77% Gen Z Việt Nam ưu tiên tận hưởng hiện tại hơn lo lắng cho tương lai

Theo Nghiên cứu Tâm lý Người tiêu dùng ASEAN (ACSS) do ngân hàng UOB công bố mới đây, Việt Nam tiếp tục dẫn đầu khu vực về mức độ lạc quan của người tiêu dùng với Chỉ số Tâm lý Người tiêu dùng đạt 67 điểm - cao hơn nhiều so với mức trung bình khu vực là 54 và tăng ba điểm so với năm ngoái. Điều này phản ánh niềm tin bền vững của người tiêu dùng Việt Nam đối với cả nền kinh tế quốc gia và triển vọng tài chính cá nhân.

Tuy nhiên, có một chỉ số rất đáng lưu ý là trong khi phần lớn người tiêu dùng Việt Nam thể hiện khả năng chuẩn bị tài chính tốt (với 86% có quỹ dự phòng, 79% tự tin xử lý nợ và 82% có bảo hiểm đầy đủ; 76% cho rằng các khoản đầu tư hiện tại đủ để hỗ trợ cho các mục tiêu dài hạn và kế hoạch nghỉ hưu) thì Gen Z lại nổi bật với mức độ chuẩn bị thấp hơn đáng kể.

Cụ thể, chỉ 47% Gen Z có khoản tiết kiệm đủ cho hơn ba tháng chi tiêu, 33% sở hữu bảo hiểm sức khỏe cá nhân và tỷ lệ tham gia bảo hiểm nhân thọ thấp nhất trong các nhóm tuổi. Đáng chú ý, 13% Gen Z cho rằng họ hoàn toàn chưa sẵn sàng để quản lý các khoản nợ hiện tại.

Khoảng cách về khả năng chuẩn bị tài chính này gắn liền với hành vi tài chính của Gen Z vốn ưu tiên các chi tiêu thiên về phong cách sống. Nghiên cứu cho thấy, 77% Gen Z cho biết, họ thích tận hưởng cuộc sống hiện tại hơn là lo lắng cho tương lai và cùng tỷ lệ này cho rằng áp lực xã hội và kỳ vọng từ bạn bè khiến việc tiết kiệm trở nên khó khăn – đây là tỷ lệ cao nhất trong tất cả các nhóm tuổi. Đây là tỷ lệ cao nhất trong các nhóm tuổi, cho thấy tác động mạnh của văn hóa mạng xã hội và xu hướng “sống hết mình” – vốn rất phổ biến trong giới trẻ.

Tâm lý này cũng phù hợp với xu hướng chung của người tiêu dùng Việt Nam năm 2025: chi tiêu nhiều hơn cho các hạng mục trải nghiệm. ACSS ghi nhận hơn một nửa người tiêu dùng Việt đã chi tiêu nhiều hơn cho giải trí, ẩm thực cao cấp và du lịch nghỉ dưỡng, trong đó 8/10 xem các trải nghiệm này là thiết yếu cho cuộc sống. Dữ liệu từ UOB cho thấy chi tiêu qua thẻ UOB cho lĩnh vực giải trí tăng tới 48%, còn chi tiêu du lịch tăng 8% so với cùng kỳ.

Dù vậy, không thể bỏ qua thực tế rằng Gen Z – dù ưa thích trải nghiệm – vẫn đối mặt với rủi ro tài chính trong dài hạn nếu thiếu kế hoạch cụ thể. Quỹ dự phòng mỏng, tỷ lệ sở hữu bảo hiểm thấp và thói quen ưu tiên chi tiêu ngắn hạn có thể khiến nhóm này dễ bị tổn thương trước những biến cố kinh tế hoặc cá nhân.

UOB nhận định rằng Gen Z hoàn toàn có thể dung hòa giữa tận hưởng hiện tại và chuẩn bị cho tương lai nếu có hướng dẫn phù hợp. Các ngân hàng đang đẩy mạnh các giải pháp tài chính cá nhân hóa, từ tiết kiệm, đầu tư đến bảo vệ tài chính, nhằm hỗ trợ người trẻ xây dựng nền tảng tài chính bền vững mà vẫn giữ được phong cách sống mong muốn.