Giảm thu hàng tỉ USD vì ưu đãi thuế
Chuyên gia về chính sách thuế của Oxfarm - ông Johan Langegrock phân tích, ưu đãi thuế cho doanh nghiệp tại Việt Nam tương đương với khoản thất thu bằng 1% GDP, tương đương 50.000 tỉ đồng mỗi năm.
Theo chuyên gia, cần có chính sách về thuế công bằng mà minh bạch giữa các doanh nghiệp trong và ngoài nước
“Việt Nam nên loại bỏ bớt các chính sách ưu đãi thuế!” - chuyên gia về chính sách thuế của Oxfarm - ông Johan Langegrock - đã đưa ra khuyến nghị trên trong một phát biểu tại Diễn đàn Chính sách tài khóa và phát triển Việt Nam 2019 được tổ chức tại Hà Nội ngày 13.11 vừa qua.
Chuyên gia này phân tích, ưu đãi thuế cho doanh nghiệp (DN) tại Việt Nam tương đương với khoản thất thu bằng 1% GDP, tương đương 50.000 tỉ đồng mỗi năm - số tiền để xây mới 25 bệnh viện 1.000 giường.
“Khi nguồn ngân sách thu thuế từ các công ty lớn giảm, áp lực đóng thuế giá trị gia tăng của người dân bình thường sẽ tăng lên hoặc dịch vụ công như y tế hay giáo dục bị cắt giảm”, ông Johan Langegrock nhận xét và khuyên Việt Nam nên loại bỏ các ưu đãi về thuế mà không làm tổn hại đến tăng trưởng hoặc khả năng cạnh tranh của quốc gia.
Lãi nhiều, đóng thuế ít
Đây không phải là lần đầu tiên chuyên gia đưa ra khuyến nghị với Việt Nam về chính sách ưu đãi thuế cho các nhà đầu tư nước ngoài (FDI) quá lớn trong quá trình thu hút FDI. Theo trả lời của một số cơ quan quản lý đầu tư nước ngoài, các ưu đãi thuế cho khối FDI trong vòng 10 năm gần đây đã giảm mạnh, việc điều chỉnh đều dựa trên rà soát ưu đãi thuế trước đây. Thế nhưng trên thực tế, nhiều ông lớn ngoại hằng năm có doanh thu “khủng” nhưng thuế đóng khá khiêm tốn.
Đơn cử ông “lớn” Samsung, trong 5 pháp nhân đã thành lập tại Việt Nam thì Samsung Electronics Việt Nam (SEV) và Samsung Electronics Việt NamThái Nguyên (SEVT) là 2 đơn vị chủ chốt. Năm 2015, hai công ty này đạt tổng doanh thu 33,4 tỉ USD và 3,1 tỉ USD (gần 70.000 tỉ đồng) lãi sau thuế (chiếm 19% tổng doanh thu và lợi nhuận của Samsung Electronics).
Mức lợi nhuận này bằng với tổng lợi nhuận của 2 tập đoàn kinh tế lớn nhất nước là Viettel và PVN cộng lại cùng thời điểm. Với 3,1 tỉ USD lợi nhuận trong năm 2015, nếu đóng đúng 22% thuế thu nhập DN theo quy định thì 2 công ty này phải đóng khoảng 600 triệu USD (hơn 13.000 tỉ đồng).
Thế nhưng, năm 2015, SEV và SEVT chỉ nộp 2.634 tỉ đồng tiền thuế. Tính chung cả tập đoàn, năm 2015 Samsung đóng 4.200 tỉ đồng tiền thuế; năm 2016 lãi gần trăm nghìn tỉ đồng, thuế đóng 6.700 tỉ đồng; năm 2017 lãi 133.000 tỉ đồng, thuế DN đóng nửa đầu năm nay chưa tới 4.200 tỉ đồng.
Đó là chưa tính dự án tại Bắc Ninh liên tục báo lỗ, năm 2014 lỗ 2,5 triệu USD, năm 2015 lỗ 168 triệu USD, năm 2016 lỗ 255 triệu USD. Thế nên, đến năm 2017 dự án này mới có lợi nhuận và đóng thuế. Chưa hết, đầu năm 2017, sau khi cho biết sẽ nâng mức đầu tư dự án tại Bắc Ninh thêm 2,5 tỉ USD, giải ngân trong 5 năm, Samsung tiếp tục đề nghị được hưởng ưu đãi vượt khung, hưởng thêm 3 năm mức giảm 50% thuế thu nhập DN.
Đáng nói, bất chấp mức ưu đãi khủng, nhiều ông lớn FDI vẫn tìm mọi cách để né thuế thông qua chiêu thức chuyển giá, nhiều DN số thuế đóng lại giảm dần. Hết quý 1 năm nay, một số DN FDI trọng điểm có số thuế giảm so cùng kỳ theo thống kê của Cục Thuế TP.HCM là: Công ty TNHH Mercedes-Benz Việt Nam nộp thuế giảm 36,73%, Công ty Hoàng Long nộp giảm 42,3%, Công ty điều hành chung Thăng Long nộp giảm 27,39%, Công ty Samsung Electronics Việt Nam Thái Nguyên - chi nhánh TP.HCM không có số nộp (4 tháng năm 2018 nộp 149 tỉ đồng)...
