Thu hồi đất và tái định cư tại TP.HCM: Giải bài toán nhu cầu cuộc sống người dân là yếu tố then chốt
Theo TS Sử Ngọc Khương, Savills Việt Nam, việc thu hồi đất và tái định cư tại TP.HCM, cốt lõi của vấn đề là nằm ở sự đồng thuận của người dân. Phương án mà chính quyền cần quan tâm, cân nhắc chính là nhu cầu, công việc của những người bị ảnh hưởng.
Mới đây, UBND TP.HCM phê duyệt đề án quản lý và phương hướng sử dụng đất đai hiệu quả, trong đó, nội dung dành được nhiều sự chú ý là việc thu hồi diện tích đất liền kề công trình hạ tầng để tái định cư và bán đấu giá. Theo đó, người có đất bị thu hồi trong dự án hạ tầng và phần đất thu hồi thêm sẽ được tái định cư tại chỗ với diện tích đất nhỏ hơn, tỷ lệ nghịch với giá đất tăng thêm do hạ tầng mang lại.
Trong Luật Đất đai 2013, trường hợp nhà, đất ở của các cá nhân, tổ chức thuộc khu vực giải tỏa mặt bằng để thực hiện mục đích công hoặc mục đích thương mại, nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện do Nhà nước quy định, sẽ được bố trí các phương án tái định cư phù hợp. Người có đất thu hồi được bố trí tái định cư tại chỗ nếu tại khu vực thu hồi đất có dự án tái định cư hoặc có điều kiện bố trí tái định cư.
Theo đề án được phê duyệt mới đây của UBND thành phố, người có đất bị thu hồi trong dự án hạ tầng và phần đất thu hồi thêm sẽ được tái định cư tại chỗ, và diện tích đất dư dôi sau khi tái định cư sẽ được quy hoạch lại và bán đấu giá để lấy kinh phí đầu tư cho chính dự án đó. Phương án thu hồi thêm đất và tái định cư sẽ được đưa ra lấy ý kiến của cộng đồng dân cư bị ảnh hưởng. Nếu đa số người dân đồng ý (khoảng 2/3) thì phương án sẽ được phê duyệt. Đối với thiểu số, người dân không đồng ý phải lựa chọn hoặc chấp thuận phương án hoặc bị nhà nước thu hồi đất.

Nhiều khu chung cư tái định cư tại TP.HCM thưa thớt, vắng bóng người ở do người dân không quen ở nhà cao tầng
TS. Sử Ngọc Khương cho biết, phương án đền bù hiệu quả nhất cho người dân, không nằm ở việc giá đất được đền bù là cao hay thấp. Trong những trường hợp có liên quan đến đền bù đất đai, cốt lõi của vấn đề là nằm ở sự đồng thuận của người dân. Phương án được chọn của chính quyền phải quan tâm và cân nhắc đến sinh hoạt, tập quán, công việc của những người bị ảnh hưởng.
“Đơn cử như việc quy hoạch tái định cư với các cư dân trong một tòa chung cư tại quận 1, thì đơn vị phụ trách việc giải tỏa cần cân nhắc đến việc những người dân đã quen thuộc với nếp sinh hoạt và làm việc ở chỗ cũ, cho nên việc tái định cư họ ở một chỗ khác là một bài toán liên quan sâu sắc đến đời sống thường ngày và mưu sinh. Còn đối với những nơi tái định cư tại chỗ, thì sự đồng thuận của người dân tại khu vực này như thế nào cho thỏa đáng rất quan trọng. Nếu là dự án công như trường học, bệnh viện, công viên... thì người dân ủng hộ rất cao. Còn nếu những dự án mang tính chất thương mại và phục vụ lợi ích của một số nhà đầu tư như khu chung cư, công ty, cơ sở sản xuất... thì sự đồng thuận của người dân là yếu tố quyết định", TS. Sử Ngọc Khương cho hay.
