Từ vụ án Xuyên Việt Oil: Sơ hở trong quản lý Quỹ bình ổn giá xăng dầu cần sớm khắc phục

NGUYỄN HƯNG
11:33 23/09/2024

Trong vụ án xảy ra tại Công ty Xuyên Việt Oil và các đơn vị liên quan, bị can Mai Thị Hồng Hạnh (Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil) bị Viện KSND tối cao truy tố về hai tội danh "Đưa hối lộ" và "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thát thoát, lãng phí". Từ vụ án này cho thấy, có nhiều sơ hở trong quản lý Quỹ bình ổn giá xăng dầu (BOG) xăng dầu cần sớm khắc phục.

Theo quy định của pháp luật trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu, thuế bảo vệ môi trường là loại thuế gián thu, thu vào sản phẩm, hàng hóa là xăng, dầu.

Thời điểm tính thuế là thời điểm doanh nghiệp đầu mối xăng dầu bán ra. Người chịu thuế là người tiêu dùng mua xăng dầu. Số tiền thuế này đã được tính vào giá bán, khi khách mua hàng trả tiền mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ thì đã bao gồm cả tiền thuế này, người bán thu tiền và sẽ nộp thay vào ngân sách Nhà nước.

Tiền thuế bảo vệ môi trường không phải là tiền từ vốn, tài sản, lợi nhuận kinh doanh của doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu. Doanh nghiệp chỉ là người thu hộ tiền thuế và có trách nhiệm quản lý, nộp thay khoản tiền này vào ngân sách Nhà nước (chậm nhất là 90 ngày kể từ ngày nộp tờ khai).

Từ vụ án Xuyên Việt Oil: Nhiều sơ hở trong quản lý Quỹ bình ổn giá xăng dầu cần sớm khắc phục -0
"Bà trùm" xăng dầu Mai Thị Hồng Hạnh.   

Kết quả điều tra xác định, từ tháng 10/2021 đến tháng 7/2022, Công ty Xuyên Việt Oil đã không thực hiện nộp tiền thuế bảo vệ môi trường theo đúng thời hạn quy định. Hiện, Công ty Xuyên Việt Oil còn phải nộp 1.244 tỷ đồng, chưa tính lãi phạt chậm nộp.

Trong vụ án này, bị can Mai Thị Hồng Hạnh đã không thực hiện việc nộp tiền thuế vào ngân sách Nhà nước theo đúng quy định, mà lại chuyển tiền này sang các tài khoản cá nhân để sử dụng cho mục đích riêng. Tổng số tiền đã chuyển từ tài khoản Công ty Xuyên Việt Oil sang tài khoản cá nhân của bị can Hạnh là hơn 12.625 tỷ đồng. Trong đó, thời kỳ không nộp tiền thuế từ tháng 10/2021 đến tháng 7/2022, bị can Hạnh đã rút ra 1.937 tỷ đồng từ các tài khoản của Xuyên Việt Oil do Hạnh sở hữu.

Kết quả điều tra xác định, trong 17 tài khoản của bị can Hạnh và 19 tài khoản của Công ty Xuyên Việt Oil chỉ còn hơn 4 tỷ đồng và 244 USD. Và hiện tại, bị can Hạnh không còn khả năng tài chính để chuyển nộp số tiền thuế đã thu hộ vào ngân sách Nhà nước.

Ngoài ra, lợi dụng việc được giao trích lập, quản lý, sử dụng Quỹ BOG, bị can Hạnh đã sử dụng tiền quỹ trái pháp luật, gây thất thoát 219 tỷ đồng. Như vậy, tổng số tiền Quỹ BOG và tiền thuế bảo vệ môi trường bị can Hạnh gây thất thoát cho Nhà nước là hơn 1.463 tỷ đồng.

Từ vụ án Xuyên Việt Oil: Nhiều sơ hở trong quản lý Quỹ bình ổn giá xăng dầu cần sớm khắc phục -0
Bị can Đỗ Thắng Hải, cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương. 

Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đánh giá, đây là vụ án tham nhũng, kinh tế, chức vụ liên quan đến lĩnh vực an ninh năng lượng, an ninh tài chính, ngân hàng xảy ra từ trung ương đến địa phương, có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, gây thất thoát tài sản Nhà nước đặc biệt lớn, xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức và được dư luận xã hội quan tâm.

