Các chuyên gia cho biết các nguyên tắc mới về không gian mạng sẽ khiến số lượng các nhà khai thác nền tảng Internet như Tencent và ByteDance, giảm mạnh và tăng áp lực buộc tuân thủ các chỉ thị, qui định mới trước các sự kiện quan trọng như Đại hội Đảng lần thứ 20 vào năm tới và Thế vận hội mùa đông 2022 vào tháng 2.

Các hướng dẫn mới của Trung Quốc về việc xây dựng 'nền văn minh không gian mạng' cho thấy có thể sẽ có nhiều chiến dịch truy quét thông tin trực tuyến hơn trong những tháng trước đại hội đảng lần thứ 20 vào năm tới.

Các nhà khai thác nền tảng Internet như Tencent Holdings, chủ sở hữu WeChat và ByteDance, chủ sở hữu TikTok dự kiến ​​sẽ phải đối mặt với rất nhiều hạn chế mới nhằm tìm cách định hình lại thế giới trực tuyến ở Trung Quốc.

Tom Nunlist, một nhà phân tích tại Trivium China, cho biết: "Đầu tuần này, Trung Quốc đã công bố một bộ hướng dẫn nội bộ kêu gọi tất cả các cấp chính quyền kiểm soát tư tưởng, văn hóa, chuẩn mực đạo đức và hành vi trực tuyến, theo một bản tóm tắt được Tân Hoa xã đăng tải. Tuy nhiên, không giống như văn bản chính sách cấm dạy thêm, toàn văn hướng dẫn 'văn minh không gian mạng' vẫn chưa được công bố rộng rãi".

Chỉ thị này là có thể được coi là một động thái khác trong chiến dịch đang diễn ra của Bắc Kinh nhằm kiềm chế sức mạnh và ảnh hưởng của các Big Tech (công ty công nghệ lớn).

Nội dung trực tuyến từ lâu đã là mục tiêu của các cơ quan quản lý quốc gia và các hướng dẫn mới sẽ thúc đẩy chính phủ hành động nhiều hơn nữa, và tạo thêm áp lực tuân thủ cho các nhà khai thác nền tảng Internet.

Bộ hướng dẫn mới yêu cầu chính phủ cần tiếp tục việc đốc thúc 'tăng cường trách nhiệm đối với các nền tảng Internet', theo các hướng dẫn và ngành công nghiệp Internet cần cải thiện 'tính tự kỷ luật', coi trọng và cân bằng các lợi ích kinh tế và xã hội.

Bộ hướng dẫn này cũng kêu gọi các cơ quan chính phủ tăng cường nỗ lực điều chỉnh các nội dung được sản xuất, xuất bản và định hướng được việc lan tỏa thông tin trực tuyến.

Trong số các mục tiêu cần chỉnh đốn là việc sử dụng tiếng lóng trên Internet và 'các vấn đề thiếu văn minh' đối với thương mại điện tử phát trực tiếp và trên các tài khoản công cộng, tức là các tài khoản truyền thông xã hội do các nhà sản xuất nội dung điều hành.

Rogier Creemers, một trợ lý giáo sư chương trình nghiên cứu Trung Quốc hiện đại tại Đại học Leiden cho biết: Bắc Kinh luôn thúc đẩy việc tăng cường kiểm soát nội dung trực tuyến bằng việc đưa ra các chiến dịch với mục tiêu chống lại các loại nội dung được cho là không phù hợp trên Internet.

Trong tháng này, Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc (CAC), cơ quan giám sát Internet đầy quyền lực của Trung Quốc, cho biết họ đã xử lý hơn 2.900 tài khoản 'mõm đen', ám chỉ những nhà bình luận đăng nội dung tin tức kinh doanh mà không có sự chấp thuận chính thức.