Thực tế trong nhiều năm qua, việc đền bù giải tỏa đất đai, tái định cư đã vấp phải sự phản ứng mạnh mẽ từ người dân. Đa số, các đơn vị quản lý thường tập trung đến giá trị đất như là tái định cư tại chỗ thì làm sao cho giá trị bằng mà diện tích nhỏ hơn, hay việc tái định cư ở xa để có diện tích lớn hơn và bằng giá trị.

TS Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao Savills Việt Nam chia sẻ và nhận định về đề án quản lý và phương hướng sử dụng đất đai hiệu quả tại TP.HCM. Ảnh: Savills Việt Nam
Tuy nhiên, theo TS. Sử Ngọc Khương, đó chỉ là điều kiện cần nhưng chưa đủ. Yếu tố quan trọng để làm thỏa mản nhu cầu của người dân chính là việc mưu sinh, hành vi, tập quán sống.
“Để hiểu rõ hơn, hãy hình dung là nếu như một người xuất thân từ một xóm lao động giờ phải tái định cư ở một tòa chung cư, và họ hoàn toàn khác biệt những người hàng xóm, thì họ sẽ như thế nào? Một hành vi đơn giản để hiểu là bình thường họ đã quen với việc mang rác trong nhà ra cho vào thùng rác phía trước, nhưng ở chung cư thì hoàn toàn khác và họ không làm như vậy được", TS. Sử Ngọc Khương lấy ví dụ.
Do đó, việc đền bù tái định cư là một vấn đề liên quan đến đô thị học và đồng thuận người dân. Việc giải quyết chỉ bằng góc nhìn tài chính là chưa đủ. Xét trên hai hình thức tái định cư, hướng giải quyết phù hợp còn tùy vào khả năng của chính quyền địa phương và theo quỹ đất đô thị. Vì vậy, cách giải quyết tái định cư tại chỗ cần giải quyết thêm một vấn đề nữa là người dân sẽ nhận được những lợi ích gì từ việc chỉnh trang đô thị hoặc nâng cấp cơ sở hạ tầng.
Chia sẻ thêm về vấn đề này, TS. Sử Ngọc Khương cho rằng: “Trong một số trường hợp, đất nằm trong diện tái định cư của người dân là đất của tổ tiên, gia đình họ, vì thế phải giải quyết thế nào để có sự đồng thuận và nhìn nhận tích cực của chính những người dân đó. Vấn đề không thể giải quyết đơn giản bằng việc cứ xây một chung cư thật to để bù lại diện tích với giá cả. Đây thật sự là một bài toán rất lớn không phải chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều nơi trên thế giới. Đặc biệt là những nước đang phát triển nơi mà bài toán chỉnh trang đô thị luôn vấp phải nhiều tranh chấp từ phía người dân”.
Đi sâu hơn vào đề án này, người có đất bị thu hồi trong dự án hạ tầng và phần đất thu hồi thêm sẽ được tái định cư tại chỗ với diện tích đất nhỏ hơn so với diện tích sở hữu ban đầu của họ. Điều này có thể sẽ tạo ra những ảnh hưởng nhất định về cảnh quan chung của đô thị và là bài toán mà các nhà quản lý, nhà đầu tư phải trả lời.
“Trên thế giới, những căn hộ 25 - 30m2 không phải là hiếm, nhưng tại sao tại nhiều nơi lại thành tổ uyên ương mà không phải là ổ chuột? Đây là do vấn đề về quản lý. Quan trọng nhất là giải quyết được nhu cầu, sinh hoạt và mưu sinh của dân, rồi giải quyết tiếp vấn đề còn lại là làm sao mà cuộc sống của họ được bình yên. TP.HCM và Hà Nội còn rất nhiều khu chung cư cũ đã xuống cấp, những khu tự phát không quy hoạch từ trước năm 1975, cho nên việc chỉnh trang đô thị là rất cần thiết. Vì thế giải quyết được nhu cầu cuộc sống của người dân rất quan trọng trong quá trình hiện đại hóa đô thị”, TS. Sử Ngọc Khương nhận định.
