[Cafe Cuối tuần] Những nạn nhân trong vụ Phó Đức Nam/Mr.Pips lừa đảo đầu tư: Bị hại hay đồng phạm?
Dù theo quan điểm nào thì câu chuyện "đầu tư khát nước" này không chỉ là bài học cá nhân mà còn là vấn đề của cả xã hội. Để hạn chế những vụ việc tương tự, các chuyên gia truyền thông nhấn mạnh rằng không có khoản đầu tư nào "siêu lợi nhuận, không rủi ro"; các cơ quan chức năng cần có cách thức phổ biến kiến thức tài chính cơ bản, giúp người dân nhận diện các dấu hiệu lừa đảo.

Cuối tháng trước, tôi nhận được cuộc gọi từ một người bạn cũ, giọng run run: "Tôi mất hết rồi. Hơn 500 triệu đồng vào sàn ảo của Mr.Pips… Giờ tôi chẳng biết làm gì nữa"
Câu chuyện của anh, hóa ra, không phải cá biệt. Phó Đức Nam (hay còn gọi là TikToker Mr.Pips) đã lợi dụng sự cả tin và "khát nước" của hàng ngàn nhà đầu tư để lừa đảo hàng ngàn tỷ đồng, gây rúng động cả cộng đồng mạng và thị trường tài chính.
Hành vi "khát nước" của các nạn nhân
Người bạn tôi, như bao "nhà đầu tư" khác, bị cuốn vào những lời hứa hẹn "ngồi không kiếm tiền" từ sàn giao dịch của Nam. Với một tài khoản TikTok hàng triệu lượt theo dõi, Phó Đức Nam tạo ra hình ảnh một chuyên gia tài chính thông thái, liên tục khoe lãi khủng, xe sang, và đời sống xa hoa.
Những "nạn nhân" như bạn tôi không phải là những người nghèo khó. Họ là những người đã có ít nhiều kinh nghiệm đầu tư, nhưng bị đánh bại bởi lòng tham: "Tôi cứ nghĩ đây là cơ hội đổi đời".
Thậm chí, không ít người còn mượn tiền ngân hàng, thế chấp tài sản, và "rủ rê" người thân, bạn bè tham gia để nhận "lãi khủng". Khi sàn sập, lòng tham đã biến họ từ nạn nhân thành những người trực tiếp hoặc gián tiếp kéo người khác vào vòng xoáy lừa đảo.
Quan điểm khác nhau về vai trò của "bị hại"
Vụ việc này gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng mạng, đặc biệt về vai trò của các nạn nhân. Quan điểm số đông (và của các cơ quan chức năng) hiện tại cho rằng: Họ chỉ là nạn nhân. Theo quan điểm này, những người tham gia là nạn nhân bị lừa đảo bởi chiêu trò tinh vi và hình ảnh hào nhoáng của Phó Đức Nam. Họ thiếu kiến thức đầu tư và bị dẫn dắt bởi những lời hứa hẹn vô căn cứ. Chính vì thế ngoài sự an ủi, thông điệp gửi đến họ chỉ là "hồi chuông cảnh báo" cho xã hội về tầm quan trọng của giáo dục tài chính và nhận thức về rủi ro.
Thế nhưng có có ý kiến nói: "Họ là đồng phạm" với lập luận rằng những người này đã tham gia đầu tư vào các sàn giao dịch không chính thức, hành động không khác gì "đánh bạc trái phép". Biết rõ rủi ro nhưng vẫn lao vào vì lòng tham, họ góp phần tiếp tay cho các sàn giao dịch ảo, kéo thêm nhiều người khác vào vòng xoáy mất mát. Do các vụ việc phát giác ngày một nhiều, nạn nhân ngày một đông, quy mô ngày một lớn mà chưa bị ngăn chặn, răn đe, phòng ngừa nên ý kiến nghiêng theo hướng này khẳng định: Trường hợp những người rủ rê bạn bè, người thân tham gia còn có thể bị xem xét trách nhiệm pháp lý vì hành vi lừa đảo gián tiếp. Hơn thế, ý kiến này phan tích và so sánh hành vi này với những người tham gia cá độ bóng đá – vừa là nạn nhân vừa là người vi phạm pháp luật.
Dĩ nhiên là mạng, nên ý kiến luôn là đa chiều. Nếu xử lý các nhà đầu tư sàn ảo theo cách này, câu chuyện sẽ trở thành bài học quá nghiêm khắc, dù mục tiêu chỉ là để răn đe, phòng ngừa chung.