Cơ quan An ninh điều tra nhận thấy, có một số nguyên nhân đến từ công tác kiểm tra, giám sát Quỹ BOG, thu tiền thuế bảo vệ môi trường. Theo đó, các quy định hiện hành về kinh doanh xăng dầu, Quỹ BOG không được quản lý tập trung mà được để tại doanh nghiệp thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu và giao doanh nghiệp tự quản lý, chủ động trích lập, sử dụng và báo cáo số dư Quỹ BOG về cơ quan quản lý Nhà nước.

Pháp luật hiện hành cũng không quy định cụ thể phương pháp, cách thức quản lý, kiểm tra thực tế số dư Quỹ BOG mà doanh nghiệp đã trích lập trong từng kỳ báo cáo và trách nhiệm của từng cơ quan quản lý liên quan.

Do đó, chủ sở hữu các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đã lợi dụng việc được giao nhiệm vụ quản lý, sử dụng Quỹ BOG để tại doanh nghiệp để chiếm dụng, sử dụng trái phép tiền từ Quỹ BOG, dẫn đến gây thất thoát tài sản Nhà nước.

Từ vụ án Xuyên Việt Oil: Nhiều sơ hở trong quản lý Quỹ bình ổn giá xăng dầu cần sớm khắc phục -0
Bị can Lê Đức Thọ, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre. 

Cơ quan tố tụng đánh giá, thuế bảo vệ môi trường là nguồn thu lớn của ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, Nhà nước không trực tiếp thu tiền thuế này từ người tiêu dùng mà giao cho thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu thu hộ.

Số tiền thu hộ không được hạch toán, nộp vào tài khoản định danh riêng biệt, dẫn đến chủ sở hữu các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu lợi dụng để chiếm dụng, sử dụng trái phép số tiền thuế dẫn đến thất thoát tài sản Nhà nước.

Cơ quan An ninh điều tra cũng đề cập đến việc cấp giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu (nay là Giấy xác nhận đủ điều kiện làm thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu). Theo đó, quy định hiện hành chưa quy định chặt chẽ, rõ ràng về trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền cấp phép sau khi đã ban hành giấy phép. Pháp luật hiện hành quy định trách nhiệm "tiền kiểm" và "hậu kiểm" thuộc hai đơn vị khác nhau, dẫn đến việc đơn vị, người có thẩm quyền cấp phép móc nối, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện hoặc bỏ qua việc hợp thức hoá hồ sơ, điều kiện cấp phép, doanh nghiệp không duy trì điều kiện kinh doanh xăng dầu sau khi được cấp phép.

Từ vụ án Xuyên Việt Oil: Nhiều sơ hở trong quản lý Quỹ bình ổn giá xăng dầu cần sớm khắc phục -0
Bị can Đặng Công Khôi, cựu Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính).

Từ các nguyên nhân trên và để phòng ngừa sai phạm, cơ quan tố tụng đã kiến nghị hàng loạt vấn đề lớn. Trước mắt là cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc trích lập, sử dụng Quỹ BOG của các cơ quan quản lý Nhà nước, đồng thời yêu cầu thương nhân đầu mối xăng dầu phải công khai số dư Quỹ BOG và tài liệu, chứng từ chứng minh theo định kỳ hàng tháng để đảm bảo chặt chẽ, minh bạch.

Tiếp đến là sửa đổi, bổ sung quy định về kinh doanh xăng dầu. Theo đó, cần quy định rõ ràng trách nhiệm của từng cơ quan quản lý Nhà nước và cần thiết giao một cơ quan duy nhất có quyền hạn, trách nhiệm theo dõi, kiểm tra, giám sát Quỹ BOG hoặc chuyển Quỹ BOG về cơ quan Nhà nước quản lý trực tiếp. Trường hợp phát hiện có vi phạm thì chuyển ngay cơ quan điều tra có thẩm quyền để xem xét, xử lý hình sự.

Đối với công tác quản lý, thu tiền thuế bảo vệ môi trường thì cần quy định thời gian cụ thể mà doanh nghiệp phải nộp số tiền thuế đã thu hộ vào ngân sách Nhà nước, và trách nhiệm hình sự của người đại diện pháp luật của doanh nghiệp trong trường hợp không thực hiện việc chuyển nộp số tiền đã thu hộ này vào ngân sách Nhà nước theo thời gian quy định.

