguyễn Anh Tuấn: Xin cảm ơn ông Ngô Đức Mạnh đã giúp chúng ta nhìn lại quá trình chống dịch của một cường quốc, đối tác chiến lược của Việt Nam và gợi mở một số bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam, tiếp theo xin mời TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương có những ý kiến bổ sung hoặc phản biện!

TS. Nguyễn Đình Cung: Tại sao chúng ta nói nhiều, nói đúng nhưng lại xa vời thực tiễn?

Thực ra mà nói, 10 năm trước, khi đại hội XII thông qua chiến lược 2011-2020, giờ đây tình hình, bối cảnh đều thay đổi hoàn toàn. 10 năm vừa qua, thực tế khác rất nhiều so với các chiến lược đặt ra.

Cung-Thieu

TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương. Ảnh: Trọng Hiếu.

Lần này, tôi thấy đáng tiếc, khi những gì Quốc hội thông qua không có sự kết gắn nhiều với hiện trạng thực tiễn. Câu chuyện tái cơ cấu nền kinh tế đã cũ, do đó không nên bàn luận lại. Điều chúng ta cần chính là thay đổi chiến lược để nắm bắt các xu hướng trên thế giới, qua đó không đánh mất những cơ hội lớn.

Bên cạnh đó, quá trình ra quyết định nói chung cần phải có sự thay đổi, trong đó cần thay đổi cơ cấu quản trị quốc gia.

Tôi luôn luôn trăn trở việc tại sao mình nói nhiều, nói đúng nhưng thực tiễn lại xa vời. Tôi muốn tăng trưởng xanh trước mắt tập trung vào 2 lĩnh vực như phát triển nông nghiệp, chuyển đổi nền công nghiệp xanh. Chúng ta cần làm sao kéo sát hơn vào thực tế, có ích nhiều hơn. Nền nông nghiệp Việt Nam rất có lợi thế. Tuy nhiên tất cả các chỉ tiêu của chúng ta lại ‘nghiện sản lượng’.

Do đó, để nắm bắt được những cơ hội, chúng ta cần sớm chuyển đổi sang nền nông nghiệp giá trị gia tăng. Trong khi đó, năng lượng xanh đang là xu hướng toàn cầu thay đổi. Vì vậy, Việt Nam cần khẩn trương có sự thay đổi về chính sách, cơ sở hạ tầng để thúc đẩy hơn nữa lĩnh vực này. Việc bám vào thực tiễn sẽ giúp định hướng và tạo áp lực nhiều hơn cho Chính phủ.

TS. Nguyễn Anh Tuấn: Tiếp mạch về tăng trưởng xanh, tôi muốn nghe ý kiến của đại diện Hiệp hội năng lượng, xin mời ông Nguyễn Văn Vy, Phó Chủ tịch Hiệp hội năng lượng Việt Nam đưa ra những khuyến nghị với Chính phủ để phát triển lĩnh vực năng lượng sạch.

Cần xây dựng lại chiến lược phát triển năng lượng tầm nhìn 2050

Ông Nguyễn Văn Vy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam: Xu thế năng lượng chung là chuyển đổi từ năng lượng khác sang năng lượng điện; 2 là chuyển đổi năng lượng hoá thạch sang năng lượng tái tạo; 3 là sử dụng năng lượng hiệu quả hơn.

nguyen-van-vy

Ông Nguyễn Văn Vy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam.

Mới đây, tham gia Hội nghị thượng đỉnh khí hậu COP26, Thủ tướng đã cam kết đến năm 2050 Việt Nam sẽ phát thải khí nhà kính bằng 0. Hiện nay nhiều quốc gia cam kết, chủ yếu là Châu Âu sẽ giảm phát thải khí nhà kính bằng 0. Tuy nhiên, để thực hiện được cam kết của Thủ tướng, Việt Nam cần có một chiến lược cụ thể.

Hiện nay, an ninh năng lượng của Việt Nam đang đặt ra 2 yêu cầu. Một là đảm bảo đủ năng lượng cung cấp cho người dân và hai là cung cấp năng lượng với giá hợp lý.

Với mục tiêu năm 2050 Việt Nam có thể đáp ứng cam kết của Thủ tướng thì phải cân bằng được nguồn phát thải và thu khí CO2 để đến năm 2050 phát thải khí nhà kính bằng 0. Theo đó cần tập trung phát triển năng lượng tái tạo, trồng cây để đảm bảo hút CO2.

Với tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mặt trời (400.000 MW), năng lượng gió ngoài khơi và trên bờ (400.000 MW), Việt Nam có rất nhiều lợi thế để đạt mục tiêu Thủ tướng cam kết.

Theo đó, trong thời gian tới để đạt mục tiêu 2050 phát thải khí nhà kính của Việt Nam bằng 0, chúng ta cần xây dựng lại chiến lược phát triển năng lượng tầm nhìn 2050 trong bối cảnh các định hướng hiện nay, mục tiêu năng lượng tái tạo mới chỉ khoảng 50%.