- Cùng chuyên mục
Chaebol lớn thứ 3 Hàn Quốc muốn phát triển các nhà máy điện LNG tại Việt Nam
Tập đoàn SK, tập đoàn đa ngành lớn thứ 3 tại Hàn Quốc, đề xuất xây dựng các trung tâm phát triển công nghiệp tích hợp và mong muốn được hợp tác phát triển các nhà máy điện LNG tại Việt Nam.
Đầu tư - 21/04/2025 14:46
Quảng Nam ưu tiên kêu gọi đầu tư 277 dự án
Trong năm 2025, tỉnh Quảng Nam ưu tiên kêu gọi đầu tư 277 dự án ở nhiều lĩnh vực như khu đô thị, du lịch, giao thông, công nghiệp…
Đầu tư - 21/04/2025 14:44
Cấm Airbnb mở ra cơ hội cho căn hộ dịch vụ
Với làn sóng chuyên gia nước ngoài quay trở lại và dòng vốn FDI gia tăng, tình hình hoạt động phân khúc căn hộ dịch vụ tại TP.HCM tiếp tục duy trì ổn định. Việc cấm cho thuê Airbnb (lưu trú ngắn ngày) tại chung cư sẽ hỗ trợ nhu cầu lưu trú ngắn hạn cho phân khúc căn hộ dịch vụ.
Đầu tư - 21/04/2025 14:44
Nhiều quỹ tăng tỷ trọng tiền mặt ngay trước thềm Mỹ công bố thuế quan
Ngay trước thềm Chính quyền Mỹ công bố thuế quan, 19/31 quỹ mở cổ phiếu tính đến cuối quý I/2025 đã tăng tỷ trọng tiền mặt.
Đầu tư thông minh - 21/04/2025 12:59
Điện gió ngoài khơi Việt Nam: 'Kho báu' hơn 1.000 GW chờ khai phá
Một báo cáo mới được công bố đã chỉ ra rằng tiềm năng kỹ thuật điện gió tại vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam có thể đạt tới 1.068 GW, mở ra cơ hội chiến lược cho điện gió ngoài khơi.
Đầu tư - 21/04/2025 11:18
Sở Xây dựng thành phố Huế đề xuất dự án khu đô thị gần 20.000 tỷ đồng
Dự án Khu đô thị tại quận Thuận Hóa, huyện Phú Vang được kêu gọi với tổng mức đầu tư gần 20.000 tỷ đồng, dự kiến sẽ là khu đô thị lớn nhất tại Huế.
Đầu tư - 21/04/2025 07:02
Bình Định tìm 'chủ' loạt dự án, thu gần 4.000 tỷ từ đấu giá đất
Bình Định sẽ đấu giá quyền sử dụng đất thực hiện dự án Điểm số 2 (2-1), Khu du lịch biển Nhơn Lý - Cát Tiến và Khu đô thị phía Tây Nam cầu Long Vân. Năm 2025, tỉnh này dự kiến thu gần 4.000 tỷ đồng từ đấu giá quyền sử dụng đất, thuê đất.
Đầu tư - 20/04/2025 17:58
Nhà đầu tư cần thắng bản thân thay vì thắng thị trường
Để vượt qua bẫy tâm lý, nhà đầu tư cần chiến lược dài hạn, xác định kịch bản, mục tiêu và viết nhật ký đầu tư. Nhà đầu tư cần thắng bản thân thay vì thắng thị trường.
Đầu tư - 20/04/2025 13:58
Dòng vốn mới đang 'chảy' về Khu kinh tế Dung Quất
Bên cạnh những dự án lớn đã đi vào hoạt động, Khu kinh tế Dung Quất đang được nhiều nhà đầu tư đề xuất làm nhiều dự án mới về hạ tầng khu công nghiệp, khu đô thị; với tổng vốn đầu tư hàng chục nghìn tỷ đồng.
