Biến động CIR ngành ngân hàng nửa đầu năm
CIR thể hiện cho hiệu quả hoạt động của ngân hàng và thực tế, chỉ số này đã cải thiện liên tục trong suốt nhiều năm qua trước tác động của xu hướng số hóa mạnh mẽ. Tuy nhiên, nhìn lại một vài quý trở lại đây, hiệu quả cải thiện CIR có xu hướng chậm lại.
CIR (Cost-to-Income ratio) được đo lường bằng chi phí hoạt động trên tổng thu nhập của ngân hàng. CIR càng thấp thể hiện khả năng quản lý chi phí càng tốt và hiệu suất của nhân sự ngân hàng càng cao. Trong bối cảnh chỉ tiêu đối với một nhân viên ngành đã tăng mạnh trong những năm gần đây, dẫn đến thu nhập tạo ra trên mỗi nhân viên ngân hàng ngày càng cao. Bên cạnh đó, hiệu suất của nhân viên ngân hàng về mặt vận hành nội bộ cũng được tăng cường với hoạt động số hóa diễn ra mạnh mẽ.
CIR của ngành ngân hàng đã giảm mạnh trong những năm qua, tuy nhiên tốc độ cải thiện đã giảm dần trong những quý gần đây. CIR có sự chênh lệch lớn giữa các nhóm khi top những ngân hàng có CIR hiệu quả lớn sẽ có chỉ số này dao động trong khoảng 30%, trong khi những ngân hàng có mức chỉ số CIR cao lại dao động lên đến 40-50%.

Nguồn: Tính toán của tác giả.
Các yếu tố tác động đến chỉ số CIR
Theo Báo cáo ngành Ngân hàng 6 tháng đầu năm 2023 của Học viện Ngân hàng, chỉ số CIR của ngành ngân hàng vừa được cải thiện ở quý I/2023, nhưng có xu hướng tăng trở lại vào quý II. Tuy nhiên, bức tranh này không đồng đều ở các nhóm. Trong khi nhóm có vốn Nhà nước giảm CIR, thì ở nhóm các ngân hàng tư nhân còn lại đa phần có sự gia tăng về chỉ số này nếu so sánh với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân chủ yếu do chiến lược của các ngân hàng. Xu hướng cải thiện CIR sẽ được thấy rõ hơn nếu xếp một số ngân hàng tiêu biểu trong cải thiện chỉ tiêu CIR vào hai nhóm động lực giúp cải thiện chỉ số: đầu tư công nghệ và cơ cấu nhân sự.

Nguồn: Văn Tuệ, tác giả tổng hợp.
Xu hướng đầu tư và chuyển đổi số ảnh hưởng đáng kể đến chỉ số CIR tại các ngân hàng. SHB và HDB là hai ngân hàng đã thực hiện chuyển đổi số và có tác động đáng kể đến chỉ số CIR. Trong năm 2022, SHB đã thực hiện chuyển đổi số thông qua các kênh eKYC hay sản phẩm thấu chi online… đã giúp ngân hàng này cắt giảm được chi phí vận hành. Đối với HDBank, trong giai đoạn đầu tư các dự án công nghệ và triển khai Basel III, chỉ số CIR đạt 40%, nhưng sau 2 quý triển khai, chỉ số này hiện tại chỉ còn 35%. OCB cũng là một trong những ngân hàng giảm được chỉ số CIR khi hoạt động chuyển đổi số trong thời gian dài và bắt đầu có trái ngọt giúp tối ưu năng suất lao động và giảm chi phí.
Trong khi đó, một số ngân hàng khác giảm chi phí bằng cách cắt giảm nhân sự. LPB đã cắt giảm gần 1.400 nhân sự chỉ trong 6 tháng đầu năm. Tiếp đến là TCB với 753 nhân sự. Theo sau là hai ông lớn BID và CTG với 403 và 362 nhân sự. LPB bắt đầu cắt giảm nhân sự sau khi nhà băng này chấp nhận chi phí CIR cao trong thời gian dài khi đầu tư nâng cấp hạ tầng và số hóa. TCB – một trong những ngân hàng đi đầu về số hóa - quyết định cắt giảm nhân sự giúp tối ưu chi phí vận hành.

