VARS: Đã đến lúc cải cách thuế bất động sản

VŨ PHẠM
06:30 09/09/2024

Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) cho rằng, đã đến lúc cần cải cách thuế bất động sản (BĐS) để giải bài toán giá nhà đất tăng quá cao.

Nhiều năm trở lại đây, khái niệm "nhà hoang", "biệt thự hoang", "khu đô thị hoang" càng trở nên quen thuộc và phổ biến, ở bất cứ đâu cũng có thể dễ dàng bắt gặp. Ngay tại các thành phố lớn, nơi được cho là "đất chật, người đông" thì tình trạng này vẫn "nhan nhản".

Có thể thấy, một nghịch cảnh trớ trêu giữa một bên "đất, nhà hoang hóa" và một bên là cảnh người dân chật vật, làm cả đời cũng chưa chắc mua nổi một mảnh đất, căn nhà.

VARS cho biết, thực trạng này không chỉ gây lãng phí tài nguyên đất đai mà còn tạo ra bất công xã hội, khi mà phần lớn nguồn cung nhà đất - đang ngày một khan hiếm, vẫn tiếp tục "rơi" vào tay những người dư dả tài chính. Họ sở hữu một vài thậm chí là hàng chục, hàng trăm BĐS nhưng để hoang, "ôm đất chờ thời", dẫn đến tăng giá nhà đất, khiến cho khả năng tiếp cận nhà ở của người dân ngày một hạn chế.

Giá chung cư ở Hà Nội và TP.HCM không có dấu hiệu hạ nhiệt. Ảnh: VP

Giá nhà vẫn tăng và không có tín hiệu giảm

Dữ liệu của VARS cho thấy, giá nhà ở đang liên tục thiết lập mặt bằng mới, ở ngưỡng cao, vượt xa tốc độ tăng trưởng thu nhập của đại đa số người dân.

Cụ thể, chỉ số giá căn hộ chung cư trong quý II tại Hà Nội, TP.HCM đã tăng lần lượt 58%; 27% so với quý II/2019.

Các dự án căn hộ thương mại bình dân đã hoàn toàn vắng bóng tại các đô thị. Loại hình căn hộ trung cấp ngày càng khan hiếm, dần bị "chiếm sóng" bởi phân khúc cao cấp, hạng sang khi hơn 80% nguồn cung căn hộ mở bán tại Hà Nội và TP.HCM mở bán trong năm 2024 có giá từ 50 triệu đồng/m2 trở lên.

Nhiều dự án chung cư mới ra mắt có mức giá hàng chục nghìn USD/m2. Mức giá bán sơ cấp căn hộ neo cao kéo theo giá chung cư cũ tăng vọt, nhiều căn hộ đã sử dụng hàng thập kỷ được giao dịch với mức giá cao gấp đôi, gấp ba so với lúc bàn giao.

VARS cho rằng, "ăn theo" cơn sốt giá chung cư, giá bán nhà ở gắn liền với đất, bao gồm biệt thự, liền kề cũng được đà tăng cao, trong đó bao gồm cả một số dự án tại các quận/huyện xa trung tâm.

Nếu như trước đây, đơn giá hàng trăm triệu đồng/m2 đối với biệt thự được cho là cao, thì giờ đây có những căn biệt thự được rao bán với mức giá lên tới 1 tỷ đồng/m2 vẫn được coi là bình thường. Giá bán đất nền cũng liên tục tăng cao. Nhiều tỉnh, thành ghi nhận hiện tượng đất nền pháp lý "sốt nóng" cục bộ do hoạt động đầu tư trở lại hay do một số nhóm nhà đầu tư tạo cung, cầu giả để đẩy giá. Một số tỉnh, thành như Hải Dương mức giá đã vượt đỉnh "sốt" năm 2022.

