'Khoảng trống pháp lý' gây gián đoạn cấp 'sổ hồng' cho bất động sản
Quy định mới của pháp luật đất đai rất có thể sẽ gây "tắc nghẽn" khâu cấp giấy chứng nhận cho khách hàng mua sản phẩm trong dự án bất động sản.

Được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, bất động sản luôn là nhu cầu của người dân bởi có sự bảo đảm của Nhà nước. Luật Đất đai trước đây gọi tên loại giấy tờ này là "Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất", kể từ Luật Đất đai năm 2024 sẽ mang tên gọi ngắn gọn hơn là "Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất", và thường được gọi ngắn gọn là "sổ hồng".
Theo giải thích từ ngữ của Luật Đất đai, đây là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản trên đất.
Với các dự án kinh doanh bất động sản do doanh nghiệp thực hiện, việc cấp "sổ hồng" có ý nghĩa rất quan trọng bởi người dân, khách hàng luôn trông chờ được cấp sổ để được Nhà nước ghi nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản, thay vì chỉ xác lập quyền thông qua hợp đồng với chủ đầu tư. Tâm lý chung của người dân là chủ đầu tư có thể chấm dứt hoạt động do giải thể, phá sản nên việc được Nhà nước cấp chứng nhận sẽ giúp họ yên tâm trong việc khai thác, sử dụng, chuyển nhượng… tài sản.
Bởi vậy, pháp luật đất đai qua các thời kỳ đều quy định cụ thể quy trình cấp "sổ hồng" cho người nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua nhà ở, công trình xây dựng trong các dự án. Chẳng hạn tại Điều 72 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai năm 2013 đã quy định Sở Tài nguyên và Môi trường là cơ quan đầu mối tiếp nhận hồ sơ. Sau khi hoàn thành công trình, chủ đầu tư dự án gửi hồ sơ theo quy định. Trong vòng 30 ngày, Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm kiểm tra hiện trạng sử dụng đất, nhà ở, công trình đã xây dựng và điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất, bán nhà ở, công trình xây dựng để ra thông báo cho chủ đầu tư về kết quả kiểm tra.
Sau khi được Sở Tài nguyên và Môi trường xác nhận đủ điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất, bán nhà ở, công trình xây dựng, chủ đầu tư nộp hồ sơ xin cấp "sổ hồng" thay cho khách hàng (trừ trường hợp khách hàng có nhu cầu tự nộp). Văn phòng đăng ký đất đai tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra và cấp "sổ hồng" cho từng sản phẩm bất động sản.
Sở Xây dựng thẩm định điều kiện cấp "sổ hồng"
Hiện nay Nghị định số 43/2014/NĐ-CP đã hết hiệu lực cùng với Luật Đất đai năm 2013. Trên cơ sở Luật Đất đai năm 2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 101/2024/NĐ-CP trong đó có quy định về đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản trên đất.
Điều đáng bàn là Nghị định 101 đã có thay đổi căn bản về thủ tục kiểm tra điều kiện chuyển quyền sử dụng đất, bán nhà ở, công trình xây dựng. Theo đó, Nghị định 101 chuyển thẩm quyền kiểm tra các điều kiện này từ Sở Tài nguyên và Môi trường (theo Điều 72 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP) sang Sở Xây dựng tại các địa phương.
Cụ thể, Điều 41 Nghị định 101 quy định về trình tự, thủ tục đăng ký, cấp "sổ hồng" cho người nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, công trình xây dựng trong dự án bất động sản. Chủ đầu tư nộp hồ sơ đến bộ phận Một cửa của UBND có thẩm quyền hoặc Văn phòng đăng ký đất đai, trong thành phần hồ sơ bao gồm "Văn bản của cơ quan có thẩm quyền quản lý về kinh doanh bất động sản xác nhận quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất đủ điều kiện được đưa vào kinh doanh theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản".
