Liệu kinh tế Mỹ có thể hạ cánh mềm trong năm 2024?

HOÀNG AN
07:22 02/01/2024

Liệu năm 2024 có phải là một năm không giống bất kỳ năm nào trong lịch sử kinh tế thời hậu chiến của Mỹ? Tờ The Economist đặt câu hỏi bởi kể từ năm 1945, khi lạm phát hàng năm giảm từ trên 5% xuống dưới 3% thường xảy ra suy thoái tại thời điểm sụt giảm hoặc trong vòng 18 tháng tiếp theo.

Tuy nhiên, các nhà dự báo chuyên nghiệp được Ngân hàng Dự trữ Liên bang Philadelphia khảo sát nói rằng vào cuối năm 2024, lạm phát hàng năm sẽ là 2,5%, trong khi GDP thực tế sẽ tăng 1,7% trong suốt cả năm, gần như phù hợp với xu hướng dài hạn của nó.

Soft-Landing-Finance

Liệu kinh tế Mỹ sẽ 'hạ cánh' nhẹ nhàng trong năm nay? Đồ họa của Smart Finance Freedom

Thị trường tài chính Mỹ đang vui mừng trước viễn cảnh 'hạ cánh nhẹ nhàng' như vậy.

Fed đã chống lạm phát bằng cách tăng lãi suất kể từ tháng 3 năm 2022.

Việc thắt chặt tiền tệ thường gây ra suy thoái vì việc giảm lạm phát của một nền kinh tế cũng giống như việc xì hơi một quả bóng bay: khó có thể được thực hiện một cách đơn giản.

Đã có những trường hợp việc tăng lãi suất không dẫn đến suy thoái, chẳng hạn như vào giữa những năm 1980 và cuối những năm 1990 (và những thời điểm khác khi các sự kiện bất thường, chẳng hạn như đại dịch Covid-19).

Nhưng trong những trường hợp đó, lạm phát đã không đạt đến mức cao như năm 2022. Việc Fed tăng lãi suất quá nhanh vào năm 2022 và 2023 sẽ khiến việc nền kinh tế Mỹ hạ cánh nhẹ nhàng trở nên đặc biệt hơn.

Khi nào thì nền kinh tế sẽ có dấu hiệu hạ cánh rõ ràng?

Softlanding

Minh họa của Paresh/CageCartoon

Dữ liệu lạm phát được điều chỉnh ít hơn so với các dữ liệu kinh tế khác, vì vậy việc Fed đạt được mục tiêu có thể hiển hiện một cách rõ ràng.

Do hiếm khi lạm phát ở mức chính xác 2%. Như vậy, sẽ là công bằng khi tuyên bố mục tiêu đã đạt được nếu cả lạm phát toàn phần và lạm phát lõi hàng năm, loại trừ giá thực phẩm và năng lượng biến động, giảm xuống dưới 2,5% so với chỉ số giá ưu đãi của Fed, tức là mức lạm phát tăng chậm hơn một chút so với CPI.

Trong ba tháng qua, lạm phát cơ bản của Mỹ đã tăng với tốc độ hàng năm chỉ 2,2%. Nếu điều đó tiếp tục, mức lạm phát cơ bản sẽ giảm xuống dưới 2,5% trong tháng Hai.

Chẳng hạn, nếu không có giá dầu tăng vọt, lạm phát toàn phần (headline inflation) có thể cũng sẽ đạt mục tiêu. Tiêu chí khác để hạ cánh mềm, tránh suy thoái, như vậy khó đánh giá hơn.

Suy thoái có xu hướng chỉ được tuyên bố rất lâu sau khi chúng xảy ra. Trước đây, chỉ báo thời gian thực đáng tin cậy nhất cho thấy một giai đoạn suy thoái bắt đầu là dựa vào 'quy tắc Sahm'.

Quy tắc này được kích hoạt khi tỷ lệ thất nghiệp trung bình động trong ba tháng tăng 0,5 điểm phần trăm so với mức nhất thấp của năm trước.