TS. Nguyễn Anh Tuấn: Trung tuần tháng 12 chúng tôi sẽ có hội thảo chuyên đề về quy hoạch điện VIII, rất mong ông sẽ tiếp tục đóng góp tham luận và ý kiến tại hội thảo đó. Liên quan đến năng lượng và biến đổi khí hậu, vấn đề đang được cả thế giới quan tâm, xin mời ông Hoàng Mạnh Tân, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Sơn Hà đóng góp ý kiến!

Nền kinh tế có sức đề kháng tốt, doanh nghiệp sẽ vượt qua mọi thách thức

Ông Hoàng Mạnh Tân, Phó TGĐ Tập đoàn Sơn Hà: Nếu bàn về chính sách, trên góc độ doanh nghiệp theo tôi có 3 chữ T liên quan đến tài nguyên.

hoang-manh-tan

Ông Hoàng Mạnh Tân, Phó TGĐ Tập đoàn Sơn Hà.

Một là tài nguyên khoáng sản, hiện nay Việt Nam có tài nguyên khoáng sản, đất đai nhưng chúng ta là đất nước nhỏ và gần hết tiềm năng.

Hai là Tài nguyên con người, Việt Nam có đội ngũ lao động trẻ và tiếp thu khoa học công nghệ tốt, nhưng chưa được sử dụng hiệu quả. Ba là Tài nguyên thị trường, chúng ta đang khai thác thị trường trăm triệu dân, ASEAN 650 triệu dân và thế giới 7 tỷ dân, nhưng chúng ta đã cung cấp bao nhiêu tài nguyên cho những thị trường như vậy?

Chúng ta phải biến tài nguyên thành tài sản. Để được như vậy, chúng ta phải có chính sách thu hút được nhiều tiến bộ trong công nghệ, khuyến khích công nghệ phát triển, bên cạnh đó cũng cần chính sách thích ứng thị trường. Khi xây dựng được nền kinh tế có sức đề kháng tốt thì doanh nghiệp có thể vượt qua được bất kỳ thách thức nào.

PHIÊN 2: LÀM GÌ ĐỂ DOANH NGHIỆP THÍCH ỨNG TRONG BỐI CẢNH MỚI

TS. Nguyễn Anh Tuấn: Xin cảm ơn ông Hoàng Mạnh Tân đã đưa ra góc nhìn rất độc đáo, nhiều câu chuyện nếu có thời gian xin hẹn ông một dịp khác tiếp tục thảo luận sâu, ví như câu chuyện “con đường độc đạo EVN” – một vấn đề rất thời sự. Cảm ơn các diễn giả đã tham gia phát biểu tại phiên 1. Phiên 2 sẽ có chủ đề làm gì để doanh nghiệp thích ứng bối cảnh mới. Chúng ta sẽ có 2 tham luận, trước hết xin mời là ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ trưởng quản lý thuế doanh nghiệp lớn, Tổng cục thuế trình bày tham luận với chủ đề 'Giải pháp thuế hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sản xuất kinh doanh, thích ứng bối cảnh mới".

Cần hướng dẫn cụ thể về những khoản doanh nghiệp không phải chịu thuế

Ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp lớn (Tổng cục thuế, Bộ Tài chính): Năm 2020, Chính phủ có gói hỗ trợ cho doanh nghiệp như Nghị định 41 về giãn, hoãn thuế trong 5 tháng để doanh nghiệp có nguồn vốn, dòng tiền để trả chi phí người lao động, đảm bảo dịch bệnh không lây lan.

nguyen-van-phung

Ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp lớn (Tổng Cục thuế, Bộ Tài chính). Ảnh: Trọng Hiếu.

Thực tế thực hiện lên tới 129.000 tỷ đồng, trong đó thuế thu nhập doanh nghiệp được giảm là 31.500 tỷ - dành cho bộ phận doanh nghiệp nhỏ và vừa, có doanh thu dưới 200 tỷ. Năm 2021, đại dịch bùng phát phức tạp hơn, gói kích thích cũng rộng hơn, lớn hơn. Theo đó, cho tới thời điểm hiện tại số tiền thuế được gia hạn đã lên tới gần 120.000 tỷ đồng.

Gần đây, Bộ Tài chính cũng đã xây dựng cổng thông tin điện tử để thu thuế từ thương mại điện tử sẽ khai trương vào tháng 12 tới đây. Nhà đầu tư nước ngoài cung cấp dịch vụ xuyên biên giới có thể khai thuế vào cổng thông tin này khi phát sinh thu nhập từ người Việt. Và nếu doanh nghiệp không khai thì sẽ có biện pháp xử lý, thu hồi thuế cho đất nước.

Bộ Tài chính đang tham mưu Chính phủ gói ưu đãi với Nghị quyết 406 về ưu đãi giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ và vừa; miễn thuế 6 tháng cuối năm cho các hộ kinh doanh ( thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng) với mong muốn doanh nghiệp, hộ kinh doanh mở rộng sản xuất; tiếp tục đề xuất giảm 50% lệ phí trước bạ cho ô tô như năm 2021 - giúp doanh nghiệp có nguồn lực tạm thời lo cho kinh doanh.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đang xây dựng cổng thu thuế, bảo đảm năm 2022, người dân, doanh nghiệp có thể nộp thuế mọi nơi, mọi lúc, đi nước ngoài cũng nộp thuế được. Về ý kiến doanh nghiệp lớn ở đâu trong chuỗi ưu tiễn và đóng góp cho nền kinh tế, cần phải hiểu rằng, chúng tôi đánh giá rất cao đóng góp của doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp lớn với nền kinh tế, đặc biệt trong công tác phòng chống dịch bệnh COVID-19.