Cơ quan quản lý truyền thông hàng đầu của Trung Quốc gần đây cũng đã tuyên bố tẩy chay các 'thần tượng siêng năng', bao gồm các ngôi sao nhạc pop nam hay trang điểm, nữ tính hoặc không tuân theo khuôn mẫu 'nam nhi' phổ biến trong văn hóa truyền thống Trung Quốc.

Đây chỉ là một phần của chiến dịch làm sạch đang diễn ra nhắm vào ngành công nghiệp giải trí ở Trung Quốc.

Nhà nghiên cứu Nunlist của Tổ chức nghiên cứu Trung Quốc Trivium China cho biết: "Chính phủ Trung Quốc không chỉ muốn ngăn chặn những gì họ coi là cuộc chạy đua trí tuệ đến tận đáy các nội dung trực tuyến, mà còn định hình Internet theo các lý tưởng chính trị và đạo đức của Đảng".

Bộ hướng dẫn này được đưa ra trước các sự kiện lớn trong năm tới, bao gồm Thế vận hội mùa đông 2022 ở Bắc Kinh và Đại hội Đảng lần thứ 20.

“Có thể sẽ thấy nhiều chiến dịch hơn. Đây vừa là xu hướng tuyến tính vừa là xu hướng có tính chu kỳ. Nhưng khi Đại hội Đảng lần thứ 20 kết thúc, mọi thứ sẽ thoải hơn, như chưa từng có chuyện gì xảy ra", Creemers cho biết. 

Theo Henry Gao, phó giáo sư luật tại Đại học Quản lý Singapore, trong khi các nỗ lực trước đây của Trung Quốc tập trung nhiều hơn vào việc loại bỏ nội dung 'có hại', các hướng dẫn mới có thể sẽ dẫn đến những nỗ lực tuyên truyền chủ động của chính phủ.

Ví dụ, chỉ thị đã đề cập rằng chính phủ phải cải thiện việc 'hướng dẫn tư tưởng' trong không gian mạng, đẩy mạnh việc tuyên truyền trực tuyến 'cẩn thận' theo các chủ đề chính, sử dụng các phương pháp truyền thông sáng tạo hơn và 'hướng dẫn' các trang web, tài khoản công cộng, ứng dụng và người dùng Internet tạo và sản xuất các sản phẩm văn hóa 'tích cực và lành mạnh'.

Bộ hướng dẫn cũng kêu gọi các chính quyền địa phương sử dụng 'Nền tảng gỡ bỏ các tin đồn phổ biến trên Internet Trung Quốc' của CAC, kiểm soát các bài tường thuật trực tuyến.

Bộ hướng dẫn này cũng tìm cách triển khai và áp dụng nhanh hơn các quy định đã có về Internet, như quy định bảo vệ trẻ vị thành niên trực tuyến đã được lấy ý kiến ​​công chúng lần đầu tiên vào năm 2017 và dự thảo quy định về thông tin trực tuyến đã được cập nhật vào tháng Giêng vừa qua.

James Gong, một đối tác của công ty luật Bird & Bird ở Bắc Kinh, chỉ ra rằng các hướng dẫn đề xuất hành động nhiều hơn trong việc bảo vệ Internet cho trẻ vị thành niên và yêu cầu các công ty Internet hành động nhiều hơn và có nhiều 'trách nhiệm xã hội' hơn.

Điều này cũng có thể dẫn đến việc thực thi pháp luật mạnh mẽ hơn trong các vấn đề liên quan tới an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu, những vấn đề luôn nằm trong chương trình nghị sự của các cơ quan quản lý Trung Quốc trong những tháng gần đây, ông Gong cho biết.

(Theo SCMP)

Bài liên quan

Vì sao Trung Quốc gia tăng kiểm soát các công ty internet khổng lồ?

Apple, Google và cú bắt tay chi phối thế giới Internet

Không thể liên lạc, kết nối Internet, MobiFone nói gì?

Internet Day 2020: Giờ là lúc đưa những dấu chân số Việt Nam đi xa hơn