Hậu đại dịch COVID-19, nền kinh tế thế giới sẽ thế nào?

PHƯƠNG LINH
14:05 12/01/2021

Hậu đại dịch COVID-19, nền kinh tế thế giới sẽ phải đối mặt những khoản nợ khổng lồ và bất bình đẳng gia tăng, làm cản trở xu hướng tăng trưởng trong dài hạn.

Đó là một trong những nhận định được nêu ra tại hội nghị thường niên của Hiệp hội Kinh tế Hoa Kỳ (AEA) diễn ra hôm 4/1.

Trong khi tăng trưởng toàn cầu được kỳ vọng sẽ được củng cố khi nhiều người được tiêm chủng hơn, nhưng các nhà kinh tế lại tập trung vào những bất bình đẳng do đại dịch gây ra và hệ quả của những nỗ lực ứng phó COVID-19.

“Chúng ta đã chứng kiến sự nới lỏng tiền tệ mạnh bạo hơn và đòn bẩy cao hơn của các ngân hàng trung ương qua từng cuộc khủng hoảng trong quá khứ. Câu hỏi thực sự là: Đây có phải là một vòng lặp lẩn quẩn? Nó có tiếp tục diễn ra đến khi bị buộc phải dừng lại không?”, Cựu Thống đốc Ngân hàng Trung ương Ấn Độ (RBI) Raghuram Rajan cho biết.

136082419_401699314260323_7858085824586229255_n

Bất bình đẳng cũng gia tăng tại Mỹ và những quốc gia khác do đại dịch đã ảnh hưởng nặng nề đến người nghèo. Ảnh: AFP

Theo Viện Tài chính Quốc tế (IIF), nợ toàn cầu đã tăng hơn 15 nghìn tỷ USD trong năm ngoái lên mức kỷ lục 277 nghìn tỷ USD, tương đương 365% sản lượng thế giới. Dữ liệu từ IIF tại Washington cho thấy, nợ từ tất cả các lĩnh vực, từ hộ gia đình đến trái phiếu chính phủ cho đến trái phiếu doanh nghiệp đều tăng mạnh.

Bất bình đẳng cũng gia tăng tại Mỹ và những quốc gia khác do đại dịch đã ảnh hưởng nặng nề đến người nghèo. Tại Mỹ, tỷ lệ người da đen và người gốc Tây Ban Nha tử vong cao hơn người da trắng, trong khi những người lao động có thu nhập thấp trong các ngành như giải trí và nhà hàng, khách sạn phải gánh chịu hậu quả của việc sa thải trong khi những người có thu nhập khá hơn được tiếp tục làm việc tại nhà.

“Đại dịch đã phơi bày chiều sâu của tình trạng bất bình đẳng và làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng đó bằng nhiều hình thức khác nhau”, Joseph Stiglitz - nhà kinh tế gia đoạt giải Nobel cho biết.

Trong khi các quốc gia giàu có như Mỹ đã áp dụng chính sách hỗ trợ cho công dân của họ với số lượng lớn viện trợ từ Chính phủ, các quốc gia nghèo hơn lại không thể thực hiện điều đó. Stiglitz, giáo sư Đại học Columbia, cho biết 46 quốc gia kém phát triển trên thế giới chỉ chiếm 0.002% trong số 12,7 nghìn tỷ USD gói kích thích công được đưa ra trong cuộc chiến chống đại dịch.

“Theo nhiều cách, chúng ta có thể thấy sau đại dịch là một chuỗi thời gian kéo dài qua nhiều thập kỷ để giảm thiểu tình trạng bất bình đẳng toàn cầu, điều này chắc chắn sẽ xảy ra đối với những quốc gia nghèo nhất”, Giáo sư Đại học Harvard, cựu kinh tế trưởng của Quỹ Tiền tệ Quốc tế Kenneth Rogoff cho biết.

Tất nhiên, không phải mọi thứ bộc phát từ đại dịch đều là tin xấu. Tốc độ phát triển vaccine cũng như xu hướng phát triển nhanh chóng của y học từ xa là những tiến triển đáng được ghi nhận.

Nhà kinh tế học Nicholas Bloom của Đại học Stanford cũng đã chỉ ra những khả năng tăng năng suất có thể đạt được khi mọi người dành nhiều thời gian hơn để làm việc tại nhà - một xu hướng mà ông mong đợi sẽ tồn tại sau đại dịch.

Ngay cả trước khi xảy ra đại dịch, Mỹ, Trung Quốc và nhiều quốc gia khác đều chứng kiến sự bất bình đẳng gia tăng và nợ ngày càng leo dốc. Khi cuộc khủng hoảng đại dịch toàn cầu lắng đi, sự kết hợp của hai khuynh hướng này có thể gây ra các vấn đề cho nền kinh tế toàn cầu.

Nhà kinh tế trưởng Carmen Reinhart của Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết: “COVID-19 đã làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng một cách rõ rệt, đồng thời cũng làm nảy sinh tình trạng mong manh tài chính”.