Quy tắc này đã xác định mọi cuộc suy thoái của Mỹ kể từ năm 1960 mà không có kết quả dương tính giả nào. Tỷ lệ thất nghiệp ngày nay tăng 0,3 điểm phần trăm so với mức thấp nhất giữa năm 2023.

USEconomy

Minh họa của Business Review

Quy tắc Sahm có thể bị phá vỡ lần này vì thị trường lao động đã đặc biệt bị thắt chặt kể từ đại dịch. Việc tỷ lệ thất nghiệp tăng lên một chút là điều tự nhiên.

Claudia Sahm, người phát minh ra quy tắc này, đã cảnh báo rằng nó bị bóp méo bởi sự quay trở lại lực lượng lao động của những người đã rời đi trong thời kỳ đại dịch, một điều đã đẩy tỷ lệ thất nghiệp tăng cao ngay cả khi không có đợt sa thải.

Nhưng trong trường hợp đó, quy tắc này sẽ đưa ra dự báo suy thoái không chính xác, thay vì bỏ lỡ một đợt suy thoái. Nếu Fed đạt được mục tiêu lạm phát mà không kích hoạt quy tắc Sahm, thì sẽ an toàn khi tuyên bố nền kinh tế đã hạ cánh.

Tuy nhiên, suy thoái sẽ không dừng lại. Vào đầu những năm 1950 và đầu những năm 1970, các cuộc suy thoái xảy ra gần một năm rưỡi sau khi lạm phát giảm.

Các nhà hoạch định chính sách cũng chưa hoàn thành việc điều chỉnh các biện pháp kiểm soát. Tại cuộc họp tháng 12, Fed đã báo hiệu rằng họ dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất 3/4 điểm phần trăm vào năm 2024.

Họ muốn nới lỏng chính sách tiền tệ một phần vì họ tin rằng điểm dừng tự nhiên của lãi suất thấp hơn mức hiện tại.

Nếu Fed sai, việc cắt giảm lãi suất sẽ đóng vai trò như một biện pháp kích thích quá mức và lạm phát sẽ tăng tốc trở lại.

Chính sách tài khóa cũng sẽ vẫn xem xét bối cảnh khủng hoảng, do thâm hụt cơ bản rất lớn của Mỹ, lên tới 7,5% GDP trong năm tài chính 2023. Do đó, việc cắt đáng kể lãi suất có thể gây tổn thương cho nền kinh tế.

Suy thoai My

Các lần suy thoái kinh tế ở Mỹ. Đồ họa The Economist

Lý do cần thận trọng khác là cuộc thảo luận về việc hạ cánh mềm thường xảy ra ngay trước khi suy thoái kinh tế xảy ra (xem biểu đồ). Và đó là trong chu kỳ kinh doanh bình thường.

Vì các nhà dự báo đại dịch đã đánh giá thấp mức tăng trưởng và cho đến gần đây là lạm phát, cho nên việc họ nghĩ rằng một cuộc hạ cánh nhẹ nhàng sắp đến là một tin tốt. Nhưng đừng tin vào điều đó cho đến khi bạn nhận thấy nó đã đến.

  • Cùng chuyên mục
Khởi sắc du lịch tàu biển, Khánh Hòa muốn đón 5,2 triệu khách quốc tế năm 2025

Khởi sắc du lịch tàu biển, Khánh Hòa muốn đón 5,2 triệu khách quốc tế năm 2025

Những ngày đầu năm, khách quốc tế tấp nập tới Khánh Hòa đặc biệt là thông qua du lịch tàu biển, báo hiệu sự phục hồi của thị trường khách này. Với tiền đề đó, năm 2025, ngành du lịch Khánh Hòa mong muốn đón 5,2 triệu khách quốc tế.

Thị trường - 25/01/2025 07:03

Các ngành, lĩnh vực nào được ưu tiên thực hiện kinh tế tuần hoàn?

Các ngành, lĩnh vực nào được ưu tiên thực hiện kinh tế tuần hoàn?

Kế hoạch thực hiện kinh tế tuần hoàn đặt mục tiêu đưa tỷ trọng năng lượng tái tạo trong tổng năng lượng sơ cấp đạt từ 47% đến năm 2030.

