Tại sao một số người cảm thấy tốt về tài khoản ngân hàng của họ nhưng lại thấy tệ về nền kinh tế?

Nathan Frederiksen đang làm khá tốt cho bản thân mình. Năm nay anh ấy tròn 40 tuổi và có thể nghỉ hưu ở tuổi 60. Anh ấy đang phải hy sinh mọi thứ để có thể tiết kiệm 10% thu nhập dành cho việc nghỉ hưu, duy trì quỹ tiết kiệm khẩn cấp trong lúc vẫn phải hỗ trợ vợ và bốn đứa con.

"Tôi hiểu rằng tôi đã may mắn với một số triển vọng công việc của mình, nhưng tôi không kiếm được quá nhiều tiền. Tôi có thu nhập ổn định ở tầng lớp trung lưu", anh nói với CNN.

Frederiksen, người quản lý một nhóm nhỏ các nhà phân tích tài chính, cho rằng tài khoản ngân hàng của ông đang ở tình trạng tốt. Nhưng ông không cảm thấy như vậy về nền kinh tế nước nhà.

"Chắc chắn mọi việc đã trở nên khó khăn trong vài năm qua. Chúng tôi cảm thấy lạm phát trong ngân sách và chi tiêu của mình, nhưng tôi yên tâm hơn khi biết rằng nếu có điều gì đó xảy ra, chúng tôi đang ở tình trạng khá tốt về mặt tài chính", ông nói.

Một cuộc thăm dò gần đây của Wall Street Journal với cử tri Mỹ ở các bang xung đột cho thấy mặc dù nhiều người nghĩ rằng nền kinh tế quốc gia đang ở trong tình trạng tồi tệ nhưng họ lại cảm thấy hài lòng về tài chính cá nhân của mình.

Đại đa số những người được khảo sát (68%) cho biết người bình thường ngày càng khó tiến về phía trước, trong khi gần một nửa số người được hỏi cho biết tài chính của họ đang đi đúng hướng.

Theo cuộc thăm dò của tờ báo này, chỉ 1/4 số cử tri đã đăng ký ở bảy bang quan trọng, gồm Arizona, Georgia, Michigan, North Carolina, Nevada, Pennsylvania và Wisconsin, cho biết nền kinh tế Mỹ đã được cải thiện trong hai năm qua.

Đây không phải là một động lực mới. Trong cuộc thăm dò của Gallup từ tháng 4 năm ngoái, chỉ 16% đánh giá nền kinh tế là "tốt" hoặc "xuất sắc", nhưng 45% cho biết tài chính cá nhân của họ là "tốt" hoặc "xuất sắc".

Nhưng theo dữ liệu có sẵn, nền kinh tế Mỹ đã được cải thiện.

Khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức vào năm 2021, tỷ lệ thất nghiệp là 6,3%. Giờ đây, con số đó là 3,8%.

Năm 2022, lạm phát của Mỹ (được đo bằng chỉ số giá tiêu dùng) tăng vọt lên 9,1%, một mức chưa từng thấy trong 4 thập kỷ. Ngày nay, tỷ lệ lạm phát ở mức hợp lý hơn nhiều là 3,2%.

Tổng sản phẩm quốc nội của Hoa Kỳ, một thước đo khá phổ biển của nền kinh tế, đã tăng 2,5% vào năm 2023, vượt xa các nền kinh tế phát triển khác.

Thị trường tài chính Mỹ đã kết thúc ba tháng đầu năm một cách xuất sắc, chỉ riêng S&P 500 đã đạt 22 mức cao kỷ lục.

Nhiều bằng chứng cho thấy có sự mất kết nối ngày càng tăng giữa tâm lý kinh tế và dữ liệu kinh tế ở Hoa Kỳ.

Nhưng sự phân đôi giữa cách mọi người cảm nhận về tài chính của chính họ và nền kinh tế nói chung lại đưa ra một câu hỏi hóc búa khác.

Ben Harris, Giám đốc chương trình Nghiên cứu Kinh tế tại Brookings cho biết: "Tất cả đều phụ thuộc vào cách mà mọi người nhận được thông tin của họ. Tôi có thể đánh giá tình hình tài chính của mình mà không cần ai khác giúp đỡ. Nhưng tôi cần sự giúp đỡ của người khác khi tôi muốn đánh giá nền kinh tế trị giá 20 nghìn tỷ USD. Dù cho tôi có bằng tiến sĩ kinh tế".

Harris hướng tới các nguồn dữ liệu chính thức, "nhưng, bạn biết đấy, tôi không nghĩ một người Mỹ bình thường sẽ đến Cục Thống kê Lao động", ông nói.

Vậy họ lấy thông tin ở đâu?

Harris nói: "Thật không may, tôi nghĩ rằng câu trả lời ngày càng nằm ở các phương tiện truyền thông xã hội và các nguồn tin tức truyền hình cáp vốn luôn có sự thiên vị. Vì vậy, nếu bạn truy cập TikTok hoặc Facebook để lấy thông tin về kinh tế vĩ mô, rất có thể thông tin đó sẽ sai".

Những ảnh hưởng thực tế

Jonathon Barricklow và gia đình anh ấy đang ở một vị trí khá tốt về mặt tài chính.

Barricklow, giám đốc một công ty ô tô ở Bowling Green, Ohio, thậm chí còn kiếm được một khoản tiền kha khá bằng cách đầu tư vào thị trường chứng khoán trong thời kỳ đại dịch. Nhưng ông nhận thức rõ rằng lạm phát tăng cao vẫn đang lấy đi một phần lớn tiền lương của người khác.

Barricklow gần đây đã tình nguyện điều hành một quầy nhượng quyền trong một cuộc thi thể dục dụng cụ. Đây là năm thứ hai anh làm việc này và anh dự đoán rằng mình sẽ phải tăng giá vì tỷ lệ lạm phát cao. Nhưng thực tế thì chỉ có hai mặt hàng tăng giá kể từ năm ngoái.

"Đó là một nhận thức gây sốc đối với chúng tôi. Rằng tỷ lệ này thực sự chỉ có xu hướng ở mức 3,5%, đây là một điều khá khác thường", anh nói.

Điều đó đã khiến Barricklow phải xem xét lại kỹ hơn các hóa đơn hàng tạp hóa của chính mình.

"Thật khó để theo dõi hóa đơn hàng tạp hóa của bạn khi bạn có con đang lớn, chi phí của bạn luôn tăng lên cho mọi thứ. Vì vậy, chúng tôi đã thấy hóa đơn hàng tạp hóa của mình tăng lên", anh nói. Nhưng khi so sánh giữa các năm, anh nhận thấy rằng chi phí của mình gần như không thay đổi trong khoảng thời gian từ năm 2022 đến năm 2023.

"Đó là một thực tế giúp bạn mở rộng tầm mắt. Nó không tệ. Nhưng chỉ những câu chuyện cực đoan mới được công chúng biết đến", anh nói.

Harris cho biết, điều quan trọng là phải xem xét hành vi của người tiêu dùng chứ không chỉ là cảm tính khi xác định cảm nhận của người Mỹ về nền kinh tế.

Bài liên quan

Cuộc bầu cử trong năm 2024 tác động đến nền kinh tế Mỹ như thế nào?

Liệu kinh tế Mỹ có thể hạ cánh mềm trong năm 2024?

'Một điều gì đó rất kỳ lạ đang xảy ra' và nó giải thích về độ trễ của suy thoái kinh tế Mỹ

Kinh tế Mỹ quý IV tăng trưởng 2,9%, tốt hơn dự báo