Cách hạn chế tranh chấp do vi phạm hợp đồng vì COVID-19
LUẬT SƯ ĐẠT NGUYỄN
16:12 23/03/2020
COVID-19 xảy ra khiến nhiều vấn đề gây ảnh hưởng đến sự tồn vong của doanh nghiệp, trong đó có nguy cơ vi phạm nghĩa vụ tại hợp đồng thương mại.
Luật sư Đạt Nguyễn.
Những tranh chấp phổ biến có thể xảy ra như: vi phạm thời gian giao hàng; vi phạm nghĩa vụ không giao đúng, đủ số lượng hàng hóa; nghĩa vụ thanh toán; vi phạm các thỏa thuận khác ghi trong hợp đồng... Vậy, doanh nghiệp phải làm sao để được miễn trách nhiệm nếu vi phạm hợp đồng và cần làm gì để hạn chế thấp nhất khả năng xảy ra các tranh chấp hợp đồng trong và sau COVID-19?
Trước tiên, doanh nghiệp cần xác định COVID-19 có phải là sự kiện bất khả kháng để mình có thể được áp dụng để miễn trừ trách nhiệm nếu vi phạm hợp đồng thương mại hay không?
Theo Bộ luật Dân sự 2015 "sự kiện bất khả kháng" là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được, dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.
Điều kiện để được áp dụng sự kiện bất khả kháng?
Doanh nghiệp cần căn cứ quy định tại hợp đồng. Nếu có điều khoản quy định về sự kiện bất khả kháng và hậu quả pháp lý khi xảy ra sự kiện đó, các bên thực hiện theo thỏa thuận.
Điều 9 Bộ luật Dân sự quy định "bất khả kháng" là những việc xảy ra ngoài mong muốn và vượt quá sự kiểm soát hợp lý của các bên, phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành như: động đất, thiên tai, dịch bệnh, sự thay đổi về chính sách, các quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền... Không bên nào phải chịu trách nhiệm với việc không thực hiện hoặc chậm trễ thực hiện nghĩa vụ của mình theo hợp đồng này nếu như có nguyên nhân từ trường hợp bất khả kháng. Nếu một trong hai bên không thể thực hiện được nghĩa vụ theo quy định của hợp đồng này vì lý do bất khả kháng phải thông báo bằng văn bản để hai bên có phương án giải quyết.
Có trường hợp hợp đồng không quy định điều khoản về trường hợp bất khả kháng song các bên có thể viện dẫn quy định của pháp luật để giải thích và áp dụng. Bởi điểm b khoản 1, điều 294 Luật Thương mại 2005 quy định: Việc xảy ra sự kiện bất khả kháng thuộc trường hợp miễn trách nhiệm với hành vi vi phạm.
Theo đó, để được áp dụng quy định về sự kiện bất khả kháng, cần đáp ứng đủ ba điều kiện: xảy ra một cách khách quan (thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh, các quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền..), không thể lường trước và không thể khắc phục.
Đối với sự kiện xảy ra trong COVID-19, nhiều doanh nghiệp có thể đã thỏa mãn điều kiện một và hai. Tuy nhiên điều kiện ba cần phải được xem xét và phân tích trong các trường hợp cụ thể. Điều kiện ba được thỏa mãn và COVID-19 được coi là sự kiện bất khả kháng nếu các bên chứng minh được "không thể khắc phục được tình hình mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và trong khả năng của mình".
Khi đó, nếu chứng minh được COVID-19 thuộc trường hợp bất khả kháng với mình, các bên hoàn toàn có thể được miễn trừ nghĩa vụ nếu vi phạm hợp đồng.
Để được miễn trách nhiệm nếu vi phạm hợp đồng và hạn chế thấp nhất khả năng xảy ra các tranh chấp hợp đồng trong và sau COVID-19, doanh nghiệp nên thực hiện những điều sau:
Thứ nhất, xem xét lại hợp đồng để xác định rõ tình trạng pháp lý làm căn cứ giải quyết.
Thứ hai, thu thập chứng cứ chứng minh là đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép nhưng không thể khắc phục được.
Thứ ba, cần thông báo kịp thời bằng văn bản cho bên kia biết về trường hợp bất khả kháng không thể thực hiện được nghĩa vụ của hợp đồng.
Thứ tư, cần đưa ra phương án, đề xuất giải quyết hậu quả pháp lý. Các bên có thể kéo dài thời hạn hoặc từ chối thực hiện hợp đồng theo điều 296 Luật Thương mại 2005. Việc kéo dài thời hạn theo điều luật này có thể lên tới 8 tháng.