Việc xác nhận quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất đủ điều kiện được đưa vào kinh doanh sẽ được chuyển cho cơ quan có thẩm quyền quản lý về kinh doanh bất động sản (theo quy định hiện nay là Sở Xây dựng). Tại Điều 19 Nghị định 101 còn khẳng định nguyên tắc: "Văn phòng đăng ký đất đai… không chịu trách nhiệm về điều kiện chuyển quyền sử dụng đất, bán nhà ở, bán công trình, hạng mục công trình xây dựng theo quy định của pháp luật về nhà ở, pháp luật về xây dựng và pháp luật về kinh doanh bất động sản".
Như vậy, việc xác nhận bất động sản đủ điều kiện được đưa vào kinh doanh sẽ hoàn toàn do Sở Xây dựng thực hiện và chịu trách nhiệm.
Sự thay đổi về thẩm quyền này sẽ làm thay đổi toàn bộ quy trình, thủ tục cấp "sổ hồng" cho khách hàng mua sản phẩm trong dự án bất động sản (chuyển một khối lượng công việc rất lớn, có tính tổng hợp về chuyên môn và phức tạp về pháp lý từ Sở Tài nguyên và Môi trường sang Sở Xây dựng). Tại Sở Xây dựng phát sinh một thủ tục hành chính mới, chắc chắn cần có thời gian để nắm bắt, dẫn đến nguy cơ "gián đoạn" việc cấp "sổ hồng" trong thời gian đầu thi hành luật mới, chưa kể đến khâu nhân sự (cần có thời gian để bổ sung, đào tạo nhằm phục vụ loại việc mới phát sinh).
"Khoảng trống pháp lý"
Một khía cạnh đáng lo ngại hơn cả là Nghị định 101 khẳng định rõ việc xác nhận điều kiện kinh doanh quyền sử dụng đất, nhà ở, công trình xây dựng thực hiện theo pháp luật về nhà ở, pháp luật về xây dựng và pháp luật về kinh doanh bất động sản. Trong khi đó, các Luật: Xây dựng, Nhà ở, Kinh doanh bất động sản hiện hành đều không đề cập đến thủ tục xác nhận điều kiện kinh doanh các loại bất động sản nêu trên!?
Như vậy, ở đây đã có "khoảng trống pháp luật" cho một thủ tục hành chính không có quy định để giải quyết (về cơ sở pháp lý, thẩm quyền, thành phần hồ sơ, thời hạn giải quyết thủ tục…) Trường hợp này pháp luật đất đai (Nghị định 101) dẫn chiếu theo một công việc không được quy định trong pháp luật về kinh doanh bất động sản.
Luật Kinh doanh bất động sản hiện nay chỉ quy định về thủ tục Sở Xây dựng kiểm tra, thông báo nhà ở hình thành trong tương lai đủ điều kiện bán, cho thuê mua. Quy định này chỉ áp dụng cho loại hình nhà ở hình thành trong tương lai và được thực hiện tại thời điểm nhà ở chưa được tạo lập, không phải ở thời điểm nhà ở đã hoàn thành, được nghiệm thu để cấp "sổ hồng".
Đối với các loại hình bất động sản khác gồm công trình xây dựng (ví dụ các căn condotel, officetel, shop thương mại dịch vụ…) và nhà ở có sẵn thì Luật Kinh doanh bất động sản không quy định việc Sở Xây dựng kiểm tra, thông báo bất động sản đủ điều kiện đưa vào kinh doanh.
Với "khoảng trống pháp lý" nêu trên, việc cấp "sổ hồng" cho khách hàng mua bất động sản rất có thể sẽ gặp vướng mắc. Trường hợp này, Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Xây dựng cần có sự trao đổi, thảo luận để hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện, trong đó không loại trừ khả năng phải sửa đổi các Nghị định vừa mới ban hành, bao gồm Nghị định số 101/2024/NĐ-CP.
