Quý đầu năm 'kém sắc' của các ông lớn xăng dầu

Lợi nhuận và cổ phiếu cùng lao dốc

Thị trường xăng dầu tưởng chừng như đã qua điểm trũng vào cuối 2024 và bắt đầu le lói tia phục hồi. Tuy nhiên, bước sang quý đầu năm 2025, chính sách thuế của Mỹ đối với hàng hóa các đối tác thương mại dẫn đến lo ngại về suy thoái kinh tế, xung đột quân sự giữa Nga và Ukraina tiếp diễn khiến thị trường xăng dầu tiếp tục lao dốc.

Điều này đã ảnh hưởng lớn đến kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh xăng dầu như Lọc hóa dầu Bình Sơn (mã: BSR), Petrolimex (mã: PLX) hay PV OIL (mã: OIL).

Lọc hóa dầu Bình Sơn báo cáo doanh thu quý đầu năm tăng nhẹ so với cùng kỳ năm trước lên 31.894,6 tỷ đồng. Song, biên lợi nhuận gộp giảm mạnh từ 4% về 1,1%, lợi nhuận gộp giảm 70% xuống 382 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế đạt 399 tỷ đồng, bằng 35,7% so với quý I/2024. Dù vậy, đây vẫn là kết quả khả quan sau 2 quý gần nhất thua lỗ.

Doanh nghiệp cho biết quý năm nay giá dầu thô (giá dated Brent) giảm mạnh từ 79,23 USD/thùng tháng 1 xuống còn 72,6 USD/thùng vào tháng 3 trong khi cùng kỳ năm trước đi theo chiều ngược lại. Đồng thời, khoảng cách giữa giá dầu thô và giá sản phẩm lại giảm so với cùng kỳ đã làm lợi nhuận tổng công ty đi xuống.

Tương tự, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam – Petrolimex (mã: PLX) - "đại gia" chiếm quá bán thị phần bán lẻ xăng dầu Việt Nam - báo cáo doanh thu quý I giảm 9,6% xuống 67.861 tỷ đồng, lãi sau thuế giảm đến 81% xuống 210 tỷ đồng. Giá dầu thô WTI giảm từ mức 77,8 USD/thùng đầu quý xuống 67 USD/thùng vào cuối quý đã ảnh hưởng trực tiếp lên giá vốn hàng bán và dẫn đến việc tăng trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho tại thời điểm kết thúc quý.

Không ngoài xu hướng, PV OIL - "ông lớn" thứ 2 ngành kinh doanh xăng dầu ghi nhận lợi nhuận giảm 89% xuống 26 tỷ đồng trong quý I/2025. Có 2 yếu tố khiến lợi nhuận PV OIL giảm sâu.

Thứ nhất, giá dầu Brent DTD giảm đã khiến giá các sản phẩm xăng dầu cũng giảm 7% - 15% so với cùng kỳ và giảm từ 5% - 9% so với trung bình năm 2024. Doanh thu PV OIL tăng nhưng biên lợi nhuận gộp và lợi nhuận gộp giảm.

Thứ hai, doanh thu tài chính của tổng công ty trong quý cũng giảm đến 31% do doanh thu tiền gửi ngân hàng giảm và lãi chênh lệch tỷ giá giảm. Ngược lại, chi phí tăng do tăng chi phí lãi vay và tăng lỗ chênh lệch tỷ giá, chi phí trích lập dự phòng giảm giá đầu tư.

Trước kết quả này, cổ phiếu xăng dầu đều giảm về vùng giá thấp hơn 1 năm. Như BSR kể từ khi niêm yết cổ phiếu trên HoSE vào đầu năm vẫn luôn nằm trong kênh giá giảm, mất 27% xuống 16.500 đồng/cp, thậm chí có lúc rơi về vùng 14.600 đồng/cp – vùng giá tháng 6/2023.

Mã chứng khoán OIL một lần nữa rơi xuống dưới mệnh giá về vùng 9.600 đồng/cp, giảm 28% tính từ cuối tháng 2. Hay PLX chốt phiên 6/5 ở mức giá 33.900 đồng/cp, giảm 22% tính từ cuối tháng 2. Đây đều là vùng giá thấp nhất của cả 2 cổ phiếu này trong 1 năm.

Giá xăng dầu được dự báo giảm tiếp

Theo báo cáo phân tích của VCBS, giá dầu được dự báo giảm trong quý II. Nguyên nhân là căng thẳng thương mại khiến thị trường lo sợ nguy cơ suy thoái toàn cầu gây giảm nhu cầu về dầu. Trong khi, phía cung lại tăng mạnh do OPEC+ bất ngờ nâng sản lượng thêm 411.000 thùng/ngày từ tháng 5 tới – mức tăng cao hơn dự kiến trước đó, với lộ trình kéo dài trong 3 tháng.

Đồng thời, Ả Rập Xê Út đưa ra mức giá bán thấp bất ngờ với thị trường châu Á trong tháng 5 cho thấy họ đang cạnh tranh quyết liệt để giữ lại thị phần trong bối cảnh nhu cầu đang chững lại.

Giá dầu Brent hiện đã về vùng 61,6 USD/thùng, mức thấp nhất tính từ tháng 2/2021 và giảm 23% so với đầu năm.

Giá xăng dầu trong nước quý I đã được Bộ Công Thương điều chỉnh 13 lần với 8 lần tăng và 5 lần giảm. So với cùng kỳ năm ngoái, giá xăng dầu bình quân quý I đã giảm 10% theo đà giảm giá thế giới. VCBS cho rằng giá xăng dầu trong nước vốn neo theo giá thế giới nên cũng sẽ giảm.

Việc giá xăng dầu giảm bên cạnh ảnh hưởng đến giá vốn hàng bán cũng như giá bán sản phẩm, mà còn dẫn đến việc tăng trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho. Trong quý I, Petrolimex đã phải trích lập 334 tỷ đồng giảm giá hàng tồn kho và BSR trích 381 tỷ đồng.

Dù vậy, VCBS cho rằng giá xăng giảm sẽ được bù đắp bởi việc đóng cửa các nhà máy lọc dầu và sản lượng xăng tồn kho thấp hơn khiến crackspead (chênh lệch giá dầu thô và thành phẩm) các sản phẩm xăng dầu tăng lên. Điều này có thể giúp doanh nghiệp xăng dầu cải thiện biên lợi nhuận.