Thị trường - 25/01/2025 06:02

Vẹn ý Đảng, trọn lòng dân – 95 mùa xuân rạng rỡ

Vẹn ý Đảng, trọn lòng dân – 95 mùa xuân rạng rỡ

Trong không khí trang trọng và đầy cảm xúc tại Nhà Hát Lớn, Hà Nội, vào tối ngày 24/01/2025 đã diễn ra chương trình "Ý Đảng lòng dân" do Hội nhà báo Việt Nam chủ trì tổ chức, được truyền hình trực tiếp trên sóng VTV2 - Đài Truyền hình Việt Nam. Chương trình không chỉ đánh dấu kỷ niệm lịch sử 95 năm rực rỡ của Đảng Cộng sản Việt Nam, mà còn là một dịp quan trọng để nhìn lại và tôn vinh những giá trị văn hóa, truyền thống và lòng trung thành với Đảng trong lòng mỗi người dân.

Doanh nghiệp - 25/01/2025 06:00

GELEX đạt kết quả kinh doanh ấn tượng từ hoạt động kinh doanh lõi

GELEX đạt kết quả kinh doanh ấn tượng từ hoạt động kinh doanh lõi

Năm 2024, GELEX ghi nhận doanh thu thuần hợp nhất 33.759 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 3.616 tỷ đồng, trong đó có đóng góp tích cực từ khối sản xuất thiết bị điện.

Thị trường - 24/01/2025 14:04

GELEX Electric lãi trước thuế 2.118 tỷ đồng năm 2024

GELEX Electric lãi trước thuế 2.118 tỷ đồng năm 2024

Báo cáo tài chính vừa công bố cho thấy, GELEX Electric đạt kết quả kinh doanh ấn tượng với doanh thu hợp nhất năm 2024 đạt 21.130 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 2.153 tỷ đồng.

Thị trường - 24/01/2025 14:04

VIB: Lợi nhuận 2024 hơn 9.000 tỷ đồng, tăng trưởng tín dụng 22%, dẫn đầu ngành

VIB: Lợi nhuận 2024 hơn 9.000 tỷ đồng, tăng trưởng tín dụng 22%, dẫn đầu ngành

VIB tiếp tục duy trì đà tăng trưởng vượt trội, xây dựng bảng tổng kết tài sản vững mạnh, nâng cao hiệu quả hoạt động, tiên phong trong áp dụng chuẩn mực quốc tế.

Doanh nghiệp - 24/01/2025 11:47

'Ý Đảng lòng dân' - Mừng 95 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và đón Xuân Ất Tỵ

'Ý Đảng lòng dân' - Mừng 95 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và đón Xuân Ất Tỵ

Hướng tới kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 – 3/2/2025) và đón chào Xuân Ất Tỵ, Hội Nhà báo Việt Nam long trọng tổ chức chương trình mang tên "Ý Đảng lòng dân" vào ngày 24 tháng 01 năm 2025 tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Chương trình truyền hình trực tiếp trên kênh VTV2 của Đài Truyền hình Việt Nam.

Doanh nghiệp - 24/01/2025 09:00

Nông dân thủ phủ mai vàng miền Trung 'khóc cười' vụ Tết

Nông dân thủ phủ mai vàng miền Trung 'khóc cười' vụ Tết

Vụ mai Tết năm nay, nông dân ở thủ phủ mai vàng An Nhơn (Bình Định) "kẻ khóc người cười". Có nhà vườn "trúng đậm" khi canh được thời tiết, có nhà vườn thấp thỏm khi cận Tết mai vẫn chưa bung nụ.

Thị trường - 24/01/2025 06:23

Mâm cơm đoàn viên ngày Tết: Khi hạnh phúc đơn giản là hai chữ sum vầy

Mâm cơm đoàn viên ngày Tết: Khi hạnh phúc đơn giản là hai chữ sum vầy

Dù không đầy sơn hào hải vị, bữa cơm đoàn viên vẫn là bữa cơm ngon nhất trong năm bởi ở đấy có hương vị hạnh phúc tròn đầy.