- Cùng chuyên mục
[Gặp gỡ thứ Tư] 'Điều chỉnh mức thuế suất thuế nhập khẩu đảm bảo công bằng giữa các Đối tác chiến lược toàn diện'
Điều chỉnh thuế suất một số nhóm mặt hàng góp phần cải thiện cán cân thương mại với các đối tác thương mại; khuyến khích doanh nghiệp đa dạng hóa hàng hóa nhập khẩu, tạo sức mua cho người tiêu dùng.
Pháp luật - 26/03/2025 14:55
Nợ hơn 730 tỷ đồng, Bệnh viện Phụ sản quốc tế Đức Giang bị rao bán
Công ty CP Hằng Hà, chủ đầu tư của Bệnh viện Phụ sản quốc tế Đức Giang bị ngân hàng BIDV rao bán khoản nợ hơn 730 tỷ đồng.
Pháp luật - 26/03/2025 13:21
Trụ sở Bộ Ngoại giao và 3 dự án có dấu hiệu lãng phí bị đưa vào diện theo dõi, chỉ đạo
4 dự án có dấu hiệu lãng phí, gồm: Dự án Tòa nhà Trung tâm điều hành và giao dịch thương mại của VICEM; Thủy điện Hồi Xuân, tỉnh Thanh Hóa; Xây dựng trụ sở Bộ Ngoại giao; Tiểu dự án 2 (Lim - Phả Lại) thuộc dự án tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân.
Pháp luật - 26/03/2025 08:02
Tiếp tục giảm thuế GTGT 2% đến hết năm 2026: Ngân sách giảm thu hơn 120.000 tỷ đồng
Nếu đề xuất tiếp tục giảm thuế GTGT 2% đến hết năm 2026 được Quốc hội thông qua, dự kiến ngân sách sẽ giảm thu hơn 120.000 tỷ đồng nhưng qua đó thúc đẩy tăng trưởng, tạo thêm nguồn thu...
Pháp luật - 26/03/2025 07:19
Người dân trúng số nhưng không được nhận tiền thắng kiện
Ngày 25/3, TAND thị xã Hương Thủy, TP. Huế đã mở phiên tòa sơ thẩm xét xử công khai vụ trúng số độc đắc nhưng không nhận được tiền.
Pháp luật - 25/03/2025 12:58
Bắt giám đốc lừa bán siêu xe Rolls-Royce Phantom VIII cho 'đại gia' Cần Thơ
Nguyễn Huy Tuấn bị công an Cần Thơ bắt giam vì đưa thông tin gian dối có thể nhập khẩu ô tô Rolls-Royce Phantom VIII về bán cho đại gia Cần Thơ nhằm chiếm đoạt gần 6,5 tỷ đồng.
Pháp luật - 24/03/2025 17:55
Cựu Chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết khắc phục thiệt hại 600 tỷ đồng
Trước phiên tòa phúc thẩm, cựu Chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết đã nộp 600 tỷ đồng trong tổng số hơn 1.800 tỷ đồng buộc phải bồi thường thiệt hại
Pháp luật - 24/03/2025 17:18
Cựu Chủ tịch tỉnh An Giang nhận tiền tỷ, tiếp tay khai thác cát lậu
"Bảo kê" cho Công ty Trung Hậu đã khải thác cát lậu, cựu Chủ tịch và Phó chủ tịch tỉnh An Giang đã nhận tiền cám ơn từ công ty này hàng trăm ngàn USD.
Pháp luật - 24/03/2025 06:53
Nợ hơn 23 tỷ tiền thuế, CTCP Đông Dương Miền Trung bị thu hồi đất
UBND tỉnh Quảng Bình vừa có quyết định thu hồi hơn 71.300m2 của CTCP Đông Dương Miền Trung do nợ thuế với số tiền hơn 23 tỷ đồng.
