Hà Tĩnh cần cơ chế, chính sách để tăng trưởng xanh gì?

Linh động từ các cơ chế tài chính để tăng trưởng xanh

Tăng trưởng, phát triển kinh tế xanh là nhu cầu cấp thiết không chỉ cho Hà Tĩnh mà còn là vấn đề đặt ra cho cả nước. Tuy nhiên bài toán tăng trưởng, phát triển xanh mà các địa phương nói chung hay Hà Tĩnh nói riêng đang gặp phải là nguồn lực để thực hiện.

Trong bài viết, "Kinh nghiệm quốc tế về xây dựng chiến lược tăng trưởng xanh và một số khuyến nghị chính sách cho Việt Nam và Hà Tĩnh", Ths. Trần Đình Nuôi (Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam) đã chỉ ra một số chính sách riêng cho Hà Tĩnh.

Đó là, tỉnh Hà Tĩnh cần tập trung nguồn vốn đầu tư công vào một số lĩnh vực vừa giúp tạo động lực tăng trưởng kinh tế trong dài hạn, giải quyết các nhu cầu cấp thiết cho tăng trưởng, vừa thân thiện với môi trường như hạ tầng số, chuyển đổi số, hạ tầng năng lượng xanh, giáo dục và y tế.

Hà Tĩnh cần huy động nguồn vốn, tận dụng các chính sách để tăng trưởng xanh. Ảnh: Báo Hà Tĩnh.

Cùng với đó Hà Tĩnh cần thiết kế các chương trình, đề án không chỉ có mục tiêu đơn thuần là giảm thiểu ô nhiễm, bảo vệ môi trường, mà còn kết hợp đa mục tiêu như công bằng và giảm thiểu bất bình đẳng xã hội, việc làm và tạo động lực tăng trưởng mới thông qua việc thúc đẩy chuyển đổi số.

Ths. Trần Đình Nuôi chỉ ra rằng, để triển khai các đề án, kế hoạch về tăng trưởng xanh đòi hỏi nguồn lực về tài chính rất lớn, có thể tạo ra áp lực lớn cho ngân sách quốc gia, do đó, việc huy động nguồn lực từ thị trường tài chính là cần thiết.

Ví dụ như liên minh Châu Âu (EU) cam kết sẽ tận dụng lợi thế về mức tín nhiệm cao của khối để vay vốn giá rẻ từ thị trường tài chính thông qua việc phát hành trái phiếu xanh. Đây là cách thức rất khả thi, có thể thực hiện và phát triển ở Việt Nam và tỉnh Hà Tĩnh. Điều này vừa giúp huy động nguồn lực của xã hội, vừa giúp thúc đẩy thị trường tài chính xanh.

Với lĩnh vực tư nhân, Hà Tĩnh cần có các giải pháp tăng cường vai trò của khu vực tư nhân trong chuyển đổi nền kinh tế từ nâu sang xanh, thông qua việc đặt ra các mục tiêu giảm phát thải trong các hoạt động và chuỗi giá trị cũng như bù đắp lượng phát thải còn lại thông qua việc mua tín chỉ cácbon.

Với lĩnh vực năng lượng, Ths. Trần Đình Nuôi kiến nghị nên tăng cường chuyển dịch sang năng lượng sạch. Ngành điện chiếm khoảng 60% phát thải GHG của quốc gia và Chính phủ hiện đang nỗ lực sắp xếp đầu tư trong ngành điện theo cam kết COP26 với giảm phát thải ròng bằng 0. Đây là một nhiệm vụ khẩn trương bởi các dự án đầu tư trong ngành điện phải đi trước. Triển khai năng lượng thay thế có thể được đẩy nhanh nếu cải thiện khung pháp lý, trong đó có các quy định mua sắm (đấu thầu) minh bạch và cạnh tranh để khuyến khích sự tham gia của khối tư nhân.