Sự đồng hành của Chính phủ với doanh nghiệp là cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh để đảm bảo có nguồn lực bền vững cho sự phát triển của doanh nghiệp. Ngoài ra, đề xuất cần có văn bản hướng dẫn chính thức để doanh nghiệp an tâm khi bỏ ra những chi phí phòng dịch, chống dịch cho đất nước, cho doanh nghiệp và cho người lao động thì không chịu thuế.

Đây là những chi phí để đảm bảo sản xuất kinh doanh, phục vụ an toàn, chi phí lao động an toàn, được trừ vào thu nhập không chịu thuế. Cùng với đó, cần có quy định người lao động được doanh nghiệp đầu tư để phòng chống dịch thì thu nhập đó cần được tính là không phải chịu thuế vì chi phí phát sinh đó không tạo được giá trị gia tăng, không làm tăng thêm thu nhập thực tế của người lao động.

Tổng cục thuế sẵn sàng xin ý kiến Bộ Tài chính để có văn bản hướng dẫn cụ thể về những thu nhập không phải chịu thuế của doanh nghiệp và người lao động để doanh nghiệp yên tâm sản xuất và hoạt động, không phải lo khi kiểm toán, thanh tra yêu cầu kiểm tra.

TS. Nguyễn Anh Tuấn: Xin cảm ơn phần phát biểu của ông Nguyễn Văn Phụng, tiếp theo chương trình xin mời bà Hà Thị Thu Thanh, Chủ tịch HĐTV Deloitte Việt Nam sẽ có tham luận về Quản trị rủi ro – nền tảng cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp!

Cân bằng giữa rủi ro và cơ hội

Bà Hà Thị Thu Thanh, Chủ tịch HĐTV Deloitte Việt Nam: Sau gần 2 năm, đặc biệt là làn sóng thứ 4 kéo dài hơn 4 tháng, đại dịch đã để lại hậu quả lớn đối với nền kinh tế Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp nói riêng. Sự đứt gãy của chuỗi cung ứng, rồi sau đó là sự gián đoạn của chuỗi lao động cùng với chi phí đầu vào liên tục tăng trong lúc doanh thu sụt giảm, sản xuất ngưng trệ đã như những cơn sóng dữ dội trùm qua “ngưỡng chịu đựng” của hầu hết các doanh nghiệp ở mọi lĩnh vực, ngành nghề.

ha-thi-thu-thanh

Bà Hà Thị Thu Thanh, Chủ tịch HĐTV Deloite Việt Nam. Ảnh: Trọng Hiếu.

Câu hỏi đặt ra cho tất cả các doanh nhân và các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Việt làm thế nào để doanh nghiệp thực sự phát triển một cách bền vững. Bao nhiêu các lãnh đạo doanh nghiệp, lãnh đạo các hiệp hội doanh nghiệp và hiệp hội ngành nghề thực sự hiểu vai trò của quản trị rủi ro như là một yếu tố cốt lõi cho sự phát triển bền vững?

Thực tế, đợt sóng COVID-19 thứ 4 vừa qua đã cho thấy rất rõ là hầu hết lãnh đạo các doanh nghiệp chưa có một cái nhìn đầy đủ, đúng đắn và toàn diện về quản trị rủi ro và khủng hoảng.Thực tế tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp phát triển và trưởng thành đã xây dựng khung quản trị rủi ro và đang thực hiện quản trị rủi ro nhưng về cơ bản vẫn bằng kinh nghiệm và tự phát là chính.

Còn lại, đại đa số, nhất là các doanh nghiệp quy mô nhỏ và vừa, lại chưa có cơ chế và phương pháp luận để đánh giá, theo dõi, xử lý, giám sát rủi ro. Theo Deloitte, mục tiêu của quản trị rủi là cân bằng giữa rủi ro và cơ hội để đảm bảo hoàn thành các mục tiêu của doanh nghiệp. Quản trị khủng hoảng là chương trình được xây dựng để sẵn sàng quản lý khủng hoảng ở cấp độ công ty khi rủi ro trọng yếu xảy ra.

Mục tiêu của quản trị khủng hoảng là quản lý và phản ứng lại các mối nguy để bảo vệ, duy trì giá trị và thương hiệu doanh nghiệp. Lập kế hoạch hoạt động kinh doanh liên tục là việc thiết lập chương trình nhằm xây dựng và triển khai các thủ tục liên quan đến gián đoạn hoạt động kinh doanh hàng ngày.

