Hành trình phát triển xanh ở Khu kinh tế Dung Quất

Vẫn còn nhiều rào cản

Trong bối cảnh các tiêu chuẩn quốc tế về bảo vệ môi trường ngày càng khắt khe, phát triển xanh đã trở thành xu hướng chung, tất yếu. Do đó, không đứng ngoài cuộc, tỉnh Quảng Ngãi đang xây dựng lộ trình để phát triển kinh tế xanh, và đã đạt được những kết quả nhất định.

Đến nay, tại KKT Dung Quất đã hình thành khu công nghiệp (KCN) - Đô thị - Dịch vụ VSIP Quảng Ngãi với mô hình đầu tư và phát triển hạ tầng theo chuẩn mực của KCN chuyên nghiệp, xanh và thân thiện với môi trường.

Ở đây có hạ tầng và các công trình công cộng được xây dựng đồng bộ, trạm xử lý nước thải, trạm cứu hỏa và nhiều tiện ích để phục vụ cho nhu cầu thu hút các nhà đầu tư thuộc các ngành nghề có giá trị gia tăng cao, công nghệ hiện đại, có tính liên kết trong sản xuất chuỗi giá trị và bảo vệ môi trường.

Cùng với đó, chủ đầu tư đã phát triển Khu Dịch vụ hỗn hợp, nhiều tiện ích công cộng; đảm bảo không gian ở, sinh hoạt, dịch vụ... để đáp ứng nhu cầu về nhà ở, dịch vụ cho các doanh nghiệp và người lao động. Trong năm 2024, Ban Quản lý cũng đã cùng với các sở, ngành hỗ trợ để thu hút các dự án đầu tư thứ cấp.

Ngoài ra, trên địa bàn KKT Dung Quất và các KCN Quảng Ngãi có một số doanh nghiệp trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh có các công đoạn sản xuất có một số tiêu chí về kinh tế tuần hoàn…

Trao đổi với Nhadautu.vn, ông Nguyễn Hải Trường, Phó Trưởng Ban Quản lý KKT Dung Quất và các KCN Quảng Ngãi nhìn nhận, việc chuyển đổi các khu công nghiệp thông thường sang KCN xanh, sinh thái là chìa khóa quan trọng hướng đến phát triển bền vững. Tuy nhiên, để hiện thực hóa những định hướng về tăng trưởng xanh ở KKT, KCN có những thách thức nhất định.

Trong đó, định hướng phát triển KKT đa ngành, đa lĩnh vực, trong đó chú trọng phát triển các ngành công nghiệp nặng như lọc, hóa dầu, sản xuất thép, đóng tàu… gắn với khai thác lợi thế của cảng nước sâu Dung Quất tuy đã mang lại tăng trưởng kinh tế và giá trị sản xuất công nghiệp nhưng đây là những ngành thâm dụng năng lượng, luôn là thách thức về môi trường.

Ngoài ra, việc chuyển đổi KCN hiện hữu sang KCN xanh, sinh thái gặp khó khăn trong việc bố trí quỹ đất để phát triển cây xanh vì tỷ lệ lấp đầy của các KCN hiện hữu đã khá lớn; một số KCN vẫn chưa được quan tâm đầu tư hệ thống thu gom và trạm xử lý nước thải theo quy định; việc thực hiện KCN xanh, sinh thái cần vốn đầu tư lớn, trong khi đây lại là điểm yếu của doanh nghiệp, do đối tượng tham gia chủ yếu là các doanh nghiệp nhỏ và vừa…

Kêu gọi nhà đầu tư phải 'xanh'

Để phát triển xanh, Phó Trưởng Ban Quản lý KKT Dung Quất và các KCN Quảng Ngãi cho biết, Ban Quản lý đã và đang lập, trình cơ quan thẩm quyền phê duyệt các quy hoạch phân khu xây dựng các Khu công nghiệp, đô thị, dịch vụ. Trong đó sẽ phân bố không gian phát triển công nghiệp, đô thị, dịch vụ hợp lý; dành quỹ đất thích đáng để phát triển hệ thống cây xanh cảnh quan, cây xanh cách ly, hình thành các vùng đệm sinh thái giữa các KCN, đô thị và khu du lịch…

Cùng với đó là tập trung huy động các nguồn lực để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng trên địa bàn nhằm hướng đến khu kinh tế, khu công nghiệp sinh thái, theo hướng tăng trưởng xanh.

Theo ông Trường, Ban Quản lý xây dựng danh mục dự án thu hút đầu tư theo các ngành đã xác định, ưu tiên phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo có giá trị gia tăng cao, công nghệ cao, thân thiện với môi trường; phát triển theo chiều sâu và mở rộng theo chuỗi giá trị dựa trên cơ sở các điều kiện và lợi thế của các ngành công nghiệp đang có (ngành lọc hóa dầu, luyện kim, cơ khí...).

"Đối với các KCN nằm trong quy hoạch tổng thể KCN, Đô thị, Dịch vụ đã được phê duyệt thì chỉ được thu hút các dự án không thuộc mức I và mức II của Danh mục loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường", ông Trường nói.

Ông Trường cũng cho biết sẽ tập trung kêu gọi thu hút các nhà đầu tư có thương hiệu, năng lực, kinh nghiệm để đầu tư kinh doanh hạ tầng KCN sinh thái, KCN công nghệ cao, KCN hỗ trợ, KCN - Đô thị - Dịch vụ…

Hướng đến thu hút các nhà đầu tư kết hợp các thiết kế nhà máy thông minh, tích hợp các công nghệ tiên tiến; sử dụng năng lượng từ các nguồn năng lượng tái tạo (điện mặt trời áp mái nhà xưởng, điện gió), sản xuất hydro xanh để tạo ra một KCN hoạt động với tác động tối thiểu tới môi trường. 

"Tiếp tục tập trung hỗ trợ chủ đầu tư trong quá trình triển khai xây dựng các dự án có quy mô lớn và có tính lan toả như: Nâng cấp, mở rộng nhà máy lọc dầu, các dự án của Tập đoàn Hòa Phát, các dự án tuabin điện khí, các dự án kinh doanh hạ tầng KCN... để thu hút các dự án thứ cấp vào các KCN Quảng Ngãi và các dự án khác vào KKT Dung Quất", ông Trường thông tin.

Ngoài ra, xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích hoạt động tiết kiệm năng lượng, sử dụng hiệu quả tài nguyên, cộng sinh công nghiệp trong KKT, KCN; hỗ trợ các nhà đầu tư có cộng sinh công nghiệp giữa các doanh nghiệp trong KCN; giữa KCN và đô thị, giữa các KCN…