Hai mặt của một vấn đề
Ở một góc nhìn khác, TS Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách, đặt vấn đề nếu 10 - 20 năm trước không có các ưu đãi cho khối FDI, liệu có DN nước ngoài nào vào đầu tư ở Việt Nam? Và giả sử nếu họ không đầu tư thì Việt Nam liệu có đạt được các chỉ tiêu kinh tế như hiện nay không? Thế nên, ông Thành đặt vấn đề chính sách ưu đãi thuế sẽ có 2 mặt của nó.
Một mặt giảm thu ngân sách, nhà nước bị thiệt thòi, nhưng mặt khác thu hút được các nhà đầu tư vào Việt Nam để đạt mục tiêu tăng trưởng cũng như tạo công ăn việc làm. Đồng quan điểm, GS Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài, cho rằng câu chuyện ưu đãi đặc biệt để hút vốn ngoại trong giai đoạn cần đầu tư để phát triển kinh tế thuở sơ khai mở cửa là câu chuyện chung của các nước, Việt Nam không nằm ngoài quỹ đạo đó. Đặc biệt, những năm 90 thế kỷ trước, khi quyết định đầu tư vào Việt Nam, Samsung đã cân nhắc nhiều giữa Việt Nam và Thái Lan. Thái Lan lúc đó cũng có chính sách thu hút mạnh mẽ các dự án công nghệ vào nước này, nên nếu Việt Nam ưu đãi thấp hơn Thái Lan, làm sao Samsung chọn Việt Nam được.
“Nghiên cứu của các chuyên gia về chính sách ưu đãi thuế là rất hay, nhưng theo tôi, phải được đặt trong bối cảnh cạnh tranh thu hút FDI của các nước trong khu vực tại thời điểm đó là rất khó để giảm thấp hơn. Trong tương lai, thu hút FDI các dự án sử dụng lao động phổ thông nhiều, gia công... sẽ ít được ưu đãi hơn và thực tế đã giảm nhiều. Nhưng dự án lớn hàng tỉ USD, có ý nghĩa quốc gia về thay đổi theo công nghệ số, thậm chí không thu thuế nhiều năm đầu với các dự án công nghệ fintech, blockchain, AI (trí tuệ nhân tạo)…”, GS Nguyễn Mại nói.
Không công bằng với DN nhỏ
Đặt vấn đề ưu đãi khủng cho các “ông lớn” ngoại trong khi khu vực DN vừa và nhỏ trong nước đang đóng thuế cao hơn, PGS-TS Vũ Sỹ Cường - Phó trưởng bộ môn phân tích chính sách tài chính (Học viện Tài chính), cho rằng vấn đề là cần có sự công bằng, minh bạch trong khối DN.
Ví dụ, báo cáo ngân sách hằng năm, các nước thường đưa thông tin về ưu đãi thuế cho ai, bao nhiêu rất rõ ràng. Với VN, báo cáo thuế luôn sơ sài và không có giải trình như các nước. Tính minh bạch trong báo cáo thuế là rất quan trọng. PGS-TS Cường lấy ví dụ, thuế suất thực nộp của DN vừa và nhỏ cao hơn DN lớn nhiều. Về mặt kinh tế, DN lớn tạo nhiều lợi nhuận hơn, công ăn việc làm nhiều hơn, nhưng một DN lớn chưa chắc tạo được nhiều lao động bằng vô số DN nhỏ.
Vấn đề là các chính sách đang “nuông chiều” theo ông lớn, nên chính sách ưu đãi cho khối DN nói chung cần công khai, minh bạch hơn.
(Theo Thanh niên)
- Cùng chuyên mục
Thêm 2 cổ phiếu chuẩn bị rời sàn HoSE
Vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ công bố thông tin, cổ phiếu PSH và KPF bị HoSE đưa ra quyết định xem xét hủy niêm yết bắt buộc.
Tài chính - 15/06/2025 08:10
Phú Tài giữ mức cổ tức 25% năm thứ hai
CTCP Phú Tài sẽ chi hơn 100 tỷ đồng để trả cổ tức còn lại năm 2024. Với việc đã tạm ứng 10% trước đó, tổng cổ tức doanh nghiệp chi trả đạt 25% và năm thứ hai duy trì tỷ lệ này.
Tài chính - 14/06/2025 11:52
Đầu tư thế nào trong bối cảnh chứng khoán có nhiều biến động?
Sau một giai đoạn phục hồi tốt từ phiên "đáy" của năm 2025 (9/4/2025), VN-Index trong giai đoạn gần đây đang rơi vào trạng thái điều chỉnh với 6/8 phiên giảm điểm tính từ phiên 4/6 đến 13/6.
