Gỡ được rào cản, nhiều nhà đầu tư muốn mua lại Nhà máy xi măng Đại Việt - Dung Quất

Không triển khai đúng quy hoạch, nhà máy “treo” gần 7 năm

CTCP Xi măng miền Trung (CRC) được thành lập từ năm 2006, với vốn điều lệ 129,6 tỉ đồng. Hoạt động của CRC chủ yếu sản xuất kinh doanh, triển khai dự án đầu tư Nhà máy nghiền xi măng Đại Việt - Dung Quất (Nhà máy xi măng Đại Việt), với công suất thiết kế 500.000 tấn xi măng/năm.

Với chiến lược mở rộng thị phần vào miền Trung, đồng thời nâng cao năng lực chi phối trong lĩnh vực sản xuất xi măng, Tổng công ty xi măng Việt Nam (VICEM) đã tìm kiếm cơ hội mua lại, tiếp nhận các nhà máy xi măng khác phù hợp với chiến lược. Thực hiện chủ trương của VICEM, Hội đồng quản trị của Công ty CP Xi măng Bỉm Sơn (BCC) đã chỉ đạo, tổ chức thực hiện mua lại Nhà máy xi măng Đại Việt. Sau hơn 1 năm thương thảo (kể từ năm 2012), BCC đã mua 9.953.280 cổ phần của CRC (tương ứng 76,8% vốn điều lệ) với giá 11.560 đồng/cổ phần, tổng giá trị chuyển nhượng hơn 115 tỉ đồng.

Sau khi BCC tiếp quản và vận hành Nhà máy xi măng Đại Việt, kể từ tháng 6.2013 - tháng 4.2015, CRC đã cơ bản hoàn thành kế hoạch sản xuất đề ra. Năm 2014, sản lượng tiêu thụ đạt gần 290 tấn/500.000 tấn (đạt khoảng 58% công suất thiết kế), công ty đã có lãi 1,308 tỷ đồng.

Tuy nhiên, niềm vui ngắn chẳng tày gang, từ tháng 5.2015 đến tháng 1.2022, nhà máy phải tạm dừng hoạt động. Nguyên nhân do dân cư sống quanh khu vực phản ứng vì vấn đề ô nhiễm môi trường, tiếng ồn…Đáng chú ý, việc di dời người dân tại đây nằm trong kế hoạch thực hiện công tác bồi thường, tái định cư và GPMB dự án Nhà máy nhiệt điện Dung Quất do Công ty Sembcorp Pte Ltd (Singapore) làm chủ đầu tư mà UBND tỉnh Quảng Ngãi đã công bố tại Quyết định số 95/QĐ-UBND ngày 21.1.2015.

Mặc dù Thủ tướng, các bộ, ngành và UBND tỉnh Quảng Ngãi nhiều lần đối thoại, tháo gỡ, giải quyết nhưng không thể xử lý dứt điểm. Nhà máy hoạt động cầm chừng, phần lớn thời gian đắp chiếu dẫn tới tới thua lỗ, không hiệu quả.

Đã có phương án tháo gỡ trình lên Thủ tướng

Để di dời người dân ra khỏi vùng lân cận của dự án, mới đây UBND tỉnh Quảng Ngãi đã thống nhất với Bộ Xây dựng để báo cáo với Thủ tướng cho nhà máy tiếp tục hoạt động trở lại. Theo dự kiến cuối năm 2022, đầu năm 2023 khi UBND tỉnh Quảng Ngãi triển khai công bố các quy hoạch về phân khu, kế hoạch chi tiết GPMB, tái định cư các hộ dân trong khu vực, nhà máy đi vào hoạt động ổn định, công ty sẽ có hiệu quả ngay do nhu cầu và hị trường tại khu vực miền Trung Tây Nguyên ở mức cao. Dự kiến công suất đạt 500.000 tấn/năm, doanh thu dự kiến đạt hơn 560 tỉ đồng/năm và lợi nhuận trước thuế dự kiến đạt 49 tỉ đồng/năm.

Cụ thể, về triển khai việc phê duyệt Đồ án Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2045 (Đồ án quy hoạch), đến nay sau khi tiếp thu các ý kiến việc chỉnh sửa đã hoàn thành. Ngày 29.11.2022, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có tờ trình số 212/Ttr-UNBD về việc phê duyệt Đồ án quy hoạch, trong đó có nội dung quan trọng: Công tác đền bù, tái định cư trên địa bàn KKT Dung Quất được xem là nhiệm vụ trọng tâm, then chốt… Qua đó tạo điều kiện tháo gỡ các nút thắt, hạn chế trong quá trình thu hút đầu tư và triển khai thực hiện các dự án trên địa bàn.

Ngày 28/02/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 168/QĐ-TTg ngày 28/02/2023 phê duyệt Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2045. Theo Đồ án quy hoạch trình duyệt, tại Bản đồ quy hoạch sử dụng đất và phân khu chức năng: Vị trí Nhà máy thuộc phân khu I, Khu công nghiệp phía Đông Dung Quất được quy hoạch là đất công nghiệp, khu cụm công nghiệp, kho tàng; không được bố trí dân cư.

Hiện nay VICEM đang cân nhắc phương án bán vốn tại CRC khi có rất nhiều nhà đầu tư ngỏ ý muốn mua lại. Vào tháng 7.2022, Vicem Bỉm Sơn cho biết, đã có một số doanh nghiệp quan tâm muốn mua lại CRC với giá trị hơn 450 tỉ đồng (cao hơn tổng giá trị tài sản của công ty tại thời điểm cuối 2022). Tiếp đó, cuối năm 2022, CRC cũng báo cáo tiếp tục có Công ty TNHH Thiên Phú quan tâm, mong muốn mua lại Nhà máy xi măng miền Trung theo phương án chuyển nhượng toàn bộ cổ phần.

