Doanh nghiệp Nhà nước sợ cảnh '9 lãi huân chương, 1 lỗ đi tù'

ANH PHONG
15:52 02/10/2023

Các doanh nghiệp Nhà nước được kỳ vọng là những doanh nghiệp tiên phong, dẫn dắt, nhưng trong bối cảnh kinh tế xã hội thay đổi một cách nhanh chóng như hiện nay, doanh nghiệp Nhà nước khó có thể theo kịp cuộc đua nếu không có cơ chế bảo vệ.

doanh-nghiep-nha-nuoc

Doanh nghiệp Nhà nước sợ cảnh "9 lãi huân chương, 1 lỗ đi tù". Ảnh: minh họa

Nhiều chuyên gia kinh tế đánh giá, hoạt động của khối doanh nghiệp Nhà nước vẫn chưa tương xứng nguồn lực nắm giữ.

Để phát huy hơn nữa hiệu quả của nhóm doanh nghiệp này, chuyên gia kinh tế Nguyễn Đức Kiên cho rằng, cần phải có cơ chế, cơ chế này không chỉ dừng ở việc sửa đổi Nghị định số 131/2018/NĐ-CP như cho phép Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp được điều chuyển vốn giữa các tập đoàn, tổng công ty, mà còn phải "tổng động viên" doanh nghiệp, khiến doanh nghiệp dám nghĩ, dám làm hơn nữa.

"Với quy định buộc phải bảo toàn, phát triển nguồn vốn, nhiều doanh nghiệp sẵn sàng gửi tiền tiết kiệm vào ngân hàng để lấy lãi, thay vì mang đi đầu tư mà không dám chắc kết quả như thế nào", TS. Nguyễn Đức Kiên phát biểu.

Về giải pháp, vị chuyên gia này cho rằng, cần phân tách được trong cách xử lý vấn đề thua lỗ của doanh nghiệp Nhà nước, từ đó rõ giải pháp cụ thể. Hoặc cần có cơ chế giao vốn "một cục" và dựa vào đó để xác định lỗ lãi, hiệu quả đầu tư, chứ không thể mãi giao vốn theo dự án, để rồi 8-9 dự án tốt thì khen thưởng, nhưng 1-2 dự án lỗ thì kiểm điểm, thậm chí đến mức hình sự. Nếu mãi như vậy thì khó có đổi mới sáng tạo, dám nghĩ dám làm.

Chia sẻ với ý kiến trên, ông Hồ Sỹ Hùng, Phó Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước cho biết, khi đề cập đến vấn đề dám nghĩ dám làm, không chỉ lãnh đạo Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp mà lãnh đạo các doanh nghiệp Nhà nước đều hoàn toàn ủng hộ và mong muốn có được điều đó.

"Nhưng tại sao khó vậy?", ông Hùng đặt câu hỏi và cho rằng, chúng ta đang thiếu cơ sở để doanh nghiệp được dám làm. "Để làm Phó Tổng Giám đốc hay được bầu vào Hội đồng thành viên của các tập đoàn, tổng công ty đều là những người có trình độ, bản lĩnh, được rèn luyện. Họ cũng rất muốn làm, rất muốn xây dựng tổ chức doanh nghiệp cho tốt, nhưng làm trên cơ sở nào? Do đó, thiết kế chính sách cần làm rõ ra để doanh nghiệp dám làm, dám chịu trách nhiệm", ông Hùng đề xuất.

Cũng theo ông Hùng, để doanh nghiệp Nhà nước phát huy hiệu quả hoạt động hơn nữa, vấn đề quan trọng là phải phân công, phân cấp nhiều hơn; phải trao quyền nhiều hơn cho các Hội đồng thành viên của doanh nghiệp, của người đại diện doanh nghiệp ra quyết định.

Đối với Ủy ban Quản lý vốn nhà nước có trách nhiệm kiểm tra, giám sát với tư cách chủ sở hữu; cơ quan quản lý tăng cường thanh tra để doanh nghiệp hoạt động theo pháp luật.

Về dài hạn, sẽ theo xu hướng là càng ngày càng phân cấp nhiều hơn cho doanh nghiệp, qua đó tăng tính chủ động; hạn chế kiểm soát đầu tư cũng như hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Bổ sung thêm cho vấn đề trên, TS. Võ Trí Thành kiến nghị, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần đẩy nhanh thí điểm mô hình sandbox, trong đó chọn ra một số tập đoàn và cho phép họ cơ chế tự chủ đầu tư, tự quyết lương thưởng... để đem lại lợi nhuận cao hơn cho mỗi đồng vốn bỏ ra.

Cùng với dám làm dám chịu, phải tạo động lực để doanh nghiệp nhà nước không chỉ nghĩ đến tiêu cực, đến "phòng thủ" mà phải là đổi mới sáng tạo, là "tấn công". "Về phía Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp phải hoạt động trên nguyên tắc là nhà đầu tư, có thể tương tự mô hình công ty quản lý quỹ như kinh nghiệm của Singapore", ông Thành đề xuất.

