Theo một báo cáo về việc thực hiện Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) của Chính phủ trình Quốc hội mới đây quy mô vốn của các nhà đầu tư đến từ khối Liên minh châu Âu (EU) vào Việt Nam đang có xu hướng tăng mạnh.

Năm 2022, EU có 146 dự án đầu tư được cấp mới tại Việt Nam, mặc dù có sự giảm nhẹ so với năm 2021 (giảm 12 dự án) tuy nhiên, quy mô vốn lại tăng. Theo đó, vốn đăng ký cấp mới trong năm 2022 đạt 15 tỷ USD (tăng 13 tỷ USD so với năm 2021). Tổng vốn đăng ký cũng đạt 24 tỷ USD (tăng 10 tỷ USD so với năm 2021).

Trong số các nước EU đầu tư vào Việt Nam, có 11/26 nước EU ghi nhận tăng vốn đầu tư, cụ thể là Đan Mạch (tăng 1.307 triệu USD), Pháp (tăng 35 triệu USD), Luxembourg (tăng 34 triệu USD) và Thụy Điển (tăng 26 triệu USD). Trong số các nước EU có mức độ sụt giảm vốn đầu tư nhiều nhất phải kể đến Hà Lan (giảm 755 triệu USD), Đức (giảm 27 triệu USD).

Có 5 nhóm ngành mà EU đầu tư nhiều nhất tại Việt Nam là công nghiệp chế biến, chế tạo; bán buôn và bán lẻ; sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy; hoạt động chuyên môn, khoa học công nghệ; thông tin và truyền thông; giáo dục và đào tạo.

Chỉ số Niềm tin Kinh doanh (BCI) mới nhất do Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) và Decision Lab thực hiện chỉ rõ sức hấp dẫn đầu tư toàn cầu của Việt Nam vẫn mạnh mẽ. Theo đó, 63% doanh nghiệp được khảo sát đã xếp Việt Nam vào top 10 điểm đến FDI hàng đầu.

"Chỉ số niềm tin trong Quý 3 năm 2023 đã tăng lên 45.1, từ mức 43,5 của quý trước. Mặc dù con số vẫn ở mức dưới 50 điểm trong 4 quý liên tiếp, mức tăng nhỏ này đã cho thấy một dấu hiệu tích cực trong nền kinh tế ", thống kêu từ BCI.

Chủ tịch EuroCham Gabor Fluit khi bình luận về BCI cho biết: “Gần 1/3 thành viên của chúng tôi xếp hạng Việt Nam là một trong ba địa điểm đầu tư hàng đầu gửi đi một thông điệp mạnh mẽ về niềm tin của chúng tôi vào mối quan hệ hợp tác này.”

Ông Gabor Fluit còn cho biết sự liên kết giữa các công ty châu Âu và Việt Nam về các mục tiêu bền vững rất đáng khen ngợi và mang tính then chốt. Cam kết chung này sẽ được nhấn mạnh tại Diễn đàn Kinh tế Xanh 2023 của EuroCham vào ngày 2/11 tới đây. Đây là dịp để thảo luận về những con đường có thể hành động để hướng tới một tương lai xanh hơn.

Đáng chú ý hơn nữa, 31% xếp Việt Nam vào top 3, trong đó con số ấn tượng là 16% ca ngợi Việt Nam là điểm đến đầu tư hàng đầu thu hút FDI. Để củng cố hơn niềm tin này, hơn một nửa số người được khảo sát dự đoán sẽ tăng cường đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam khi năm 2023 gần kết thúc.

Tuy vậy, những trở ngại vẫn tồn tại khi khảo sát có 59% cho rằng những khó khăn về hành chính là thách thức chính khi hoạt động tại Việt Nam. Những trở ngại khác như sự không chắc chắn trong các quy tắc và quy định, rào cản trong việc xin giấy phép và các yêu cầu nghiêm ngặt về thị thực và giấy phép lao động đối với người lao động nước ngoài cũng là những điểm nổi bật.

Để cải thiện thu hút FDI của quốc gia, 58% số người được khảo sát cho rằng việc tinh giản bộ máy cồng kềnh là yếu tố quan trọng nhát, 48% ủng hộ việc tăng cường môi trường pháp lý, 1/3 kêu gọi nâng cấp cơ sở hạ tầng giao thông và 22% nhấn mạnh việc nới lỏng các yêu cầu về thị thực và giấy phép lao động cho các chuyên gia nước ngoài.

Sự bền vững đang ngày càng trở thành ưu tiên hàng đầu của các công ty Châu Âu tại Việt Nam, với 80% cho rằng việc tuân thủ ESG là quan trọng ở mức độ cao hoặc vừa phải.

Tuy nhiên, vẫn còn những trở ngại lớn khi biến các ưu tiên thành hiện thực. Sự không chắc chắn về quy định, lỗ hổng cơ sở hạ tầng và sự hỗ trợ không đầy đủ của chính phủ được coi là những trở ngại cho việc thực hiện các biện pháp bền vững tại địa phương.

