Cổ phiếu CTX lao dốc sau tin rời sàn, ai bảo vệ nhà đầu tư nhỏ lẻ?

Tăng mạnh trước khi lao dốc

Chốt phiên ngày 24/11, cổ phiếu CTX của Tổng CTCP Đầu tư Xây dựng và Thương mại Việt Nam – CTX Holdings tiếp tục giảm sàn 15% xuống 11.200 đồng/cp, phiên thứ 2 liên tiếp giảm sàn với dư bán sàn hơn 1,1 triệu đơn vị, trong khi khối lượng giao dịch chỉ hơn 87.000 đơn vị.

Diễn biến tiêu cực của cổ phiếu CTX sau thông tin HĐQT công ty bổ sung nội dung trình ĐHĐCĐ bất thường năm 2025 về chủ trương phi đại chúng doanh nghiệp. Tổng công ty hiện là doanh nghiệp đại chúng, cổ phiếu được giao dịch trên sàn UPCoM. HĐQT muốn đưa doanh nghiệp trở thành doanh nghiệp không đại chúng, đồng nghĩa với việc cổ phiếu CTX sẽ rời sàn UPCoM do không còn đáp ứng điều kiện là công ty đại chúng.

Theo Nghị quyết ĐHĐCĐ bất thường ngày 21/11, cổ đông đã thống nhất thông qua việc phi đại chúng hóa. Đại hội ghi nhận tổng số cổ phần đăng ký tham dự là 69,1 triệu đơn vị, chiếm 87,63% tổng số cổ phiếu có quyền biểu quyết và 99,69% trong số đó đồng ý chủ trương không đại chúng hóa.

CTX Holdings được thành lập vào năm 1982, trực thuộc Bộ Xây dựng. Công ty được cổ phần hóa 2005, đưa cổ phiếu lên sàn chứng khoán HNX vào 2012. Tuy nhiên, đến cuối 2022, mã chứng khoán CTX bị đình chỉ giao dịch, cuối 2023 hủy niêm yết xuống đăng ký trên UPCoM do vi phạm nghĩa vụ công bố thông tin nghiêm trọng.

Phải đến tháng 4 năm nay, cổ phiếu này mới được HNX đưa ra khỏi diện đình chỉ giao dịch với lý do đã khắc phục hoàn toàn nguyên nhân dẫn đến tình trạng chứng khoán bị đình chỉ giao dịch. Ngày đưa ra khỏi diện đình chỉ giao dịch là 15/4.

Sau đó, CTX bắt đầu tăng giá từ 8.000 đồng/cp lên vùng 24.000 đồng/cp trong vòng 4 tháng, thu hút không ít sự chú ý của giới đầu tư. Thanh khoản cổ phiếu đạt vài chục nghìn đơn vị tăng lên vài trăm nghìn đơn vị, có phiên lên tới hơn 1 triệu cổ phiếu trao tay.

Ngoài ra, triển vọng công ty cũng sáng hơn khi hoàn tất bán tòa nhà hỗn hợp Constrexim Complex (A1) tại Cầu Giấy, Hà Nội, mang lại khoản lợi nhuận đột biến quý III.

Theo BCTC quý III, CTX Holdings (mã: CTX) ghi nhận doanh thu "khủng" 5.873 tỷ đồng, gấp nhiều lần con số 38 tỷ cùng kỳ năm trước; lãi sau thuế 216 tỷ đồng, gấp 98 lần cùng kỳ năm trước. Nhờ đó, lũy kế 9 tháng, CTX Holdings ghi nhận doanh thu 5.957 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 216,6 tỷ đồng, cùng gấp hàng chục lần so với mức 107 tỷ và 3,7 tỷ cùng kỳ năm trước.

Giữa lúc vừa bán xong, tài sản lớn, lợi nhuận khủng, cổ đông mong chờ bước phát triển tiếp theo trong tương lai thì ban lãnh đạo lại đưa ra chủ trương phi đại chúng. Điều này gây hoang mang cho các cổ đông nhỏ, đối tượng không kiểm soát và không hưởng lợi ích gì từ doanh nghiệp trừ cổ tức hay sự tăng giá của cổ phiếu.

Nhìn lại, cổ phiếu CTX sau khi đạt đỉnh vùng 24.000 đồng/cp thì lao dốc mạnh, hiện đã mất hơn 53% giá trị. Sự mất giá không đến từ hoạt động kinh doanh có vấn đề mà đến từ quyết định muốn rời sàn chứng khoán của nhóm chi phối doanh nghiệp. Câu hỏi đặt ra là quyền lợi của nhà đầu tư nhỏ, lẻ có được đối xử công bằng?