Chẳng hạn, bà cho rằng nhiều hộ gia đình có thu nhập thấp tại Mỹ đang phải gánh rất nhiều khoản nợ và có thể tự họ cảm thấy bị siết chặt khi thời hạn gia hạn các khoản thanh toán thế chấp hay thanh toán tiền thuê nhà kết thúc.

Cựu Thống đốc Rajan của RBI cho biết, các doanh nghiệp nhỏ cũng có thể bị ảnh hưởng sau khi cố gắng duy trì hoạt động tại Mỹ nhờ Chương trình bảo hộ tiền lương và các biện pháp hỗ trợ khác của Chính phủ. Ông nói: “Có một làn sóng phá sản đang tiềm ẩn”.

Vấn đề thậm chí còn nghiêm trọng hơn đối với các nền kinh tế thị trường mới nổi và các nước nghèo. Nhà kinh tế Stiglitz nhận thấy nguy cơ của khủng hoảng nợ với những hậu quả toàn cầu.

“Nhiều quốc gia vốn đã mắc nợ quá nhiều trước đại dịch và tình trạng thu nhập giảm đáng kể đồng nghĩa với việc họ sẽ gặp khó khăn hơn trong việc chi trả”, ông nói.

Tuy nhiên, Mỹ và những cường quốc khác sẽ không loại trừ việc phải hành động để kiềm chế nợ chính phủ leo dốc khi đại dịch qua đi, theo nhà kinh tế trưởng Nhà Trắng Christina Romer.

Theo Ủy ban Ngân sách Liên bang, thâm hụt ngân sách Mỹ sẽ đạt 2,3 nghìn tỷ USD trong năm tài chính kết thúc vào ngày 30/9, tương đương hơn 10% tổng sản phẩm quốc nội, sau mức thâm hụt 3,1 nghìn tỷ USD trong năm tài chính 2020.

Romer, hiện đang làm việc tại Đại học California cho rằng: “Khi thoát khỏi đại dịch chúng ta sẽ cần phải sắp xếp lại các kho tài chính của mình. Chúng ta chủ yếu cần phải giảm bớt gánh nặng nợ nần để có thể sẵn sàng ứng phó với cuộc khủng hoảng, đại dịch tiếp theo hoặc bất cứ điều gì có thể xảy ra phía trước”.

(Theo Bloomberg)

  • Cùng chuyên mục
Mỹ áp thuế 20% với Việt Nam, nhà đầu tư nên có chiến lược giao dịch thế nào?

Mỹ áp thuế 20% với Việt Nam, nhà đầu tư nên có chiến lược giao dịch thế nào?

Giới chuyên gia khuyến nghị các nhịp điều chỉnh có thể được xem là cơ hội mua vào, song cần hạn chế giải ngân ở những cổ phiếu chịu tác động trực tiếp từ thuế quan như xuất khẩu gồm dệt may, thủy sản, đồ gỗ... hay bất động sản khu công nghiệp.

Tài chính - 03/07/2025 07:47

UBCKNN tin tưởng chứng khoán Việt Nam được nâng hạng vào tháng 9/2025

UBCKNN tin tưởng chứng khoán Việt Nam được nâng hạng vào tháng 9/2025

Ông Hoàng Văn Thu, Phó Chủ tịch UBCKNN tin tưởng các tổ chức, nhà đầu tư nước ngoài sẽ đồng thuận với việc nâng hạng TTCK Việt Nam vào kỳ tháng 9/2025.

Tài chính - 02/07/2025 22:36

Ngân hàng nào đang cho vay mua nhà ở xã hội lãi suất ưu đãi nhất?

Ngân hàng nào đang cho vay mua nhà ở xã hội lãi suất ưu đãi nhất?

Trong bối cảnh nhu cầu sở hữu nhà ở ngày càng gia tăng, nhiều ngân hàng đang chạy đua triển khai các gói vay ưu đãi với mức lãi suất rất thấp.

Tài chính - 02/07/2025 17:04

Những lời hứa của lãnh đạo doanh nghiệp về cổ phiếu

Những lời hứa của lãnh đạo doanh nghiệp về cổ phiếu

Nhiều lãnh đạo doanh nghiệp đã đưa ra lời hứa nỗ lực hết mình để đưa công ty đi lên, cổ phiếu về giá trị thực, mang lại niềm tin cho cổ đông trong mùa đại hội 2025.

Tài chính - 02/07/2025 06:59

Bán dự án Lam Hạ, DIC Corp dự thu hơn 1.100 tỷ đồng

Bán dự án Lam Hạ, DIC Corp dự thu hơn 1.100 tỷ đồng

DIC Corp bán toàn bộ dự án Lam Hạ dự thu 1.114 tỷ đồng và ước lãi khoảng 300 tỷ đồng. Đối tác mua chưa được tiết lộ.

Tài chính - 01/07/2025 17:12

Thị trường chứng khoán nửa cuối năm 2025: Gió đã thuận chiều?