Chỉ số CIR luôn có độ trễ trước các hoạt động đầu tư
Tuy nhiên, tỷ lệ CIR cao không hẳn phản ánh quá tiêu cực hoạt động kinh doanh ngân hàng nếu ngân hàng đó đang thực hiện đầu tư, chuyển đổi. Trong giai đoạn chuyển đổi, như ví dụ của hai ngân hàng phía trên, chỉ số CIR cao là điều hiển nhiên.
Trong giai đoạn sắp tới, hai ông lớn VCB và CTG sẽ thực hiện chiến lược chuyển đổi số có thể khiến chỉ số CIR tăng cao bất thường. VCB đang có kế hoạch thuê các chuyên gia nước ngoài giúp số hóa quy trình cho vay cá nhân nhỏ lẻ. Tuy nhiên, chỉ số CIR cần có thời gian để các nỗ lực số hóa của ngân hàng đi vào thực tiễn.

Kết hợp với quá trình chuyển đổi số sẽ là quá trình tối ưu hóa bộ máy nhân sự khi hoạt động số hóa có tác động lớn đến hiệu suất hoạt động. Cắt giảm nhân sự sẽ xảy ra theo hai hướng: vừa cắt giảm nhân sự nhưng tăng lương cho những cán bộ ở lại giúp gia tăng hiệu suất cho các nhân viên nhưng không giảm thêm được chi phí vận hành; xu hướng còn lại là cắt giảm nhân sự và giữ nguyên mức lương giúp cắt giảm quỹ lương từ đó cắt giảm chi phí vận hành và hạ chỉ số CIR.
Việc duy trì mức CIR cao hoặc thấp cũng chủ yếu dựa vào các chiến lược của các ngân hàng. Một số chấp nhận mức CIR cao để gia tăng đầu tư, nhưng một số chủ động cắt giảm chi phí hoặc tăng thu nhập. Tuy nhiên, việc duy trì mức CIR ở mức cao trong thời gian dài cũng có những rủi ro. Chẳng hạn, lợi nhuận của ngân hàng sẽ bị ảnh hưởng nếu lãi suất tăng mạnh. Bên cạnh đó, các khoản nợ xấu cũng có thể gia tăng nếu ngân hàng mở rộng tín dụng quá nhanh mà không đảm bảo chất lượng. Do đó, các ngân hàng cần cân nhắc kỹ lưỡng trong việc điều chỉnh CIR, để đảm bảo mức tăng trưởng an toàn và bền vững.
Cải thiện chỉ số CIR để từ đó cải thiện ROA là một trong những trọng tâm trong hoạt động của các ngân hàng trong giai đoạn chuyển đổi số hiện đại. Xu hướng chuyển đối số và kết hợp với sự phát triển của việc ứng dụng AI trong từng khía cạnh hoạt động của ngân hàng sẽ là chìa khóa giúp thay đổi hiệu quả hoạt động của các ngân hàng trong giai đoạn tới.
(*) Lê Thị Hương Trà, Lê Hoài Ân, Viện NCKH Ngân hàng, Học viện Ngân hàng.
- Cùng chuyên mục
Sự phát triển thần tốc của Vietravel Airlines
Sau khi về tay nhóm T&T Group, Vietravel Airlines từ chỗ chỉ thuê tàu bay đã sở hữu 3 chiếc. Hãng đặt mục tiêu có tối thiểu 10 chiếc trong năm nay và 30 – 50 chiếc đến 2030.
Tài chính - 10/08/2025 13:20
Cổ phiếu CII tiệm cận đỉnh 2 năm
CII đã đạt được nhiều bước tiến pháp lý các dự án bất động sản tại Thủ Thiêm và khu tây TP.HCM. Nhờ đó, cổ phiếu CII cũng tăng giá mạnh trong hơn 3 tháng qua.
Tài chính - 10/08/2025 08:51
Chứng khoán 'rực rỡ' trong tuần 4/8 - 8/8
Điểm sáng tích cực nhất trong tuần vượt đỉnh của VN-Index là dòng tiền có sự lan tỏa sang các cổ phiếu và nhóm ngành ngoài VN30.
Tài chính - 09/08/2025 17:54
Bitcoin quay lại đà tăng sau sắc lệnh của ông Trump
Các chuyên gia cho rằng sắc lệnh mới nhất cho phép tài khoản hưu trí 401 (k) của người dân Hoa Kỳ được sử dụng tiền ảo, là lý do chính khiến Bitcoin quay lại đà tăng, sau thời gian dài chững lại do làn sóng chốt lời.