Tỉnh táo và trách nhiệm
Tuy nhiên, dù theo quan điểm nào thì câu chuyện "đầu tư khát nước" này không chỉ là bài học cá nhân mà còn là vấn đề của cả xã hội. Để hạn chế những vụ việc tương tự, các chuyên gia truyền thông nhấn mạnh rằng không có khoản đầu tư nào "siêu lợi nhuận, không rủi ro"; các cơ quan chức năng cần có cách thức phổ biến kiến thức tài chính cơ bản, giúp người dân nhận diện các dấu hiệu lừa đảo.
Đối với các cơ quan pháp luật, khi cung cấp thông tin ra ngoài cần phân biệt rõ ràng giữa những nạn nhân thực sự và những người có hành vi tiếp tay, lôi kéo; đồng thời kêu gọi trách nhiệm cá nhân: "Đừng để lòng tham làm bạn trở thành nạn nhân hoặc đồng phạm".
Mặt khác cũng phải nêu rõ các quy định pháp luật liên quan đến đầu tư tài chính, giao dịch tiền ảo, và các hình thức đánh bạc; đồng thời thông báo đường dây nóng để tố cáo các sàn giao dịch lừa đảo.
Tỉnh táo trước cám dỗ
Bạn tôi giờ đây đang tìm mọi cách co kéo trả nợ, nhưng bài học đau đớn sẽ theo anh cả đời. Còn tôi, nghe những câu chuyện tương tự này đến lần 2-3, chỉ muốn nhắn nhủ: Khi đứng trước cơ hội làm giàu dễ dàng, hãy tỉnh táo tự hỏi: "Nếu nó thực sự tốt như vậy, tại sao đến lượt tôi"?
Hãy tự trang bị kiến thức tài chính, lựa chọn các kênh đầu tư minh bạch, và quan trọng nhất: Đừng để lòng tham điều khiển bạn.
- Cùng chuyên mục
Cựu thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng nhận án 6 năm tù
TAND TP Hà Nội vừa tuyên phạt bị cáo Hoàng Quốc Vượng (cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương) mức án 6 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
Pháp luật - 29/04/2025 11:05
Buộc Công ty LDG phải trả hơn 500 tỷ cho khách hàng
Trong vụ án xảy ra tại Khu dân cư Tân Thịnh, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai, bị cáo Nguyễn Khánh Hưng, nguyên Chủ tịch HĐQT LDG bị tuyên án 16 tháng tù; Nguyễn Quốc Vy Liêm, nguyên Phó Tổng Giám đốc phụ trách khối kinh doanh - tiếp thị LDG tuyên án 12 tháng tù về tội "Lừa dối khách hàng".
Pháp luật - 28/04/2025 15:13
Khởi tố 2 bị can mua bán trái phép thông tin tài khoản ngân hàng
Công an tỉnh Lâm Đồng vừa khởi tố hai bị can về hành vi mua bán trái phép tài khoản ngân hàng. Các đối tượng đã móc nối, bán khoảng 50 tài khoản cho người Trung Quốc, thu lợi bất chính hơn 79 triệu đồng.
Pháp luật - 28/04/2025 13:47
Không nên áp dụng án tử hình đối với các tội phạm về kinh tế
Bà Ung Thị Xuân Hương, Chủ tịch Hội Luật gia TP.HCM cho rằng, án tử hình chỉ nên áp dụng đối với một số tội phạm đặc biệt nghiêm trọng thuộc nhóm phạm tội an ninh quốc gia, xâm phạm tính mạng con người. Không nên áp dụng án tử hình đối với các tội phạm về kinh tế.
Pháp luật - 27/04/2025 08:36
Famimoto Việt Nam 'tuồn' nghìn tấn dầu ăn, mì chính giả ra thị trường
Sau khi mua nguyên liệu từ Hà Nội, Công ty TNHH Famimoto Việt Nam đóng gói mì chính thành 2 loại "Bột ngọt Boat Brand " và "Bột ngọt Famimoto - Công nghệ Nhật Bản".
Pháp luật - 27/04/2025 08:26
Công an phát hiện đường dây sản xuất thực phẩm chức năng giả dành cho trẻ em
Thực phẩm bảo vệ sức khỏe BABY SHARK và Medi Kid Calcium K2 dành cho trẻ em được xác định là giả, thiếu kiểm soát chất lượng.
Pháp luật - 25/04/2025 18:57
Khi kẻ lừa đảo trong bóng đêm nhìn thấu 'con mồi' vì lộ dữ liệu cá nhân
Thời gian gần đây, các vụ lừa đảo với những kịch bản khác nhau liên tục xảy ra. Người tỉnh táo không bị mắc lừa, nhưng không ít người nhẹ dạ mất tiền cho kẻ lừa đảo bởi chúng đưa ra những thông tin chính xác về khổ chủ, khiến nạn nhân không nghi ngờ.