Cần chính sách riêng cho Hà Tĩnh để phát triển xanh

Trong tham luận gửi Hội thảo "Hà Tĩnh chuyển đổi xanh, tăng trưởng xanh để phát triển thịnh vượng, bền vững và an toàn trong bối cảnh mới", các chuyên gia về kinh tế đã chỉ ra những chính sách đặc thù cũng như cơ chế riêng cho Hà Tĩnh để địa phương này phát triển xanh.

Các biện pháp như các chính sách khuyến khích sử dụng năng lượng sạch, hỗ trợ cho công nghệ tái tạo, và thiết lập các quy định pháp lý để giảm lượng khí thải sẽ giúp Hà Tĩnh thay đổi rõ rệt về chuyển đổi xanh.

Hà Tĩnh cần thiết lập các chính sách và quy định nghiêm ngặt để bảo vệ tài nguyên tự nhiên và môi trường, bao gồm quản lý hiệu quả đất đai, rừng và nguồn nước, cũng như xử lý chất thải và khí thải, đầu tư kịp thời vào công nghệ xanh, từ năng lượng tái tạo đến công nghệ xử lý nước thải và quản lý rác thải.

Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng trao quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án tại Hà Tĩnh, Lạng Sơn, Thái Bình và Bình Thuận. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Hà Tĩnh có thể có các chính sách đầu tư vào các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, mặt trời và thủy điện (nhỏ và vừa, tận dụng địa hình), giúp giảm thiểu phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch và giảm lượng khí thải gây hại cho môi trường. Điều này không chỉ tạo ra cơ hội kinh doanh mới mà còn giúp cải thiện hiệu suất tài nguyên và giảm thiểu tác động đến môi trường.

Đầu tư và hỗ trợ tài chính cho các dự án năng lượng tái tạo và công nghệ xanh cấp huyện, xã sẽ giúp địa phương giảm thiểu sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch và giảm lượng khí thải. Chuyển đổi từ các ngành công nghiệp truyền thống sang các ngành công nghiệp xanh phải được coi là một phần quan trọng của chiến lược tăng trưởng xanh của Hà Tĩnh.

Đối với các khu công nghiệp như Vũng Áng, mỏ Thạch Khê… nên phối hợp với nhà đầu tư, doanh nghiệp liên tục chú ý khâu xử lý chất thải và thực hiện giám sát, chế tài chặt chẽ. Cần thúc đẩy, khuyến khích sự đổi mới và đầu tư vào các ngành công nghiệp sạch hơn và hiệu quả hơn để tạo ra cơ sở cho sự phát triển bền vững Hà Tĩnh trong tương lai lâu dài.

Tích cực khuyến khích đổi mới và sáng tạo trong các lĩnh vực liên quan đến tăng trưởng xanh. Có chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp khởi nghiệp và các nhà nghiên cứu trong việc phát triển, áp dụng các giải pháp công nghệ mới và tiên tiến để giải quyết các vấn đề môi trường và tài nguyên, các vấn đề cụ thể đặc thù của tỉnh như trồng cây keo, bưởi Phúc Trạch và các loại cây có múi khác có hiệu quả, trồng rừng và khai thác đúng quy hoạch phục vụ tăng trưởng xanh.

Ngoài các nguồn lực từ địa phương, Hà Tĩnh cần tìm kiếm cơ hội hợp tác quốc tế về tăng trưởng xanh thông qua việc đối thoại, hợp tác với các quốc gia và tổ chức quốc tế.

Tăng cường nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Việc tăng cường nhận thức này sẽ giúp thay đổi hành vi và thái độ của người dân và doanh nghiệp về việc sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường.

Thông qua giáo dục, qua các phương tiện truyền thông đại chúng tiến hành các chiến dịch truyền thông hấp dẫn, bài bản để nâng cao nhận thức về các vấn đề môi trường và từ đó cộng đồng sẽ có những thái độ, hành động tự giác, trách nhiệm vì cuộc sống xanh, sạch, an lành.