Cơ quan thuế cần tăng cường công tác thanh tra, giám sát và chỉ đạo các tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền chấn chỉnh trong quản lý, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về thuế tại doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu và kịp thời có biện pháp xử lý hoặc kiến nghị xử lý. Trường hợp để xảy ra sai phạm về thời gian chuyển nộp tiền thuế bảo vệ môi trường vào ngân sách Nhà nước, thì người đứng đầu cơ quan thuế và doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Đối với việc cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện làm thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, pháp luật cần có chế tài nghiêm khắc đối với đơn vị, người có thẩm quyền cấp phép sau khi cấp phép.

Trường hợp doanh nghiệp không duy trì điều kiện cấp phép thì phải kiến nghị thu hồi giấy phép và có hình thức phạt bổ sung nghiêm khắc đối với doanh nhiệp, người đại diện pháp luật của doanh nghiệp.

Đối với các vấn đề, lĩnh vực khác có liên quan, các cơ quan có thẩm quyền cần khẩn trương rà soát, kiến nghị sửa đổi, bổ sung quy định về lĩnh vực, ngành chuyên môn phụ trách và quy định chế tài xử lý nghiêm khắc có tính chất răn đe, giáo dục nhằm phòng ngừa, ngăn chặn kịp thời hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn để thực hiện hành vi sai phạm, tham nhũng, gây thất thoát, lãng phí tài sản Nhà nước. 

(Theo Công an Nhân dân)

  • Cùng chuyên mục
Cục Thuế: Hộ kinh doanh né thuế chỉ là một vài trường hợp cá biệt

Cục Thuế: Hộ kinh doanh né thuế chỉ là một vài trường hợp cá biệt

Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn khẳng định, hộ kinh doanh né thuế chỉ là một vài trường hợp cá biệt, phần lớn các hộ kinh doanh vẫn chấp hành tốt quy định.

Pháp luật - 06/06/2025 10:49

Xử phạt gần 360 triệu đồng đối với hành vi bán Rolex, Hermes nhái tại Saigon Square

Xử phạt gần 360 triệu đồng đối với hành vi bán Rolex, Hermes nhái tại Saigon Square

Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) TP.HCM cho biết, từ năm 2024 đến nay, đã xử lý 38 vụ vi phạm buôn bán hàng giả hàng nhái các nhãn hiệu lớn tại Saigon Square, tịch thu 1.291 đơn vị sản phẩm với tổng trị giá hàng hóa hơn 250 triệu đồng, xử phạt 359 triệu đồng.

Pháp luật - 05/06/2025 16:42

Huế dừng đấu giá 2 mỏ khoáng sản

Huế dừng đấu giá 2 mỏ khoáng sản

Do có thông tin một số tổ chức đăng ký tham gia đấu giá có dấu hiệu vi phạm, Huế đã dừng tổ chức đấu giá 2 mỏ khoáng sản trước 1 ngày diễn ra phiên đấu giá.

Pháp luật - 05/06/2025 15:24

Hộ kinh doanh không nhận tiền mặt để “né” thuế: Coi chừng bị truy cứu hình sự!

Hộ kinh doanh không nhận tiền mặt để “né” thuế: Coi chừng bị truy cứu hình sự!

Việc từ chối nhận tiền mặt khi thanh toán nhằm “né” thuế không làm giảm nghĩa vụ thuế, mà có thể trở thành dấu hiệu nghi ngờ cho hành vi che giấu doanh thu, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Pháp luật - 05/06/2025 07:42

Bộ Công an: Có cán bộ bao che, tiếp tay cho hàng giả, hàng nhái

Bộ Công an: Có cán bộ bao che, tiếp tay cho hàng giả, hàng nhái

"Bộ Công an sẽ làm rõ, xử lý hành vi tiếp tay cho tội phạm sản xuất hàng giả, hàng nhái... của một số cán bộ trong cơ quan quản lý Nhà nước", Thiếu tướng Nguyễn Quốc Toản nhấn mạnh.

Pháp luật - 04/06/2025 17:53

'Ưu tiên bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng hơn kinh tế'

'Ưu tiên bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng hơn kinh tế'

"Quy định ở Nghị quyết 173 đã xác định ưu tiên bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng nhiều hơn các yếu tố về mặt kinh tế", bà Nguyễn Quỳnh Liên, Trưởng ban Dân chủ, Giám sát và Phản biện xã hội, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho hay.

Pháp luật - 04/06/2025 10:57

Tổng Giám đốc Công ty Khoáng sản và Luyện kim Việt Trung bị khởi tố

Tổng Giám đốc Công ty Khoáng sản và Luyện kim Việt Trung bị khởi tố

Ông Bùi Thanh Bình, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Khoáng sản và Luyện kim Việt Trung bị khởi tố tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" và "Nhận hối lộ".