Tài chính - 09/08/2025 08:46
Quý kinh doanh tích cực của doanh nghiệp cảng biển
Nhiều doanh nghiệp cảng biển báo lãi ròng quý II/2025 tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước.
Tài chính - 09/08/2025 07:59
Nhóm VN30 'nghỉ ngơi', cổ phiếu vừa và nhỏ tăng mạnh
Trong bối cảnh nhóm VN30 giảm điểm, các nhóm vốn hóa vừa và nhỏ diễn biến khá tích cực. Dòng tiền đã luân chuyển sang những cổ phiếu chưa tăng mạnh thời gian qua.
Tài chính - 08/08/2025 15:53
BSR khởi động kế hoạch chia thưởng 'khủng'
BSR lấy ý kiến cổ đông phương án tăng vốn điều lệ trong tháng 9. Doanh nghiệp có kế hoạch chia thưởng tỷ lệ 61,5% để tăng vốn lên hơn 50.000 tỷ đồng.
Tài chính - 08/08/2025 15:40
Ngay sau khi niêm yết HoSE, Taseco Land muốn phát hành cổ phiếu riêng lẻ
Taseco Land dự kiến trình cổ đông thông qua phương án phát hành cổ phiếu riêng lẻ cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.
Tài chính - 08/08/2025 14:53
Kịch trần lên 888.800 đồng/cp ngày chào sàn, F88 có gì hấp dẫn?
Sau khi chào sàn, Đầu tư F88 sẽ có đợt phát hành cổ phiếu ESOP và chia thưởng tỷ lệ khủng 1.200%, vốn điều lệ tăng lên hơn 1.100 tỷ đồng.
Tài chính - 08/08/2025 11:57
Tín dụng bất động sản tăng mạnh nhưng vẫn nằm trong tầm kiểm soát
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, tín dụng toàn hệ thống trong 7 tháng đầu năm 2025 tăng khoảng 10% so với cuối năm 2024. Đáng chú ý, dòng vốn chảy vào hai lĩnh vực “nóng” – bất động sản và chứng khoán.
Tài chính - 08/08/2025 09:07
Hơn 5.800 tỷ đồng bị 'bỏ ngoài' BCTC Chứng khoán HBS thế nào?
HĐQT Chứng khoán HBS cho rằng lợi dụng sự cố tại công ty cuối năm 2021, một số cựu lãnh đạo đã sử dụng số tiền hơn 5.853,8 tỷ đồng với nhiều dấu hiệu đáng ngờ. Qua đó "biến tài sản của người khác thành tài sản của mình".
Tài chính - 07/08/2025 13:23
HoSE đưa ra khuyến nghị công ty chứng khoán đảm bảo an ninh mạng
Do tính liên kết cao của hệ thống công nghệ mới, an toàn thông tin được HoSE chú trọng nhằm giảm thiểu rủi ro từ các mối đe dọa trên không gian mạng.
Tài chính - 07/08/2025 11:59
Novaland thêm tờ trình hoán đổi nợ trái phiếu giá 40.000 đồng/CP
Mức giá 40.000 đồng/CP được Novaland đề ra trên dự liệu giá trị thị trường tại thời điểm phát hành. Ban lãnh đạo tin vào tiềm năng phục hồi của tập đoàn.
Tài chính - 07/08/2025 09:23
Đằng sau con số lợi nhuận đột biến của doanh nghiệp thủy sản
Doanh nghiệp thủy sản ghi nhận lợi nhuận tăng cao trong quý II với động lực đến từ việc các nhà nhập khẩu tăng cường nhập hàng trước khi thuế đối ứng của Mỹ có hiệu lực.
Tài chính - 07/08/2025 08:28
UBCKNN tăng cường giám sát, thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên thị trường chứng khoán
Trước sự gia tăng mạnh mẽ của thị trường chứng khoán trong giai đoạn hiện nay, UBCKNN đã tăng cường công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên thị trường.
Tài chính - 07/08/2025 08:26
Thêm một doanh nghiệp họ FLC tổ chức bất thành đại hội cổ đông
Với chỉ hơn 24% cổ phần đại diện, cuộc họp ĐHĐCĐ bất thường của Công ty Cổ phần Nông dược HAI năm 2025 lần thứ nhất đã không đủ điều kiện tiến hành.
Tài chính - 07/08/2025 07:57
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 2 month ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 2 month ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 4 month ago