Tài chính - 14/06/2025 06:45
Giá dầu tăng mạnh, cổ phiếu dầu khí ‘rực sáng’
Nhóm cổ phiếu dầu khí trở thành điểm sáng trên thị trường khi đồng loạt tăng mạnh, trong đó PLX gây chú ý khi tăng hết biên độ.
Tài chính - 13/06/2025 17:26
Lập Sở giao dịch vàng quốc gia: Nhà đầu tư được hưởng lợi gì?
Với việc triển khai Sở giao dịch vàng quốc gia, người dân, nhà đầu tư không chỉ được phép mua vàng vật chất tại các cửa hàng, mà quan trọng hơn là có thể mở tài khoản vàng tại ngân hàng hoặc các tổ chức tài chính trung gian, thực hiện các giao dịch mua, bán vàng tương tự như cổ phiếu…
Tài chính - 13/06/2025 15:43
PVTrans chuẩn bị chia cổ tức cao kỷ lục
PVTrans sẽ phát hành gần 114 triệu cổ phiếu để trả cổ tức năm 2024, tương ứng tỷ lệ 32%. Vốn điều lệ dự kiến tăng lên 4.699 tỷ đồng.
Tài chính - 13/06/2025 13:27
Tôn Đông Á sẽ niêm yết HoSE, trả cổ tức tỷ lệ 40%
Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu gặp khó, Tôn Đông Á sẽ tập trung hơn cho thị trường nội địa, mục tiêu nâng tỷ trọng sản lượng lên 75%.
Tài chính - 12/06/2025 15:32
Thị trường vàng ra sao khi xoá bỏ độc quyền vàng miếng?
Ngoài thương hiệu SJC độc quyền bấy lâu nay sẽ có thêm các thương hiệu vàng của các doanh nghiệp, ngân hàng được cấp phép sản xuất, và chỉ những doanh nghiệp có đủ điều kiện mới được cấp hạn mức nhập khẩu vàng nguyên liệu.
Tài chính - 12/06/2025 14:48
Chứng khoán HSC sắp tăng vốn lên 10.000 tỷ đồng
Chứng khoán HSC chào bán 360 triệu cổ phiếu cho cổ đông với giá 10.000 đồng/cp, mục tiêu tăng vốn lên trên 10.000 tỷ đồng.
Tài chính - 12/06/2025 10:53
Nợ xấu ngân hàng: Chưa thể yên tâm
Nghiên cứu vừa công bố của Vietnam Report nhận định nợ xấu đã đi qua thời kỳ khó khăn nhất, tuy nhiên nhóm nợ có khả năng mất vốn đã đạt kỷ lục, chiếm 1,25% tổng dư nợ cho vay khách hàng với trên 176 nghìn tỷ đồng.
Tài chính - 12/06/2025 07:00
Động lực nào cho kế hoạch kinh doanh đột biến của Phát Đạt?
Phát Đạt sẽ đẩy mạnh bán hàng và cải thiện dòng tiền năm nay. 3 dự án trọng tâm gồm Quy Nhơn Iconic, La Pura và chuỗi căn hộ trung cấp Thuận An 1&2.
Tài chính - 11/06/2025 11:47
Viglacera sẽ tái cấu trúc toàn diện
Với việc được ĐHĐCĐ thường niên thông qua, mục tiêu chiến lược quan trọng Viglacera trong giai đoạn phát triển tiếp theo là trở thành tập đoàn kinh tế mạnh ở lĩnh vực vật liệu xây dựng và bất động sản.
Tài chính - 10/06/2025 17:13
Vì sao dòng tiền dồi dào nhưng VN-Index vẫn loanh quanh 1.300 điểm?
Dù thanh khoản thị trường chứng khoán cải thiện, song các chuyên gia nhìn nhận có nhiều yếu tố khiến VN-Index chỉ loanh quanh mốc 1.300 điểm.
Tài chính - 10/06/2025 11:57
Thị trường sắp có thêm công ty chứng khoán vốn trên vạn tỷ
Chứng khoán LPBank sẽ chào bán 878 triệu cổ phiếu để nâng vốn gấp 3 lên 12.668 tỷ đồng, lọt vào số ít các đơn vị có vốn trên vạn tỷ đồng.
Tài chính - 10/06/2025 11:47
Thị trường thực phẩm chức năng Việt Nam đang phát triển ra sao?
Với sự hiện diện của nhiều thương hiệu lớn trong nước và quốc tế cũng như sự mạnh tay trong việc triệt phá các đường dây thực phẩm chức năng giả, thị trường TPCN trong nước được kỳ sẽ tiếp tục tăng trưởng trong thời gian tới.
Tài chính - 10/06/2025 08:29
Đầu tư cổ phiếu nào khi áp lực bán gia tăng?
Áp lực bán hiện hữu, các đơn vị phân tích khuyến nghị nhà đầu tư chốt lời và chờ mua ở nhịp chỉnh với nhóm cổ phiếu có triển vọng kinh doanh quý II tốt.
Tài chính - 09/06/2025 14:59
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 3 week ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 3 week ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 2 month ago