Trong điều kiện bình thường, quản trị rủi ro và quản trị khủng hoảng được xây dựng trên nền tảng hoạt động kinh doanh liên tục. Điều này đảm bảo cho khi có bất kỳ sự đứt gãy, gián đoạn nào diễn ra trong khủng hoảng, thì khả năng nối lại sự đứt gãy đó là nhanh nhất với chi phí thấp nhất. Khi COVID-19 xảy ra, thứ trọng yếu nhất cần triển khai là kích hoạt kế hoạch quản trị khủng hoảng cùng với kế hoạch kinh doanh liên tục, sau đó là kế hoạch khôi phục sau sự cố.

Vậy doanh nghiệp cần làm gì để thực hiện quản trị rủi ro và quản trị khủng hoảng trong bình thường mới? Một chương trình quản lý khủng hoảng toàn diện có thể mang lại một cách tiếp cận có tổ chức, có hệ thống để chuẩn bị và ứng phó đối với khủng hoảng. Để sống chung một cách thích ứng, an toàn và hiệu quả trong điều kiện mới, theo Deloitte đúc kết, có 6 nguyên tắc căn bản doanh nghiệp cần tuân thủ: Đặt nền móng, bảo toàn & thúc đẩy doanh thu, giảm và quản lý chặt chẽ chi phí, tối ưu hóa tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu; tăng tốc chuyển đổi số; quản lý các mong muốn.

Từ 6 nguyên tắc này, doanh nghiệp có thể tập trung vận dụng linh hoạt để tìm cơ hội trong thách thức để lựa chọn những chiến lược phù hợp với các nguy cơ và cơ hội đặt ra trước doanh nghiệp; xây dựng đội ngũ các nhà lãnh đạo kiên tâm với những hành động chủ chốt trong từng giai đoạn, đặc biệt là giai đoạn phục hồi và tái sản xuất để phát triển trở lại; đồng thời không ngừng củng cố sự tín nhiệm của các bên liên quan để tạo bệ đỡ vững chắc hơn cho sự phát triển lâu dài.

TS. Nguyễn Anh Tuấn: Xin cảm ơn phần trình bày của bà Hà Thị Thu Thanh. Thưa các vị chúng ta đã nghe 2 tham luận. Giờ chúng ta sẽ tiến hành thảo luận. Liên quan đến nội dung thứ nhất - gói giải pháp của Chính phủ và các biện pháp hỗ trợ, ở đây có đại diện các hiệp hội doanh nghiệp, ngành nghề, rất muốn các phát biểu đóng góp ý kiến, bên cạnh những điều tích cực ông Nguyễn Văn Phụng vừa nêu, còn vướng mắc gì mà các anh muốn đề xuất? Xin mời ý kiến đầu tiên của Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam – ngành nghề chiếm lực lượng lao động rất lớn và có thể nói là nơi hội tụ những khó khăn.

Không có chuyện đứt gãy chuỗi cung ứng lao động

Ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam: Về hoạt động ngành dệt may trong bối cảnh dịch bệnh, 10 tháng đã xuất khẩu 32 tỷ USD, trong đó, các sản phẩm xuất khẩu vải khoảng 2 tỷ USD còn ngành sợi dự kiến sẽ xuất khẩu 5 tỷ USD trong năm nay. Hiện nay, thị trường lớn nhập khẩu của chúng ta là Mỹ, Trung Quốc, Nhật bản, và khối EU, Hàn Quốc. Ngoài ra, Việt Nam cũng đã xuất khẩu vào Canada.

vu-duc-giang

Ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam. Ảnh: Trọng Hiếu.

Về vấn đề đứt gãy chuỗi cung ứng lao động do đại dịch, đối với ngành dệt may thì vấn đề này không đáng kể. Số người lao động bỏ việc trong đại dịch chỉ chiếm 6,7%. Bản thân các doanh nghiệp cũng đã hỗ trợ cho người lao động trong 4 tháng đóng cửa.

Tôi rất tâm đắc ý của bà Hà Thị Thu Thanh về việc nhiều doanh nghiệp chưa chú trọng vấn đề quản trị rủi ro. Riêng ngành dệt 32% là doanh nghiệp FDI và 68% doanh nghiệp trong nước. Doanh nghiệp FDI có các giải pháp về chống rủi ro, chống khủng hoảng nên khi xảy ra sự cố họ đã chống đỡ tốt. Còn doanh nghiệp Việt chỉ có 4% làm được như vậy. Chỉ những doanh nghiệp đủ khả năng tài chính mới chú trọng vấn đề này.

Tại buổi hội thảo, tôi đề nghị tổng hợp kiến nghị trình Chính phủ về định hướng lĩnh vực công nghiệp trong đó có công nghiệp y tế; Chính phủ nên hoạch định chiến lược các sản phẩm tái tạo; xây dựng chiến lược xanh hóa để bắt kịp xu thế thế giới; các chính sách cho người lao động và quản trị số cần hợp lý để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, đáp ứng phát triển trong tương lai.

Hỗ trợ doanh nghiệp để thích ứng với Cách mạng công nghiệp 4.0

TS. Nguyễn Anh Tuấn: Những vấn đề ông Vũ Đức Giang vừa nêu ra rất lớn. Ông có băn khoăn hội thảo sẽ đi về đâu hay giải quyết vấn đề gì, tôi thì tôi thấy thế này, ở đây có đại diện cơ quan Quốc hội, đại diện các cơ quan Chính phủ, và nhất là các cơ quan thông tấn báo chí. Các ý kiến đóng góp sẽ được ghi nhận và phản ánh trực tiếp đến các nhà quản lý và hoạch định chính sách.