Gần đây nhất, ngày 28.2.2023, CTCP xi măng Đức Sơn thậm chí cam kết mua lại toàn bộ số cổ phần chi phối (9.953.280 cổ phần, tương tứng 76,8% vốn điều lệ) của Vicem Bỉm Sơn đã mua CRC.

Theo đánh giá của nhiều đơn vị tư vấn và các chuyên gia, trong bối cảnh đầu tư công đang được đẩy mạnh, và tiềm năng của Nhà máy xi măng Đại Việt, thương vụ bán vốn của BCC khá hấp dẫn các nhà đầu tư. Thứ nhất, mức giá mà BCC từng mua lại 11.560 đồng/cổ phần năm 2013 đã được BCC thuê 4 đơn vị là Công ty Tư vấn Đầu tư và Phát triển Xi măng là CCID, Công ty chứng khoán Bản Việt, CTCP Đầu tư và thẩm định giá dầu khí PIV và đặc biệt Công ty kiểm toán Ernt & Young Việt Nam đánh giá về công nghệ, công trình xây dựng; xác định giá; kiểm toán nhà máy nghiền xi măng Đại Việt…

Theo đó, CTCP Đầu tư và thẩm định giá dầu khí PIV định giá tài sản bằng phương pháp so sánh, PIV định giá công ty khoảng 370 tỉ đồng. Còn CTCP Chứng khoán Bản Việt (đơn vị tư vấn thoái vốn) dùng phương pháp chiết khấu dòng tiền (DCF) để tính toán giá cổ phần. Cụ thể các phương án này cho giá mức giá bình quân 1 cổ phần của CTCP xi măng miền Trung là 18.127 đồng, với giá trị doanh nghiệp hơn 377,2 tỉ đồng và giá trị vốn chủ sở hữu 234,9 tỉ đồng. Sau đó, BCC “chốt” thương vụ này, BCC mua CRC 76,8% vốn CRC với giá 11.560 đồng/cổ phần (thấp hơn 36% so với định giá).

Bên cạnh đó, cần phải nhắc tới tiềm năng và thế mạnh của Nhà máy xi măng Đại Việt. Trước khi BCC mua lại, trong giai đoạn 2002 - 2011 tỷ trọng tiêu thụ xi măng bình quân giữa các vùng có sự chênh lệch rất lớn, miền Bắc chiếm gần 50%, tiếp theo là miền Nam 33%, và miền Trung chỉ chiếm 17% tổng sản lượng tiêu thụ xi măng cả nước. Vì vậy, việc sở hữu chi phối nhà máy này, theo tính toán, BCC giải quyết lượng clinker còn dư đưa vào nhà máy đề nghiền xi măng hiệu quả cao hơn, khai thác lợi thế vị trí địa lý để mở rộng thị phần miền Nam Trung bộ.

Ngày 6.3, BCC đã có văn báo cáo và xin ý kiến của VICEM về việc bán/thoái vốn đầu tư của BCC tại CRC. Trong văn bản này BCC đưa ra 2 phương án để xin ý kiến của VICEM. Thứ nhất, giữ lại CRC theo chiến lược của VICEM. Thứ 2, bán toàn bộ vốn của BCC tại BRC.

Ở phương án thứ nhất, BCC cho biết CRC đã làm việc với UBND tỉnh Quảng Ngãi và được UBND tỉnh cung cấp thông tin, hiện nay Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Dung Quất - Quảng Ngãi đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại văn bản số 168/QĐ-TTg ngày 28.2.2023. Theo quy hoạch thì Nhà máy nằm trong Khu công nghiệp thuộc Khu kinh tế Dung Quất, do đó dân cư xung quanh khu vực sẽ được giải tỏa tái định cư. Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi đã thống nhất sẽ làm việc với VICEM và BCC trong khoảng thời gian từ ngày 10 – 15.3 về việc tháo gỡ các vướng mắc, đưa nhà máy hoạt động trở lại ổn định. Theo BCC, từ đầu năm 2023 đến nay, nhà máy hoạt động bình thường, đảm bảo lượng xi măng xuất cho khách hàng. Công ty tập trung triển khai công tác sửa chữa, bảo dưỡng thiết bị… đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, đảm bảo hạn chế tối đã phát tán bụi ra môi trường.

Về phương án thoái/bán vốn, thời gian qua có nhiều đối tác quan tâm mua lại vốn đầu tư của BCC. Cụ thể, với Công ty TNHH MTV Thiên Phú, CRC đã cung cấp hồ sơ cần thiết theo đề nghị của đối tác. Ngày 25.2, hai bên tiếp tục làm việc và Công ty Thiên Phú mong muốn mua lại nhà máy. Đối tác khác là CTCP Xi măng Đức Sơn mong muốn mua lại toàn bộ cổ phần và đề nghị BCC cung cấp một số thông tin về dây chuyền sản xuất, báo cáo tài chính, hồ sơ pháp lý, công nợ đối với khách hàng để nghiên cứu. Chào giá bán toàn bộ số cổ phần chi phối. Về công nợ của BCC và CRC, sau khi hoàn tất mua hai bên sẽ rà soát đối chiếu đề trả đầy đủ theo quy định của pháp luật.

Bài liên quan

Thay tướng giữa dòng, Xi măng Bỉm Sơn vẫn lỗ quý thứ 2 liên tiếp

Thủ tướng: Lấy Khu kinh tế Dung Quất và Khu công nghiệp VSIP Quảng Ngãi làm động lực phát triển

Vicem chờ duyệt phương án chuyển nhượng 3 khu “đất vàng”

Định giá Vicem thiếu hơn nghìn tỷ đồng