Doanh nghiệp - 23/01/2025 14:03

Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) thuộc top 10 đơn vị có thị phần môi giới lớn nhất năm 2024

Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) thuộc top 10 đơn vị có thị phần môi giới lớn nhất năm 2024

Mới đây, Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) công bố danh sách top 10 Công ty chứng khoán có thị phần môi giới lớn nhất trên thị trường. Với hiệu quả hoạt động vượt trội năm 2024, Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) vinh dự được bình chọn trong danh sách nêu trên. 10 công ty thuộc danh sách chiếm 68,25% thị phần môi giới toàn thị trường.

Doanh nghiệp - 23/01/2025 14:03

Chợ hoa Đà Nẵng ngóng khách

Chợ hoa Đà Nẵng ngóng khách

Chỉ còn vài ngày nữa là đến Tết Nguyên đán Ất Tỵ, thế nhưng chợ bán hoa Tết ở trung tâm TP. Đà Nẵng vẫn còn khá trầm lắng, sức mua chậm.

Thị trường - 23/01/2025 10:44

Chứng khoán SHS: Lợi nhuận trước thuế 2024 đạt 1.234,7 tỷ đồng, vượt 20% kế hoạch năm

Chứng khoán SHS: Lợi nhuận trước thuế 2024 đạt 1.234,7 tỷ đồng, vượt 20% kế hoạch năm

CTCP Chứng khoán Sài Gòn – Hà Nội (Mã CK: SHS) vừa công bố BCTC Quý IV/2024. Công ty báo lãi lũy kế cả năm 2024 đạt 1.234,7 tỷ đồng, đạt 120% kế hoạch cả năm và gấp 1,8 lần cùng kỳ.

Doanh nghiệp - 23/01/2025 08:00

Nỗ lực sử dụng thuế quan của ông Trump có thể gặp khó tại Quốc hội Mỹ

Nỗ lực sử dụng thuế quan của ông Trump có thể gặp khó tại Quốc hội Mỹ

Nỗ lực sử dụng thuế quan của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nhằm bù đắp cho việc cắt giảm hàng nghìn tỷ USD tiền thuế, có khả năng vấp phải sự phản đối tại Quốc hội Mỹ, theo Reuters.

Thị trường - 23/01/2025 07:07

Giá cổ phiếu Nvidia tăng vọt sau khi ông Trump công bố dự án AI Stargate

Giá cổ phiếu Nvidia tăng vọt sau khi ông Trump công bố dự án AI Stargate

Giá cổ phiếu Nvidia (NVDA) tăng hơn 4% vào thứ Tư, dẫn đầu ngành công nghệ và một số cổ phiếu chip tăng cao hơn sau thông báo của ông Trump về dự án cơ sở hạ tầng AI trị giá 500 tỷ USD.

Thị trường - 23/01/2025 07:05

CTS: Giải trình chênh lệch LNST Quý IV/2024 so với cùng kỳ năm trước

CTS: Giải trình chênh lệch LNST Quý IV/2024 so với cùng kỳ năm trước

Thực hiện Thông tư số 96/2020/TT-BTC ngày 16 tháng 11 năm 2020 của Bộ tài chính hướng dẫn công bố thông tin trên thị trường chứng khoán, CTS giải trình chênh lệch LNST Quý IV/2024 so với cùng kỳ năm trước.

Doanh nghiệp - 22/01/2025 16:42

Trải nghiệm nghỉ dưỡng trọn vẹn tại khách sạn cao cấp Legend Valley Hà Nam

Trải nghiệm nghỉ dưỡng trọn vẹn tại khách sạn cao cấp Legend Valley Hà Nam

Cách Hà Nội khoảng 1 giờ lái xe, khách sạn Legend Valley là điểm đến hoàn hảo cho những kế hoạch vui chơi, nghỉ dưỡng và tổ chức sự kiện cuối tuần với hệ thống phòng và tiện ích đẳng cấp cùng loạt hoạt động ngoài trời phong phú, hấp dẫn.

Doanh nghiệp - 22/01/2025 15:40