Tiếp theo phần thảo luận này xin mời ý kiến một chuyên gia đến từ Bộ KH&ĐT, xin mời ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC). Ông có thể nói thêm về các giải pháp đổi mới sáng tạo và một số khuyến nghị đối với doanh nghiệp Việt Nam?

Ông Vũ Quốc Huy: Đại dịch COVID-19 đã kích hoạt việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong nước. Dù vậy, không phải đợi đến COVID, chúng ta mới nhận thức được đổi mới sáng tạo. Từ cuộc cách mạng 4.0, Việt Nam đã thúc đẩy xu hướng này từ rất sớm. Hiện tại, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang thực hiện rất nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp để thích ứng với 4.0.

huy

Ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia. Ảnh: Trọng Hiếu.

Trong đó, chúng tôi tập trung hỗ trợ nâng cao nhận thức, hỗ trợ trực tiếp các doanh nghiệp chuyển đổi số. Các chương trình của chúng tôi chú trọng vào đổi mới sáng tạo, lấy doanh nghiệp làm trung tâm.

Ngoài ra, kết nối các quỹ đầu tư trong và ngoài nước để thúc đẩy các chương trình chuyển đổi sáng tạo. Trung tâm cũng hợp tác với tập đoàn lớn như Goolge, Amazon để hỗ trợ, thực hiện chương trình tư vấn chuyển đổi số. Dù vậy, chúng tôi nhận thấy một thách thức cần lưu ý. Đó chính là thể chế, chính sách. Đổi mới sáng tạo phải gắn với các ý tưởng đột phát.

Tuy nhiên, điều này sẽ vướng đến luật. Việt Nam hiện thiếu nhiều cơ chế để hỗ trợ chuyển đổi số sáng tạo. Vì vậy, chúng tôi mong muốn sẽ có quy định 1 khung thí điểm để quyết định các vấn đề mới mang tính đột phá, sau đó cụ thể hóa thành luật. Đối với lĩnh vực khởi nghiệp, Việt Nam hiện cũng thiếu các cơ chế ươm mầm startup.

Thực tế, các quỹ đầu tư chỉ hỗ trợ startup ở giai đoạn cuối. Về điều này, chính tôi mong muốn sẽ có thêm các cơ chế để hỗ trợ startup vào những giai đoạn đầu, hay thành lập các quỹ đầu tư mạo hiểm để đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, qua đó tạo thêm các startup tỷ đô như các quốc gia khác trong khu vực.

TS. Nguyễn Anh Tuấn: Xin cảm ơn ông Vũ Quốc Huy, ông có giới thiệu về NIC và một số hoạt động đang triển khai, theo tôi được biết đây là đơn vị được Bộ trưởng KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng hết sức quan tâm, nếu mà trung tâm hoạt động bám sát được phương hướng đề ra sẽ trở thành nơi kết nối cho các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam.

Đầu tư vào kinh tế nâu còn dư địa thấp

TS. Nguyễn Anh Tuấn: Vì thời gian không còn nhiều, tôi muốn nghe 2 ý kiến ngắn của 2 vị chuyên gia, là ông Bùi Quang Tuấn Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam và ông Lương Văn Khôi, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế xã hội quốc gia. Ông có thể cho biết anh dự cảm như nào về kinh tế Việt Nam 2022 và lời khuyên cho các doanh nghiệp Việt; xu hướng chuỗi cung ứng và một số khuyến nghị?

PGS.TS. Bùi Quang Tuấn, Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam: Có xu hướng đặc biệt hiện nay, thế giới đang đi xuống, đứt gãy chuỗi cung ứng thực nhưng kết nối ảo lại tăng trưởng mạnh. Đây là cơ hội cho những nước đi sau, cập nhật về đổi mới sáng tạo.

Thứ 2 là xu hướng phục hồi xanh. Đầu tư vào kinh tế nâu còn dư địa thấp, trong khi đó phục hồi xanh, xanh hoá đang bùng nổ như ô tô điện, năng lượng tái tạo, điều này đặt lại vấn đề về quy hoạch năng lượng xanh.

nguyen-quang-tuan

PGS.TS. Bùi Quang Tuấn, Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam. Ảnh: Trọng Hiếu.

Thủ tướng vừa thông qua chiến lược phát triển năng lượng xanh, ngoài xanh hoá năng lượng, còn tăng tiêu dùng bền vững, có trách nhiệm với cộng đồng, tăng trưởng bao trùm. Chúng ta đang phục hồi chậm so với thế giới. Trong khi thế giới phục hồi mạnh, chúng ta vẫn chưa quay được trở lại với điều kiện bình thường, bị lỡ nhịp để đạt mục tiêu tăng trưởng 5-10 năm.

