Chốt phiên giao dịch 6/10, chỉ số VN-Index đạt 1.28,54 điểm, tăng 1,32% so với mốc tham chiếu. Phiên giao dịch hồi phục này phần nào khiến giới đầu tư yên tâm khi chỉ số chính đã vượt qua mốc 1.120 điểm. Lực hồi phục của chỉ số thực tế đến việc lực bán không còn quá mạnh mẽ, tuy nhiên lực cầu vẫn rất yếu. Điều này thể hiện qua thanh khoản HoSE đạt tổng giá trị giao dịch vỏn vẹn 12.794 tỷ đồng.

Mở rộng hơn, xét từ phiên giao dịch 26/9 đến nay (tổng cộng 9 phiên), thống kê cho thấy có đến 7/9 phiên của VN-Index ghi nhận thanh khoản thấp dưới mức 20.000 tỷ đồng, 4 phiên trong số đó chỉ từ 10.000-12.000 tỷ đồng, chỉ bằng một nửa so với các tuần trước đó, cho thấy dòng tiền đột ngột rút khỏi thị trường. 

Dòng tiền lớn rút khỏi thị trường rõ ràng đã đẩy tâm lý nhà đầu tư cá nhân trong nước bán theo, cộng hưởng vào đó là đà bán ròng của khối ngoại. Dữ liệu từ VNDirect cho thấy khối ngoại bán ròng 3.580 tỷ đồng trong 9 tháng năm 2023.

Bên cạnh diễn biến cung – cầu, trong tháng 9/2023, nhiều quy định mới có hiệu lực cũng có tác động tới thị trường chứng khoán Việt Nam, nổi bật là Thông tư 06/2023/TT-NHNN (Thông tư 06) về sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 39/2016/TT-NHNN (Thông tư 39) quy định về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng.

Bài liên quan

Chính phủ yêu cầu điều hành chính sách tiền tệ 'không tạo ra biến động lớn, thay đổi đột ngột'

Như Nhadautu.vn từng đề cập, khoản 7, điều 8 Thông tư 06, tổ chức tín dụng (gọi tắt là TCTD) không được cho vay đối với nhu cầu vốn "để gửi tiền". NHNN từng lý giải việc bổ sung quy định này trong Thông tư 06 vì "thực tiễn thời gian qua, một số TCTD đã thực hiện cho vay để chứng minh năng lực tài chính của khách hàng vay khi tham gia giao dịch dân sự với bên thứ ba, như chứng minh tài chính để đi du học, bảo lãnh, góp vốn thành lập doanh nghiệp".

Chưa rõ thuật ngữ "để gửi tiền" ở đây có bao hàm chứng chỉ tiền gửi (CD) hay không, nhưng việc định nghĩa này bao gồm cả CD được cho là ảnh hưởng đến sự chủ động của công ty chứng khoán trong việc thu xếp nguồn vốn một cách hợp lý.

Thậm chí, có những đồn đoán về việc cơ quan quản lý đang dự thảo các quy định cụ thể về việc áp dụng khoản 7, điều 8 Thông tư 06, mở rộng đối tượng áp dụng sang cả tổ chức, bao gồm cả các công ty chứng khoán. Thị trường trong nước rơi nhanh cả về điểm số lẫn thanh khoản từ tuần cuối tháng 9, cũng trùng hợp với thời gian những đồn đoán này bắt đầu lan nhanh trong cộng đồng nhà đầu tư. 

Ở một góc nhìn khác, ông Trương Hiền Phương – Giám đốc cấp cao CTCP Chứng khoán KIS Việt Nam, nhìn nhận Thông tư 06 sẽ ảnh hưởng đến nghiệp vụ "repo" đi vay của các khách hàng cá nhân/tổ chức. Khi nhiều khách hàng cá nhân (đa phần là giới chủ, lãnh đạo cấp cao tại các doanh nghiệp…) có thể sử dụng nghiệp vụ này vay tiền, bằng cách thế chấp hợp đồng chứng chỉ tiền gửi, cổ phiếu ở công ty chứng khoán và ngân hàng thương mại cổ phần.

Ông Phương nhìn nhận quy định trong Thông tư 06 rõ ràng sẽ ảnh hưởng lớn đến nhóm khách hàng này, từ đó cũng ảnh hưởng đến thanh khoản thị trường chứng khoán. 

Do đó, với tác động "kép" đến cả công ty chứng khoán và dòng tiền của các nhà đầu tư lớn, nhiều nhà đầu tư lo ngại Thông tư 06 sửa đổi sẽ ảnh hưởng đến quá trình nâng hạng của TTCK Việt Nam.

Đối với các tổ chức xếp hạng, vốn hóa, thanh khoản thị trường là những tiêu chí rất quan trọng cho quyết định nâng hạng thị trường. Chưa kể, các quỹ đầu tư thị trường mới nổi luôn cần chỉ tiêu thanh khoản rất cao, ít nhất 1 triệu USD/phiên/cổ phiếu, thậm chí là phải 3 triệu USD.

Trong quá khứ, một ví dụ điển hình là MSCI trong kỳ Revew tháng 11/2021 đã hạ bậc TTCK Pakistan từ mới nổi xuống cận biên do không còn đáp ứng tiêu chí quy mô và thanh khoản.

Từ 21/9-6/10/2023, NHNN đã thu về khoảng 140.000 tỷ đồng qua kênh phát hành tín phiếu. Dù giới phân tích đánh giá đây là nghiệp vụ bình thường của cơ quan quản lý nhằm hút bớt tiền dư thừa và giảm sức ép tỷ giá, chứ chưa phải dấu hiệu xoay chiều chính sách tiền tệ, song cùng với Thông tư 06, đây cũng được cho là một nguyên nhân khiến tạo áp lực lớn lên thị trường chứng khoán thời gian qua.

Tại Nghị quyết 164/NQ-CP phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9/2023 mới đây, Chính phủ yêu cầu NHNN bám sát diễn biến thị trường để tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, hài hòa với chính sách tài khóa và các chính sách khác, không tạo ra những biến động mạnh, thay đổi đột ngột, ảnh hưởng đến tâm lý thị trường, doanh nghiệp, nhà đầu tư, người dân; điều hành tỷ giá phù hợp với tình hình, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, thị trường tiền tệ và ngoại hối.

Bài liên quan

‘Thông tư 06 sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến thanh khoản chứng khoán'

Thêm một điểm nghẽn của Thông tư 06

Hoãn một số điều Thông tư 06, ngân hàng nào 'hưởng lợi'?

Ngân hàng Nhà nước ‘phanh’ quy định cho vay tại Thông tư 06 trước ngày có hiệu lực