Tuy nhiên, các nhà dự báo chuyên nghiệp được Ngân hàng Dự trữ Liên bang Philadelphia khảo sát nói rằng vào cuối năm 2024, lạm phát hàng năm sẽ là 2,5%, trong khi GDP thực tế sẽ tăng 1,7% trong suốt cả năm, gần như phù hợp với xu hướng dài hạn của nó.

Thị trường tài chính Mỹ đang vui mừng trước viễn cảnh 'hạ cánh nhẹ nhàng' như vậy.

Fed đã chống lạm phát bằng cách tăng lãi suất kể từ tháng 3 năm 2022.

Việc thắt chặt tiền tệ thường gây ra suy thoái vì việc giảm lạm phát của một nền kinh tế cũng giống như việc xì hơi một quả bóng bay: khó có thể được thực hiện một cách đơn giản.

Đã có những trường hợp việc tăng lãi suất không dẫn đến suy thoái, chẳng hạn như vào giữa những năm 1980 và cuối những năm 1990 (và những thời điểm khác khi các sự kiện bất thường, chẳng hạn như đại dịch Covid-19).

Nhưng trong những trường hợp đó, lạm phát đã không đạt đến mức cao như năm 2022. Việc Fed tăng lãi suất quá nhanh vào năm 2022 và 2023 sẽ khiến việc nền kinh tế Mỹ hạ cánh nhẹ nhàng trở nên đặc biệt hơn.

Khi nào thì nền kinh tế sẽ có dấu hiệu hạ cánh rõ ràng?

Dữ liệu lạm phát được điều chỉnh ít hơn so với các dữ liệu kinh tế khác, vì vậy việc Fed đạt được mục tiêu có thể hiển hiện một cách rõ ràng.

Do hiếm khi lạm phát ở mức chính xác 2%. Như vậy, sẽ là công bằng khi tuyên bố mục tiêu đã đạt được nếu cả lạm phát toàn phần và lạm phát lõi hàng năm, loại trừ giá thực phẩm và năng lượng biến động, giảm xuống dưới 2,5% so với chỉ số giá ưu đãi của Fed, tức là mức lạm phát tăng chậm hơn một chút so với CPI.

Trong ba tháng qua, lạm phát cơ bản của Mỹ đã tăng với tốc độ hàng năm chỉ 2,2%. Nếu điều đó tiếp tục, mức lạm phát cơ bản sẽ giảm xuống dưới 2,5% trong tháng Hai.

Chẳng hạn, nếu không có giá dầu tăng vọt, lạm phát toàn phần (headline inflation) có thể cũng sẽ đạt mục tiêu. Tiêu chí khác để hạ cánh mềm, tránh suy thoái, như vậy khó đánh giá hơn.

Suy thoái có xu hướng chỉ được tuyên bố rất lâu sau khi chúng xảy ra. Trước đây, chỉ báo thời gian thực đáng tin cậy nhất cho thấy một giai đoạn suy thoái bắt đầu là dựa vào 'quy tắc Sahm'.

Quy tắc này được kích hoạt khi tỷ lệ thất nghiệp trung bình động trong ba tháng tăng 0,5 điểm phần trăm so với mức nhất thấp của năm trước.

Quy tắc này đã xác định mọi cuộc suy thoái của Mỹ kể từ năm 1960 mà không có kết quả dương tính giả nào. Tỷ lệ thất nghiệp ngày nay tăng 0,3 điểm phần trăm so với mức thấp nhất giữa năm 2023.

Quy tắc Sahm có thể bị phá vỡ lần này vì thị trường lao động đã đặc biệt bị thắt chặt kể từ đại dịch. Việc tỷ lệ thất nghiệp tăng lên một chút là điều tự nhiên.

Claudia Sahm, người phát minh ra quy tắc này, đã cảnh báo rằng nó bị bóp méo bởi sự quay trở lại lực lượng lao động của những người đã rời đi trong thời kỳ đại dịch, một điều đã đẩy tỷ lệ thất nghiệp tăng cao ngay cả khi không có đợt sa thải.

Nhưng trong trường hợp đó, quy tắc này sẽ đưa ra dự báo suy thoái không chính xác, thay vì bỏ lỡ một đợt suy thoái. Nếu Fed đạt được mục tiêu lạm phát mà không kích hoạt quy tắc Sahm, thì sẽ an toàn khi tuyên bố nền kinh tế đã hạ cánh.

Tuy nhiên, suy thoái sẽ không dừng lại. Vào đầu những năm 1950 và đầu những năm 1970, các cuộc suy thoái xảy ra gần một năm rưỡi sau khi lạm phát giảm.

Các nhà hoạch định chính sách cũng chưa hoàn thành việc điều chỉnh các biện pháp kiểm soát. Tại cuộc họp tháng 12, Fed đã báo hiệu rằng họ dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất 3/4 điểm phần trăm vào năm 2024.

Họ muốn nới lỏng chính sách tiền tệ một phần vì họ tin rằng điểm dừng tự nhiên của lãi suất thấp hơn mức hiện tại.

Nếu Fed sai, việc cắt giảm lãi suất sẽ đóng vai trò như một biện pháp kích thích quá mức và lạm phát sẽ tăng tốc trở lại.

Chính sách tài khóa cũng sẽ vẫn xem xét bối cảnh khủng hoảng, do thâm hụt cơ bản rất lớn của Mỹ, lên tới 7,5% GDP trong năm tài chính 2023. Do đó, việc cắt đáng kể lãi suất có thể gây tổn thương cho nền kinh tế.

Lý do cần thận trọng khác là cuộc thảo luận về việc hạ cánh mềm thường xảy ra ngay trước khi suy thoái kinh tế xảy ra (xem biểu đồ). Và đó là trong chu kỳ kinh doanh bình thường.

Vì các nhà dự báo đại dịch đã đánh giá thấp mức tăng trưởng và cho đến gần đây là lạm phát, cho nên việc họ nghĩ rằng một cuộc hạ cánh nhẹ nhàng sắp đến là một tin tốt. Nhưng đừng tin vào điều đó cho đến khi bạn nhận thấy nó đã đến.

Bài liên quan

'Một điều gì đó rất kỳ lạ đang xảy ra' và nó giải thích về độ trễ của suy thoái kinh tế Mỹ

Kinh tế Mỹ quý IV tăng trưởng 2,9%, tốt hơn dự báo

Triển vọng kinh tế Mỹ năm 2023

Soi kinh tế Mỹ qua các chỉ số