Pháp luật - 25/04/2025 07:56
Hơn 11.000 tài sản công dôi dư sau sắp xếp, Bộ Tài chính đề xuất xã hội hóa
Cùng với đề cao trách nhiệm cá nhân nếu để lãng phí, trong bối cảnh phát sinh tài sản dôi dư trong khi sắp xếp bộ máy, Bộ Tài chính đang đề xuất cơ chế xã hội hóa tài sản công.
Pháp luật - 24/04/2025 21:37
Sở Xây dựng Hà Nội 'om' 903 hồ sơ quá hạn nhưng không xin lỗi người dân
903/3.337 hồ sơ hành chính của người dân bị Sở Xây dựng Hà Nội giải quyết quá thời hạn nhưng cơ quan này không có thư xin lỗi người dân theo quy định của Chính phủ.
Pháp luật - 24/04/2025 16:18
Danh sách 12 loại sữa giả người dân không sử dụng
Bộ Công an vừa công bố danh sách 84 sản phẩm sữa đã thu giữ trong vụ án hình sự và khuyến cáo người dân không sử dụng 12 loại sữa giả; không nên sử dụng 72 sản phẩm sữa đang được tiếp tục điều tra của Công ty CP Dược quốc tế Rance Pharma, Công ty CP Dược dinh dưỡng Hacofood Group.
Pháp luật - 23/04/2025 08:46
Vì sao công ty da thuộc Đài Loan bị Đồng Nai phạt gần nửa tỷ đồng?
Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai không đình chỉ hoạt động của công ty này do đã chủ động lập hồ sơ báo cáo đề xuất cấp giấy phép môi trường theo quy định.
Pháp luật - 23/04/2025 06:40
Sửa Luật Các tổ chức tín dụng: Cần luật hóa quyền thu giữ tài sản bảo đảm
Một trong ba nhóm chính sách từ Nghị quyết 42/2017/QH14 được Ngân hàng Nhà nước đề xuất luật hóa khi sửa Luật Các tổ chức tín dụng là quyền thu giữ tài sản bảo đảm của các tổ chức tín dụng.
Pháp luật - 22/04/2025 09:30
Cảnh báo chiêu trò lừa đảo bán vé máy bay giá rẻ trên mạng
Công an TP.HCM khuyến cáo, người dân có nhu cầu mua vé máy bay cần hết sức cảnh giác các đối tượng lừa đảo hoạt động bán vé máy bay giá rẻ trên mạng.
Pháp luật - 22/04/2025 07:05
Đề nghị truy tố ông chủ Tập đoàn Tuấn Ân và 2 cựu giám đốc Điện lực Bình Thuận
Hai cựu giám đốc Điện lực Bình Thuận nhận hối lộ, tạo điều kiện cho công ty thành viên của Tập đoàn Tuấn Ân trúng thầu, gây thiệt hại tài sản Nhà nước là hơn 49,7 tỷ đồng.
Pháp luật - 20/04/2025 09:30
Sửa Luật Các tổ chức tín dụng 2024: Gỡ khó thu hồi nợ
Luật Các tổ chức tín dụng 2024 có hiệu lực từ 1/7/2024 không quy định về thu giữ tài sản bảo đảm trong quá trình xử lý nợ xấu của tổ chức tín dụng, trong khi Nghị quyết 42/2017/QH14 về thí điểm nợ xấu của các tổ chức tín dụng hết hiệu lực từ ngày 31/12/2023 khiến cho việc thu hồi nợ "đã khó thêm khó".
Pháp luật - 19/04/2025 06:39
Đề xuất thành lập cơ quan giám sát và thúc đẩy cải cách thể chế
Ông Phan Đức Hiếu đề xuất, Chính phủ nên thành lập cơ quan chuyên môn giám sát và thúc đẩy cải cách thể chế để kiểm soát chất lượng quy trình soạn thảo; nâng cao chất lượng quy định một cách có hệ thống...
Pháp luật - 18/04/2025 16:46
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 3 week ago
'Bối cảnh mới mở ra những cơ hội đầu tư chưa từng có'
Tài chính - Update 1 month ago
Phát triển kinh tế tư nhân - đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng
Sự kiện - Update 1 month ago
Tổng Giám đốc ACB hiến kế giải bài toán khó ‘an cư lạc nghiệp’ cho người trẻ
Tài chính - Update 1 month ago