Pháp luật - 04/06/2025 06:45

Tuấn 'thần đèn' khai gì tại cơ quan công an?

Tuấn 'thần đèn' khai gì tại cơ quan công an?

Tại Cơ quan Công an, Nguyễn Anh Tuấn có biệt danh là Tuấn 'thần đèn' khai nhận chưa hiểu biết về pháp luật nên khai thác cát vượt công suất cho phép.

Pháp luật - 03/06/2025 11:12

Thủ đoạn của tập đoàn đa cấp xuyên quốc gia

Thủ đoạn của tập đoàn đa cấp xuyên quốc gia

Từ giữa năm 2024, tin vào lời hứa đổi đời từ việc tham gia sở hữu và kinh doanh một loại nấm "Quốc bảo Đài Loan" với thu nhập "khủng", hàng nghìn người dân ở khắp các tỉnh thành lao vào cuộc chơi của tập đoàn Ame Global, để rồi tiền mất, tật mang.

Pháp luật - 02/06/2025 09:12

Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 6

Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 6

Từ đầu tháng 6/2025, nhiều chính sách mới có hiệu lực như: Hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử; doanh nghiệp nhà nước áp dụng cơ chế tiền lương mới; chế độ, chính sách đối với chuyên gia cao cấp...

Pháp luật - 01/06/2025 08:40

 Bộ Tài chính cảnh báo bị mạo danh lừa đảo trực tuyến

Bộ Tài chính cảnh báo bị mạo danh lừa đảo trực tuyến

Đối tượng giả mạo văn bản, con dấu, chữ ký của lãnh đạo Bộ Tài chính để nhắm tới những nạn nhân sau khi mất tiền vì lừa đảo trực tuyến, biến họ tiếp tục trở thành "con mồi" lần thứ 2.

Pháp luật - 31/05/2025 12:48

Chính phủ yêu cầu lập tổ kiểm tra gói thầu cao tốc qua Bình Phước

Chính phủ yêu cầu lập tổ kiểm tra gói thầu cao tốc qua Bình Phước

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng lập tổ công tác kiểm tra tổ chức lựa chọn nhà thầu gói thầu xây dựng cao tốc qua Bình Phước.

Pháp luật - 29/05/2025 21:46

Khởi tố vụ án sản xuất, buôn bán hàng giả liên quan mỹ phẩm do chồng Đoàn Di Băng phân phối

Khởi tố vụ án sản xuất, buôn bán hàng giả liên quan mỹ phẩm do chồng Đoàn Di Băng phân phối

Công an Đồng Nai ra quyết định khởi tố vụ án hình sự sản xuất, buôn bán hàng giả xảy ra tại Công ty CP Nhà máy y tế EBC Đồng Nai (Khu công nghiệp Giang Điền) để điều tra, xử lý theo quy định.

Pháp luật - 29/05/2025 18:32

Cảnh báo thủ đoạn mạo danh VNBA để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản

Cảnh báo thủ đoạn mạo danh VNBA để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản

Các đối tượng lừa đảo đã sử dụng văn bản giả mạo có logo, con dấu, chữ ký giả danh lãnh đạo Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Pháp luật - 29/05/2025 09:39

'Giải mã' lừa đảo đầu tư tiền ảo Polygon

'Giải mã' lừa đảo đầu tư tiền ảo Polygon

"Mở tài khoản tham gia đào coin, bỏ vào tối thiểu 10 USDT, rút lãi hằng ngày 4%, trên 200%/ tháng. Tiền để trên ví SafePal, an toàn bảo mật nên không bị lấy mất".

Pháp luật - 29/05/2025 06:45

Bắt nhóm đối tượng lừa đầu tư tiền ảo MTC - Matrix Chain, chiếm đoạt gần 10.000 tỷ đồng

Bắt nhóm đối tượng lừa đầu tư tiền ảo MTC - Matrix Chain, chiếm đoạt gần 10.000 tỷ đồng

Nhóm đối tượng đã lập sàn giao dịch tiền ảo MTC - Matrix Chain không giá trị và dụ dỗ hàng chục nghìn người đầu tư, thu lời bất chính gần 10.000 tỷ đồng, sử dụng tiêu xài cá nhân, mua xe sang và bất động sản.

Pháp luật - 28/05/2025 11:49