Ông Nguyễn Đức Trung, Phó cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư:

Các DNNN cần phải hiện diện với một năng lực mới, diện mạo mới, thay vì chỉ đơn thuần trở thành một công cụ để điều tiết vĩ mô nền kinh tế. Để làm được điều đó, cần đưa ra những giải pháp có tính đột phá để cởi trói cho DNNN, để DNNN được tự chủ, sáng tạo, phát triển trong một môi trường kiến tạo.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang xây dựng Đề án DNNN quy mô lớn, một số quan điểm của cơ quan soạn thảo, đó là:

(1) Nâng cao chất lượng, hiệu quả, năng lực cạnh tranh của DNNN trên nền tảng công nghệ hiện đại và năng lực đổi mới sáng tạo để làm tốt vai trò mở đường, dẫn dắt doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế khác.

(2) Lấy các doanh nghiệp quy mô lớn, có năng lực công nghệ và đổi mới sáng tạo để thực hiện vai trò mở đường, dẫn dắt trong việc đầu tư phát triển trong một số ngành, lĩnh vực mới, có tính chất quan trọng của nền kinh tế. Tăng cường cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ cho một số tập đoàn quy mô lớn, có đủ năng lực thực hiện một số nhiệm vụ có tính chiến lược, dẫn dắt phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

(3) Phân cấp mạnh mẽ trong việc thực hiện quyền, trách nhiệm của đại diện chủ sở hữu nhà nước gắn với chế độ giám sát và đánh giá toàn diện.

(4) DNNN hoạt động theo cơ chế thị trường, lấy hiệu quả kinh tế làm tiêu chí đánh giá chủ yếu, cạnh tranh bình đẳng với doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế. Nhà nước không can thiệp trực tiếp vào hoạt động quản lý điều hành của doanh nghiệp, đặc biệt là các vấn đề quan trọng liên quan đến sản xuất kinh doanh.

  • Cùng chuyên mục
Nhà đầu tư cần thắng bản thân thay vì thắng thị trường

Nhà đầu tư cần thắng bản thân thay vì thắng thị trường

Để vượt qua bẫy tâm lý, nhà đầu tư cần chiến lược dài hạn, xác định kịch bản, mục tiêu và viết nhật ký đầu tư. Nhà đầu tư cần thắng bản thân thay vì thắng thị trường.

Đầu tư - 20/04/2025 13:58

Việt Nam vẫn vươn lên trong chuỗi giá trị toàn cầu bất chấp căng thẳng thương mại

Việt Nam vẫn vươn lên trong chuỗi giá trị toàn cầu bất chấp căng thẳng thương mại

Bất động sản công nghiệp Việt Nam đang bước vào giai đoạn bản lề khi dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) dịch chuyển vào các lĩnh vực công nghệ cao. Chuyên gia Savills Việt Nam cho rằng, với nền tảng vững chắc, vị trí chiến lược và định hướng phát triển bền vững, Việt Nam tiếp tục từng bước vươn lên trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Đầu tư - 20/04/2025 10:39

Doanh nghiệp lốp tỷ USD Sailun Việt Nam đối mặt 'bài toán' xuất khẩu sang Mỹ

Doanh nghiệp lốp tỷ USD Sailun Việt Nam đối mặt 'bài toán' xuất khẩu sang Mỹ

Tập đoàn Sailun của Trung Quốc đã đầu tư khoảng 1,5 tỷ USD vào tỉnh Tây Ninh, chuyên sản xuất lốp xe sử dụng 100% cao su tự nhiên của Việt Nam.

Đầu tư - 20/04/2025 09:29

Bình Định tìm nhà đầu tư cho loạt cụm công nghiệp trăm tỷ

Bình Định tìm nhà đầu tư cho loạt cụm công nghiệp trăm tỷ

Bình Định đang lựa chọn nhà đầu tư thực hiện loạt dự án cụm công nghiệp trên địa bàn để sớm hoàn thiện hạ tầng, sẵn sàng đón các nhà đầu tư thứ cấp.

Đầu tư - 20/04/2025 07:00

Thông xe kỹ thuật 2 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam đoạn qua Hà Tĩnh

Thông xe kỹ thuật 2 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam đoạn qua Hà Tĩnh

Sáng 19/4, tỉnh Hà Tĩnh và Bộ Xây dựng phối hợp tổ chức thông xe kỹ thuật 2 dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn qua Bãi Vọt - Hàm Nghi và Hàm Nghi - Vũng Áng.

Đầu tư - 19/04/2025 14:04

Bất động sản Trung Trung Bộ liệu đã thoát cảnh trầm lắng?

Bất động sản Trung Trung Bộ liệu đã thoát cảnh trầm lắng?