Ngoài ra, chỉ có 20% doanh nghiệp đang chủ động chuẩn bị cho các quy định xanh sắp ra mắt của EU, chẳng hạn như Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon. Trong khi đó, 38% hiện chưa có kế hoạch liên kết. Sự thiếu chuẩn bị này không chỉ đặt ra những thách thức trong nước mà còn có thể cản trở khả năng cạnh tranh quốc tế, đặc biệt là tại thị trường quan trọng như thị trường EU.

"Mặc dù chúng tôi nhận thấy tốc độ tăng trưởng GDP và FDI trong quý 3 đầy hứa hẹn nhưng các vấn đề vẫn tồn tại đặc biệt đối với xuất khẩu và bất động sản. Để đạt được tiến bộ, giải quyết các gánh nặng hành chính, quy định không rõ ràng và các rào cản về cấp phép là rất quan trọng. Chúng tôi vẫn cam kết việc đối thoại để cùng nhau giải quyết hiệu quả những vấn đề này", Chủ tịch EuroCham lưu ý về những thách thức trong thu hút FDI tại Việt Nam.

Hơn 2 năm sau khi được triển khai, Hiệp định Thương mại tự do EU-Việt Nam (EVFTA) đang tiếp tục có tác động tích cực mạnh mẽ đến bối cảnh kinh doanh của Việt Nam. Hơn 60% doanh nghiệp cho rằng thoả thuận này có lợi, trong đó lợi ích hàng đầu là cắt giảm thuế, tiếp theo là khả năng cạnh tranh được cải thiện ở Việt Nam, giảm rào cản thương mại, mở rộng quan hệ đối tác với công ty địa phương và tăng khả năng tiệp cận thị trường Việt Nam.

"80% thành viên của chúng tôi ưu tiên ESG và nhấn mạnh cam kết về sự tăng trưởng có trách nhiệm giữa các doanh nghiệp. Bằng cách tích hợp các hoạt động xanh vào chiến lược kinh doanh, chúng tôi theo đuổi cả lợi nhuận và sự tiến bộ. Tuy nhiên, thách thức vẫn tồn tại khi sự khác biệt trong định giá hải quan đối với hàng nhập khẩu, thủ tục thông quan không rõ ràng và kéo dài, những trở ngại kỹ thuật đối với thương mại và sự không chắc chắn, thiếu rõ ràng liên quan đến hiệp định là những rào cản hạn chế hiệu quả đầy đủ của hiệp định.", ông Fluit nhấn mạnh.

Giám đốc điều hành Decision Lab, Thue Quist Thomasen cho biết sau khi vượt qua những thách thức, Việt Nam hiện có dấu hiệu phục hồi. Vị này nhận định lĩnh vực bán lẻ và du lịch đã tăng trưởng mạnh mẽ, giúp thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Tăng trưởng FDI cũng mang lại sự lạc quan, củng cố vị thế của Việt Nam như một trung tâm kinh doanh toàn cầu.

Ông lưu ý rằng mặc dù xuất khẩu và bất động sản vẫn phải đối mặt với những trở ngại nhưng sự lạc quan vẫn chiếm ưu thế. Tâm lý này báo hiệu một sự thay đổi có thể xảy ra trong nền kinh tế của đất nước.

“Mặc dù BCI vẫn cho thấy tâm lý tiêu cực, nhưng điều tích cực là báo cáo ghi nhận sự ổn định liên tục trong phép đo hàng quý. Sau khoảng thời gian 3 năm đầy biến động, sự ổn định mới này cho thấy các nhà lãnh đạo doanh nghiệp châu Âu giờ đây có thể dự đoán năm tới và lập kế hoạch tốt hơn cho các khoản đầu tư trong tương lai. Đây chính là một sự phát triển tích cực.”, Giám đốc điều hành Decision Lab, Thue Quist Thomasen cho hay.

Chỉ số Niềm tin Kinh doanh (BCI) do Decision Lab thực hiện hàng quý, đóng vai trò là công cụ quan trọng để tìm hiểu góc nhìn của các công ty và nhà đầu tư châu Âu tại thị trường Việt Nam. Được tiến hành từ năm 2011, BCI thu thập phản hồi từ mạng lưới gồm 1.300 thành viên của EuroCham Việt Nam trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Khảo sát này cung cấp những hiểu biết có giá trị về bối cảnh kinh doanh hiện tại ở Việt Nam và đưa ra cái nhìn về những kỳ vọng trong tương lai.

BCI được những người ra quyết định, giới truyền thông và các chuyên gia kinh doanh ở Việt Nam coi là chỉ số chính về hoạt động kinh tế trong nước. Đây là nguồn thông tin đáng tin cậy về môi trường kinh doanh ở Việt Nam và những phát hiện của nó được sử dụng rộng rãi để cung cấp thông tin cho các chính sách và quyết định đầu tư của chính phủ.

Bài liên quan

Ông Budiarsa Sastrawinata trở thành Chủ tịch FIABCI

Budiarsa Sastrawinata trở thành Chủ tịch Fiabci

Chủ tịch EuroCham: Cần đẩy nhanh việc triển khai quy hoạch điện VIII

[Gặp gỡ thứ Tư] Phó chủ tịch EuroCham: Thuế tối thiểu toàn cầu - cơ hội cải cách cho Việt Nam