Một khi doanh nghiệp đã hủy tư cách công ty đại chúng thì sẽ không phải chịu trách nhiệm công bố thông tin. Nhà đầu tư nhỏ, lẻ trong trường hợp này nếu tiếp tục nắm giữ cổ phiếu một mặt bị chôn vốn, một mặt khó lòng biết được lãnh đạo sẽ lèo lái doanh nghiệp ra sao? Đồng vốn mình đầu tư sẽ đi đâu về đâu? Trong trường hợp, nhà đầu tư kiên quyết bán ra thì hẳn là sẽ chịu lỗ nặng. Khi bán ra, thanh khoản cổ phiếu là một vấn đề quan trọng, một khi đã biết được cổ phiếu sẽ xuống sàn thì còn bao nhiêu nhà đầu tư mới sẵn sàng mua dù triển vọng doanh nghiệp có tốt đến đâu? Lúc này nhà đầu tư nhỏ, lẻ sẽ bị chính nhóm lợi ích muốn cổ phiếu xuống sàn ép giá.

Doanh nghiệp bị hủy tư cách công ty đại chúng khi nào?

Trao đổi với Nhadautu.vn, Ths luật Nguyễn Doãn Đạt, Giám đốc khách hàng cá nhân cao cấp Công ty chứng khoán KB VN – CN HCM, cho biết, theo quy định tại Điều 32 quy định về công ty đại chúng, Điều 38 Luật Chứng khoán 2019 quy định về hủy tư cách công ty đại chúng và thông tư 19/2025/TT-BTC hướng dẫn đăng ký, hủy tư cách công ty đại chúng và báo cáo vốn điều lệ đã góp được kiểm toán, công ty đại chúng bị hủy tư cách công ty đại chúng khi thuộc một trong các trường hợp:

- Không còn đáp ứng một trong các điều kiện của công ty đại chúng quy định tại điểm a khoản 1 Điều 32 Luật Chứng khoán 2019 (công ty có vốn điều lệ đã góp từ 30 tỷ đồng trở lên và có tối thiểu 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết do ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn nắm giữ).

- Không thực hiện công bố thông tin trong 2 năm liên tục về báo cáo tài chính năm được kiểm toán (Điều 10, TT19/2025/TT-BTC).

- Không thực hiện công bố thông tin trong 2 năm liên tục về nghị quyết Đại hội đồng cổ đông thường niên (Điều 11, TT19/2025/TT-BTC).

- Trong 1 năm kể từ ngày UBCKNN xác nhận hoàn tất việc đăng ký công ty đại chúng hoặc kể từ ngày kết thúc đợt chào bán ra công chúng, công ty không thực hiện đăng ký cổ phiếu tại Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam hoặc không thực hiện đăng ký niêm yết, đăng ký giao dịch cổ phiếu trên Sở giao dịch chứng khoán (Điều 12, TT19/2025/TT-BTC).

Sau 1 năm, kể từ ngày không còn đáp ứng quy định tại Điều 32, Luật Chứng khoán 2019 mà công ty vẫn không đáp ứng được điều kiện là công ty đại chúng, UBCKNN sẽ xem xét hủy tư cách công ty đại chúng và trong thời gian này, công ty vẫn phải thực hiện đầy đủ các quy định liên quan tới công ty đại chúng cho tới thời điểm UBCKNN thông báo hủy tư cách công ty đại chúng.

Như vậy, ông Đạt cho rằng, nếu ban lãnh đạo CTX Holdings muốn thực hiện việc phi đại chúng thì nhà đầu tư vẫn có thời gian 1-2 năm để xử lý.

Đối với trường hợp CTX Holdings, vốn điều lệ tính đến cuối quý III là 789 tỷ đồng, lớn hơn nhiều so với mức tối thiểu 30 tỷ đồng.

Về cơ cấu cổ đông, sau khi giao dịch trở lại đã có nhiều biến động, hàng loạt cổ đông đã thoái lui như bà Nguyễn Thị Kim Xuân, Ngân hàng TNHHMTV Việt Nam Hiện Đại, Chu Thị Hồng Hạnh,… Ngược lại, nhân tố mới xuất hiện gồm CTCP Đầu tư FTM (14,53%), CTCP Xây dựng PENS (8,38%), Công ty TNHH Đầu tư AMAI (14,95%).

Theo tìm hiểu của Nhadautu.vn, cả 3 tổ chức trên đều mới thành lập trong năm nay, có cùng địa chỉ trụ sở với CTX Holdings là tầng 2, toà nhà HH2, đường Dương Đình Nghệ, phường Cầu Giấy, Hà Nội. Đồng thời, các công ty này có liên quan đến ông Phan Minh Tuấn, Chủ tịch HĐQT và ông Lý Quốc Hùng, Thành viên HĐQT.

Như vậy, tổng sở hữu của cổ đông lớn, lãnh đạo công ty và công đoàn đạt 73,8% vốn, phần còn lại thuộc sở hữu các nhà đầu tư khác. Tuy nhiên, dựa vào tỷ lệ tham dự ĐHĐCĐ bất thường vừa qua (hơn 87%) cùng tỷ lệ bỏ phiếu thuận gần như tuyệt đối, tỷ lệ sở hữu thực tế của nhóm cổ đông lớn chi phối có thể còn cao hơn nhiều.