VARS cho biết, thị trường bất động sản khu vực Trung Trung Bộ, đặc biệt là Đà Nẵng và Quảng Nam, đang bước vào giai đoạn tái khởi động mạnh mẽ. Bất động sản khu vực này đã dần lấy lại nhịp phát triển sau thời gian dài duy trì tình trạng trầm lắng.

Đầu tư - 19/04/2025 12:56

Bình Định khánh thành đường nghìn tỷ kết nối đầm rộng 5.000ha

Bình Định khánh thành đường nghìn tỷ kết nối đầm rộng 5.000ha

Tuyến đường kết nối từ trung tâm thị xã An Nhơn đến đường ven biển phía Tây đầm Thị Nại (tại Bình Định) có tổng vốn đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng giúp thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh.

Đầu tư - 19/04/2025 12:05

Hé lộ những điểm nhấn chưa từng có tại siêu dự án Cần Giờ của Vingroup

Hé lộ những điểm nhấn chưa từng có tại siêu dự án Cần Giờ của Vingroup

Vingroup chính thức khởi công dự án khu đô thị lấn biển Cần Giờ quy mô 2.870ha. Dự án được kỳ vọng mở ra tầm nhìn đột phá về phát triển kinh tế biển của Việt Nam.

Đầu tư - 19/04/2025 12:04

Thanh Hoá tìm chủ cho dự án hơn 500 tỷ

Thanh Hoá tìm chủ cho dự án hơn 500 tỷ

UBND tỉnh Thanh Hóa vừa có quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư dự án mặt bằng xen cư dọc tuyến đường giao thông từ kênh Phúc Ngư đến thôn Giang Sơn, xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa.

Bất động sản - 19/04/2025 10:10

Huế kêu gọi đầu tư gần 48.000 tỷ vào loạt dự án tại khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô

Huế kêu gọi đầu tư gần 48.000 tỷ vào loạt dự án tại khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô

15 dự án với tổng mức đầu tư lên đến 47.495 tỷ đồng vừa được UBND TP. Huế lên danh mục kêu gọi các nhà đầu tư rót vốn vào khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô.

Đầu tư - 18/04/2025 17:21

Liên danh AAC – Cienco4 trúng gói thầu hơn 168 tỷ ở sân bay Vinh

Liên danh AAC – Cienco4 trúng gói thầu hơn 168 tỷ ở sân bay Vinh

Liên danh ACC - Cienco4 vừa trúng Gói thầu số 6 Thi công xây dựng công trình thuộc Dự án Mở rộng, cải tạo sân đỗ máy bay của Cảng hàng không quốc tế Vinh.

Đầu tư - 18/04/2025 15:16

Ứng phó với 'cơn chấn động' thuế quan, chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp hướng về thị trường nội địa

Ứng phó với 'cơn chấn động' thuế quan, chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp hướng về thị trường nội địa

Dù chính sách thuế quan của Mỹ có thể tác động nhiều đến doanh nghiệp và kinh tế Việt Nam, nhưng các chuyên gia tin tưởng Việt Nam sẽ vượt qua thách thức này.

Đầu tư - 18/04/2025 15:01

Giá chung cư ở Thuận An, Bình Dương tăng gần 40% sau 5 năm?

Giá chung cư ở Thuận An, Bình Dương tăng gần 40% sau 5 năm?

Giá chung cư ở Thuận An, Bình Dương tăng 39% so với quý I/2020. Các chuyên gia dự đoán, trong thời gian tới, Bình Dương sẽ dẫn dắt nguồn cung chung cư, với các dự án ở hạng B, C.

Đầu tư - 18/04/2025 13:34

Tỉnh Nghệ An đề xuất thành lập ban chỉ đạo phát triển nhà ở

Tỉnh Nghệ An đề xuất thành lập ban chỉ đạo phát triển nhà ở

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An đề xuất Sở Xây dựng thành lập Ban Chỉ đạo tỉnh, xây dựng kế hoạch phát triển nhà ở năm 2025, rà soát thủ tục và tiến độ dự án, đề xuất thu hồi dự án chậm triển khai.

Bất động sản - 18/04/2025 11:28

Bất động sản nghỉ dưỡng khu vực Đà Nẵng vẫn 'đóng băng'

Bất động sản nghỉ dưỡng khu vực Đà Nẵng vẫn 'đóng băng'

Cả 3 phân khúc thuộc loại hình bất động sản nghỉ dưỡng tại khu vực Đà Nẵng đều ghi nhận nguồn cung mới giảm, lượng tiêu thụ ảm đạm.

Đầu tư - 18/04/2025 11:26

Bình Định cho phép FLC nghiên cứu quy hoạch khu đô thị sân bay

Bình Định cho phép FLC nghiên cứu quy hoạch khu đô thị sân bay

Lãnh đạo tỉnh Bình Định đồng ý chủ trương cho CTCP Tập đoàn FLC nghiên cứu, lập ý tưởng quy hoạch Khu đô thị sân bay (thuộc xã Cát Tân, huyện Phù Cát).

Đầu tư - 18/04/2025 10:24