Pháp luật - 23/03/2025 11:01
Nhiều người 'sập bẫy' trò lừa đảo 'đổ thạch' online
Gần đây, người dân ở nhiều tỉnh, thành phố đến cơ quan công an trình báo về việc bị "sập bẫy" trò "đổ thạch" online và bị lừa đảo với số tiền lớn.
Pháp luật - 23/03/2025 09:03
Ngày 25/3, xét xử phúc thẩm ông Trịnh Văn Quyết kháng cáo
Phiên toà phúc thẩm xét xử cựu Chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết kháng cáo xin giảm nhẹ mức án phạt sẽ kéo dài trong nhiều ngày.
Pháp luật - 22/03/2025 17:53
Kiểm kê tài sản công: 20 bộ, ngành và 6 địa phương có tiến độ chậm và rất chậm
Mặc dù chỉ còn chục ngày nữa là kết thúc việc tổng kiểm kê tài sản công, tuy nhiên đến thời điểm hiện tại vẫn có 20 bộ, ngành và 6 địa phương có tiến độ chậm và rất chậm.
Pháp luật - 22/03/2025 07:13
Công khai thông tin đất đai như thế nào khi không tổ chức chính quyền cấp huyện?
Việc công khai thông tin đất đai trên môi trường điện tử đã có sự cải thiện đáng kể và việc này cần được tiếp tục duy trì trong bối cảnh không tổ chức chính quyền cấp huyện và sáp nhập xã theo đề án của Chính phủ.
Pháp luật - 21/03/2025 11:24
Toàn cảnh vụ Hậu 'Pháo': Số cựu quan chức vướng lao lý, phong tỏa, thu giữ số tiền, tài sản 'khủng'
5 cựu Bí thư Tỉnh ủy cùng hàng loạt cựu quan chức của một số tỉnh bị cáo buộc nhận hối lộ hoặc lợi dụng chức vụ trong vụ Hậu "Pháo", Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn. Đây là vụ án có số tiền, tài sản bị phong tỏa, thu giữ rất "khủng".
Pháp luật - 21/03/2025 11:15
Lãnh đạo trung tâm đăng kiểm Huế nhận hối lộ tiền tỷ
Loạt lãnh đạo của Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là TP. Huế) nhận hối lộ tiền tỷ để làm thủ tục cải tạo xe.
Pháp luật - 20/03/2025 15:52
Nguy cơ 15.000 xe chở người bốn bánh gắn động cơ 'đắp chiếu', lãng phí 5.250 tỷ đồng
Quy định xe chở người bốn bánh có gắn động cơ chỉ được tổ chức hoạt động trên các tuyến đường có đặt biển báo tốc độ khai thác tối đa 30 km/h đang làm khó doanh nghiệp, gây lãng phí xã hội hàng nghìn tỷ đồng
Pháp luật - 18/03/2025 17:46
- Đọc nhiều
-
1
Thủ tướng dự khánh thành đập dâng 'hình chiếc lá' 738 tỷ ở Bình Định
-
2
Loạt cổ phiếu ‘vượt đỉnh’ trong tuần VN-Index điều chỉnh
-
3
Đón ‘sóng’ nâng hạng, loạt công ty chứng khoán đặt mục tiêu tăng vốn trong năm 2025
-
4
FPT lãi gần 1.900 tỷ đồng sau 2 tháng
-
5
'Bơm' tiền vào nền kinh tế, bất động sản liệu có 'nhảy múa'?
Đáng đọc
- Đáng đọc
'Bối cảnh mới mở ra những cơ hội đầu tư chưa từng có'
Tài chính - Update 4 day ago
Phát triển kinh tế tư nhân - đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng
Sự kiện - Update 1 week ago
Điểm tên nhóm ngành hưởng lợi từ thương chiến
Đầu tư thông minh - Update 1 week ago
Khi nào cổ phiếu VNM đảo chiều?
Tài chính - Update 1 month ago