Trong ngắn hạn, VARS đánh giá, giá nhà ở sơ cấp sẽ khó giảm, nhất là phân khúc căn hộ - loại hình đáp ứng nhu cầu nhà ở chủ yếu tại các đô thị. Bởi trong bối cảnh cầu về nhà đất, nhất là nhu cầu đầu tư không ngừng tăng, chủ đầu tư sẽ ưu tiên phát triển phân khúc cao cấp để tối đa hóa lợi nhuận khi quỹ đất ngày càng khan hiếm, chi phí xây dựng tăng cao cùng với hạ tầng, tiện ích được đầu tư ngày càng chất lượng.

Hành lang pháp lý mới loại bỏ các chủ đầu tư yếu kém về năng lực tài chính, buộc các chủ đầu tư còn lại trong "sân chơi" phải phát triển các đại đô thị đồng bộ hạ tầng, tiện ích, có sức lan tỏa lớn, đồng nghĩa với việc chi phí tăng cao, cũng khiến giá nhà khó giảm.

Đồng thời, việc thị trường chỉ còn lại các chủ đầu tư có tiềm lực tài chính tốt, năng lực mạnh sẵn có hay có lợi thế tạo lập quỹ đất sẽ tiếp tục duy trì hiện tượng độc quyền nguồn cung, các chủ đầu tư lớn sẽ tiếp tục quyết định mức giá của thị trường, theo hướng cao hơn để tối đa hóa lợi nhuận.

Sắc thuế cần áp dụng từ ngôi nhà thứ 2

Theo VARS, khái niệm đầu cơ và đầu tư tại Việt Nam vẫn chưa được phân định rõ ràng.

Việc mua để ở hay cho thuê, hay chuyển nhượng là hợp pháp và là hoạt động đi liền với cơ chế của thị trường trên cơ sở tự chịu trách nhiệm "lời ăn, lỗ chịu". Nhưng hoạt động mua bán, chuyển nhượng không được kiểm soát là nguyên nhân chính của tình trạng "sốt đất" diễn ra tại nhiều địa phương trên cả nước, tiềm ẩn các nguy cơ rủi ro với thị trường BĐS nói riêng, nền kinh tế nói chung.

Các nhà đầu tư đầu cơ "găm hàng" khi hàng hóa khan hiếm, không có để bán rồi để "hoang" chờ tăng giá hoặc tạo khan hiếm giả để đẩy giá lên nhằm tìm kiếm lợi nhuận cao, đang rất phổ biến, xảy ra từ các khu vực đô thị tới nông thôn. Điều này gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển quỹ đất, quan hệ cung cầu, ảnh hưởng tới nền kinh tế trong dài hạn do đất đai là "đầu vào" của hầu hết các ngành, lĩnh vực sản xuất hiện nay.

Sau hơn 15 năm xây dựng, khu đô thị Nam An Khánh tại huyện Hoài Đức, TP. Hà Nội vẫn bỏ hoang hoàng loạt căn biệt thự. Ảnh: Trọng Hiếu

Do đó, để điều tiết thị trường phát triển theo hướng an toàn, lành mạnh, bền vững, để giá đất tăng giảm theo đúng thị trường, VARS kiến nghị Nhà nước ban hành chính sách thuế BĐS là việc cấp bách, không thể thấy khó mà bỏ qua.

Đánh thuế BĐS hiệu quả và minh bạch, hướng tới những đối tượng tích lũy, đầu cơ thay vì những đối tượng mua BĐS phục vụ mục đích sinh sống hay tổ chức sản xuất kinh doanh sẽ vừa giúp tăng nguồn thu ngân sách, vừa giúp điều tiết thị trường BĐS và cũng là xu hướng chung trên thế giới.

VARS nhận định, sắc thuế cần áp dụng với ngôi nhà thứ 2 trở lên. Việc người có nhiều tài sản, tài sản lại không ngừng sinh lời thì việc nộp thuế nhiều hơn là điều đương nhiên. Thực tế, hầu hết người mua nhà trong thời gian qua là người mua nhà thứ 2, 3. Ví dụ, tại Singapore, bất cứ người Singapore nào mua nhà đều phải trả phí 20% giá trị BĐS cho căn nhà thứ 2, 30% cho căn nhà thứ 3.

