Theo định hướng phát triển xuyên suốt, thị trường chứng khoán trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho nền kinh tế. Trong 10 năm qua (2014 – 2023), vốn huy động qua chào bán chứng khoán tăng trưởng đáng kể, tổng vốn huy động năm 2023 đạt 95.170 tỷ đồng, gấp 3,47 lần so với năm 2014.

Tuy nhiên, huy động vốn qua chào bán cổ phiếu và trái phiếu sau khi đạt đỉnh vào 2021 (155.588 tỷ đồng) thì giảm rõ rệt trong 2 năm tiếp theo.

Tại Hội nghị “Tập huấn về hồ sơ đăng ký chào bán, phát hành chứng khoán” chiều ngày 25/3 tại Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE), đại diện UBCKNN chia sẻ căn cứ tình hình xem xét hồ sơ thực tế trong thời gian qua, một số hồ sơ đăng ký chào bán cổ phiếu ra công chúng của doanh nghiệp còn chưa đáp ứng đầy đủ quy định của pháp luật.

Nguyên nhân là do Luật Chứng khoán và các văn bản hướng dẫn có hiệu lực từ năm 2021 với nhiều nội dung thay đổi so với trước đây, trong đó có tách biệt điều kiện chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng và chào bán thêm cổ phiếu ra công chúng. Cùng với đó, quy định về hồ sơ đăng ký chào bán cũng được cập nhật, bổ sung nhiều nội dung mới để đảm bảo tính chính xác, minh bạch và cung cấp đầy đủ thông tin hơn cho nhà đầu tư.

Mặt khác, giữa tổ chức phát hành và tổ chức tư vấn hồ sơ đã thiếu sự phối hợp trong cả quá trình từ xây dựng phương án ban đầu đến kết thúc đợt chào bán. Một số doanh nghiệp xây dựng phương án phát hành và trình cấp có thẩm quyền thông qua mà không có sự tham vấn ban đầu của tổ chức tư vấn. Theo đó, phương án chưa đảm bảo phù hợp quy định, thông tin cung cấp chưa đảm bảo nguyên tắc công khai minh bạch.

Cuối cùng, một số tổ chức tư vấn còn thiếu nghiêm túc khi thực hiện chức năng của một tổ chức tư vấn hồ sơ, không rà soát hồ sơ của doanh nghiệp trên nguyên tắc cẩn trọng, đảm bảo hồ sơ đăng ký phát hành tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật.

Trên cơ sở đó, đại diện UBCKNN nêu ra 2 lưu ý quan trọng doanh nghiệp cần nắm khi lập hồ sơ chào bán cổ phiếu, trái phiếu ra công chúng. Đó là hồ sơ phải đáp ứng đầy đủ quy định pháp luật và các thông tin trong hồ sơ phải công khai, minh bạch, đảm bảo theo đúng nguyên tắc hoạt động của thị trường chứng khoán.

Cụ thể, doanh nghiệp có kế hoạch huy động vốn thì ngay từ đầu năm khi tổ chức ĐHCĐ thường niên cần có phương án tổng thể. Để làm được cần sự tham vấn của tổ chức tư vấn ngay từ khâu xây dựng phương án, chỉ ra những nội dung cần thiết bắt buộc phải cổ đông thông qua.

Đồng thời, doanh nghiệp cần lưu ý họp ĐHCĐ phải hết sức quan tâm đến trình tự, thủ tục họp theo quy chế nội bộ quản trị, điều lệ công ty và theo luật quy định. ĐHCĐ được đảm bảo trình tự thủ tục, công bố thông tin đầy đủ là cơ sở quan trọng để xin ý kiến cổ đông.

Tiếp theo, liên quan chuẩn bị hồ sơ tài liệu, doanh nghiệp cần quan tâm đến vấn đề trình bày từ giấy đăng ký chào bán, bản cáo bạch, thông báo chào bán, kết quả chào bán… hạn chế tối đa sai sót về mặt trình bày đáng tiếc.

“Những sai sót này có thể không lớn nhưng lại ảnh hưởng đến tiến độ huy động vốn đề ra khi cứ phải sửa chữa, bổ sung những sai sót không đáng có”, đại diện UBCKNN nhấn mạnh.

Nội dung phương án phải phù hợp với phương án được cấp thẩm quyền công ty thông qua (HĐQT, ĐHCĐ), không nên có mâu thuẫn trong hồ sơ, rà soát toàn bộ bộ hồ sơ.

Về trình tự thực hiện phương án phát hành, doanh nghiệp có thể đưa ra nhiều phương án tăng vốn gồm trả cổ tức, ESOP, thưởng cổ phiếu, chào bán cho cổ đông hiện hữu, chào bán riêng lẻ… Do đó, khi xin ý kiến cổ đông phải có trình tự rõ ràng. Bởi theo quy định, luật sẽ ưu tiên quyền lợi của cổ đông trước nên khi doanh nghiệp muốn chào bán riêng lẻ trước thì phải xin ý kiến cổ đông từ bỏ quyền, nếu không UBCKNN sẽ yêu cầu chào bán cho cổ đông trước.

Ngoài ra, liên quan đến chào bán ra công chúng lần đầu, doanh nghiệp cần xác định rõ là thay đổi cơ cấu vốn hay tăng vốn. Trong trường hợp thay đổi cơ cấu vốn, tức là cổ đông lớn muốn bán một phần vốn thì cổ đông phải ủy quyền cho ĐHCĐ, thông qua ĐHCĐ, xin ý kiến ĐHCĐ và sau đó xác định rõ thứ tự ưu tiên thực hiện ra sao.

Bài liên quan

Cuộc đua tăng vốn làm nóng mùa đại hội công ty chứng khoán

Sẽ có đại sóng tăng vốn 2024?

Chứng khoán giảm mạnh sau thông tin hệ thống VNDirect ‘sập’

Chứng khoán VIX muốn tăng vốn lên hơn 14.500 tỷ đồng