Tuy nhiên, với doanh nghiệp cũng vẫn có cơ hội. Tin vui là đầu tư và xuất khẩu vẫn tăng trưởng tốt, 10 tháng vẫn tăng 17%. Vẫn có động lực tăng trưởng, đặc biệt với các doanh nghiệp tham gia xuất khẩu. Đây là những trụ cột phục hồi tăng trưởng thời gian tới.

Ông Lương Văn Khôi, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế xã hội quốc gia: Tôi muốn nhắc đến nội lực của doanh nghiệp. Hiện doanh nghiệp đang yếu công nghệ so với năng suất của Việt Nam.

Chúng tôi nghiên cứu 7 khía cạnh của doanh nghiệp: Lãnh đạo, chiến lược, nguồn nhân lực lao động, quy trình, cải tiến đổi mới quản lý trí thức, năng suất hiệu quả kinh doanh. Công nghệ chỉ là 1 phần rất nhỏ. Ngoài xây dựng chiến lược, các yếu tố còn lại yếu toàn tập.

khoi

Ông Lương Văn Khôi, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế xã hội quốc gia. Ảnh: Trọng Hiếu.

Liên quan đến khách hàng, thì chúng tôi nhân thấy cũng yếu. Bên cạnh đó, điểm yếu nhất chính là cải tiến đổi mới tri thức. Tiền thưởng, ngân sách cho các kế hoạch RD, cải tiến đổi mới sáng tạo là thấp, do đó khó có thể thúc đẩy được yếu tố này. Không chỉ vậy, việc đào tạo nguồn nhân lực cũng rất thấp. Tóm lại, vai trò của Chính phủ, doanh nghiệp trong việc khắc phục yếu kém trong các khía cạnh này là vô cùng quan trọng.

Không nên kéo những doanh nghiệp FDI có quy mô nhỏ

TS. Nguyễn Anh Tuấn: Ý kiến cuối cùng xin mời ông Phan Hữu Thắng, nguyên Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ KH&ĐT). Ông Phan Hữu Thắng hiện là thành viên thường trực của Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE), tham gia tổ công tác giữa VAFIE và Ủy ban Dân tộc để kêu gọi đầu tư vào khu vực miền núi và vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

phan-huu-thang

Ông Phan Hữu Thắng, nguyên Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ KH&ĐT).

Ông Phan Hữu Thắng: Khi bàn luận về việc giải cứu hỗ trợ doanh nghiệp, chúng ta cần lưu ý 1 vấn đề đó là thị trường Việt Nam bị chiếm lĩnh quá nhiều. Hiện hàng hóa của chúng ta đang phụ thuộc rất nhiều vào Trung Quốc.

Vì vậy, để giải quyết được điều này, trước mắt cần phải thúc đẩy các chiến dịch nhiều hơn nữa để người Việt Nam dùng hàng việt Nam, phải từ các cấp lãnh đạo, doanh nghiệp rồi mới người dân.

Ngoài ra, ở một khía cạnh khác, Việt Nam đang quản lý hàng nhập lậu quá lỏng lẻo. Vì vậy, đây chính là việc chúng ta cần tập trung xử lý sớm. Một yếu tố mà tôi muốn nói đến để tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong nước chính là tác động của các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài.

Nếu chúng ta kiểm soát tốt nhóm doanh ngiệp này, thì chắc chắc các doanh nghiệp của ta sẽ phát triển mạnh hơn nữa. Lưu ý, không nên kéo vào những doanh nghiệp FDI có quy mô nhỏ, không mang lại lợi ích trong khi lại gia tăng sự cạnh tranh cho các doanh nghiệp nước ta.

Ông Hoàng Văn Xô, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính, Ủy ban Dân tộc: FDI vào trung du miền núi phía Bắc có tiềm năng rất lớn nhưng hiện thu hút chưa được nhiều, khoảng 10% với nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên, hiện khu vực này đang có lợi thế lớn mà các vùng miền khác không có như đất đai, con người.

Hiện một số tỉnh như Lào Cai, Thanh Hóa, Đăk Nông định hướng phát triển gán với khai khoáng, nông nghiệp công nghệ cao gắn với chế biến sâu, du lịch. Rất mong sắp tới sẽ không có vùng miền nào bị bỏ lại phía sau.

xo

Ông Hoàng Văn Xô, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính (Ủy ban Dân tộc). Ảnh: Trọng Hiếu.

TS. Nguyễn Anh Tuấn: Đại diện ban tổ chức, tôi xin cảm ơn sự tham gia của các chuyên gia đầu ngành trong nhiều lĩnh vực. Chúng ta đã chỉ ra được xu hướng thay đổi của thế giới, chỉ ra những nét mới trong trật tự kinh tế thế giới, đặc biệt trong những tham luận đã chỉ ra những thách thức cơ hội và khuyến nghị Chính phủ cần phải linh hoạt như thế nào trong bối cảnh hiện nay.

Bàn về gói hỗ trợ, tôi biết còn rất nhiều câu hỏi muốn đặt ra, ai cũng muốn gói hỗ trợ lớn hơn, nhưng ngược lại tiền ở đâu cũng là một vấn đề, hay những thách thức của biến đổi khí hậu cũng được các diễn giả đặt ra. Một lần nữa xin được cảm ơn các chuyên gia.