Mức thuế có thể nâng cao dần với giao dịch BĐS mà người bán có thời gian nắm giữ ngắn. Tại Singapore, bán ngay trong năm đầu sẽ phải đóng thuế 6% giá trị bất động sản, bán vào năm thứ 2 đóng thuế 8%, năm thứ 3 là 4% và sau năm thứ 4 không bị áp thuế, phí này.

Hay nếu chủ sở hữu BĐS không đưa BĐS tham gia hoạt động kinh doanh, không triển khai xây dựng sau khi nhận đất cũng bị đánh thuế. Đơn cử như ở Hàn Quốc, đất bỏ hoang hoặc đang trong quá trình cải tạo đất quá 2 năm thì bị đánh thuế 5%, 5 năm thì đánh thuế 8%, bỏ hoang 7 năm thì đánh thuế 9%, bỏ hoang hơn 10 năm thì đánh thuế 10%. Tại Mỹ, đất bỏ hoang thì bị đánh thuế 3%...

VARS nhấn mạnh, chính sách thuế này sẽ khiến người dân hạn chế hoặc không còn nhiều động lực đầu cơ, kiềm chế đà tăng giá nhà đất, bởi cùng với chi phí lãi vay và các chi phí cơ hội khác, việc sở hữu BĐS đầu cơ trở nên rủi ro hơn. Mua đi bán lại BĐS để ăn chênh lệch, hay tạo cung cầu ảo để thổi giá BĐS dần trở nên vô nghĩa.

Đồng thời, khuyến khích các chủ sở hữu đưa BĐS "bỏ hoang" cho thuê hoặc bán đi, thông qua đó tăng khả năng tiếp cận nhà ở cho người dân có nhu cầu ở thực. Trường hợp nếu đánh thuế mà người dân vẫn có nhu cầu đầu cơ, thì ngân sách sẽ thu được thuế, phục vụ cho đầu tư công, xây dựng trường học, bệnh viện, đường xá...

Tuy nhiên, việc sử dụng công cụ thuế để điều tiết thị trường cũng gặp nhiều thách thức, đòi hỏi đầu tư lớn về công nghệ và nguồn nhân lực. Trong đó, để sử dụng hiệu quả và minh bạch công cụ thuế, cơ quan quản lý Nhà nước thúc đẩy xây dựng và hoàn thiện hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu về nhà ở và thị trường BĐS. Từ đó, làm căn cứ xác định đâu là ngôi nhà thứ 2, 3... và giá trị của BĐS áp thuế.

Ngoài ra, Nhà nước phải cân nhắc tác động tiêu cực có thể có, như việc đánh thuế có thể khiến người dân bị "kiệt quệ" sức mua, dẫn đến các hệ lụy khác về lâu dài với nền kinh tế hoặc tạo ra các lỗ hổng pháp lý khi người giàu vẫn có thể lách thuế bằng cách chuyển quyền sở hữu tài sản thứ 2, 3... cho người thân; giá thuê nhà tăng để bù đắp chi phí cấu thành từ việc đóng thuế...

  • Cùng chuyên mục
Doanh nghiệp địa ốc sẵn sàng cho chu kỳ mới

Doanh nghiệp địa ốc sẵn sàng cho chu kỳ mới

Thị trường bất động sản (BĐS) 2024 đã có điểm sáng nhất định nhưng vẫn nhiều khó khăn thách thức. Những tín hiệu khởi sắc rõ nét được dự báo sẽ xuất hiện giữa năm 2025 và các doanh nghiệp BĐS cũng sẵn sàng cho chu kỳ tăng trưởng mới.