Thị trường chứng khoán nửa cuối năm 2025: Gió đã thuận chiều?

Các chuyên gia đánh giá, dù còn những khó khăn từ bên ngoài nhưng các chính sách thúc đẩy nền kinh tế trong nước sẽ là động lực lớn giúp thị trường chứng khoán tích cực hơn trong 6 tháng còn lại của năm 2025.

Tài chính - 01/07/2025 13:45

DNSE bổ nhiệm Tổng Giám đốc mới

DNSE bổ nhiệm Tổng Giám đốc mới

Bà Nguyễn Ngọc Linh vừa được bổ nhiệm làm Tổng Giám đốc của Công ty CP Chứng khoán DNSE từ ngày 1/7/2025, theo Nghị quyết vừa công bố của HĐQT DNSE.

Tài chính - 01/07/2025 11:16

Doanh nghiệp niêm yết ngày càng nhận thức cao về công bố thông tin

Doanh nghiệp niêm yết ngày càng nhận thức cao về công bố thông tin

Năm 2025, số lượng doanh nghiệp niêm yết đạt chuẩn công bố thông tin là 460 đơn vị, đạt tỷ lệ 67% - cao nhất trong toàn bộ lịch sử 15 năm IR Awards.

Tài chính - 01/07/2025 10:53

Bộ Tài chính đề xuất thu thuế ngay khi nhận cổ tức bằng chứng khoán

Bộ Tài chính đề xuất thu thuế ngay khi nhận cổ tức bằng chứng khoán

Tại dự thảo sửa Nghị định 126 quy định một số điều của Luật Quản lý thuế, Bộ Tài chính cho rằng cần quy định rõ thời điểm khấu trừ, kê khai thuế với thu nhập từ cổ tức, thưởng bằng chứng khoán để hạn chế lợi dụng chính sách, kéo dài thời gian thực hiện nghĩa vụ thuế.

Tài chính - 01/07/2025 08:00

CII chuẩn bị phát hành cổ phiếu thưởng tỷ lệ 14%

CII chuẩn bị phát hành cổ phiếu thưởng tỷ lệ 14%

CII thông báo được UBCKNN chấp thuận việc phát hành 77 triệu cổ phiếu thưởng, tỷ lệ 14% cho cổ đông. Doanh nghiệp sẽ không tạm ứng cổ tức tiền mặt quý III.

Tài chính - 30/06/2025 16:02

Khẩn trương triển khai các biện pháp để chứng khoán Việt Nam được nâng hạng

Khẩn trương triển khai các biện pháp để chứng khoán Việt Nam được nâng hạng

Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan khẩn trương triển khai ngay các biện pháp cần thiết nhằm đáp ứng các tiêu chí nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam của các tổ chức quốc tế.

Tài chính - 30/06/2025 09:04

Tăng trưởng tín dụng cao có thể trở thành 'con dao 2 lưỡi'

Tăng trưởng tín dụng cao có thể trở thành 'con dao 2 lưỡi'

Chuyên gia cảnh báo, nếu tăng trưởng tín dụng không đi kèm với cải thiện năng suất và tiêu dùng, nền kinh tế có thể rơi vào vòng xoáy bất ổn: lạm phát gia tăng – tỷ giá mất ổn định – niềm tin suy giảm – đầu tư chững lại.

Tài chính - 29/06/2025 07:40

Về với T&T Group, Vietravel Airlines bắt đầu có máy bay riêng

Về với T&T Group, Vietravel Airlines bắt đầu có máy bay riêng

Vietravel Airlines vừa đón chiếc máy bay thuộc quyền sở hữu đầu tiên và trong tháng 7 sẽ nhận thêm 2 tàu bay nữa. Hãng sẽ được tăng vốn lên 2.600 tỷ đồng để thực hiện hóa tham vọng mở rộng.

Tài chính - 29/06/2025 07:00

Loạt dự án tỷ USD của Novaland được tháo gỡ pháp lý

Loạt dự án tỷ USD của Novaland được tháo gỡ pháp lý

Từ giữa tháng 6 đến nay, Novaland liên tục đón tin vui hoàn thiện pháp lý then chốt từ 2 dự án tỷ USD gồm Aqua City và NovaWorld Phan Thiet.

Tài chính - 29/06/2025 07:00

Cú hích từ những thương vụ 'bom tấn'

Cú hích từ những thương vụ 'bom tấn'

Những thương vụ chào bán cổ phiếu ra công chúng lần đầu (IPO), niêm yết mới hay chuyển sàn... được kỳ vọng trở thành lực đẩy quan trọng với thị trường chứng khoán.

Tài chính - 28/06/2025 11:58

Cổ phiếu Taseco Land được chấp thuận niêm yết trên HoSE

Cổ phiếu Taseco Land được chấp thuận niêm yết trên HoSE

Việc niêm yết cổ phiếu TAL lên sàn HoSE đã được thông qua tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2025.

Tài chính - 28/06/2025 08:53