Đầu tư - 20/04/2025 13:00
Việt Nam vẫn vươn lên trong chuỗi giá trị toàn cầu bất chấp căng thẳng thương mại
Bất động sản công nghiệp Việt Nam đang bước vào giai đoạn bản lề khi dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) dịch chuyển vào các lĩnh vực công nghệ cao. Chuyên gia Savills Việt Nam cho rằng, với nền tảng vững chắc, vị trí chiến lược và định hướng phát triển bền vững, Việt Nam tiếp tục từng bước vươn lên trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Đầu tư - 20/04/2025 10:39
Doanh nghiệp lốp tỷ USD Sailun Việt Nam đối mặt 'bài toán' xuất khẩu sang Mỹ
Tập đoàn Sailun của Trung Quốc đã đầu tư khoảng 1,5 tỷ USD vào tỉnh Tây Ninh, chuyên sản xuất lốp xe sử dụng 100% cao su tự nhiên của Việt Nam.
Đầu tư - 20/04/2025 09:29
Bình Định tìm nhà đầu tư cho loạt cụm công nghiệp trăm tỷ
Bình Định đang lựa chọn nhà đầu tư thực hiện loạt dự án cụm công nghiệp trên địa bàn để sớm hoàn thiện hạ tầng, sẵn sàng đón các nhà đầu tư thứ cấp.
Đầu tư - 20/04/2025 07:00
Thông xe kỹ thuật 2 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam đoạn qua Hà Tĩnh
Sáng 19/4, tỉnh Hà Tĩnh và Bộ Xây dựng phối hợp tổ chức thông xe kỹ thuật 2 dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn qua Bãi Vọt - Hàm Nghi và Hàm Nghi - Vũng Áng.
Đầu tư - 19/04/2025 14:04
Bất động sản Trung Trung Bộ liệu đã thoát cảnh trầm lắng?
VARS cho biết, thị trường bất động sản khu vực Trung Trung Bộ, đặc biệt là Đà Nẵng và Quảng Nam, đang bước vào giai đoạn tái khởi động mạnh mẽ. Bất động sản khu vực này đã dần lấy lại nhịp phát triển sau thời gian dài duy trì tình trạng trầm lắng.
Đầu tư - 19/04/2025 12:56
Bình Định khánh thành đường nghìn tỷ kết nối đầm rộng 5.000ha
Tuyến đường kết nối từ trung tâm thị xã An Nhơn đến đường ven biển phía Tây đầm Thị Nại (tại Bình Định) có tổng vốn đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng giúp thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh.
Đầu tư - 19/04/2025 12:05
Hé lộ những điểm nhấn chưa từng có tại siêu dự án Cần Giờ của Vingroup
Vingroup chính thức khởi công dự án khu đô thị lấn biển Cần Giờ quy mô 2.870ha. Dự án được kỳ vọng mở ra tầm nhìn đột phá về phát triển kinh tế biển của Việt Nam.
Đầu tư - 19/04/2025 12:04
- Đọc nhiều
-
1
13 người tham lam nổi tiếng nhất trong lịch sử nhân loại
-
2
Lãi ròng Hòa Phát 3 tháng đầu năm đạt 3.300 tỷ đồng, cao nhất 11 quý trở lại đây
-
3
Hòa Phát chi 14.000 tỷ đầu tư dự án sản xuất đường ray
-
4
Bất động sản Trung Trung Bộ liệu đã thoát cảnh trầm lắng?
-
5
Lượng tiêu thụ chung cư Hà Nội vượt trội hơn TP.HCM
Đáng đọc
- Đáng đọc
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 2 week ago
'Bối cảnh mới mở ra những cơ hội đầu tư chưa từng có'
Tài chính - Update 1 month ago
Phát triển kinh tế tư nhân - đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng
Sự kiện - Update 1 month ago
Tổng Giám đốc ACB hiến kế giải bài toán khó ‘an cư lạc nghiệp’ cho người trẻ
Tài chính - Update 1 month ago