Đầu tư - 28/01/2025 13:49

Tháo gỡ nút thắt cho cao tốc Bắc - Nam qua Nam Trung Bộ

Tháo gỡ nút thắt cho cao tốc Bắc - Nam qua Nam Trung Bộ

Tính đến thời điểm cuối năm 2024, tiến độ thi công các dự án cao tốc Bắc - Nam qua khu vực miền Trung cơ bản đáp ứng yêu cầu, thậm chí có nhiều dự án sẵn sàng "về đích" trước tiến độ.

Đầu tư - 28/01/2025 10:38

Bí thư Tỉnh uỷ Quảng Ngãi thăm, chúc Tết người lao động dự án Quảng Ngãi - Hoài Nhơn

Bí thư Tỉnh uỷ Quảng Ngãi thăm, chúc Tết người lao động dự án Quảng Ngãi - Hoài Nhơn

Chiều ngày 27/01/2025 (28 tháng Chạp), Bí thư Tỉnh uỷ Quảng Ngãi Bùi Thị Quỳnh Vân cùng đoàn công tác tỉnh Quảng Ngãi đã đến thăm hỏi, động viên và chúc Tết người lao động đang làm việc tại dự án Quảng Ngãi - Hoài Nhơn.

Đầu tư - 27/01/2025 20:12

Huế đặt mục tiêu tăng trưởng 'hai con số'

Huế đặt mục tiêu tăng trưởng 'hai con số'

Năm 2025, năm đầu tiên trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, Huế đặt mục tiêu tăng trưởng 10%, địa phương này đã đề ra cho riêng mình những định hướng cụ thể về thu hút đầu tư để hoàn thành mục tiêu trên.

Đầu tư - 27/01/2025 15:04

Gọi vốn FDI với vị thế mới

Gọi vốn FDI với vị thế mới

Từ những năm tháng gọi vốn FDI để mong có sản xuất, lo cái ăn cái mặc thì nay câu chuyện thu hút vốn FDI đã bước sang trang mới khi Việt Nam trở thành một nền kinh tế năng động, thích ứng và hội nhập sâu rộng...

Đầu tư - 27/01/2025 14:58

Quảng Ngãi xử lý dứt điểm các dự án tồn đọng, chống lãng phí

Quảng Ngãi xử lý dứt điểm các dự án tồn đọng, chống lãng phí

Lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi khẳng định, trong năm 2025, tỉnh tập trung giải quyết dứt điểm các dự án tồn đọng, dừng thi công, khẩn trương triển khai, hoàn thành, đưa vào sử dụng chống lãng phí, thất thoát theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Đầu tư - 27/01/2025 13:00

Khi Nghệ An làm tổ đón 'đại bàng'

Khi Nghệ An làm tổ đón 'đại bàng'

Nghệ An đang có hướng đi tốt trong thu hút đầu tư nước ngoài và đạt được kết quả ngoài mong đợi khi năm 2024, đã thu hút được hơn 1,7 tỷ USD vốn FDI và là năm thứ 3 liên tiếp nằm trong tốp 10 tỉnh thành thu hút vốn FDI tốt nhất cả nước.

Đầu tư - 27/01/2025 06:00

 Hành trình đón dòng vốn tỷ đô của thị xã Quảng Yên (Quảng Ninh)

Hành trình đón dòng vốn tỷ đô của thị xã Quảng Yên (Quảng Ninh)

Năm 2024, thị xã (TX) Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh đã vươn mình mạnh mẽ, trở thành điểm sáng trong thu hút đầu tư tại Quảng Ninh. Dù đối mặt với nhiều thách thức, thị xã vẫn ghi dấu ấn với 22 dự án FDI, tổng vốn đăng ký hơn 1,2 tỷ USD.