Sự kiện bất khả kháng là vấn đề pháp lý quan trọng, khi ký kết hợp đồng kinh doanh - thương mại các bên cần đưa điều khoản này vào hợp đồng, xác định rõ các yếu tố của sự kiện bất khả kháng và có thể thỏa thuận các trường hợp cụ thể được xem là bất khả kháng, các trường hợp cụ thể được miễn trừ trách nhiệm.
Khi xảy ra sự kiện xét thấy có khả năng là sự kiện bất khả kháng có thể dẫn tới hậu quả vi phạm hợp đồng, doanh nghiệp thực hiện các bước nêu trên để có thể được miễn trừ trách nhiệm do vi phạm hợp đồng, giảm thiểu thiểu thiệt hại cũng như hạn chế thấp nhất khả năng xảy ra tranh chấp.
Hiện nay, nhiều hộ dân xây nhà trên đất nông nghiệp băn khoăn thủ tục cấp sổ đỏ: nộp phạt rồi đăng ký biến động hay phải xin chuyển mục đích sử dụng đất? Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có hướng dẫn về nguyên tắc.
Bộ Xây dựng vừa có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về vụ cháy bãi trông giữ xe dưới gầm cầu Vĩnh Tuy (Hà Nội). Bộ Xây dựng cho biết, sau vụ cháy cầu vẫn đảm bảo an toàn, song cần điều chỉnh chế độ khai thác.
Vô trách nhiệm khi chuyển nhượng dự án tại số 9 Nguyễn Khoái, phường 1, quận 4 (cũ), cựu Chủ tịch HĐQT và Tổng giám đốc, Phó tổng giám đốc Công ty Casumina cùng vướng lao lý.
TP. Đà Nẵng vừa thông tin về việc triển khai các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc các dự án, đất đai liên quan đến kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án.
Bị cáo Đinh Trường Chinh, cựu Chủ tịch HĐQT Công ty CP Phát triển và kinh doanh nhà (HTDC) bị tuyên phạt 13 năm tù tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí" và buộc phải nộp lại 970 tỷ đồng thu lợi bất chính từ việc "thâu tóm" đất vàng ở trung tâm TP.HCM.
Lựa chọn những khách "non" kinh nghiệm, "cò" vẫn giở chiêu bài cũ là dụ khách mua suất ngoại giao để được hưởng số tiền lên đến hàng trăm triệu đồng và đẩy hết rủi ro về phía người mua.
Nhà chức trách vừa xác minh, điều tra, làm rõ 3 đối tượng liên quan đến ổ nhóm xả trộm gần 50 m3 chất thải xuống sông Tô Lịch, gây ô nhiễm môi trường và bức xúc dư luận.
Chỉ còn chưa đầy 10 ngày nữa, các chủ phương tiện phải hoàn tất việc chuyển đổi tài khoản giao thông kết nối với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt. Tuy nhiên, hiện vẫn còn khoảng 130.000 doanh nghiệp vận tải "ngóng" hướng dẫn thực hiện.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Hà Nội Lê Hồng Sơn đã ký ban hành công văn về việc sắp xếp đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp Nhà nước, tổ chức bên trong hệ thống hành chính Nhà nước.
Theo Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc, cần xác định đúng “điểm nghẽn” về đất đai hiện nay, xem xét kỹ căn cơ gốc rễ để tháo gỡ, khơi thông nguồn lực, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân…
Cho ý kiến về Dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi), nhiều đại biểu nhấn mạnh yêu cầu quy định rõ cơ chế tính phí bảo hiểm tiền gửi, phân định thẩm quyền giữa Ngân hàng Nhà nước và tổ chức bảo hiểm tiền gửi, đồng thời kiểm soát chặt chẽ hoạt động đầu tư và cho vay đặc biệt.
Dự thảo Dự thảo Luật Thương mại điện tử đề xuất bổ sung việc định danh người bán trong nước qua VNeID và người bán nước ngoài thông qua giấy tờ chứng minh tính hợp pháp nhằm định danh chính xác người bán và minh bạch các giao dịch qua TMĐT
Trong vụ vi phạm quy định đấu thầu liên quan Công ty AIC, Viện Kiểm sát nhân dân TP.HCM truy tố 16 bị can, 5 bị can thuộc Công ty AIC và bà Lê Phương Nga (cựu Chánh Văn phòng Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM) đã xuất cảnh ra nước ngoài và bị truy nã.
![[Gặp gỡ thứ Tư] Chủ tịch Hoàng Gia Phát Group: Kinh doanh để phụng sự và trả nợ cuộc đời](https://t.ex-cdn.com/nhadautu.vn/608w/files/content/2025/08/27/095146dunghgp-0950.jpg)