***

Sáng 18/11, Tạp chí Nhà đầu tư và Tạp chí điện tử Nhadautu.vn phối hợp cùng Tập đoàn Thái Bình Dương tổ chức hội thảo: "Những thay đổi của thế giới: Cơ hội, thách thức và giải pháp thích ứng đối với doanh nghiệp Việt Nam".

Theo Ban tổ chức, hội thảo nhằm nhận diện các cơ hội và thách thức trong bối cảnh mới dưới tác động của đại dịch COVID-19 và Cách mạng công nghiệp 4.0, dự báo triển vọng kinh doanh của các ngành nghề, đề xuất các giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp vượt qua thách thức phát triển bền vững, Tạp chí Nhà đầu tư và Tạp chí điện tử Nhadautu.vn phối hợp với Tập đoàn Thái Bình Dương tổ chức hội thảo: "Những thay đổi của thế giới: Cơ hội, thách thức giải pháp thích ứng đối với doanh nghiệp Việt Nam".

Nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Khoan, đại diện Ủy ban Kinh tế của Quốc hội các bộ, ban, ngành, các chuyên gia kinh tế, lãnh đạo Hiệp hội doanh nghiệp và các doanh nghiệp tham dự hội thảo.

Hội thảo sẽ tập trung thảo luận, đánh giá những thay đổi của thế giới dưới tác động của đại dịch COVID-19 và Cách mạng công nghiệp 4.0, biến đổi khí hậu toàn cầu, nhận diện những cơ hội, thách thức đối với Việt Nam và đề xuất giải pháp ứng phó.

Theo chương trình, hội thảo sẽ được tổ chức thành 2 phiên. Trong phiên I với chủ đề: "Những thay đổi của thế giới và cơ hội, thách thức đối với Việt Nam", với phần trình bày tham luận của nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Khoan và TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV. Đồng thời thảo luận sâu về xu hướng phát triển của kinh tế thế giới, những thay đổi của thị trường hàng hóa, dịch vụ ngành nghề kinh doanh; nhận diện thách thức và cơ hội đối với Việt Nam; khuyến nghị chính sách đối với Chính phủ.

Tại phiên II, với chủ đề: "Doanh nghiệp làm gì để thích ứng với bối cảnh mới?", sau 2 tham luận của ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ trưởng Vụ quản lý thuế doanh nghiệp lớn, Tổng cục thuế về chủ đề: "Giải pháp thuế hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sản xuất kinh doanh, thích ứng với bối cảnh mới" và bà Hà Thị Thu Thanh, Chủ tịch HĐTV Deloitte Việt Nam về chủ đề: "Nâng cao năng lực quản trị rủi ro - yếu tố không thể thiếu để doanh nghiệp phát triển bền vững", hội

  • Cùng chuyên mục
Cận cảnh hình hài ga Đà Nẵng sắp được di dời khỏi nội đô

Cận cảnh hình hài ga Đà Nẵng sắp được di dời khỏi nội đô

Ga Đà Nẵng sẽ được di dời sang vị trí mới và được đầu tư mở rộng, xây dựng theo hướng hiện đại với tổng mức đầu giai đoạn 1 hơn 2.290 tỷ đồng.

Đầu tư - 16/11/2024 18:19

'Hồi sinh' bãi biển từng đẹp nhất châu Á

'Hồi sinh' bãi biển từng đẹp nhất châu Á

Bờ biển Hội An (tỉnh Quảng Nam) từng được vinh danh là một trong những bãi biển đẹp nhất châu Á được "hồi sinh" sau nhiều năm sạt lở nặng.

Đầu tư - 16/11/2024 15:29

Hà Nội phê duyệt điều chỉnh quy hoạch khu đô thị Công viên công nghệ phần mềm

Hà Nội phê duyệt điều chỉnh quy hoạch khu đô thị Công viên công nghệ phần mềm

Hà Nội điều chỉnh tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan, giảm quy mô dân số tại dự án khu đô thị Công viên công nghệ phần mềm Hà Nội.

Đầu tư - 16/11/2024 11:59

Nhiều dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư gặp khó khăn, vướng mắc

Nhiều dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư gặp khó khăn, vướng mắc

Dự án Luật sửa đổi 4 luật về đầu tư được kỳ vọng sẽ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho hàng loạt gói thầu, dự án BOT giao thông bị vỡ phương án tài chính và hàng trăm dự án bất động sản không thể triển khai do bị chồng lấn quy hoạch, vướng mắc đất đai…

Đầu tư - 16/11/2024 08:39

Hà Tĩnh cần đột phá để chuyển đổi ngành du lịch theo hướng xanh

Hà Tĩnh cần đột phá để chuyển đổi ngành du lịch theo hướng xanh

Chiều 15/11, Sở VHTT&DL Hà Tĩnh, Hiệp hội Du lịch tỉnh tổ chức Hội thảo Khoa học Phát triển du lịch xanh bền vững tại Hà Tĩnh.