Đầu tư - 26/01/2025 13:00

Sức hút mới của Đà Nẵng

Sức hút mới của Đà Nẵng

Nghị quyết 136 của Quốc hội đang mở ra những vận hội mới cho Đà Nẵng nhất là trong thu hút đầu tư FDI, nhờ được áp dụng nhiều cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội chưa có tiền lệ ở Việt Nam.

Đầu tư - 26/01/2025 11:09

Quảng Ninh đứng top đầu cả nước thu hút vốn FDI

Quảng Ninh đứng top đầu cả nước thu hút vốn FDI

Với trên 3 tỷ USD đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) được thu hút trong năm 2024, Quảng Ninh đã ghi dấu ấn đậm nét khi tiếp tục giữ vững ngôi vị top đầu trong toàn quốc về thu hút FDI. Kết quả này đã khẳng định sự quyết tâm, nỗ lực của tỉnh trong công tác cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, kêu gọi và xúc tiến đầu tư trong thời gian qua.

Đầu tư - 26/01/2025 11:07

Đã chọn được nhà đầu tư 52 km cao tốc qua Bình Dương trị giá 8.833 tỷ đồng

Đã chọn được nhà đầu tư 52 km cao tốc qua Bình Dương trị giá 8.833 tỷ đồng

UBND tỉnh Bình Dương vừa công bố tên nhà đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành - đoạn qua tỉnh Bình Dương dài 52 km, quy mô 4 làn xe tiêu chuẩn, theo phương thức PPP.

Đầu tư - 26/01/2025 11:06

Điểm sáng trong thu hút đầu tư tại Quảng Trị

Điểm sáng trong thu hút đầu tư tại Quảng Trị

Năm 2024 là một năm thành công trong hoạt động xúc tiến đầu tư của Quảng Trị, khi liên tục ghi nhận điểm sáng về số vốn, số dự án trong và ngoài nước đăng ký đầu tư.

Đầu tư - 25/01/2025 11:38

Người nước ngoài chuộng mua nhà ở Hà Nội

Người nước ngoài chuộng mua nhà ở Hà Nội

VARS cho biết, thị trường bất động sản cho người nước ngoài tại Hà Nội đang phát triển khi mỗi năm có khoảng 10.000 lao động nước ngoài, phần lớn là lao động chất lượng cao, có nhu cầu về nhà ở cao cấp. Nhu cầu này còn được thúc đẩy bởi Luật Nhà ở 2023 với các quy định tạo điều kiện thuận lợi cho họ sở hữu nhà ở.

Đầu tư - 25/01/2025 08:05

Dự án khu công nghiệp Sông Công II được tăng vốn đầu tư thêm gần 600 tỷ đồng

Dự án khu công nghiệp Sông Công II được tăng vốn đầu tư thêm gần 600 tỷ đồng

Sau khi điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án xây dựng hạ tầng Khu công nghiệp Sông Công II có tổng mức đầu tư hơn 2.347 tỷ đồng (tăng 589,3 tỷ đồng).

Đầu tư - 24/01/2025 17:06

Bình Định sẽ đấu giá 3 khu đất ở Khu kinh tế Nhơn Hội

Bình Định sẽ đấu giá 3 khu đất ở Khu kinh tế Nhơn Hội

Các khu đất gồm: Khu du lịch sinh thái Eo Gió; Điểm số 2 (2-1), Khu du lịch biển Nhơn Lý - Cát Tiến và Điểm dừng chân ngắm cảnh biển Trung Lương sẽ được Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Bình Định đấu giá quyền sử dụng đất trong năm 2025.

Đầu tư - 24/01/2025 15:05

Nhà máy điện thoại của Samsung tại Thái Nguyên hoạt động với nửa công suất thiết kế

Nhà máy điện thoại của Samsung tại Thái Nguyên hoạt động với nửa công suất thiết kế

Các nhà máy Samsung tại Thái Nguyên đạt tổng doanh thu 26,3 tỷ USD năm 2024, tăng 5% so với năm 2023.

Đầu tư - 24/01/2025 12:16