Đầu tư - 16/11/2024 08:35

Việt Nam sẽ xuất khẩu xe ô tô nguyên chiếc mang thương hiệu Kim Long

Việt Nam sẽ xuất khẩu xe ô tô nguyên chiếc mang thương hiệu Kim Long

Với sự bắt tay của tập đoàn Phương Trang, Kim Long Motor và Dongfeng Dana Axle, Việt Nam kỳ vọng có nhiều ô tô nguyên chiếc xuất khẩu đi toàn cầu.

Đầu tư - 15/11/2024 19:28

Hà Nội và tỉnh Kanagawa tăng cường hợp tác đầu tư

Hà Nội và tỉnh Kanagawa tăng cường hợp tác đầu tư

"Hà Nội luôn cam kết ủng hộ các doanh nghiệp Nhật Bản nói chung và tỉnh Kanagawa nói riêng tới Hà Nội hoạt động, đầu tư, mở rộng hợp tác, thông qua những nỗ lực đồng hành cụ thể", Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh khẳng định.

Đầu tư - 15/11/2024 18:28

Nhà máy điện khí LNG đầu tiên tại Việt Nam sắp vận hành thương mại

Nhà máy điện khí LNG đầu tiên tại Việt Nam sắp vận hành thương mại

Lãnh đạo PV Power cho biết, dự án Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 sẽ vận hành thương mại vào tháng 6/2025, Nhà máy điện Nhơn Trạch 4 sẽ vận hành thương mại vào tháng 9/2025. Đây là dự án Nhà máy điện khí LNG đầu tiên tại Việt Nam, tổng mức đầu tư 1,4 tỷ USD.

Đầu tư - 15/11/2024 17:44

Mất cân bằng nguồn cung căn hộ ở Đà Nẵng?

Mất cân bằng nguồn cung căn hộ ở Đà Nẵng?

Đà Nẵng đang ghi nhận mức độ lệch pha liên quan đến nguồn cung căn hộ, khi mà số lượng căn hộ vừa túi tiền không nhiều, trong khi phân khúc cao cấp lại ồ ạt ra thị trường.

Đầu tư - 15/11/2024 15:56

Thừa Thiên Huế xin ứng 467 tỷ để đẩy nhanh tiến độ các dự án quan trọng

Thừa Thiên Huế xin ứng 467 tỷ để đẩy nhanh tiến độ các dự án quan trọng

UBND tỉnh Thừa Thiên Huế vừa có tờ trình gửi HĐND tỉnh xem xét việc thông qua ứng trước ngân sách tỉnh để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án quan trọng, cấp bách.

Đầu tư - 15/11/2024 13:44

Bình Định bắt tay với Vingroup để chuyển đổi xanh

Bình Định bắt tay với Vingroup để chuyển đổi xanh

Bên cạnh phát triển hệ thống giao thông xanh, Bình Định và Tập đoàn Vingroup bắt tay để đẩy mạnh hợp tác toàn diện trên nhiều lĩnh vực như thương mại dịch vụ, du lịch, y tế, giáo dục, công nghệ thông tin...

Đầu tư - 15/11/2024 13:43

Hà Nội điều chỉnh, bổ sung quy hoạch sử dụng đất huyện Mê Linh đến năm 2030

Hà Nội điều chỉnh, bổ sung quy hoạch sử dụng đất huyện Mê Linh đến năm 2030

Hà Nội đã điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất huyện Mê Linh đến năm 2030, trong đó, giảm 1,18 ha đất nông nghiệp, tăng đất phi nông nghiệp.

Bất động sản - 15/11/2024 11:14

Bất động sản Hạ Long phát triển hướng đến đón dòng khách cao cấp

Bất động sản Hạ Long phát triển hướng đến đón dòng khách cao cấp

Sự xuất hiện của ngày càng nhiều các dự án biệt thự, căn hộ hạng sang cho thấy xu hướng phát triển bất động sản đón trọn dòng khách cao cấp của Hạ Long những năm gần đây.

Bất động sản - 15/11/2024 10:32

Giải pháp cho nhà 'siêu mỏng, siêu méo' tại Hà Nội

Giải pháp cho nhà 'siêu mỏng, siêu méo' tại Hà Nội

Áp dụng các giải pháp cứng rắn, mang tính cưỡng chế để giải quyết các thửa đất có nhà "siêu mỏng, siêu méo" là cần thiết nhưng cần tuân thủ pháp luật.

Bất động sản - 15/11/2024 10:22

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Phải hành động với nỗ lực lớn, tạo đột phá phát triển…

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Phải hành động với nỗ lực lớn, tạo đột phá phát triển…

Điểm mới của Báo cáo Kinh tế - Xã hội trình Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV tới đây là tính hành động, tạo điều kiện triển khai ngay sau khi Nghị quyết Đại hội được thông qua.

Đầu tư - 15/11/2024 10:21

Manulife châu Á lãi 453 triệu USD trong quý III/2024

Manulife châu Á lãi 453 triệu USD trong quý III/2024

Tập đoàn tài chính Manulife vừa công bố kết quả kinh doanh quý III/2024 với sự tăng trưởng ở nhiều chỉ số kinh doanh, nối tiếp đà tăng của quý II trước đó. 

Đầu tư - 15/11/2024 09:00